Нумай пулмасть «Новые известия» (чӑв. «Ҫӗнӗ хыпарсем») тӗнче тетелӗнчи кӑларӑмра статья пичетленсе тухрӗ, сире унӑн чӑвашла куҫарӑвӗпе паллаштарасшӑн. Статьяна куҫарнин тепӗр сӑлтавӗ — «Чӑваш чӗлхин икчӗлхеллӗ ҫӳпҫине» пуянлатасси. Ҫавна май вӑл вырӑсла текста питӗ ҫывӑх.
Патшалӑхран пӗчӗк юсав ирттерме уйӑрнӑ укҫана самантрах вӑрласа пӗтернӗ, урая вара физкультура вӗрентекенӗн сӑрлама тивнӗ.
Пирӗн ҫӗршывра пулса иртекен лару-тӑрӑва уҫӑмлӑн кӑтартса паракан историе Евгений Пятковский Ҫӗнҫӗпӗрти усламҫӑ хӑйӗн блогӗнче ҫапла каласа панӑ:
«Авӑн уйӑхӗнче эпӗ 146-мӗш шкул ашшӗ-амӑшӗсене ал пустартӑм, мэрине хуталарӑм: ыйтаттӑм, хистеттӗм, ятлаттӑм. Ҫапла май спортзал урайне юсама мэри 600 пин тенкӗ уйӑрма килӗшрӗ.
Урайне тӗппипех юсамалӑх мар, пӗр пайне ҫеҫ…
Кайран вара эпӗ ҫак укҫа урая сӑрлама ҫеҫ ҫитнине, ӑна та пулин физрук тунине пӗлтӗм…
Ну, эпӗ ытла хӗремесленсе тӑмарӑм, прокуратурӑна каймарӑм, ҫав шкулта унччен директор пулса ӗҫленӗ ҫынран ҫак ҫӗршывра мӗншӗн АПЛА пулса иртет-ха тесе ыйтрӑм?
Чӑваш Енӗн тӗп хули ҫеҫ мар, ун ҫывӑхӗнчи ялсем те сарӑлса пыраҫҫӗ. Шупашкар районӗн центрӗ те ҫавах. Кӳкеҫре юлашки темиҫе ҫулта 9-шар хутлӑ 7 ҫурт хӑпартса та лартрӗҫ. Вӗсенче ытларах чухне ҫамрӑк ҫемьесем тӗпленеҫҫӗ. Республикӑн кӑнтӑр енчи районӗсенчи ҫемьесем Шупашкар ҫывӑхне туртӑнаҫҫӗ, хулари общежитисенче пурӑннисем те Кӳкеҫре хваттерлӗ пулчӗҫ.
Ҫамрӑк ҫемьесенче ачасем ҫуралаҫҫӗ. Вӗсене шкул кирлӗ. Паянхи куна Кӳкеҫре икӗ шкул. Ҫакӑ сахал, паллах. Кӳкеҫсем тепӗр шкул пирки тахҫанах ӗмӗтленеҫҫӗ.
Ӗнер, нарӑс уйӑхӗн 11-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн ертӳҫи Олег Николаев Кӳкеҫри шкул строительствипе (ӑна проектлассипе, тӑвассипе, эксплуатацилессипе) ҫыхӑннӑ концесси килӗшӗвне «ПроШкола» тулли мар яваплӑ обществӑпа тӑвасси ҫинчен калакан хушӑва алӑ пуснӑ.
Килӗшӗве пурнӑҫлассишӗн Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗн Председателӗн ҫумӗ – Чӑваш Енӗн РФ Президенчӗ ҫумӗнчи полпречӗ Алексей Ладыков яваплӑ тесе палӑртнӑ.
Шкул 825 вырӑнлӑх пулмалла.
Ҫитес эрнере те шкул ачисем дистанци мелӗпе вӗренӗҫ-и? Кун пирки оперштаб ларӑвӗнче калаҫнӑ.
Нарӑс уйӑхӗн 14-мӗшӗнченпе 5-8 мӗш классем ҫавӑн пекех дистанци мелӗпе ӑс пухӗҫ. Ку Шупашкар, Ҫӗмӗрле тата Канаш хулисене пырса тивет. 1-4-мӗш тата 9-11-мӗш классем шкула ҫӳреме пуҫлӗҫ. Хальлӗхе йышӑннӑ тӑрӑх, ку нарӑс уйӑхӗн 20-мӗшӗччен пулӗ.
