Шупашкарта пурӑнакан 71 ҫулти арҫын ӗмӗрӗпе укҫа пухса пурӑннӑ. Унӑн кӗмӗлӗ ҫапла вара 2,5 миллион тенкӗ таран пуҫтарӑннӑ. Анчах нумаях пулмасть вӑл ҫав укҫана пач пӗлмен ҫынсене куҫарнӑ та панӑ.
71 ҫулти арҫынна мессенджерсенчен пӗринче вӑл ют ҫӗршыва укҫа куҫарса панӑ, ҫавӑншӑн ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ тесе хӑратнӑ.
Улталаканнисем видеоҫыхӑнупа калаҫнӑ май хӑйсемпе Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин тата Росфинмониторингӑн ӗҫченӗсем тесе суя удостоверенийӗсем кӑтартнӑ.
Пӗлмен-туман ҫынсене итлесе арҫын хӑй пухса пына 2,5 миллион тенке ют счетсем ҫине куҫарса янӑ.
Шупашкарти арҫын лӑпкӑ кӑна пурӑннӑ. Тӑрук пӗр кунхине ун патне суд приставӗсем килсе 400 пин тенкӗ парӑма татмалли пирки асӑрхаттарнӑ. Арҫын ӑнланман: ара, вӑл нимӗнле кредит та илмен-ҫке-ха.
Ӗҫ-пуҫ вара ҫапла пулса тухнӑ иккен: 2021 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗнче ултавҫӑсем суя паспортпа усӑ курса ун ячӗпе икӗ банкра кредитсем илнӗ. Ҫапла парӑм пухӑнса та пухӑнса пынӑ.
Арҫын Ленин районӗн прокуратуринчен пулӑшу ыйтнӑ. Тӗрӗслев ирттернӗ хыҫҫӑн материала полицие панӑ, унта вара пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Чӑваш Енри хӗрарӑм-усламҫӑ ҫынсене шӑнман пӑрпа лартса янӑ.
Пӑтӑрмах пирки иртнӗ ҫулхи раштав уйӑхӗнче Шупашкарта пурӑнакан 46 ҫулти хӗрарӑм пӗлтернӗ. Пӳрт тӑвас ӗмӗтпе ҫунатланнӑ хӗрарӑм ипотека илнӗ. 2023 ҫулхи авӑн уйӑхӗнче вӑл строительство организацийӗсенчен пӗринпе килӗшӳ тунӑ.
41 ҫулти хӗрарӑм-усламҫӑ ертсе пыракан фирма ӗҫе пӗлтӗрхи ҫу уйӑхӗ валли вӗҫлеме шантарнӑ. Саккасҫи укҫана пӗтӗмпех, 5 миллион тенкӗ ытла, тӳлесе хунӑ пулин те туса пӗтермен.
Кӑҫалхи кӑрлач йӑхӗнчен пуҫласа ҫу уйӑхӗччен усламҫӑ тӗлӗшпе тата тепӗр ултӑ ҫын пакунлисенчен пулӑшу ыйтнӑ. Вӗсем те унпа пӳрт тума килӗшӳ тунӑ та шантарнине кӗтсе илеймен.
Хӗрарӑм ҫынсене пурӗ 35 миллиона яхӑн тенкӗлӗх улталанӑ.
Шупашкарта пурӑнакан 67 ҫулти хӗрарӑм ватлӑхра инвестор пулса укҫа ҫапас тенӗ.
Ака уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче ун патне пӗр хӗр шӑнкӑравланӑ та криптовалюта сутса укҫа тума май пуррине ӗнентернӗ. Ун валли укҫана ятарлӑ счет ҫине хывма сӗннӗ. Укҫа тесен шапа та алӑ тӑсать теҫҫӗ те, ватӑ ҫын ҫунатланса кайнӑ. Телефона мобильлӗ приложени вырнаҫтарнӑ та ун урлӑ темле счет ҫине 1,5 миллион тенкӗ укҫа куҫарса янӑ.
Шупашкарта пурӑнакан 55 ҫулти арҫын мотоцикл туянма ӗмӗтленнӗ. Тӗнче тетелӗнче ҫӑвӑн пек пӗлтерӳ курсан унта кӑтартнӑ номерпе васкасах шӑнкӑравланӑ.
Телефонпа шӑнкӑравласан сутуҫӑ мессенджерпа сӳтсе явма сӗннӗ. Мотоцикл туянас ӗмӗтлӗ арҫын документсене тишкернӗ. Унтан лешӗ ӑна укҫа куҫарса пама ыйтнӑ. Шупашкар ҫынни 72 пин тенке куҫарса та панӑ.
Калаҫса татӑлнӑ вӑхӑтра тавар килменрен арҫын йӗрке хуралҫисенчен пулӑшу ыйтнӑ.
Шупашкарта пурӑнакан 52 ҫулти строитель ултавҫӑсен капкӑнне пиллӗкмӗш хутчен ҫакланнӑ.
Хальхинче ӑна ултавҫӑсем инвестицие укҫа хывса тупӑш курма сӗннӗ. Телефонпа шӑнкӑравлакан ҫынсене строитель ӗненнипе арҫын телефонта ятарлӑ приложени вырнаҫтарнӑ, QR-код урлӑ укҫа куҫарса янӑ. Ултавҫӑсене куҫарса пана укҫана каялла илме май килменнине ӑнланса илне хыҫҫӑн вӑл хӑйне шӑнман пӑрпа лартса янине ӑнланса илнӗ.
