Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗ 75 ҫул тултарнине савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура палӑртма хатӗрленет. Уяв мероприятине асӑннӑ учреждени Чӑваш Ен Элтеперӗн гранчӗ шучӗпе йӗркелӗ.
«Ҫитмӗл пиллӗкмӗш кӗркунне. Ӳнерти пурнӑҫ (Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗ 75 ҫул тултарнине халалласа)» ят панӑ мероприятие чӳкӗн 7-мӗшӗнче ирттерӗҫ. Тепӗр кунхине уяв Вырӑс тата ют ҫӗршыв ӳнерӗн пайӗнче (вӑл Шупашкарти Константин Иванов урамӗнчи 4-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ) малалла тӑсӑлӗ.
Мероприяти программине «Ҫитмӗл пиллӗкмӗш кӗркунне. Ӳнерти пурнӑҫ (Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗ 75 ҫул тултарнине халалласа)» пресс-конференцие, «Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗ. Пухмачсен историйӗ. Чи лайӑх хайлавсем» альбом-каталог хӑтлавне, Шупашкар тӑрӑх кӑтартса ҫӳрессине, юбилея халалланӑ курава, «Классика» юрӑ капеллин музыка саламне, П.П. Беньков живописҫӑ ҫуралнӑранпа 135 ҫул ҫитнине халалланӑ «ҫавра сӗтеле» кӗртнӗ.
Шупашкарта иртнӗ Пӗтӗм тӗнчери спорт канашлӑвне такам та килсе ҫитни каламасӑрах паллӑ. Бразилинчен Карлос Энрике Кардим эвчӗ пулнӑ.
Бразили ҫыннине Шупашкар пек пысӑк мар хуласенче те спорт сооруженийӗсене аван йӗркелни килӗшни тесе ӗнентерет Чӑваш Ен Элтеперӗн Администрацийӗн пресс-служби. Мускавра тата Питӗрте пулса курнӑскер Чӑваш Енӗн тӗп хулинче те ӑна ҫав тери лайӑх пуласса шанман та-мӗн. «Рио-де-Жанейрора тата Сан-Паулӑра кӑна пулнипе Бразилие пӗлеймӗн. Раҫҫее те пӗчӗк хуласене ҫитнӗ хыҫҫӑн кӑна ӑнланма май пур», — ҫапларах шухӑшлать иккен вӑл.
Карлос Энрике Кардим Чӑваш наци музейӗнче пулса чӑваш халӑхӗн историйӗпе, пурнӑҫӗпе, музыка инструменчӗсемпе, чӗрчунсен тӗнчипе, экономика аталанӑвӗпе паллашнӑ. Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнчи экспонатсемпе те вӑл чунтан кӑсӑкланнӑ. К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академии драма театрӗнче хӑна «Шанель Пике» спектакле пӑхнӑ. СССР халӑх артисткин Вера Кузьмина вылякан сӑнара уйрӑмах тӗлӗнсе йышӑннӑ иккен.
Иртнӗ эрнере, юпан 7-мӗшӗнче, Чӑваш Енре Турцин патшалӑх телекуравӗн TRT Avaz каналӗн ӳкерӳ ушкӑнӗ пулнӑ, чӑвашсен пурнӑҫӗпе паллаштаракан ӳкерӳсем тунӑ.
Чи малтанах вӗсем Шупашкар районӗнчи Бичурин музейӗпе паллашнӑ. Кайран Шупашкар районӗнчи Ҫӗньял ял тӑрӑхне кӗрекен Мошкасси ялӗнче чӑвашсем ҫӑкӑр пӗҫернине, шӳрпе тата шӑрттан пӗҫернине, мунча кӗнине кӑтартакан ӳкерчӗксене ӳкерне. Ун хыҫҫӑн Мошкасси ял клубӗнче таврари ялсенчи пултарулӑх ушкӑнӗсем концерт кӑтартнӑ.
Хӑнасене чӑвашсемпе паллаштарас ӗҫе Ҫӗньялти культурӑпа хыпарлав центрӗн илемлӗх ертӳҫи Эльвира Альмешкина, халӑх театрӗн режиссёрӗ Зинаида Петрова, Валентин Захаров, Зинаида Павлова, Татьяна Кузьмина тата Шупашкарти трактор тӑвакансен керменӗнчи ташӑ ушкӑнӗн ертӳҫи Марина Тимукова хастар хутшӑннӑ.
