Ӗнер, пушӑн 4-мӗшӗнче, Раҫҫей халӑхӗ Президента суйларӗ. Сӑнавҫӑсем ултавсене нумай палӑртнӑ пулин те тӗп суйлав комиссийӗ сасӑлав пысӑк пӑтӑрмахсемсӗр иртнӗ тесе шутлать. Протоколсен 99% шута илнӗ хыҫҫӑн кандидатсем ҫакӑн чухлӗ процент пухни паллӑ пулчӗ: Путин — 63,82; Зюганов — 17,18; Прохоров — 7,77; Жириновский — 6,23; Миронов — 3,82.
Чӑваш Енри халӑх та, пирӗн тӑрӑхри тӗп суйлав комиссийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх ытларах Владимир Владимирович Путина кӑмӑлланӑ пулать — 62, 32%. Ытти кандидатсем ҫакнашкал пухнӑ: Геннадий Зюганов — 20,58% (элӗксем, каҫалсем, Ҫӗмӗрле хулин ҫыннисем ӑна хӑйсен сассине 24-26% таран панӑ); Владимир Жириновский — 5,65% (уйрӑлса тӑракан район-хула ҫук, вӑтамран 4-6%); Михаил Прохоров — 5,52% (ытларах хула ҫыннисем сасӑланӑ пулас, Шупашкар хулин Мускав районӗнчи хисеп 10% яхӑн); Сергей Миронов — 4,44% (пур район-хулара та вӑтам, Ҫӗнӗ Шупашкар хули уйрӑлса тӑрать — 6,49%). Путиншӑн хуласенче сахалтарах сасӑланӑ — Шупашкарта та, Ҫӗнӗ Шупашкарта та, Ҫӗмӗрлере те хисепӗ вӑтамран 55-57%.
Раҫҫей Президенчӗн суйлавӗччен вӑхӑт пӗр уйӑхран та сахалрах юлчӗ. Ӑна ирттернӗ чухне кӑҫал ҫӗнӗлӗхсем те сахал мар. Вӗсем ҫинчен журналистсене Чӑваш Республикин Тӗп суйлав комиссийӗн пуҫлӑхӗ Александр Цветков пресс-конференцире каласа пачӗ.
Кӑҫал пӗрремӗш хут патшалӑх ертӳҫине 6 ҫуллӑха суйлатпӑр. Сасӑлав уҫӑмлӑхӗпе те ытти чухнехинчен уйрӑлса тӑрӗ вӑл. Суйлав участокӗсенче видеосӑнав хатӗрӗсем выранаҫтарӗҫ. Ҫапла майпа пушӑн 4-мӗшӗнче сасӑлав мӗнле пынине тӳрремӗнех тӗнче тетелӗнче пӑхма май килӗ. 17 ҫӗрте кӑна (вӗсем больницӑсемпе следствии изоляторӗсем) камерӑсем пулмӗҫ. Халӗ сӑнав хатӗрӗсене вырнаҫтарма пуҫланӑ. Сасӑлава уҫамлӑрах тӑвакан тепӗр меслет вӑл — витӗр курӑнакан урнасем. Вӗсене Шупашкарти пур участока та лартӗҫ. Суйлав бюллетенӗсене шутлакан комплекссене хальхинче Ҫӗнӗ Шупашкарта тата Шупашкар районӗнчи 7 участокра вырнаҫтарӗҫ.
Пушӑн 4-мӗшӗнче мӗнле те пулин сӑлтава пула хӑвӑрӑн участока пыраймасан урӑх ҫӗрте сасӑлама юрать.
Кӑрлачӑн 26-мӗшӗнче Красноармейски-Трак район администрацийӗн ҫурчӗн лару залӗнче район депутачӗсен Пухӑвӗн черетлӗ 12-мӗш ларӑвӗ пулса иртнӗ. Вӑл район администрацийӗн пуҫлӑхӗ пулма А. В. Шестакова ҫирӗплетнӗ.
Лару ӗҫне район администрацийӗн управленийӗсемпе пайӗсен начальникӗсем, ял тӑрӑхӗсен, предприятисен, учрежденисемпе организацисен пуҫлӑхӗсем, Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗн Администрацийӗн Шалти политика управленийӗн вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсемпе ҫыхӑнса ӗҫлекен пайӗн начальникӗ А. Добрышкин, Чӑваш Республикин Вӗрентӳпе ҫамрӑксен политикин министрӗн ҫумӗ Е. Казакова, Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн депутачӗ , "Чӑваш бройлерӗ” уҫӑ акционер обществин директорӗ В.Николаев хутшӑннӑ. Лару кун йӗркине лартнӑ 8 ыйтӑва пӑхса тухнӑ.