Шупашкарта пурӑнакан 63 ҫулти арҫын хӗрарӑмпа киленес тесе укҫасӑр юлнӑ. Ҫавӑн пирки пенсири ҫын йӗрке хуралҫисене пӗлтернӗ.
Тӗнче тетелӗнче вӑл интимлӑ пулӑшу кӳрекен хӗре чӗнсе илме май пурри пирки пӗлтерӳ курнӑ. Унта кӑтартнӑ номерпе шӑнкӑравласан менеджер текен ҫын телефона тытнӑ, укҫана тӳрех тӳлесе хумаллине пӗлтернӗ. Ӳсӗр арҫын укҫана куҫарса панӑ, кайран менеджер текен ҫын патне хӗр хӑҫан килет тесе ҫине-ҫине шӑнкӑравлама тапранса кайнӑ. Лешсем кашнинче укҫа куҫарма ыйтнӑ. Ҫапла пенсионер 48 пин тенкӗ куҫарса панӑ. Тата куҫаратчӗ пулӗ те, килне арӑмӗ пырса кӗнӗ.
Ултавҫӑсене 215 пин тенкӗ куҫарса панӑ, вӗсен умӗнче ҫаппа-ҫарамас калаҫнӑ, килти чӳрече каррисене ҫунтарса янӑ. Ҫакӑ йӑлтах Шупашкарта вӗренекен студенкӑпа пулса иртнӗ.
Вӑл палламан ҫын шӑнкӑравласан ярса панӑ каҫӑ ҫине пусса «Госуслуги» портала кӗнӗ. Палламан ҫын ҫыхӑнурах пулнӑ. Хӗр «Украина» сӑмаха илтсен хӑраса кайнӑ та телефона сӳнтернӗ.
Кайран ун патне смс килнӗ: ун ячӗпе портала кӗреҫҫӗ-мӗн, «техпулӑшу» номерӗсене те ярса панӑ. Вӑл пӗринпе шӑнкӑравланӑ. Палламан ҫын, банк ӗҫченӗ тенӗскер, хӗре хӑратса пӗтернӗ: урӑх ҫӗршыва укҫа куҫарнӑшӑн ӑна тӗрмене нумай ҫуллӑха хупаҫҫӗ-мӗн. Студентка пухнӑ укҫине тата кредит илсе палламан ҫынна куҫарса панӑ. Кайран ӑна верификаци тума хушнӑ. Кун валли хывӑнмалла-мӗн, видеоҫыхӑнупа калаҫса сӑвӑ вуламалла. Тӗрӗслеве вӗҫлеме хваттерти чӳрече каррисене чӗртсе яма хушнӑ. Ҫулӑм тухсан тин вӑл тӑна кӗнӗ, пушара сӳнтерсе полицие кайнӑ.
Шупашкарта пурӑнакан 57 ҫулти арҫын ултавҫӑсене ӗненсе машинине сутса янӑ, унсӑр пуҫне вӑл пухса пынӑ укҫана ҫеҫ мар, ҫынтан кивҫен илсех такамсене куҫарса панӑ. Ҫапла вара вӑл 3 миллион та 400 пин ытла тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ.
Унччен хайхипе ултавҫӑсем икӗ эрне ытла ьтелефонпа калаҫса пурӑнна. Вӗсем хӑйсене Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин ӗҫченӗсем тесе те паллаштарнӑ, Тӗп банкра ӗҫлетпӗр тесе те ӗнентернӗ. Вӗсем ӑна Украинӑна укҫа куҫарса панӑ тесе хӑратнӑ. Ҫавӑнтан пуҫланса кайнӑ та пӑтӑрмах.
Шупашкарти патшалӑх организацийӗсенчен пӗринче ӗҫлекен бухгалтер ултавҫӑсен капкӑнне ҫакланнӑ.
Мессенджерсенчен пӗринче ун патне палламан арҫын шӑнкӑравланӑ, хӗрарӑм пурӑнакан ҫуртра домофона улӑштарассине пӗлтернӗ, СМСпа килнӗ кода ыйтнӑ. Вал вара патшалӑх пулӑшӑвӗсен порталне кӗмелли код пулнӑ. Хӗрарӑм ыйтнине каланӑ.
Кӑштахран ун патне тата тепӗр ҫын шӑнкӑравланӑ, вӑл хӑйӗнпе Росфинмониторинг ӗҫченӗ тесе паллаштарнӑ. Хӗрарӑм кода ултавҫӑсене пӗлтерни пирки каланӑ май ун ячӗпе Украина ҫынни ячӗпе шанчӑк хучӗ ҫырса панине, ҫавна май ултавҫӑсем хӗрарӑм укҫипе усӑ курнисӗр пуҫне унӑн счёчӗпе террористла организацисене укҫан пулӑшассине ӗнентернӗ.
Ултавҫӑсене ӗненсе хӗрарӑм хӑйӗн кредит картти ҫинчи 230 пин укҫана банкоматра илсе ултавҫӑсен счёчӗ ҫине куҫарса янӑ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (02.08.2025 03:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 751 - 753 мм, 17 - 19 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Альберт Канаш, чӑваш сӑвӑҫи ҫуралнӑ. | ||
| Иванов Илья Арсентьевич, чӑваш журналисчӗ ҫуралнӑ. | ||
| Чиндыков Борис Борисович, чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Дегтярёв Геннадий Анатольевич, чӑваш чӗлхин тӗпчевҫи ҫуралнӑ. | ||
| Азизов Загид Керимович, географи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |