Паян, раштав уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, Шупашкарта ҫул урлӑ каҫакан икӗ ачаллӑ хӗрарӑма машина ҫапса хӑварнӑ. Инкек 11 сехет те 30 минут тӗлӗнче Ленин проспектӗнчи 22-мӗш ҫурт тӗлӗнче ҫуран ҫӳрекенсене каҫмалли ятарлӑ вырӑнта пулнӑ. Унта светофор ҫук.
Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин Шупашкарти управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, «Kia Rio» ҫул урлӑ каҫакансене курман имӗш. Икӗ хӗрачапа хӗрарӑма ҫул урлӑ каҫса кайма автобус чарӑнса ларнӑ, ҫӑмӑл машина вара чарӑнман.
Суранланнӑ хӗрарӑмпа икӗ хӗрачана пульницӑна ӑсатнӑ. Инкек сӑлтавне тӗпчевҫӗсем палӑртӗҫ.
Раштав уйӑхӗн 25-мӗшӗнче республикӑра икӗ палӑк уҫӑлмалла: Сӑр хӳтӗлев чиккине чавнӑ ҫынсене халаллани тата «Шупашкар – ӗҫ паттӑрлӑхӗн хули» ятли.
Кун пирки паян Правительство ҫуртӗнче иртнӗ планеркӑра калаҫнӑ. Раштавӑн 24-мӗшӗнче Сӑр хӳтӗлев чиккине чавнӑ ҫынсен паттӑрлӑхне халалланӑ астӑвӑм палӑкӗ патӗнче нихӑҫан сӳнми ҫулӑма ҫутма палӑртнӑ. Аса илтерер: ӑна Куславкка районӗнче ҫурла уйӑхӗнченпе тӑваҫҫӗ. Капсула хунӑ чухне ЧР Элтеперӗ Олег Николаев палӑка виҫӗ уйӑхра туса пӗтересси пирки каланӑччӗ. Анчах палӑртнӑ срокра вӗҫлемен. Халӗ пӗр пайне уҫӗҫ. Элтепер пӗлтернӗ тӑрӑх, палӑка ҫитес ҫул утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне хута ямалла.
Раштавӑн 24-мӗшӗнче «Шупашкар – ӗҫ паттӑрлӑхӗн хули» стелӑна та уҫма палӑртнӑ. Анчах ҫанталӑк сивӗ тӑрсан мероприятие урӑх куна куҫарма пултарӗҫ.
Паян 7 сехет те 50 минутра Шупашкарти аэропорта шанкӑрав ҫитнӗ. Унта мина хунӑ-мӗн. Кун хыҫҫӑн пассажирсене эвакуациленӗ.
Кунашкал хыпар паян ирхине ҫӗршыври чылай аэропорта ҫитнӗ-мӗн. Шупашкарта аэропортра ҫынсене – пӗтӗмпе – 10 яхӑн - урама илсе тухнӑ. Вӗсен йышӗнче ачасем пулман. Вырӑна кинологсем ҫитсе тӗрӗсленӗ. Нимӗнле мина та тупман.
Аэропорт унчченхи йӗркепех ӗҫлесе кайнӑ.
Шупашкарти арҫынна ҫирӗп режимлӑ колоние 9,5 ҫуллӑха ӑсатма йышӑннӑ. Кун пирки Следстви комитечӗ пӗлтерет.
Следовательсем тата суд пӗлтернӗ тӑрӑх, аван уйӑхӗн 19-мӗшӗнче арҫын хулара пӗлӗшне тӗл пулнӑ. Вӗсем эрех илнӗ те арҫыннӑн хваттерне кайнӑ. Хайхискерсем вӑрҫӑнса кайнӑ. Арҫын хӑнана хӗненӗ, унтан ҫӗҫӗ ярса тытнӑ та чикнӗ. Хӑна ҫавӑнтах вилнӗ.
Тытса чарсан ҫак арҫын следовательсене акӑ мӗнле ӑнлантарнӑ: вӑл вӗлермен-мӗн, ҫывӑрнӑ чухне вилене ун патне такам килсе пӑрахнӑ. Анчах следстви вӑхӑтӗнче йӑлтах уҫӑмланнӑ, арҫын мӗнле пулнине пӗтӗмпех каласа кӑтартнӑ.
Шупашкарта «моржсем» сезон уҫнӑ. Кун пирки «Чӑваш Ен» ПТРК пӗлтерет.
Журналистсем вырӑна тухса сюжет ӳкернӗ. «Кӑмӑл лайӑх. Эпир чирлеместпӗр тесен те юрать. Кунта уяв килнӗ пек ҫӳретпӗр»,- тенӗ пӗри.
Анчах «морж» тӳрех пулаймастӑн, кун валли хатӗрленмелле. Тухтӑрсем хӑш-пӗр чирпе аптӑракансене вакка чӑмма сӗнмеҫҫӗ. Ҫавӑнпа тухтӑрпа канашлани пӑсмӗ.
Вакра шыва кӗни юн ҫаврӑнӑшне лайӑхлатма, иммунитета ҫирӗплетме пулӑшать. Вӗсен вӑй-хал кӗрет, сивӗ ҫанталӑка та унашкаллисем хӑвӑртах хӑнӑхаҫҫӗ.