Шупашкарти хушма пӗлӳ паракан учрежденисем дистанци мелӗпе малалла ӗҫлӗҫ. Шкулсенче вара санитари мерисене ҫирӗп пӑхӑнмалла: ӳт температурине виҫмелле, пӳлӗмсенче сывлӑша дезинфекцилемелле, тусана шӑлсах тӑмалла.
Аса илтерер: кӑшӑлвируспа чирлекенсем нумайланнӑран Шупашкарти, Ҫӗнӗ Шупашкарти шкул ачисем икӗ эрне дистанци мелӗпе вӗреннӗ. Хӑш-пӗр муниципалитетра та ачасем нумаййӑн чирленӗ тӗк дистанци мелӗпе вӗрентме ирӗк пулнӑ.
Хӗллехи кунсенче кӑшӑлвирус кӑна мар, ытти тӗрлӗ вирус инфекцйӗ те вӑйлӑ сарӑлать.
Хальхи вӑхӑтра Чӑваш Енри ачасем инҫет ҫыхӑну мелӗпе вӗренеҫҫӗ. Ҫакӑн пек майпа вӗсем нарӑс уйӑхӗн 5-мӗшӗччен пӗлӳ тӗнчине шӗкӗлчӗҫ. Килте ларса урок вӗренес йӗркене тӑсассипе тӑсмассине паян иртекен оперштабӑн ларӑвӗнче татса памалла.
Улатӑр хулинче шкул ачисем вирус чирӗсемпе йышлӑ чирленӗ май вӗсене карантина куҫарма йышӑннӑ. Унта инҫет ҫыхӑну мелӗпе нарӑс уйӑхӗн 4-13-мӗшӗсенче вӗренӗҫ.
Шупашкарти Ҫеҫпӗл Мишши музейӗн ертӳҫ Антонина Андреева республикӑри тӗрлӗ шкула ҫитсе «Тӑвӑлта ҫуралнӑ Ҫеҫпӗл» ятпа лекцисем ирттерет. Вӑл, сӑмахран, Етӗрне районӗнчи Пушкӑрт шкулӗнче пулнӑ. «Халӗ Пушкин картти пуррине кура Ҫeҫпӗл Мишшин асӑну ҫулталӑкӗ пирки калаҫма шкул ачисемпе тӗл пулма аван!» — тесе хыпарланӑ музей ертӳҫи.
«Пит аван пулчӗ пӗp шухӑшлӑ та пултаруллӑ чӑваш лекторне итлеме... Тавах сире, Антонина Васильевна, ачасене черчен те хастар чӗреллӗ Ҫeҫпӗл Мишшин пурнӑҫӗпе ӗҫӗ-хӗлӗ урлӑ чӑвашлӑха упрама, хисеплеме вӗpeнтсе чӗнсе каланӑшӑн...» — тав туса ҫырнӑ Фейсбукра Шупашкар районӗнче ҫуралнӑ, халӗ Етӗрне районӗнче пурӑнакан чӑваш чунӗллӗ хастар Марина Якимова.
Кӑшӑлвируса сарӑлма чарас енӗпе ӗҫлекен оперативлӑ штабӑн черетсӗр ларӑвӗ иртнӗ. Унта тунтикунран пуҫласа Ҫӗнӗ Шупашкарти шкул ачисене те дистанци мелӗпе вӗренме ямашкӑн йышӑннӑ.
Хальлӗхе ачасене нарӑс уйӑхӗн 6-мӗшӗччен ҫапла вӗренме янӑ. Лару-тӑрӑва сӑнасах тӑрӗҫ. Вӑл мӗнле пулнине кура кайран тивӗҫлӗ йышӑну тӑвӗҫ.
Аса илтерер: Шупашкарти шкул ачисем ӗнертенпе дистанци мелӗпе вӗренеҫҫӗ. Республикӑри хӑш-пӗр шкулсем те ҫапла вӗренме пултарасси пирки каланӑ.