Малтанхи 4 ыйтӑвӗ район администрацийӗн пуҫлӑхне ҫирӗплетессипе ҫыхӑннӑ. Район администрацийӗн пуҫлӑхне ҫирӗплетессипе ӗҫлекен комисси председателӗ В. Григорьев конкурс кӑтартӑвӗсемпе паллаштарнӑ.
Район администрацийӗн пуҫлӑхне ҫирӗплетмелли конкурсра Валерий Юрьевич Ивановпа Андрей Владимирович Шестаков мала тухнӑ.
Ӗнер, кӑрлачӑн 21-мӗшӗнче, Чӑваш Ен Элтеперӗ пирӗн тӑрӑха Раҫҫей Президенчӗ ҫумӗнчи элчӗ тивӗҫӗсене тума Леонид Волкова шантарнӑ. Ун умӗн ҫак ӗҫе Геннадий Фёдоров 11 ҫул пурнӑҫласа пынӑччӗ, 20-мӗш числара вара ӑна урӑх ҫӗре куҫнӑран Чӑваш Енӗн ӗҫлӗ элчи вырӑнӗнчен кӑларнӑччӗ.
Леонид Валерьевич Волков 1975 ҫулхи кӑрлачӑн 21-мӗшӗнче Вӑрнар районӗнчи Аҫӑмҫырми ялӗнче ҫуралнӑ. Чӑваш патшалӑх университетӗнче икӗ пӗлӳ илнӗ — экономика теорийӗпе тата юриспруденципе. Экономика ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ. «Шупашкарти кабель япалисен савучӗ» АУО-ра, Раҫҫей Перекет банкӗн Чӑваш уйрӑмӗнче, «Элара» АУО-ра тӑрмашнӑ. 1999 ҫултанпа РФ Правительство ҫумӗнчи Финанс академийӗн аспиранчӗ, 2002 ҫултанпа — ҫав академийӗн экономика тата кризиспа кӗрешӳллӗ тытӑмӑн кафедрин доценчӗ.
Раҫҫей Президенчӗ Дмитрий Медведев кӗпернаттарсемпе республика пуҫлӑхӗсене тӳрремӗн суйлас йӗркене тавӑрасси пирки калаҫу пуҫланӑччӗ. Хӑшӗ-пӗри ку сӑмаха Президент патшалӑхри политика лару-тӑрӑвӗпе килӗшменнисен кӑмӑлне ҫемҫетес тӗлӗшпе кӑна пуҫарнӑ пулӗ тесе шутларӗҫ, вӑл ҫак пуҫарӑва вӗҫне ҫитерме пултарасси пирки иккӗленекеннисем те пулчӗҫ.
Паян вара Кремль сайтӗнче улшӑнусем кӗртмелли документӑн текстне вырнаҫтарни пирки паллӑ пулчӗ. Ӑна ӗненес пулсан республикӑн е облаҫӗн пуҫлӑхне суйланма кандитата регистрациленнӗ парти те тӑратма пултарать, уйрӑм ҫыннӑн та тухма май пулӗ. Парти урлӑ хутшӑнаканӑн алӑ пуснисене пухас хуйхӑ пулмӗ, уйрӑм ҫын мӗн чухлӗ пухмаллине вырӑнти влаҫ хай палӑртӗ.
Патшалӑх Думине пӑхса тухма тӑратнӑ ҫӗнӗ саккунра республика е область пуҫлӑхне вырӑнтан хӑтарассин йӗркине те кӗртнӗ. Ку ӗҫе Раҫҫей президенчӗ вырӑнти пуҫлӑх саккуна пӑснӑшӑн, хӑйӗн ӗҫне тивӗҫлӗ пурнӑҫламаншӑн е сӗрев илнӗшӗн тума пултарӗ. Вырӑнти халӑх референдум ирттерсе те пуҫлӑха ӑшӑтнӑ пукансӑр хӑварма пултарӗ.
Саккуна ҫуркунне вӗҫлениччен е утӑ уйӑхӗ вӗҫнеллерех йышӑнма пултарӗҫ тесе шутлаҫҫӗ.
