Чӑваш Енри икӗ хула — Куславккапа Ҫӗмӗрле — Раҫҫейри пӗчӗк хуласене хӑтлӑлатма V конкурсра ҫӗнтернӗ. Вӗсем хӑйсен проекчӗсене пурнӑҫа кӗртме федераци грантне тивӗҫӗҫ. Икӗ хула валли 120 ытла миллион тенкӗ уйӑрӗҫ!
Куславккара Культурӑпа кану тӗп паркне уҫӗҫ. Вӑл «Геометрика» ятлӑ пулӗ. Паркӑн тӗп шухӑшне Николай Лобачевский ячӗпе ҫыхӑннӑ. Кану вырӑнӗн кашни лапамӗ аслӑ математик кун-ҫулне, унӑн ӗҫ-хӗлне уҫса парӗ.
Ҫӗмӗрлере хулари тӗп парк вырӑнӗнче Пионер организацине йӗркеленӗренпе 50 ҫул ҫитнине халалласа парк тӑвӗҫ. Унта кӳлӗ, фонтан пулӗ, амфитеатр тӑвӗҫ.
Проектсене 2022 ҫулта пурнӑҫа кӗртмелле.
Ҫурла уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Ҫӗмӗрлере ҫӳп-ҫап купи ҫунма пуҫлани пирки пӗлтернӗччӗ. Юрать-ха, пушарнӑйсем тата ҫав вырӑнта ӗҫлекенсем ҫулӑма сарӑлма паман, сӳнтернӗ.
Ун чухне вырӑнти тӳре-шара ҫӳп-ҫап купи хӑй тӗллӗн ҫунма тытӑнма пултарни пирки каланӑччӗ. Анчах пӗр эрнерен вӗсен шухӑшӗ улшӑннӑ, пушар урӑх сӑлтава пула тухнине каланӑ.
Ҫӳп-ҫап купине пӑхса тӑракан «Коммунальщик» предприяти директорӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, свалкӑна ятарласа чӗртсе яма пултарнӑ. Специалистсем ҫакна ахальтен палӑртман: ҫулӑм питӗ хӑвӑрт сарӑлнӑ, унччен вара нимӗн те мӑкӑрланман. Коммунальщиксем полицие заявлени ҫырнӑ.
Тӑвай районӗнчи ялта пурӑнакан хӗрарӑм килӗнче 146 тӗм кантӑр ӳстернӗ. ШӖМ ӗҫченӗсем наркотиклӑ ӳсен-тӑрана туртса илнӗ.
Кантӑр 46 ҫулти хӗрарӑмӑн пахчинче ӳснӗ. Экспертиза палӑртнӑ тӑрӑх, кантӑрта наркотик пулнӑ.
Ҫӗмӗрлере пурӑнакан, унччен судпа айӑпланнӑ 55 ҫулти арҫын та пахчинче кантӑр ӳстернӗ. Унран 33 тӗм туртса илнӗ.
Ҫӳлерех асӑннӑ икӗ тӗслӗх тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫсем пуҫарнӑ.
Ҫурла уйӑхӗн 18-мӗшӗнче 14 сехет те 20 минутра пӗрлехи диспетчер службине Ҫӗмӗрлери ҫӳп-ҫап полигонӗ ҫунни пирки шӑнкӑравласа пӗлтернӗ.
Вырӑна пушарнӑйсем ҫитнӗ. Вӗсем тата свалкӑра ӗҫлекен ҫынсем ҫулӑма сӳнтерме пултарнӑ. Пушар вырӑнне Ҫӗмӗрле районӗн администрацийӗн пуҫлӑхӗ Валерий Шигашев та ҫитнӗ.
Аса илтерер: кӑҫал ҫулла Улатӑрти ҫӳп-ҫап купи нумай вӑхӑт ҫунчӗ. Унти ҫулӑмпа пушарнӑйсем 1,5 уйӑх кӗрешнӗ.
Ҫӗмӗрлере пурӑнакан 65 ҫулти арҫын ҫынна пӑшалпа персе вӗлернӗ. Ҫитес 7 ҫула унӑн ҫирӗп режимлӑ колонире ирттерме тивӗ.
