Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче Ҫеҫпӗл Мишшине халалланӑ Пӗтӗм Раҫҫейри ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртӗ.
«Национальные картины мира в литературах народов Волго-Уралья» (чӑв. Тӗнчери наци сӑн-сӑпачӗ Атӑлпа Урал тӑрӑхӗнчи халӑхсен литературинче) ят панӑ мероприяти чӳк уйӑхен 14–15-мӗшӗсенче иртӗ.
Ӑслалӑх форумӗн тӗллӗвӗ — ӑслӑлӑхпа тӗпчев организациӗсен, преподавательсен, педагогсен, аспирантсемпе магистрантсен Атӑлпа Урал тӑрӑхӗнчи халӑхсен литературине тӗпчес ӗҫне пухса пӗрлештерсси.
Ӗнер, ҫурла уйӑхӗн 23-мӗшӗнче, Ҫеҫпӗл Мишши ҫуралнӑрпнпа 125 ҫул ҫитнине халалласа Крымра тӗлпулу иртнӗ.
Мероприятие Симферопольти крым тутарӗсен Исмаил Гаспринский ячӗллӗ вулавӑшӗнче пуҫтарӑннӑ.
Унта пултарулӑх пӗрлешӗвӗсен хастарӗсем, литераторсем пухӑннӑ.
Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗ ҫамрӑк поэтсен «Мцыри» пӗтӗм Раҫҫейри XX уҫӑ фестивалӗн регионти тапхӑрне ирттерет.
Фестивале йӗркелекенӗсем «Мцыри» НП, «Потенциал нации» (чӑв. Наци хӑвачӗ) общество канашӗ, Мускаври культура ӗҫченӗсен профессие союзӗ, Литература ӗҫченӗсен «Русское литературное общество» (чӑв. Вырӑс литература обществи) ассоциацийӗ.
Ку фестивале шучӗпе 20-мӗш хут ирттерсен те суйлав турне Чӑваш Ен пуҫласа хутшӑнать. Вӑл куҫӑнсӑр тата куҫӑн тапхӑрсенчен тӑрӗ. Ҫурла уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа авӑн уйӑхӗн 10-мӗшӗччен куҫӑнсӑр пай иртӗ. Унта Чӑваш Енре тата Атӑлҫи тӑрӑхӗнче пурӑнакан 14-27 ҫулсенчи ҫамрӑксем хутшӑнайӗҫ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче Светлана Асаматӑн «Акатуй сӑввисем» кӗнеки пичетленсе тухнӑ. Кӗнеке издательствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑна вӑтам классенче вӗренекенсем валли кӑларнӑ. Ӳнерҫисем – Мария Ермолаевӑпа Екатерина Васильева.
Светлана Асамат 1952 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Канаш районӗнчи Кайри Ӑнтавӑш ялӗнче ҫуралнӑ. Канашри педагогика училищинчен, Шупашкарти Ф. Павлов ячӗллӗ музыка училищинчен, И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнчен вӗренсе тухнӑ. Тӗрлӗ шкулта ачасене музыка вӗрентнӗ. Чӑваш радиопа телевиденийӗнче, Чӑваш наци музейӗнче вӑй хунӑ. Халӗ Чӑваш наци радиовӗнче ӗҫлет. Раҫҫей Федерацийӗн Писательсен тата Журналистсен союзӗсен, Чӑваш композиторӗсен ассоциацийӗн пайташӗ.
Ӗнер, утӑ уйӑхӗн 7-мӗшӗнче, Тутарстанра литература фестивалӗ иртнӗ. Ӑна «Чӑваш ачи, сассуна пар!» ят панӑ. Ӑна Элкел районӗнчи Сиктӗрме-Хусанкай ялӗнче йӗркеленӗ чӑвашсен «Уявӗ» вӑхӑтӗнче ирттернӗ.
Фествиале чӑвашсем сумлӑ делегацийӗ хутшӑннӑ. Ҫав шутра паллӑ ҫыравҫӑсем, поэтсем. Марина Карягина тележурналист тӗнче тетелӗнчи хӑйӗн страницинче вырнаҫтарнӑ сӑнӳкерчӗк тӑрӑх хакласан, унта Светлана Асамат, Раиса Сарпи тата ыттисем пулнӑ. Сӑмах май каласан, Уявра Лидия Филиппова журналист, публицист, поэт та пулнӑ.
Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ Иосиф Дмитриев-Трера асра тытать. Паян, ҫӗртме уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, 13 сехетре театрта «Иосиф Трер. Учитель – друг, наставник, вдохновитель» (чӑв. Иосиф Трер. Учитель — юлташ, вӗрентекен, хавхалантаркан) проектпа килӗшӳллӗн «Наследие. История чувашского театрального искусства и кинематографа» (чӑв. Эткерлӗх. Чӑваш театр ӳнерӗпе кинематографин историйӗ) лекци иртӗ.
Паллӑ актёр, режиссёр, театр педагогӗ, поэт, фольклор куҫаруҫи, этнотеатровед Иосиф Дмитриев пурӑннӑ пулсан паян 77 ҫул тултаратчӗ. Унӑн пурнӑҫ усал чире пула татӑлчӗ.
Лекцие кирек кам та кайса итлесе ларма пултарать. Унта тӳлевсӗр кӗртӗҫ.
Нумаях пулмасть ча́ваш хала́х поэчӗн Раиса Сарпин ҫӗнӗ кӗнеки пичетленсе тухнӑ. Кун пирки эпир Альбина Юрату сӑвӑҫ халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче хыпарланинчен пӗлтӗмӗр.
«Тӑван аппана, тин ҫеҫ пиҫсе тухнӑ «Ҫӑлтӑрпи хӳхлевӗ» сӑвӑ кӗнекипе чун-чӗререн саламлатӑп», — тесе шӑрҫаланӑ унта. Кӗнекене Николай Мордяков (Мӑрчк Кули) художник илемлетнӗ. Ҫӗнӗ кӑларӑма юрату ҫинчен ҫырнӑ сӑвӑсем кӗнӗ.
Ҫу уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх драма театрӗ умӗнчи К. Иванов палӑкӗ умне чечек хунӑ. Ҫав кун вилӗмсӗр «Нарспи» поэма авторӗ ҫуралнӑранпа 134 ҫул ҫитрӗ.
Чечек хунӑ ҫӗре республикӑн культура министрӗ Светлана Каликова, Чӑваш Енри профессионал писательсен союзӗн председателӗ Ольга Куликова (Улькка Эльмен), Чӑваш академи драма театрӗн ертӳҫисемпе артисчӗсем, писательсемпе поэтсем хутшӑннӑ.
«Чӑваш литературинче сыпӑк илемӗпе, сӑнарсемпе Константин Ивановӑн «Нарспи» поэминчен иртекен ӗҫсем ҫук. Вӑл хайлав пире те. культура учрежденийӗсене те хавхалантарса тӑрать», – тенӗ министр. Палӑк умӗнче сӑмах каланӑ ытти сумлӑ ҫын та Константин Иванов пултарулӑхне пысӑка хурса хакланӑ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче чӑваш писателӗн Николай Ишентейӗн ҫӗнӗ кӗнеки икӗ чӗлхепе: чӑвашла тата вырӑсла — пичетленсе тухнӑ.
«Чӗвӗлпи. Щебетунья» ят панӑ кӑларӑма авторӑн сӑввисем кӗнӗ. Вӗсене чӑвашлран вырӑсла Светлана Гордеева поэт тата прозаик куҫарнӑ.
Кӗнекене илемлӗ ӳкерчӗксемпе Екатерина Васильева капӑрлатнӑ. Ҫӗнӗ кӑларӑмӑн редакторӗ – Ольга Иванова.
«Чӗвӗлпи. Щебетунья» кӗнекене кӗҫӗн ҫулхи шкул ачисем валли пичетлесе кӑларнӑ.
Ҫу уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Шупашкарти Хӗрлӗ тӳремри Константин Ивановӑн палӑкӗ умне чечек хурӗҫ.
Аса илтерер: вилӗмсӗр «Нарспи» поэма авторӗ ҫут тӗнчене ҫав кун килнӗ. Поэта сума сӑвакансем ҫуллен ҫавӑнта пухӑнаҫҫӗ. Кун пирки К. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ пӗлтернӗ.
+5.3 °C