Юпан 11-мӗшӗнче «Регион — Тӗмен» ПТРК ӗҫченӗсем Шупашкар районӗнчи «Бичурин тата хальхи самана» музейре сюжет ӳкернӗ. Н.Я.Бичурина халалланӑ пӗртен пӗр музейпа Раҫҫей тата ют ҫӗршыв журналисчӗсем кӑсӑкланаҫҫӗ.
«Регион — Тӗмен» ПТРК журналисчӗ Александр Лищенко Никита Бичурин пултарулӑхӗпе темиҫе ҫул кӑсӑкланать ӗнтӗ. Вӑл ун пирки фильм ӳкересшӗн. Александр унӑн йӗрӗпе чылай тӑрӑхра пулса курнӑ. Акӑ халӗ журналист Шупашкар районӗнчи музее ҫитсе курнӑ.
Журналистпа тӗлпулу иртнӗ. Раҫҫей журналисчӗ экспозицисене вырнаҫтарничен, Бичурин ҫинчен пухнӑ материалтан тӗлӗннӗ. Музей ӗҫченӗ Оксана Николаевна ӑна Н.Я.Бичурин ятне асра тытас тӗллевпе мӗнле мероприятисем ирттернине каласа кӑтартнӑ.
Ҫак кунсенче «XXI ӗмӗрти Кулибин» конкурса пӗтӗмлетнӗ. Ӑна Шупашкарти Трактор историйӗн музейӗн базинче йӗркелеҫҫӗ.
Мероприятие Раҫҫейӗн машина тӑвакансен пӗрлешӗвӗ, «Трактор савучӗсем» концерн, Чӑваш Енӗн Ял хуҫалӑх министерстви, Гостехнадзор инспекцийӗ пулӑшнипе ирттернӗ.
Кӑҫал та унта хӑй тӗллӗн тӗрлӗ техника хатӗрлекен ӑстасем пуҫтарӑннӑ. Пурӗ — 20 ҫын. Вӗсен хушшинче тӗрлӗ ҫулхисем пулнӑ, аслисем те, ҫамрӑксем те. Сӑмахран, Шупашкарти механикӑпа технологи техникумӗнче вӗренекенсем тата «Кулибин мастерскойӗ» кружока ҫӳрекенсем. Кружок Трактор историйӗ музейӗ ҫумӗнче ӗҫлет.
Элӗкри ӑстасем те конкурсран юлман. Сурӑмпуҫ Мучикасси ялӗнчи Валерий Терентьев «Трактор техники» номинацире пӗрремӗш степеньлӗ премине тивӗҫнӗ. Терентьевшӑн ку вӑл пӗрремӗш чыслав мар. 2010 ҫулта вӑл 10 пин тенкӗ премипе таврӑннӑ, виҫӗм ҫул — 30 пин гран-припе.
Вӑрнар районӗнчи Чӑрӑшкас Хирлепри культура аталанӑвӗн тата вулавӑш пулӑшӑвӗн центрӗнче чӑваш йӑлипе паллаштаракан музей уҫнӑ.
Пыскӑках мар вырӑна музей тени тӗрӗсех те мар пулӗ-ха. Кӗтес темелле-тӗр. Унта тӑван халахӑмӑрӑн йӑли-йӗркипе паллаштаракан япаласене вырнаҫтарнӑ. Асӑннӑ центр пуҫлӑхӗ Ольга Ефремова ҫӗнӗлӗхшӗн савӑнни куҫкӗрет. Ун шучӗпе наци культурине пӗлмелле тата упрамалла.
Музея уҫма вырӑнти ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Олег Петров та ҫитнӗ. Вӑл центра ӳкерчӗк парнеленӗ. Унта ӗҫлекен Светлана Семенова экскурси ирттернӗ. Вӑл кашни япала пирки тӗплӗн каласа кӑтартнӑ.
Музей уҫнине паллӑ туса вырӑнти «Хӗлхем» ансамбль юрӑсем шӑрантарнӑ.
