Сӗнтӗрвӑрринчи 1-мӗш гимнази 1818 ҫулта уҫӑлнӑ. Ун чухне унта 15 ачана 1 вӗрентекен ӑс панӑ. Уҫӑлнӑ чухне вӑл чиркӳпе прихут училищи пулнӑ. Ҫулсем иртнӗ май учреждени ячӗпе статусне пӗрре мар улӑштарнӑ. Вӑл ӗҫ шкулӗ те, аслӑ пуҫламӑш училище те пулнӑ. 2000 ҫулта вара гимнази статусне илнӗ. Пуш уйӑхӗн 1-мӗшӗнче ҫак пӗлӳ ҫуртне уҫнӑранпа 200 ҫул ҫитнӗ.

6 ҫул каялла хушма ҫурт тунӑ, нумай пулмасть тӗп здание те юсаса ҫӗнетнӗ. Кун валли республика хыснинчен 160 миллион ытла тенкӗ уйӑрнӑ.

Ҫак пӗлӳ ҫуртӗнчен нумай паллӑ ҫын вӗренсе тухнӑ: Андрей Эшпай композитор, Иван Скворцов летчик, Леонид Серебренников контр-адмирал, Алексей Хохлов авиаконструктор.

Паянхи кун унта 500 ытла ача вӗренет. Гимназире робототехника, шахмат енӗпе кружоксем ӗҫлеҫҫӗ.

Сӗнтӗрвӑрри хулинчи пӗр ҫуртра пурӑнакансем 5 ҫул ӗнтӗ нушаланаҫҫӗ. Ҫурчӗ ҫӗнӗ, анчах унта пурӑнма ҫук: шӑршӑ кӗрет. Тӳрех палӑртмалла: кунта ҫынсене авариллӗ ҫуртсенчен куҫарнӑ.

Вырӑна «Чӑваш Ен» ПТРК корреспонденчӗсем ҫитнӗ. Ҫурта строительсем чӑнах та ҫиелтен тунине хӑйсем курса ӗненнӗ. Подъезд умӗнчи плиткӑна ҫӗр ҫинех пӑрахнӑ, ӑна ҫӑмӑллӑнах хӑйпӑтма пулать.

Шала кӗрсен те ним савӑнмалли ҫук. Стенасем тӑрӑх шыв анни палӑрать. Канализаци лайӑх ӗҫлемест, ҫавна май каяш хваттерсене те юхса тухать. Уйрӑмах 1-мӗш хутра пурӑнакансене йывӑр. Вӗсен каяша тӑтӑшах тасатма тивет. 14 витре шаршлӑ шыв тухса тӑкаҫҫӗ. Хӑшӗ-пӗри ку ҫуртран куҫса кайнӑ ӗнтӗ.

Чӑваш Енри судпа экспертиза лабораторийӗ ҫурта пурӑнма юрӑхсӑр тесе йышӑннӑ. Сӗнтӗрвӑрри хулин сучӗ те ҫакӑнпа килӗшнӗ. Анчах вырӑнти тӳре-шара тапранмасть, нимӗн те тӑвасшӑн мар. Корреспондентсемпе калаҫма та хирӗҫленӗ. Корреспондентсем вара ку ҫурт пирки ЧР Строительство министерствине, ҫурт-йӗр инспекцине пӗлтернӗ.

Нарӑс уйӑхӗн 28-мӗшӗнче 16 сехетре Сӗнтӗрвӑри хулинче 39 ҫулти арҫын вилнӗ. Ку инкек унччен спирт савучӗ ӗҫленӗ ҫуртра пулнӑ.

РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, спиртсавут пулнӑ пӗр цехра ҫынсем ӗҫленӗ. Вӗсем унтан тухнӑ кӑна – кӗмсӗртетнӗ сасӑ илтӗннӗ.

Хайхискерсем каялла таврӑннӑ. Цехра 2,5 метр ҫӳллӗш, 5 метр сарлакӑш стена ӳкнӗ-мӗн. Ӑна пуҫтарсан ун айӗнче 39 ҫулти арҫынна тупнӑ. Шел те, васкавлӑ медпулӑшу киличен арҫын пурнӑҫӗ татӑлнӑ.

Халӗ ку ӗҫ тӗлӗшпе тӗрӗслев ирттереҫҫӗ.

