Иртнӗ шӑматкун Тӑвай районӗн шахматисчӗсемпе Йӗпреҫ районӗн командисем хушшинче тӗлпулу-матч иртрӗ.
Туслӑх матчне 10 хӑма ҫинче йӗркелерӗҫ (шӑп ҫавӑн чухлӗн килнӗ хӑнасем — 9 каччӑ та 1 хӗр). 30-шар минутлӑ регламентпа шахматҫӑсем икшер парти вылярӗҫ. Район чысне И.Соловьев (1-мӗш хӑма), Ю.Арестов, К.Григорьев, Г.Соловьев, В.Пастухов, А.Шишов, Н.Кондратьев, В.Дмитриев, А.Афанасьев тата Е.Фомина хӳтӗлерӗҫ. Тӗлпулу вӗҫленнӗ хыҫҫӑн тӑвайсем 14,5:5,5 шутпа ҫӗнтерни паллӑ пулчӗ. В.Пастухов, А.Шишов, Н.Кондратьев, В.Дмитриев, А.Афанасьев харпӑр хӑй хӑми ҫинче хӑнасенчен 2-шер очко илме пултарчӗҫ. Ыттисем очкосене ҫурмалла пайларӗҫ. Йӗпреҫсем япӑх мар выляҫҫӗ, ҫакна пирвайхи 4 хӑма ҫинчи тӗлпулусем те ҫирӗплетеҫҫӗ. Хӑнасем кунта тӑвайсенчен ҫур очко ытларах та пуҫтарчӗҫ (4,5:4,0).
Тӗп вӑйӑсем хыҫҫӑн 5-шер минутлӑ икӗ партирен тӑракан блиц пулчӗ. Блицра та тӑвайсем ӑнӑҫлӑ вылярӗҫ.
Ҫак тӗлпулӑва Эдуард Сергеевич Николаев (Йӗпреҫ) ветеран йӗркеленӗ. Ҫывӑх вӑхӑтра вӑл тӑвайсене Йӗпреҫе йыхравларӗ — кунта вӗсене чӑтӑмсӑр кӗтеҫҫӗ иккен.
Акӑ, тахҫантанпа чунтан кӗтекен кун ҫитрӗ. Иртнӗ шӑматкун, утӑн 14-мӗшӗнче, Тӑвайра савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура «Аль» вӑй-хал культурипе спорт комплексӗ уҫӑлчӗ.
Район центрӗнчи кӑна мар, республикӑри чи хитре капмар ҫуртсенчен пӗри пулнӑн туйӑнать вӑл. Ытти районсеннинчен чылай лайӑхрах пек. Мӗншӗн тесен ӑна тума нумайӑшӗ чун ӑшшине панӑ: район администрацийӗн пуҫлӑхӗнчен пуҫласа строительсем, массӑллӑ субботниксен вӑхӑтӗнче тирпей-илем кӗртес ӗҫсене хутшӑнакансем таранах. Тӑвайри вӑтам шкулта вӗренекенсем ҫав паллӑ уява хатӗрленсе, комплекс умӗнче кунсерен репетицисем ирттерчӗҫ. Комплекс шӑпи, тӗрӗссипе, республика Пуҫлӑхӗ, министрсем таранах хумхантарчӗ.
Ахальтен мар пуль ӑна уҫма Михаил Васильевич Игнатьев, ЧР физкультурӑпа спорт тата туризм министрӗ Сергей Мельников, Раҫҫей Спорт министерствин физкультурӑпа массӑллӑ спорт Департаменчӗн директорӗ Марина Томилова (Мускав), Алтай Республикин ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Огнев, ЧР Патшалӑх Канашӗн депутачӗсем Валерий Ивановпа Генрих Васильев тата ытти сумлӑ хӑнасем, хаҫат-журнал, телевидени редакцийӗсен журналисчӗсем йышлӑн килнӗ.
