РФ президенчӗ Владимир Путин ҫу уйӑхӗн 4-7-мӗшӗсенче ӗҫлеменни пирки хушу алӑ пуснӑ. Ҫапла майпа ҫу уйӑхӗн 1-11-мӗшӗсенче канмалли кунсем пулӗҫ.
Анчах ҫынсене ӗҫ укҫине мӗнле тӳлӗҫ? «Раҫҫей хаҫачӗ» пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑна палӑртнӑ окладпа шутлӗҫ.
Хӑш-пӗр организаци ӗҫченӗсен ӗҫе тухма тивӗ /вӗсен ӗҫне татма юраманни шутланать пулсан/. Вӗсемшӗн палӑртнӑ кунсем ахаль ӗҫ кунӗсем пек пулӗҫ. Ҫавна май унашкаллисене ҫиелтен хушса тӳлемӗҫ. Ҫапла ӑнлантарнӑ «Раҫҫей хаҫачӗн» суд эксперчӗ.
Республикӑмӑр Элтеперӗ Олег Николаев Чӑваш чӗлхи кунӗпе саламланӑ.
Ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, чӑваш халӑхне ҫутта кӑларнӑ Иван Яковлев ҫуралнӑ кун, эпир Чӑваш чӗлхи кунне паллӑ тӑватпӑр.
«Чӗлхе – халӑх культурин чи пысӑк пуянлӑхӗ, чӗрӗ еткерӗ, пирӗн ӑна типтерлӗн сыхласа упраса ӑруран ӑрӑва тӗрӗс-тӗкел куҫарса пымалла.
Республикӑра чӑваш чӗлхине сыхласа хӑварас тата малалла аталантарас тӗлӗшпе сахал мар тунӑ, хальхи вӑхӑт ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен ҫӗнӗ учебник туса хатӗрлемелли тӗллев те йӗркеллӗн пурнӑҫланать. Тӑван чӗлхемӗрӗн ят-сумне ӳстерсе пырас ӗҫе Чӑваш Енри культура учрежденийӗсемпе шкулсем тата ача сачӗсем чӑннипех те пысӑк тӳпе хываҫҫӗ», – тесе каланӑ саламра.
Пуйӑс-музей кӗҫех Шупашкара ҫитӗ. Тӑван ҫӗршывӑн вӑрҫине халалланӑ пуйӑс Раҫҫейӗпех ҫӳрет. Пирӗн пата вӑл ака уйӑхӗн 28-мӗшӗнче ҫитсе чарӑнӗ.
Пуйӑс – Тӑван ҫӗршывӑн вӑрҫине халалланӑ хӑйне евӗр курав. Унта шкул ачисем, студентсем кайса курма пултараҫҫӗ. Куракансене 10 сехетрен пуҫласа 20 сехетчен йышӑнаҫҫӗ.
Сӑмах май, ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Шупашкарта Ҫӗнтерӳ парачӗ иртӗ. Репетици вӑхӑтӗне тӗп урамсемпе ҫӳрекен общество транспортне урӑх ҫулпа ярӗҫ. Парад кӑшӑлвируса пула ветерансемсӗр иртӗ.
Уншӑн пӗтӗм пурнӑҫ — балет, сцена тата театр. Ҫакӑн пек калаҫҫӗ Раҫҫей Федерацийӗн тата Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артистки Ольга Серёгина пирки Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче.
Кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 7-мӗшӗнче вӑл, Чӑваш Ен Патшалӑх премийӗн лауреачӗ, балет сценин чӑн-чӑн ҫутӑ ҫӑлтӑрӗ, хӑйӗн юбилейне паллӑ тунине эпир пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: Ольга Витальевна 1975 ҫулта Ленинградри А.Я. Ваганова ячӗллӗ академи хореографи училищинчен вӗренсе тухнӑ. Ҫав ҫулах Шупашкарти оперӑпа театрӗн балет труппинче ӗҫлеме тытӑннӑ.
Ӗнер театрта артисткӑн юбилейне халалланӑ каҫ иртнӗ. Юбиляра Чӑваш Енри театр ӗҫченӗсен союзӗн ертӳҫи Сергей Павлов пултарулӑх пӗрлешӗвӗн Хисеп грамотипе чысланӑ. Тӑван театрӗн илемлӗх ертӳҫи Дмитрий Банаев чечек ҫыххи тыттарнӑ.