Паян, раштавӑн 24-мӗшӗнче Раҫҫейӗн чылай хулисенче иртнӗ суйлав пӗтӗмлетӗвӗпе килӗшменсем митингсене пухӑнчӗҫ. Мускавра, сӑмахран, вӗсен йышӗ 29-120 пинпе танлашнӑччӗ. Ҫавӑн пекех пысӑк пухусем Питӗрте, Самарта, Чулхулара, Ҫӗнҫӗпӗрте, Владивостокра, Красноярскра тата ытти хуласенче иртрӗҫ. Вӗсем Мускаври пек анлӑ иртмен пулин те халӑх вӗсенче те сахал пулман. Питӗр хулинчи митинга, тӗслӗхрен, 2-2,5 пин ҫын пухӑнни пирки сас-хура пур. Юнашар хуласене илес пулсан — Йошкар-Олара пурӗ те 10 ҫын кӑна тухнӑччӗ. Ӗпхӳре — 35 ҫын...
Шупашкарта та унашкал мероприяти иртрӗ. Тӗрӗсрех каласан, иккӗ танах — 12 сехетре коммунистсем Республика тӳремне пухӑнчӗҫ, 14 сехетре вара ыттисем — Чапаев скверӗнче. Чапаев скверӗнче халӑх йышлах марччӗ — 200 ҫын патнелле. ТКР, Панулми, РФКП, ЛДПР парти ҫыннисем курӑнатчӗҫ, ялавӗсем вӗлкешетчӗҫ.
Пуху вӑхӑтӗнче алӑ пустаратчӗҫ, Путина президента ямалла марри пирки сӑмахлатчӗҫ. Митинга вӗҫленӗ май 5 йӗркерен тӑракан резолюцие йышӑнчӗҫ: иртнӗ суйлав пӗтӗмлетӗвӗсене пӑрахӑҫламалла; суйлав саккуне улшӑнусем кӗртмелле; «пурне те хирӗҫ» йӗркене тата суйлава хутшӑнакансен йышӗн чиккине каялла тавӑрмалла; суйлав йӗркине пӑсакансене явап тыттармалла.
Чӑваш Правительствин ҫӗнӗ пуҫлӑх — Иван Моторин. Унӑн кандидатурине паян, республика Элтепӗрӗ сӗннипе, Патшалӑх Канашӗ сӳтсе явса ҫирӗплетрӗ.
Иван Моторин 2006-мӗш ҫултанпа республикӑн экономика аталанӑвӗн министрӗнче ӗҫлет, Чӑваш Ен пурнӑҫне лайӑх пӗлет. Патшалӑх Канашӗн сессийӗччен Моторин парламентри кашни фракцинче тӗлпулусем ирттернӗ, депутатсен ыйтӑвӗсене хуравланӑ. Унӑн кандидатури пурне те ҫырлахтарнӑ. Ҫавӑнпа паян ӑна Министрсен Кабинечӗн ертӳҫи пулма ҫӑмӑллӑнах ҫирӗплетрӗҫ. Федераци Канашӗн пайташне суйланӑ чухне вара тавлашусӑр пулмарӗ. Юрий Попов спикер Раҫҫей Федерацийӗн саккунсем кӑларакан органӗн ҫӳлти палатинче Чӑваш Паташалӑх Канашӗн представителӗ пулма Леонид Лебедева сӗнчӗ. Сенаторта вӑл 8 ҫул ӗҫленӗ. Депутатсем, уйрӑмах оппозицире тӑракансем, ҫак тапхӑрта Лебедев республикӑшӑн мӗнле усӑллӑ ӗҫ тунине пӗлесшӗн пулчӗҫ. Темле хуравласан та, вӗсене тивӗҫтерме йывӑр пулчӗ, ҫавӑнпа Леонид Лебедевӑн трибуна умӗнче чылайччен тӑма тиврӗ. Юлашкинчен ҫапах ӑна Федераци Канашӗн членӗ пулма ҫирӗплетрӗҫ.
Чӑваш Республикинчи тӗп суйлав комиссийӗ малтанлӑха тунӑ пӗтӗмлетӳсем тӑрӑх Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн депутачӗсен суйлавне пурӗ 61,58% хутшӑннӑ. 22 суйлав комиссийӗ хӑйӗн ӗҫне пӗтӗмлетнӗ хыҫҫӑн суйлавҫӑсем ҫапла сасӑланӑ:
• «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» уйрӑмӗ — 44,87%;
• «Раҫҫей Федерацийӗнчи коммунистсен партийӗн» уйрӑмӗ — 19,65%;
• «Тӳрӗ кӑмӑллӑ Раҫҫей» политика партийӗн уйрӑмӗ — 19, 39%;
• «ЛДПР» уйрӑмӗ — 10,77%;
• «Раҫҫей патриочӗсем» парти уйрӑмӗ — 2,11%.
Раҫҫей Федерацийӗн Федераллӑ Пухӑвӗн Патшалах Думин депутачӗсен суйлавне вара пӗтӗм суйлавҫӑсен йышӗнчен 61, 55% хутшӑннӑ. 28 суйлав комиссийӗн ӗҫне пӗтӗмлетнӗ хыҫҫӑн ҫакӑн пек кӑтартусем туни паллӑ пулнӑ:
• «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» — 43,42%;
• «Раҫҫей Федерацийӗнчи коммунистсен партийӗ» — 20,90%;
• «Тӳрӗ кӑмӑллӑ Раҫҫей» — 18, 79%;
• «ЛДПР» — 10,67%;
• «Яблоко» — 1,60%;
• «Раҫҫей патриочӗсем» — 1,32%;
• «Правое дело» — 0,36%.
Михаил Игнатьев Элтепер ЧР Патшалӑх Канашне тата халӑх патне ҫулсерен яракан Ҫырӑва хатӗрлеме пуҫланӑ. Ҫак пысӑк пӗлтерӗшлӗ документра вӑл правительствӑн, парламентӑн, вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсен, предприятисемпе организацисен ӗҫӗн кӗске тата нумай вӑхӑтлӑх стратегийӗн программине йӗркелеме ҫитӗнӳсемпе пӗрлех ҫивӗч ыйтусене те уҫӑмлӑн палӑртӗ. Ҫырӑва хатӗрленӗ чухне республика пуҫлӑхӗ Чӑваш Ен халӑхӗн, общество организацийӗсен, граждан обществин ытти институчӗн шухӑш-кӑмӑлне те шута илӗ.
Ҫынсен пурнӑҫ шайне ӳстерес тесен пирӗн пӗрле мӗнле тӗллевсем палӑртмалла? Чӑваш Ен Президенчӗн мӗнле темӑсене тӗплӗнрех тишкермелле? 2012 ҫулхи Ҫырӑва эсир мӗн кӗртме сӗнетӗр? Сирӗн шухӑшӑрпа пурнӑҫа мӗн лайӑхрах, хӑтлӑрах, меллӗрех тӑвӗ?
Сӗнӗвӗрсене ҫак адреспа йышӑнаҫҫӗ: Шупашкар хули, Президент бульварӗ, 10-мӗш ҫурт; эл. адрес: analit2@cap.ru. «Ҫырӑва хатӗрлеме» тесе палӑртмалла. Тел.: 39-35-73, 39-35-75.
Суйлав ҫывхарса пынине кура кандидатсем кӑна мар хастарланаҫҫӗ. Шупашкарта паллӑ партисен ячӗсемпе усӑ курса ҫынсене улталакансем тупӑннӑ.
72-ри кинемей патне урамра палламан хӗрарӑм пынӑ, вӑл хӑйне суйлава хутшӑнакан парти ӗҫченӗ тесе паллаштарнӑ. Хӗрарӑм каланӑ тӑрӑх партин ветерансемпе пенсионерсем валли ятарлӑ программа пур. Унпа килӗшӳллӗн кинемей «парне» — укҫа илме пултарать иккен. Калӑпӑшӗ вара перекет кӗнекинче мӗнчул укҫа упраннинчен килет тенӗ. Ҫак самантра вӗсем патне тепӗр икӗ хӗрарӑм пырса тӑнӑ. Пӗри ҫавнашкал укҫа илтӗм тесе ӗнентернӗ, тепри вара ват ҫынна перекет кассине ҫитме пулӑшнӑ. Укҫа виҫине ӳстерес тесе кинемей хӑйӗн 60 пин тенкине кассӑран илет те суя полит ӗҫченӗсене тыттарать. Кун хыҫҫӑн «пенсионерсемшӗн тӑрӑшакансем» документсем ҫырмалла тесе айккинелле кайса ҫухалнӑ. Кӑлӑхах кӗтнӗ вӗсене кинемей.
Паянхи куна полицейскисем шулӗксене шыраҫҫӗ. Вӗсен фоторобочӗсене тунӑ. Виҫӗ хӗрарӑм, 40-60 ҫулхисем.
+2.3 °C