Паян Чӑваш Енӗн наци вулавӑшӗнче Алексей Кулешовпа тӗлпулу иртӗ.
33-ри ҫамрӑк арҫын Кӑнтӑр Африкӑра пулса курни ҫинчен каласа кӑтартӗ. Тӗрӗссипе, вӑл 119 ҫӗршывра пулнӑ, Раҫҫейӗн кашни регионне тенӗ пек ҫитсе курнӑ. Алексей пилӗк континентра пурӑннӑ, Япӑх пӳртсенче чухӑнсем хӗсӗнсе пурӑнакан вырӑнсенче тата керменсенче пурӑнса пӑхнӑ. Ҫамрӑк арҫыннӑн чи юратнӑ регионӗсенчен пӗри — Кӑнтӑр Африка. Ҫавӑнпа вӑл унта пӗрмай каять.
Нумаях пулмасть Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнчи «Варкӑш» литература клубӗнче Николай Мордяков (Мӑрчак Кули) сӑвӑҫӑн «Юр ҫийӗн кӑвар» кӗнекине пахаланӑ. Кун пирки Марина Карягина журналист, поэт халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ.
«Тавралӑха тӗлӗнекен ача куҫӗпе пӑхма манман ӳнерҫӗн, сӑвӑҫӑн шухӑшлавӗпе тӗнчекурӑмӗ хӑйне евӗрлӗ, ҫавӑнпах ӗнтӗ унӑн йӗркисенче — кӗтмен танлаштару, илемлӗ сӑнарлӑх, тарӑн шухӑш...», — ӑшшӑн паллаштарнӑ виҫӗ йӗркерен тӑракан сӑвӑсен автор пултарулӑхӗпе Марина Карягина.
Пирӗн республикӑра купсасен пурнӑҫӗпе паллаштаракан кӗнеке пичетленсе тухнӑ. Вӑл «История купечества Чувашии» ятлӑ.
Юпа уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, 14 сехетре, ҫав кӑларӑма Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче хӑтлама пуҫтарӑнӗҫ. Унта ӑслӑлӑх, вӗрентӳ, культура тата ӳнер ӗҫченӗсем пырса ҫитмелле.
Чӑваш Енри купсасен паллӑ династийӗсен йышӗнче Астраханцевсем, Ефремовсем, Волчковсем, Забродинсем, Таланцевсем тата ыттисем пур. Вӗсем культурӑпа экономика аталанӑвне нумай тӳпе хывнӑ. Апла пулин те купсасен историне хальччен тарӑннӑн та тӗплӗн тӗпчемен иккен.
Шупашкарта пурӑнакан 99 ҫулти ватӑ, вӑрҫӑ ветеранӗ,нумай ҫул тухтӑр пулса ӗҫленӗ, тӗп врач та пулнӑ Михаил Сорокин паян та вулавӑша ҫӳреме юратать.
Михаил Григорьевича библиотекӑна хӑй тӗллӗн кайса килме йывӑртарах. Ҫавӑнпа ӑна хулари халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центр ӗҫченӗсем илсе кайса килнӗ.
«Ӑслӑ, пурне те астӑвакан ҫынпа вӑхӑта ирттерме мана питех те кӑҫӑклӑ пулчӗ», — каласа кӑтартнӑ центр специалисчӗ Татьяна Васильева.
Ҫӗмӗрле хулинче модельлӗ вулавӑш уҫӑлнӑ. Унӑн дизайнне вырӑнти ӳнерҫӗ Сергей Разгудаев хатӗрленӗ.
Унта хӑтлӑ та хӑйне евӗр стильлӗ. Вуламалли зона, интернета тухмалли май туса панӑ ӗҫ вырӑнӗсем, ача-пӑча кӗтесӗ тата мероприятисем ирттермелли вырӑн пур.
Фасада росписьпе илемлетни, интерьерлӑ панносем, стенасем ҫинчи живопиҫ – ҫаксене йӑлтах Сергей Разгудаев хатӗрленӗ.
Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче «Хавхалану» клуб ҫуллахи кану хыҫҫӑн каллех поэзие юратакансене пуҫтарнӑ. Кун пирки Чӑваш Енӗн патшалӑх телерадиокомпанийӗ пӗлтернӗ.
Унта иртсе кайнӑ уйӑхра ҫуралнӑ сӑвӑҫсене чыслаҫҫӗ. Хальхинче вара пурнӑҫран уйрӑлса кайнисене те асӑннӑ, вӗсен сӑввисене вуланӑ.