Пӑтӑрмах пӗлтӗрхи ҫурла уйӑхӗнче пулса иртнӗ. Арҫын патӗнче 50 ҫулти пӗлӗшӗ хӑналаннӑ. Иккӗшӗ хушшинче ӑнланманлӑх сиксе тухнӑ. Ӳсӗр кил хуҫи хӑнана «Сайга-12» сунар пӑшалӗпе уринчен кӗрӗслеттернӗ. Сурана пула лешӗ кӑштахран вилсе кайнӑ.
Пӑтӑрмаха пытарас тесе арҫын вилене кавирпе чӗркенӗ те машина ҫине хурса ҫывӑхри вӑрмана илсе кайнӑ. Анчах унта ӑна пӗр хӗрарӑм асӑрханӑ.
Ҫурла уйӑхӗн 9-15-мӗшӗсенче Чӑваш Енре 4150 ҫынна ОРВИ диагноз лартнӑ. Иртнӗ эрнерипе танлаштарсан, кӑтарту 7 процент чакнӑ. Ҫапах чирлесси пысӑк шайра-ха.
Чирленисенчен 2745-шӗ пульницӑна кайса пулӑшу ыйтнӑ. Иртнӗ эрнере ытларах Ҫӗнӗ Шупашкарта /247 ҫын/ тата Канаш хулинче /196 ҫын/ чирленӗ. Ҫӗмӗрлере 137 ҫын чирленӗ. Иртнӗ эрнерипе танлаштарсан, унта ку кӑтарту виҫӗ хутчен ӳснӗ.
Йӗпреҫ, Красноармейски, Вӑрмар районӗсенче ҫынсем сахалрах чирленине палӑртнӑ. Сӑмах май, виҫҫӗмӗш кун ӗнтӗ республикӑра пӗр талӑкра 10 ҫын кӑшӑлвируспа чирлет. Ку таранччен вируса пула 1871 ҫыннӑн пурнӑҫӗ татӑлнӑ. Ҫурла уйӑхӗнче 151 ҫын кӑшӑлвируса пула вилнӗ.
Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев ӗнер, утӑ уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, республикӑри икӗ ҫемьене тата тӑхӑр амӑшне патшалӑх наградисемпе чысласси ҫинчен калакан хушӑва алӑ пуснӑ.
Ҫемье институтне ҫирӗплетессине пысӑк тӳпе хывнӑшӑн «Юратупа шанчӑклӑхшӑн» орденпа Ҫӗрпӳ районӗнчи Владимир Михайловичпа Галина Михайловна Ижедеровсене тата Елчӗк районӗнчи Петр Николаевичпа Марфа Михайловна Падуевсене чыслама йышӑннӑ.
Ачасене тивӗҫлӗ воспитани панӑшӑн «Анне» амӑш мухтавӗн паллипе Красноармейски районӗнчи пилӗк ача амӑшне Елена Леонидовна Владимировӑна, Куславкка районӗнчи пилӗк ача амӑшне Нина Павловна Кирилловӑна, Тӑвай районӗнчи пилӗк ача амӑшне Светлана Анатольевна Константиновӑна, Вӑрнар районӗнчи пилӗк ача амӑшне Людмила Геннадьевна Ксенофонтовӑна, Ҫӗнӗ Шупашкарти сакӑр ача амӑшне Ольга Викторовна Матлаша, асӑннӑ хулари пилӗк ача амӑшне Валентина Михайловна Мешковӑна, Ҫӗмӗрлери пилӗк ача амӑшне Татьяна Юрьевна Мотовӑна, Канаш районӗнчи пилӗк ача амӑшне Елена Николаевна Наумовӑна, Хӗрлӗ Чутай районӗнчи пилӗк ача амӑшне Валентина Николаевна Плисовӑна чыслӗҫ.
Юлашки вӑхӑтра ҫынсем паллӑ мар ҫынсене укҫа куҫарса пани пирки массӑллӑ информаци хатӗрӗсем пӗлтерсех тӑраҫҫӗ. Тимлӗ пулмалли пирки йӗрке хуралҫисем киле пырсах асӑрхаттараҫҫӗ. Ҫак йӗркесен авторӗ патне (тӗрӗсрех, пирӗн ҫурта), сӑмахран, икӗ хутчен те килсе кайрӗҫ.