Шупашкар хулинче Ҫӗнтерӳ парадне ҫине тӑрсах хатӗрленеҫҫӗ. Асӑннӑ мероприяти вӑрҫӑ ветеранӗсемсӗр иртӗ, мӗншӗн тесен вӗсене халӑх йышлӑ ҫӗре пухса чирлеттересрен шикленеҫҫӗ. Ҫапах та хисеплӗ ҫынсене уяв туса памаллах. Ҫитменнине, ӑна тӳрӗ эфирта трансляцилеме шантараҫҫӗ.
Ака уйӑхӗн 22, 27-мӗшӗсенче тата ҫу уйӑхӗн 5-мӗшӗнче Республика лапамӗнче парад репетицийӗ иртӗ. Ҫав кунсенче 13 сехет хыҫҫӑн хулари транспорта, ҫав шутра троллейбуссене те, урӑх ҫулпа ҫӳретӗҫ. Ку йӗрке репетици вӗҫлениччен пырӗ.
7, 15, 41, 44, 45, 54-мӗш маршрутпа хутлакан автобуссем Энгельс тата Ярославль урамӗсемпе ҫӳрӗҫ. 4-мӗш троллейбус Президент бульварӗпе Гладков урамне ҫити кайӗ. 1-мӗш троллейбус хулан Ҫурҫӗр-Хӗвеланӑҫ районӗнчен килнӗ чух Калинин урамӗпе, Мир тата Яковлев проспекчӗсемпе кайӗ. Ҫӗнӗ Кӑнтӑр районӗнчен таврӑннӑ чух Гагарин тата Фучик урамӗсемпе, Никольский проспекчӗпе, Гузовский урамӗпе ҫул тытӗ.
(Ҫулталӑкра пӗрре килекен Чӑваш чӗлхи кунӗ умӗн калани)
Чи малтанхи сӑмахшӑн – тав! Тавах!
П. Хусанкай. Ҫуралнӑ ҫӗр-шывра.
Хальхи тӑкӑс та пирчевлӗ пурнӑҫ саманчӗ: чӗлхемӗр ҫухаласси Пире Тивмен пек, таҫта аякра пулса пынӑ пек туйӑнать.
Л. Пӑртас.
Ялан телей пӗрчисене тӗрлӗ енчен асамлӑн ҫупӑрласа кӗтекен Этем Чунӗ-Кӑмӑлӗ — ирӗклӗхпе тулса ларнӑ пирӗн космос-галактика пекех — вӗҫӗ-хӗррисӗр. Ҫав шутласа илейми вӗҫсӗрлӗхре чӑвашлӑхӑн авалтанах килекен масмаклӑ-чӗнтӗрлӗ арки ҫине тараватлӑн ҫырса хунисем, пулнӑ шухӑшӑмӑрсене татах та малалла кармаштараҫҫӗ, пин-пин ҫӑлтӑрсем шӑтӑкланӑ тӳпере тӗппипех иртсе кайман астӑвӑм шӑплӑхӗпе пӗлсе усӑ курса, малалла хастарланса-патварланса утма хистекен хамӑрӑн ҫутӑ тивлет пулмаллине куллен аса илтереҫҫӗ, «Эх, мӗн ма юрататӑп-ши эпӗ тӑван халӑха? Чӗлхи, чӗлхи-ҫке эмел...» – тенӗччӗ Г.Н. Волков.
Ака уйӑхӗн 25-мӗшӗ — чӑваш халӑхне ҫутта кӑлараканӗ, ҫӗнӗ чӑваш ҫырулӑхне йӗркелекенӗ Иван Яковлевич Яковлев ҫуралнӑ кун.
Кӑҫал та, пӗлтӗрхи пекех, Ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗ онлайн мелпе иртӗ. Кун пирки паян Правительство ҫуртӗнче иртнӗ планеркӑра калаҫнӑ. Ку ыйтупа культура министрӗ Светлана Каликова калаҫнӑ.
Паллах, ку кӑшӑлвируспа ҫыхӑннӑ. Ҫавна май тӳре-шара Шупашкар урамӗсенче уяв колоннисене уттармалла мар тесе йышӑннӑ. Кун вырӑннӗ ӗҫ коллективӗсем халӑх тетелӗсенче #1маячувашия хэштегпа сӑнӳкерчӗксем тата видеороликсем вырнаҫтарӗҫ. Министр пуҫарӑвне ЧР Элтеперӗ Олег Николаев та ырланӑ.