Авӑн уйӑхӗнче Валем Ахун, Трубина Мархви, Александр Артемьев, Мӗтри Кипек, Стихван Шавли, Фёдор Павлов тата ытти сӑмах ӑсти ҫуралнӑ. Ҫав шутра Петӗр Яккусен те.
«Хавхалану» клубӑн черетлӗ ларӑвне юпа уйӑхӗн виҫҫӗмӗш кӗҫнерникунӗнче ирттерме палӑртаҫҫӗ.
Нумаях пулмасть Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче «Ачасен чи ҫывӑх тусӗ» ятлӑ куҫса ҫӳрекен куравне йркеленӗ. Экспозицие Николай Ытарай ача-пӑча ҫыравҫин пурнӑҫӗпе тата пултарулахӗпе паллаштарас тӗллевпе йӗркеленӗ.
Мероприяти вӑхӑтӗнче тухса калаҫакансем хушшинче Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн ӑслӑлӑх ӗҫченӗ Надежда Ефремова-Ильина та пулнӑ. Вӑл Н.В. Васильев (Ытарай) пурнӑҫӗпе пултарулӑхӗ ҫинчен каласа панӑ. Николай Ытарай пултаруллӑ ача-пӑча ҫыравҫи кӑна мар, тӑван халӑх сӑмахлӑхне ырми-канми пуҫтаракан пулни, Ытарай Тӗпчев институчӗн штатра тӑман ӗҫченӗ пулнӑ май комплекслӑ фольклор экспедицийӗсене тулай чӑвашӗсем патне тухса ҫӳрени ҫинчен каласа кӑтартнӑ. Кун пирки институтра пӗлтернӗ.
Авӑн уйӑхӗн 23-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче «Современная литература народов России. Поэзия и проза тюркских и монгольских народов» антологие презентацилеме пуҫтарӑнӗҫ. Кӗнекене 2024 ҫулта Мускавра пичетлесе кӑларнӑ. Ӑна хальхи вӑхӑтри Раҫҫейӗн халӑхӗсен литературин антологине пичетленӗ май кун ҫути кӑтартнӑ. Кӗнекене наци литературине пулӑшас программӑпа килӗшӳллӗн пичетлесе кӑларнӑ.
Унччен асӑннӑ ярӑмпа «Поэзи», «Проза», «Драматурги» томсене кун ҫути кӑтартнӑ.
Хальхи кӑларӑма 10 чӑваш авторӗн хайлавӗ кӗнӗ. Вӗсем ҫаксем: Николай Теветкел (Петровский), Юрий Сементер (Семенов), Галина Матвеева (Антонова), Станислав Сатур (Никоноров), Олег Прокопьев – поэзи; Людмила Сачкова, Валентин Константинов, Улькка Эльмен (Ольга Куликова), Владимир Степанов, Елен Нарпи (Елена Перепелкина) – проза.
Николай Ытарай (1925-2005) ача-пӑча ҫыравҫи, халӑх фольклорне пухакан, иллюстратор ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ.
Ҫавна май Чӑваш Республикин Наци вулавӑшӗнче авӑн уйӑхӗн 11-мӗшӗнче 12 сехет те 30 минутра «Ачасен чи ҫывӑх тусӗ» курав уҫӑлӗ.
Унта ҫыравҫӑн мӑшӑрӗ Елена Васильева та хутшӑнӗ.
Николай Ытарай ачасем ҫинчен тата ачасем валли ҫырнӑ. Пурӑннӑ чухне 30 ытла кӗнеке кӑларнӑ.
Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче авӑн уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Креативлӑ индустри шкулӗ уҫӑлӗ. Унта республика Элтеперӗ, креативлӑ индустри енпе ӗҫлекен специалистсем, ашшӗ-амӑшӗпе ачисем хутшӑнӗҫ.
Шкулпа вулавӑш директорӗ Роза Лизакова паллаштарӗ. Хӑнасем виҫӗ студире пулса курӗҫ: дизайн, анимаци тата 3D-графика, фото-, видеопроизводство студийӗсенче.
Креативлӑ индустри шкулне «Придумано в России» (чӑв. Раҫҫейре шухӑшласа кӑларнӑ) федераци программипе килӗшӳллӗн уҫаҫҫӗ иккен. Укҫана Раҫҫейӗн тата республикӑн Культура министерствисем тата республика хыснинчен уйӑрса панӑ.
+4.3 °C