Шел те, улталанакансем тупӑнсах тӑраҫҫӗ. «Банкра ман укҫа ҫук-ха, улталанмӑп», — темелле мар. Счет ҫинче пӗчӗк сумма пуррисемех кредит илсе укҫа куҫарса параҫҫӗ. Ара, вӗсене: «Сирӗн ятпа такам кредит илет, ултавҫӑсен ҫулне часрах пӳлсе хумалла», — йышши шӑнкӑравсемпе аптӑратса яраҫҫӗ те...
Ҫӗмӗрле хулинче вӑтам ҫулсенчи пӗр хӗрарӑм банкоматра Мускав номерӗсем ҫине 10 пин тата 15 пин тенкӗшер куҫарнӑ. Ҫавна асӑрахакан тупӑннӑ. Хӗрарӑма асӑрхаттарасан лешӗ тарӑхсах кайнӑ. Апла пулин те тимлӗ ҫын хӗрарӑма пӑрахса утман, йӗрке хуралҫисене чӗнсе илнӗ. Лешӗсене те хӗрарӑма айван утӑмран тытса чарма ҫӑмӑл пулман. Кайран та вӑл шанмасӑртарах тӑнӑ, иккӗленнӗ. Нумай сумма куҫарса ӗлкӗреймен те, анчах «кӗмӗлӗн» пӗр пайне ултавҫӑсене куҫарса панӑ.
Ҫӗмӗрле хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Валерий Шигашев (вӑл хӑй вӑхӑтӗнче Чӑваш Ен Патшалӑх Канашӗн депутачӗ те пулнӑччӗ) кӑшӑлвирус ҫакланни пирки Фейсбукра пӗлтернӗ. Вӑл унта ӗнер хыпарланӑ тӑрӑх, «канма, пурнӑҫ пирки шухӑшлама, хӑйӗнпе хӑй пулма» сӑлтав тупӑннӑ.
Валерий Шигашев пӗлтернӗ тӑрӑх, унччен больница хучӗпе нихӑҫан та ларман. Хальхи пирки вӑл «сиплев вӑхӑтӗнчен ытла ҫынран уйрӑм пулни» тесе хаклать.
Тӳре-шара хӑйне япӑхрах туйнӑран (ӳт температури 37,5 градуса ҫитнӗ, сунас ернӗ, шӑрша туйми пулнӑ) кӑшӑлвирусран ПЦР-тест тутарнӑ. COVID лекнине пӗлсен хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ питӗ тӗлӗннӗ, мӗншӗн тесен ҫирӗп иммунитет тата вакцинаци тутарни вирусран хӳтӗлессе шаннӑ.
Валерий Шигашев шухӑшланӑ тӑрӑх, психика енчен ывӑнни, ревакцинаци курсне вӗҫлеменни вируса организмра тӗпленме май панӑ. Ҫапах та прививка тутарнӑшӑн ӳкӗнмест, хӑйне аван туйнӑран (ахаль чухне пулсан чир пирки шухӑшламан та пулӑттӑм тесе палӑртнӑ) вакцинацие пула организм вируспа кӗрешме хатӗртен чире ҫӑмӑллӑн тӳссе ирттерессе шанать.
Чӑваш Енре эрех ӗҫнине пула наркӑмашланнипе вилекенсен шучӗ йышланнӑ. Кӑҫалхи кӑрлач-утӑ уйӑхӗсенче ун пеккисен йышӗ 159 ҫынпа танлашнӑ, пӗлтӗрхи ҫур ҫултинчен ку вӑл 12 процент нумайрах.
Паян республикӑн сывлӑх сыхлав министрӗ Владимир Степанов (сӑнӳкерчӗкре) ЧР Правительство ҫуртӗнчи ирхи планёркӑра хӑй ертсе пыракан отрасльпе ҫыхӑннӑ доклад тунӑ.
Ҫынсем хӑйсем ҫине алӑ хуни, пӗри теприне вӗлерни, наркӑмӑшланни, шӑнса вилни чылай чухне ӳсӗр чухне пулса иртет.
Ҫынсем вилесси кӑҫалхи ҫур ҫулта пӗлтӗрхи танлаштаруллӑ тапхӑртинчен Ҫӗмӗрле районӗнче, Ҫӗмӗрле, Ҫӗнӗ Шупашкар хулисенче, Комсомольски, Красноармейски, Хӗрлӗ Чутай тата Пӑрачкав районӗсенче 15 процент ӳснӗ.
+28.3 °C