Кашни ҫын пушӑ вӑхӑтне хӑй тӗллӗн ирттерет. Пӗри тӗрлет, тепри ӳнерлет, хӑшӗ вара йывӑҫран каскаласа кӑларать. Тӑвайра пурӑнакан каччӑ Кучеров Дима вара хутпа тата клейпа усӑ курсах вӗҫев карапӗсем ӑсталать иккен. Унӑн пухӑвӗнче халӗ 17 вӗҫев карапӗ. Ку шутра Ил-86, Боинг, Як-42, Ту-154, Ту-154-52, Ан-245 тата ытти те. Кашни карап хӑй «йӗкӗрешӗнчен» 144 хут пӗчӗкрех. Ӗҫӗ, паллах ӗнтӗ, кӑсӑклӑ, пуҫласа вӗҫне ҫитериччен вӑхӑт тата чӑтӑмлӑх пайтах кирлӗ.
Анчахрах каччӑ Тӑвай музейӗ ыйтнипе хӑйӗн пултаруллӑхӗпе халӑха паллаштарма килӗшнӗ. Экспозици уҫӑлнӑ-уҫӑлман куракансем музей ҫуртне йышлӑн пуҫтарӑнма пуҫланӑ. Ку анчах мар, кӳршӗлле район музейӗсем те халь Димӑна хӑйсем патне чӗнеҫҫӗ, ырӑ сунса кӗтеҫҫӗ.
Карапсем пит паха пулнӑ пирки алла тытса пӑхас туйӑма пытарма пит йывӑр, «Экспонатсене тӗкӗнме юрамасть!» — тесе ҫырнӑ пулсассӑн та. Ку курава йӗркеленӗ музей ертӳҫи Светлана Сергеева каланӑ тӑрӑх, хальхи вӑхӑтра халӑха тӗлӗнтерме шутсӑр йывӑр, тем те пӗр шыраса тупма тивет. Тӗслӗх пек вӑл икӗ ҫул каялла ҫак музейрах вырнаҫтарнӑ «Утюгсем» курава аса илчӗ. Чӑн та питӗ кӑсӑклӑ пулса тухрӗ вӑл — ун пирки «Раҫҫей хаҫачӗ» те ҫырнӑччӗ.
2012 ҫулта Вӑрнар поселокӗнче каток тума палӑртнӑ. Кун пирки Чӑваш Республикин влаҫ органӗсен официаллӑ сайчӗ пӗлтерет. Тӑррине витнӗ спорт керменӗнче тренажер залӗ, хывӑнса тӑхӑнмалли пӳлӗмсем тата ытти пулӗ.
Ҫӗнӗ ҫулта ҫавӑн пекех Тӑвай тата Хӗрлӗ Чутай ялӗсенчи физкультурӑпа спорт комплексӗсене туса пӗтерме, Ҫӗнӗ Шупашкарти 3-мӗш спорт шкулӗнчи ҫӑмӑл атлетика манежне, Шупашкарти 9-мӗш шкулти бассейна юсаса ҫӗнетме палӑртаҫҫӗ.
Ӗнер, ҫурлан 25-мӗшӗнче, Тӑвайри вӑтам шкулӑн акт пӳлӗмӗнче районти вӗренӳ ӗҫченӗсен ҫурла уйӑхӗнчи канашлӑвӗ пулчӗ. Унта хутшӑнакансем райадминистрацин вӗренӳ, ҫамрӑксен политикин тата вӑй-хал культурипе спорт пайӗн пуҫлӑхӗ В.Шакров каланӑ доклада итлерӗҫ. Доклад тӑрӑх Элпуҫӗнчи вӑтам шкул директорӗ Л.Кабакова, Енӗш Нӑрвашри вӑтам шкул директорӗн ҫумӗ Л.Данилова, Тӗмерти вӑтам шкулта пуҫламӑш классене вӗрентекен Е. Степанова, Ҫӗнӗ Пуянкассинчи вӑтам шкулта чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекен Э.Кириллова, Тӑвайри 1-мӗш ача садӗнчи музыка ертӳҫи О.Уткина тухса калаҫрӗҫ.