Шупашкарти ача пахчисенче тата шкулсенче ачасен апатланӑвӗн хакне ӳстересшӗн. Кун пирки Шупашкар хула администрацийӗн вӗренӳ управленийӗн пайӗ пӗлтерет.
Юлашки хутчен апатлану хакне 2018 ҫулта ӳстернӗ. Халӗ социаллӑ пӗлтерӗшлӗ таварсен хакӗ 17,6 процент ӳснӗ. Ачасем шкулта, ача пахчинче пахалӑхлӑ апат ҫиччӗр тесен хакне ӳстерме тивет.
Ҫулталӑк пуҫламӑшӗнче ашшӗ-амӑшӗн хушшинче ыйтӑм ирттернӗ. Унта хутшӑннисен пӗрре виҫҫӗмӗш пайӗ вӗри апат хакне ӳстерме хирӗҫ маррине палӑртнӑ. Хальлӗхе хак мӗн чухлӗ ӳсессине каламан.
Юлашки вӑхӑтра Чӑваш Енре шкулсенче кӑшӑлвирус енчен лару-тӑру йывӑрланнӑ. Паян кун пирки оперштаб ларӑвӗнче вӗренӳ министрӗ пӗлтернӗ.
Хальхи вӑхӑтра шкулта ӗҫлекен 27 ҫыннӑн кӑшӑлвирус пуррине палӑртнӑ. Пӗлӳ илекен 145 ача кӑшӑлвируспа чирленӗ. Иртнӗ эрнепе танлаштарсан, шкулсенче чирлесси вунӑ хутчен ӳснӗ. Ун чухне кӑшӑлвируспа чирлекенсем 8-ӑн пулнӑ.
Паянхи кун икӗ шкул дистанци мелӗпе вӗренет: Вӑрнар районӗнчи Нурӑсри шкул-интернат тата Комсомольски районӗнчи Тукай шкулӗ. 31 шкулти 57 класс дистанци мелӗпе вӗренет.
Ҫӗнӗ Шупашкарти 16-мӗш вӑтам шкулта вӗренекен харӑсах темиҫе ача паян чирлесе ӳкнӗ. Республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче 9 сехет те 52 минутра ҫырнӑ тӑрӑх, Чӑваш Енӗн Сывлӑх сыхлав министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑрлач уйӑхӗн 13-мӗшӗнчи 7 сехет тӗлне илсен шкула 167 ача пыман, вӗсенчен 47-шӗ тухтӑрсенчен пулӑшу ыйтнӑ.
Малтанласа палӑртнӑ тӑрӑх, 35 ачан варӗ пӑсӑлнӑ, хырӑм ыратнипе 8-ӑн аптӑранӑ, 3-ӗн — ҫивӗч респиратор чирӗпе. 1 ачана больницӑна вырттарнӑ. 45 ача амбулатори мелӗпе (килте) сипленет.
Чир сӑлтавне палӑртассипе Роспотребнадзор управленийӗ ӗҫченӗсем тата тухтӑрсем ӗнертенпе ҫине тӑраҫҫӗ.
Паян, кӑрлач уйӑхӗн 11-мӗшнче, Муркаш районенчи Кашмаш шкулне уҫӗҫ. 108 вырӑнлӑх вӗренӳ заведенине пӗлтӗрхи чӳк уйӑхӗнче туса пӗтернӗ.
Аса илтерер: шкула ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗ пуҫланнӑ вӑхӑта туса пӗтермелле пулнӑ. Кун пирки район администрацийӗнче пӗлтернӗччӗ. Анчах ҫав вӑхӑта ӗлкӗреймен. Авӑн уйӑхӗн вӗҫӗнче Муркаш районӗнчи Кашмашри шкула хӑпартакансене Чӑваш Ен Элтеперӗнчен Олег Николаевран сӑмах та лекнӗччӗ. Ун чухне республика ертӳҫи ӗнер асӑннӑ ялти вӗренӳ учрежденине тӑвас ыйтӑва ӗҫ тӑвакан влаҫра ӗҫлекенсемпе тата подряд организацийӗн пайташӗсемпе сӳтсе явнӑччӗ.
Халӗ шкулта ачасем вӗренеҫҫӗ. Вӗренӳ заведенине официаллӑ майпа паян 11 сехетре уҫӗҫ.
+10.3 °C