Сӑнсем (19)
Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗ юбилей ҫулӗнче ҫынсене савӑнтарас тесе почта открыткисен ҫӗнӗ ярӑмне кӑларни пирки республикӑн Культура министерстви хыпарлать. Хальхинче вӑл наци темиллӗ открыткӑсем кӑларнӑ. Малтанхи партине вӑл чӑваш художникӗсем Шупашкара сӑнланӑ ӳкерчӗксене усӑ курса кун ҫути кӑтартнӑччӗ.
Музея пырса ҫӳрекенсем ҫак шухӑша кӑмӑлласа йышӑннӑ. М.С. Спиридоновӑн чиперккисем, Н.В. Овчинниковӑн тӗп сӑнарӗсем, Н.К. Сверчковӑн тӑван халӑх пурнӑҫӗнчи сюжетсем тӑван тӑрӑхӑн ытармалла мар пуянлӑхне, чуне уҫса параҫҫӗ. Ю.А. Зайцевӑн «Хӑмла» триптих та унат вырӑн тупнӑ. Е тата Н.К. Сверчковӑн «Чӑваш туйӗ» ӳкерчӗке илер-и?
Асӑннӑ открыткӑсене Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче туянма май пур.
Сӑнсем (3)
Юпан 4-мӗшӗнче 16 сехетре Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче тепӗр хут «Поэтсен балӗ» музыкӑпа поэзи каҫӗ иртӗ. Унта Рустем Галич тата «АrСо» квартет (Сергей Григорьев, Оксана Милицина, Гульсина Григорьева, Надежда Казакова), оперӑпа балет театрӗн солисткисем Маргарита Финогентова, Татьяна Прытченкова хутшӑнӗҫ.
Рустем Галич АПШра, Раҫҫейре, Европӑра гастрольсемпе нумай пулать, ӳнер вулавӗн жанрне сарать. Йӗркелӳҫӗсем поэзи каҫӗ кӑсӑклӑ пуласса шантараҫҫӗ. Ара, унта ҫынсене хаваслӑх парнелеме юратакан чӑн-чӑн профессионалсем хутшӑнаҫҫӗ-ҫке-ха.
Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫри «Бичурин тата хальхи самана» аваллӑх управҫи мӗнпе куракана хапӑл пулнине ятӗнченех ӑнланма пулать. Кивӗ шкул пулнӑ ҫуртра хӑй вӑхӑтӗнче йӗркеленӗ ҫак культура учрежеднийӗ таврара ят-сум ҫӗнсе илме ӗлкӗрнӗ.
Пӗр вырӑнта тӑмасть музей. Аталанса пырать. Ҫав шутра «Чӑваш картишне» асӑнма пулать. Музей ҫумӗнчи лапамра вырнаҫнӑскер пирки ытлашши темех каласа кӑтартма та мар-тӑр, мӗншӗн тесен ӑна та ячӗ уҫса парать.
Унта юлашки вӑхӑтра ҫамрӑк мӑшӑрсем пырса ҫӳресси йӑлана кӗме тытӑннӑ иккен. Ҫавӑн пек самантсенчен Апашри «Апаш Ен» фольклор ушкӑнӗ те юлмасть. Иртнӗ эрне кун та вӑл унта ҫитнӗ. Тин кӑна мӑшӑрланнисене ушкӑн чӑвашла юрӑ-ташӑпа савӑнтарнӑ.
«Пукане: йӑларан вӑйӑ патне» ятпа Куславккари Н.И. Лобачевский ячӗллӗ ҫурт-музейра курав уҫӑлнӑ. Куҫса ҫӳрекен курава Чӑваш наци музейӗ вӑхӑтлӑх панӑ.
Куславккасем те курава хӑйсен пуканисемпе пуянлатасса шанаҫҫӗ. Экспозицире чӑваш пуканисемсӗр пуҫне Итали пуканисем те пур. Ӑна музей-ҫурта Чӑваш Енӗн халӑх артистки Светлана Бубнова парнеленӗ. Куславккари ӳнер шкулӗнче ӗҫлекен преподаватель Любовь Скворцова тӑм сувенирӗсем тыттарнӑ, унсӑр пуҫне Аня Манюкова шкул ачин ӗҫӗсем вырӑн тупнӑ.
Курав раштавчен ӗҫлӗ.
Сӑнсем (14)
+13.3 °C