Чӑваш Енӗн Транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министерстви республикӑри 27 маршрута хупма шухӑшлать. Ҫак ӗмӗте вӑл кӗркунне пурнӑҫласшӑн. Пӑрахӑҫлама палӑртнӑ хула ҫум тата хулапа хулана ҫыхӑнтаракан маршрутсем ҫынсене питех те кирлӗ мар-мӗн, вӗсем вырӑнне урӑххисем халех пур иккен. Апла пулсан пассажирсем маршрут шутне чакарнине сисмӗҫ, чарӑнура транспорт кӗтсе халтан каймӗҫ. Ҫапларах шухӑш-ӗмӗтпе республикӑн Транспорт министерстви ятарлӑ йышӑну проектне хатӗрленӗ.

Пассажирсем хӑш маршрутпа епле ҫӳренине Территори аталанӑвӗн тата транспорт инфраструктурин ӑслӑлӑхпа тӗпчев институчӗ маларах тишкернӗ иккен.

Кӗркунне енне хупӑнмалли машрутсенчен чылайӑшӗ Шупашкартан тӗрлӗ яла ҫӳрекеннисем: Кӳкеҫе каякан 102-т, Ҫӗрпӗве каякан 103, Сӗнтӗрвӑррине каякан 113, Мамкана илсе каякан 145-к, 345, Ойкасине каякан 184, Вӑрманкассине каякан 185, Ҫӗнӗ Шупашкара каякан 226, 232, 337-мӗш маршрутсем. Унсӑр пуҫне 539-мӗш, 562-мӗш, 548-мӗш, 620-мӗш, 639-мӗш, 642-мӗш, 673-мӗш, 389-мӗш, 231-мӗш маршрутсене кӗртнӗ.

Хальхи вӑхӑтра пирӗн республикӑра 1068 ял-хулана общество транспорчӗ хутлать. Пассажирсене «Чувашавтотранс» (чӑв.

Малалла...

Пирӗн республикӑра «Время отдыхать в Чувашии» (чӑв. Чӑваш Енре канма вӑхӑт) проекта пурнӑҫласа Ҫӗнӗ ҫул вӑхӑтӗнчи вӑрӑм канмалли кунсене асра юлмала та хаваслӑ ирттерме майсем туса пачӗҫ. Туристсем тӗрлӗ районпа хулана ҫитсе унти кӑсӑклӑ вырӑнсемпе паллашаҫҫӗ. Проекта хутшӑнакансем Сӗнтӗрвӑрри, Улатӑр, Ҫӗнӗ Шупашкар хулисенче, Шупашкар районӗсенче пулма ӗлкӗрнӗ ӗнтӗ. Ӗнер вӗсем Муркаш районне ҫитнӗ. Ҫавӑнпа Ҫӗнӗ ҫул ҫӳревӗ вӗҫленнӗ.

Муркашри тӗп лапамри елка тавра «Новогодние приключения или Волшебство только начинается» ятпа уяв иртнӗ. Унта юмахри тӗрлӗ сӑнар пуҫтарӑннӑ. Ачасемпе аслисем елка йӗри-тавра хаваслӑн ҫаврӑннӑ, ташланӑ, юрланӑ. Хӗл Мучипе юнашар тӑрса сӑн ӳкерӗнме те кашниех тӑрӑшнӑ.

Арҫын ҫемйипе Сӗнтӗрвӑррине кайма тухнӑ та ҪҪХИ ӗҫченӗсен куҫӗ тӗлне лекнӗ. Ӑна инспекторсем ахальтен чарман. Водитель руль мсне ӳсӗрле ларнӑ.

ҪҪХПи ӗҫченӗсем патакне ҫӗклесе чарӑнма ыйтсан хайхи арҫын арӑмӗпе вырӑнпа улшӑнма хӑтланнӑ. Анчах ҫакна инспекторсен ҫивӗч куҫӗ асӑрханӑ.

Арҫын каланӑ тӑрӑх, вӗсем ҫав кун туйран таврӑннӑ. Хӑй эрех сыпкаланӑ пулсан та руль умне ларнӑ. Салонра ачасем пурри те ӑна шиклентермен.

Водитель медицина тӗрӗслевӗ витӗр тухма килӗшмен. Халӗ ун руль умне ӳсӗрле ларнӑшӑн явап тытма тивӗ. Ахӑртнех, вӑл правасӑр юлӗ.

Цифра танмарлӑхне пӗтерес проекта пурнӑҫласа вырнаҫтарнӑ Wi-Fi точкӑсемшӗн ҫурла уйӑхӗнсенпе укҫа тӳлеттерме пӑрахнӑрапа ку пулӑшупа усӑ куракансен шучӗ самантра нумайланнӑ тет «Ростелеком» ПАО.