Халӑхсен туслӑхӗн ҫуртӗнче (вӑл Шупашкарти Хусанкай урамӗнчи 20-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ) аслӑ шкулӑн паллӑ йӗркелӳҫи пулнӑ сумлӑ ӑсчаха, патшалӑх ӗҫченне, профессора, педагога, Чӑваш Енре пурӑнакан халӑхсен ассамблейине йӗркеленӗ тата организацин пӗрремӗш ертӳҫи пулнӑ Лев Куракова асра тытса асӑну хӑми уҫӗҫ.
Хӑмана Халӑхсен туслӑхӗн ҫурчӗ ҫине вырнаҫтарӗҫ. Мероприятие республикӑри тӗрлӗ тӳре-шара, аслӑ шкулсенче ӗҫлекенсем, наципе культура пӗрлешӗвӗсен пайташӗсем пырса ҫитӗҫ.
Асӑну хӑмине раштав уйӑхӗн 20-мӗшӗнче 11 сехетре уҫӗҫ.
ҪҪХПИ ӗҫченӗсем маршрут автобусӗ рулӗ умне ӳсӗрле ларнӑ водителе тытса чарнӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл Шупашкара автосервиса кайма тухнӑ.
Паян, раштавӑн 18-мӗшӗнче, ҫул-йӗрпе патруль службин ӗҫченӗсем М-7 ҫулӑн 698-мӗш ҫухрӑмӗнче 556-мӗш маршрутпа, «Шупашкар – Вӑрмар – Тӑвай» ҫулпа, ҫӳрекен автобуса чарнӑ. Водитель ӳсӗр пулнӑ. Салонра пассажирсем пулман.
Водитель тӗлӗшпе протокол ҫырнӑ. Кунсӑр пуҫне юридици сӑпатне явап тыттарас тӗллевпе рапорт хатӗрленӗ.
ҪҪХПИ пӗлтернӗ тӑрӑх, паян Шупашкарта Николаев урамӗнче 12 ҫулти арҫын ача машина айне лекнӗ. Ӑна пульницӑна илсе кайнӑ. Тухтӑрсем каланӑ тӑрӑх, унӑн пурнӑҫӗ хӑрушлӑхра мар.
Паян 15 сехет те 15 минутра арҫын ача светофор хӗрлӗ ҫутнӑ вӑхӑтра ҫул ҫине чупса тухнӑ. Ӑна ҫӑмӑл машина ҫапса кайнӑ. Вырӑна ҫитнӗ васкавлӑ медпулӑшу ӑна пульницӑна илсе кайнӑ.
Авари саманчӗ видеокамера ҫине лекнӗ. Ӑна пӑхсан ача чӑнах та ҫул ҫине ӑнсӑртран сиксе тухни курӑнать.
Чӑваш Енре пурӑнакан Иван Иванов 100 ҫулхи юбилейне паллӑ тунӑ. Вӑл – Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеренӗ, фронтран таврӑнсан вӗрентекенре ӗҫленӗ. Мӑшӑрӗпе 5 ачана воспитани панӑ.
18 ҫул тултарсан, 1939 ҫулта, Иван Иванов салтака кайнӑ. Икӗ ҫултан вӑрҫӑ пуҫланнӑ та вӑл фронта лекнӗ, Минскри пулемет батальонӗнче пулнӑ.
Вӑрҫӑ пуҫлансанах вӑл тыткӑна лекнӗ. Унтан вӑл икӗ хут тарнӑ, анчах усӑсӑр. Иван Иванов киле 1946 ҫулта ҫеҫ таврӑннӑ. Фронтра мӗн тӳснине вӑл хӑйӗн «Манӑн асаилӳсем тата шухӑшсем» ятлӑ кӗнекере ҫырса кӑтартнӑ.
Халӗ ветеран Шупашкарта хӗрӗн ҫемйипе пурӑнать.
Иртсе кайнӑ талӑкра Шупашкар хулинчи виҫӗ ватӑ ултавҫӑсене пула укҫасӑр тӑрса юлнӑ. «Кӗмӗле» кинемейсем хӑйсен аллипех кӑларса тыттарнӑ.
Ӗнер, раштав уйӑхӗн 17-мӗшӗнче, хулари ватӑсем хӑйсен тӑванӗсене «ҫӑлас» тесе пурӗ ҫур миллиона яхӑн тенкӗсӗр юлнӑ.
66 ҫултан пуҫласа 85 ҫулчченхи виҫӗ хӗрарӑм патне палламан ҫынсем шӑнкӑравланӑ, вӗсен ҫывӑх ҫыннисем машинӑпа инкеке лекнине ӗнентернӗ. Пенсионерсен укҫа пуррипе ҫуккипе кӑсӑкланнӑ. Тӑванӗсене пуҫиле майпа явап тыттарас темесен укҫа тӳлемелле тесе каланӑ. «Кӗмӗле» курьера парса яма хушнӑ. Карчӑксем 100 пинрен пуҫласа 260 пин тенкӗ таран тыттарса янӑ. Палламан ҫынсене ӗнениччен ватӑсем хӑйсен ҫывӑх ҫыннисем патне шӑнкӑравласа та пӑхман.
+8.1 °C