Конференци ӗҫне пуҫлӑхсем те хутшӑнчӗҫ, сӑмах тухса каларӗҫ, вӗренӳ ӗҫченӗсене ҫывхарса килекен уявпа — Пӗлӳ кунӗпе тата ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗпе саламларӗҫ, ырлӑх-сывлӑх, ӑнӑҫусем сунчӗҫ.
Канашлура ҫавӑн пекех вӗрентӳ ӗҫченӗсен пысӑк ушкӑнне Хисеп грамотисемпе сертификатсем парса хавхалантарчӗҫ. Халӑх тӳрех саланмарӗ, малалла тӗрлӗ предмет пайӗсем ӗҫлерӗҫ.
«ЧР ялӗсенчи культура учрежденийӗсене аталантармалли мерӑсем ҫинчен» Хушӑва пурнӑҫа кӗртсе Тӑвай енре чылай ӗҫ туса ирттернӗ. 26 культура ҫуртӗнчен 19-шне газпа хутса ӑшӑтаҫҫӗ. Икӗ ҫул хушшинче Тӑрмӑш, Енӗш Нӑрваш, Тушкил, Йӑнтӑрчӑ, Ҫӑлпуҫ, Чӳкҫырми, Улянкӑ, Кармал, Тӑвай ялӗсенчи культура учрежденийӗсенче юсав ӗҫӗсем ирттернӗ. Районта чи малтан, 2007 ҫулта Ҫӗнӗ Пуянкассинче модернизациленӗ учреждени ӗҫлеме пуҫланӑ.
Ялсенчи культура ҫурчӗсене ҫӗнетмелли программӑпа килӗшӳллӗн Тӑвайри культурӑпа кану центрне республика бюджечӗн шучӗпе 600 пин тенкӗлӗх концерт костюмӗсем тата тӗрлӗ оборудованисем уйӑрнӑ. Район центрӗнчи культура учрежденийӗнче халь сасӑ вӑйлатакан, сцена ҫине ҫутӑ парса тӑракан тата ытти оборудованисем, компьютерсем, телевизор, микрофонсем ҫӗннисем.
Иртнӗ шӑматкун, нарӑсӑн 6-мӗшӗнче, Тӑвай районӗн центрӗнче волейболистсен уявӗ пулчӗ. Ҫав кун спорткомплекспа Тӑвайри вӑтам шкулӑн спорт залӗсенче В.Г.Васильев кубокӗшӗн ҫивӗчрен те ҫивӗч ӑмӑртусем пычӗҫ. 9 команда таранах хутшӑнчӗ асӑну турнирне: Шупашкарти «Дорстройпа» «Старко», Вӑрнар, Канаш, Комсомольски, Куславкка районӗсен, Тӑвайри «Дорстрой», Тушкилпе Тӑрмӑш ҫамрӑкӗсем.
Ӑмӑртусене хутшӑнакансене район пуҫлӑхӗ Н.Иванов саламларӗ. Васильев кубокӗ волейбол спортне аталантарас, сывӑ пурнӑҫ йӗркине пропагандӑлас енӗпе пысӑк пӗлтерӗшлӗ пулнине, кӑҫалхипе 10-мӗш хут иртнине палӑртрӗ. Ҫавӑн пекех ЧР Патшалӑх Канашӗн Председателӗн ҫумӗ Г.Васильев, депутатсен районти Пухӑвӗн председателӗ Ю.Алексеев тата Тӑрмӑш ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ В.Разин сӑмах каларӗҫ.
Чӑваш Республикин патшалӑх гимнӗпе уҫрӗҫ турнира. Пирвайхи тӗл пулура Тӑвай районӗпе Тӑрмӑш ялӗн ветеранӗсем вылярӗҫ, малалла — ушкӑнсем ҫине пайланса.
Авӑн вӗҫӗнче Шупашкарта “Ылтӑн кӗркунне” ятлӑ Пӗтӗм Раҫҫейри фестиваль-конкурс иртнӗ. Унта Тӑвайри музыка шкулне ҫӳрекенсем те ҫиччӗн хутшӑннӑ. Вӗсем тӗрлӗ номинацисенче хӑйсен пултарулӑхне кӑтартнӑ. Халӑх юррисене юрлассипе Екатерина Араповӑпа “Забава” ансамбль палӑрнӑ, вӗсене II степень лауреачӗн дипломӗсемпе тата “Ника” статуэткӑпа наградӑланӑ (руководителӗ Н.Петрова). Музыка инструменчӗсемпе вылякансен конкурсӗнче (ансамбльсем хушшинче) Елена Андреевапа Виктория Григорьева (руководителӗ С.Глухова) I степень диплома тивӗҫнӗ. Ку номинацире вара уйрӑм участниксенчен тӑмрапа выляса Елена Андреева (руководителӗ И.Григорьева) та лайӑххисен шутне кӗнӗ. Ҫӗнтерӳҫӗсене малашне те ӳсӗмсем, вӗсен вӗрентекенӗсене учительсен тата Пӗтӗм тӗнчери музыка кунӗсемпе ӑшшӑн саламласа ырлӑх-сывлӑх, ӑнӑҫу сунатпӑр.
Сӑнӳкерчӗкре: Е.Арапова, Т.Семенова, А.Вьюник конкурс вӑхӑтӗнче.
Ку эрне вӗҫӗнче Тӑвай районӗнче йывӑҫ лармалли субботник иртӗ. Мероприятине тӗрлӗ организацисемпе предприяти ӗҫченӗсем, шкул ачисемпе вӗрентекенсем, ҫутҫанталӑка юратакансем хутшӑнма килӗшнӗ. Уйрӑмах Тӑван Ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче ҫӗнтернишӗн халалласа хывнӑ парксенчи йывӑҫсене ҫӗнетме палӑртнӑ. Вӑл йышши парксем Тӑвай ялӗнче тата Кивӗ Элпуҫпа Вӑрманти Тӑрӑн ял тӑрӑхӗнче вырнаҫнӑ — унти халӑх уйрӑмах тӑрӑшса ӗҫлеме хатӗрленеҫҫӗ — лартмалли йывӑҫа шыраҫҫӗ, паркри ӗҫе палӑртаҫҫӗ.
Иртнӗ шӑматкун Тӑвай ялӗнче В.Г. Васильева асӑнса волейбол Кубокӗ иртрӗ. Ӑмӑртӑва 7 ушкӑн хутшӑнчӗҫ: Тӑвай районӗнчен тӑватӑ ушкӑн, иккӗ Муркаш районӗнчен тата Шупашкарти «Старко» ҫурт тӑвакан фирмӑн ушкӑнӗ.
Ӑмӑртӑва ирттерекенсемпе курма килнӗ хӑнасем вӑйӑсем интереслӗ иртнине, пур ушкӑн та мала тухассишӗн пӗтӗм вӑйне хунине палӑртрӗҫ.
Вӑйӑ ушкӑнӗсем пӗр-пӗринпе темле тапӑҫнӑ пулин те ӑмӑртӑва районти ушкӑн ҫӗнтерсе илчӗ: пӗрремӗш вырӑн «Дорстрой» ООО ушкӑнне лекрӗ. Иккӗмӗш вырӑна «Старко» фирмӑн ушкӑнӗ, виҫҫӗмӗшне «Тушкил» ЯХПК ушкӑнӗ лекрӗ. Вӗсене пурне те Дипломпа парнесем пачӗҫ. Парнесем чи лайӑх вылякансене те лекрӗҫ.
+13.3 °C