Wi-Fi урлӑ кӗнӗ интернет-сессисен (интернет тухнисен) шучӗ 35 процент йышланнӑ: утӑ уйӑхӗнче 903 пин пулнӑ, ҫурла уйӑхӗнче 1215 пин сесси шута илнӗ. Интернет-трафикӑн Wi-Fi точкӑсенчи трафикӗ ҫурла уйӑхӗнче 1 Пб-ран иртнӗ – ку малтанхи уйӑхринчен 27 процент ытларах.

«Ростелеком» 250-ран пуҫласа 500 ҫын таран пурӑнакан ялсене интернет ҫитерет. Интернет хӑвӑртлӑхӗ ҫеккунтра 10 Мбитран кая мар.

Чӑваш Енре Муркаш, Хӗрлӗ Чутай, Патӑрьел, Етӗрне, Красноармейски, Вӑрнар, Пӑрачкав, Йӗпреҫ, Куславкка, Шӑмӑршӑ, Ҫӗмӗрле, Сӗнтӗрвӑрри, Ҫӗрпӳ, Комсомольски районӗсенче 77 точка вырнаҫтарнӑ.

Чӑваш Енри шкулсенче астрономи предметне вӗрентме пуҫласси пирки унччен сайтра пӗлтернӗччӗ. Шкул ачисене финанс грамотноҫӗ предметне те ӑса хывтарасшӑн. Кун пирки ЧР Вӗренӳ министерствин сайтӗнче пӗлтернӗ.

Ку предмета Раҫҫейри 72 регионта пилот мелӗпе вӗрентме тытӑннӑ ӗнтӗ. Чӑваш Енре ку проекта Сӗнтӗрвӑрринчи гимназире тата Патӑрьелти шкулта пурнӑҫласшӑн. Вӗсен йышне Шупашкарти виҫӗ шкул та кӗрӗ: 24-мӗш, 30-мӗш тата 48-мӗш.

Ҫулталӑк вӗҫне Раҫҫейре ку предмета вӗрентекен шкулсен йышӗ 500 таран ҫитмелле. Специалистсене у йрӑм курссенче хатӗрлӗҫ.

Ҫурла уйӑхӗн 11-мӗшӗнче 10 сехетре Ҫӗнӗ Шупашкарти «Химик» культура ҫурчӗ умӗнче старта пухӑнӗҫ. Унта велосипедпа ҫитмелле. Спортсменсем Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑл ялӗ таран кайӗҫ.

Старта пирӗн ентеш, СССР летчик-космонавчӗ Андриян Николаев космоса ҫӗкленнӗренпе 55 ҫул ҫитнине халаллӗҫ. Ӑна республикипех паллӑ тӑвӗҫ.

Сӗнтӗрвӑрри хулинчен тата Вӑрмар поселокӗнчен те старта тухӗҫ. Вӗсем Шуршӑл ҫывӑхӗнчи стела-ракета ҫывӑхӗнче 11 сехет ҫурӑра тӗл пулӗҫ, центра пурте пӗрле кӗрӗҫ.

Ӗнер Ҫӗнӗ Шупашкара пырса кӗнӗ ҫӗрте «васкавлӑ пулӑшу» машинипе «Калина» маркӑллӑ автомобиль пырса ҫапӑннӑ. Инкекре ҫӑмӑл машина лапчӑннӑ, «васкавлӑ пулӑшу» урапи тӳнсе кайнӑ.

Инкек пулнӑ вырӑна тухтӑрсем, ҫул-йӗр инспекторӗсем вӗҫтерсе ҫитнӗ. Аманнисене улттӑшне те тухтӑрсем пулӑшнӑ. Хальхи вӑхӑтра, эпир хамӑр ҫӑлкуҫсенчен пӗлнӗ тӑрӑх, пульницӑра «Калина» машина водителӗ тата «васкавлӑ пулӑшури» хӗрарӑм кӑна. Юлашкинчен калани, Сӗнтӗрвӑрринче пурӑнакан 24-ри хӗрарӑм, ача ҫуратма кайма тухнӑскер пулнӑ. Хӗрарӑм чиперех ҫӑмӑлланнӑ.

Инкек сӑлтавне ҫул-йӗр инспекторӗсем палӑртӗҫ. Вӗсем малтанласа пӗлтернӗ тӑрӑх, инкекшӗн «Калина» машинӑн 66 ҫулти водителӗ айӑплӑ: сулахай енне пӑрӑннӑ чух вӑл асӑрханусӑр пулнӑ.