Ҫапах Ҫӗнтерӳ парадне ирттерӗҫ. Мероприятие онлайн мелпе трансляци тӑвӗҫ. Ку халӑх йышлӑ пухӑнасран сыхлӗ. Концерт ирттерессине тата салют ярассине хальлӗхе татса паман.
Чӑваш Енре Ҫӗнтерӳ кунне кӑҫал парадпах уявлӗҫ. Ҫакӑн ҫинчен калакан йышӑнӑва паян республика Элтеперӗ Олег Николаев алӑ пуснӑ. Ӗҫлӗ хута республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче вырнаҫтарнӑ.
Ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Шупашкарта ҫар парачӗ иртӗ. Ӑна Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫинче ҫӗнтернӗренпе 76 ҫул ҫитнине халаллӗҫ.
Шупашкарти гарнизонӑн пӗрлештернӗ полкӗ ҫар техникипе парада тухӗ. Мероприятие йӗркелессишӗн Чӑваш Енӗн Ҫарӗҫ комиссариачӗ яваплӑ пулӗ.
Ҫӗнтерӳ кунне уявлама ӗҫ тӑвакан органӗсене, вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсене, мӗнпур организацие сӗнсе каланӑ.
Театр ӗҫченӗсен кунӗ тӗлне ҫулсеренех «Чӗнтӗрлӗ чаршав» конкурс ирттереҫҫӗ. Кӑҫал та ҫаплах пулчӗ. Пултарулӑх конкурсӗ кӑҫалхи 21-мӗш хут иртрӗ. Артистсене уявпа саламлама тата ҫӗнтерӳҫӗсемне палӑртма пухӑннӑ уява республикӑн культура, наицональноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министрӗ Светлана Каликова уҫнӑ.
«Ҫулталӑкри чи лайӑх спектакль» ята Вырӑс драма театрӗн режиссерӗ Игорь Лебедев Александр Куприн хайлавӗпе лартнӑ «Поединок» ӗҫ тивӗҫнӗ. Ачасем валли лартнӑ кӑҫалхи чи лайӑх спектакль — Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнчи Юлий Кимӑн «Кто Принцессу поцелует?» юмахӗ (режиссерӗ — Алексей Герасимов). Чӑваш патшалӑх пукане театрӗнче Павел Бажовӑн юмахӗпе лартнӑ «Серебряное копытце» спектакле (Андрей Галкин ӗҫӗ) музыка тӗлӗшӗнчен лайӑх илемлетнине, Оперӑпа балет театрӗнчи «Капулеттипе Монтекки» оперӑна (Валентин Федоров) сценографи енчен палӑртнӑ.
«Хӗрарӑм чи лайӑх сӑнарӗ» номинацире Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артистки Татьяна Прытченкова Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче лартнӑ «Капулетти и Монтекки» оперӑра Джульетта Капулетти сӑнарне калӑпланӑшӑн тивӗҫнӗ, «Арҫын чи лайӑх сӑнарӗ» номинацире — Вырӑс драма театрӗнче «Поединок» спектакльти Георгий Ромашов сӑнарне вылянӑ Андрей Аверин.
Пуш уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, шӑматкун, Шупашкарти Халӑхсен туслӑх ҫуртӗнче авалхи «Науруз» («Навруз») уява уявларӗҫ.
Унта Чӑваш Енри тӗрлӗ наципе культура автономисен, пӗрлешӳсен, центрсен активисчӗсем, студентсем пуҫтарӑнчӗҫ. Наци тумӗсемпе юрӑсеме шӑрантарчӗҫ, ташларӗҫ. Наци апат-ҫимӗҫӗсене кӑтартрӗҫ. Узбексем хайсен паллӑ апачӗпе — пловпа — хӑналарӗҫ.
Акт залӗнче уявла концерт иртрӗ.
Халӑх хастарӗсене Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ Олег Николаев, РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Леонид Черкесов, ЧР Культура министрӗ Светлана Каликова, Шупашкар пуҫлӑхӗ Олег Кортунов саламларӗҫ.
+12.5 °C