Ҫӗмӗрлери «Проектэлектротехника» предприяти вунӑ ҫул ӗнтӗ хӑйӗн трансформаторӗсене ҫӗршывӗпех сутать, чикӗ леш енне те ӑсатать.
Ҫӗмӗрле – калӑпӑшӗпе Чӑваш Енри пиллӗкмӗш хула. Унта 28 пин ҫын пурӑнать, вӗсенчен 1,5 пине яхӑн ҫын «Проект-техника» корпорацинче тӑрӑшать. Асӑннӑ корпораци – машина тӑвакан Раҫҫейри чи пысӑк компанисенчен пӗри. Корпорацие 1988 ҫулта Мускавра йӗркеленӗ, 1993 ҫулта ун йышне ытти предприятипе пӗрле Ҫӗмӗрлери спецавтомобильсен савучӗ кӗнӗ. Вӑл вара 1929 ҫултанпа ӗҫлекенскерех.
Унта хальхи вӑхӑтра виҫӗ фазӑллӑ трансформаторсем туса кӑлараҫҫӗ. Продукци тӗнчери 21 ҫӗршыва ӑсанать. Предприятире кунсерен икшер трансформатор пухса хатӗрлеҫҫӗ, ҫулталӑкра – 400-е яхӑн.
Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев республикӑри строительсене «Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ строителӗ» ят пама йышӑннӑ. Списокра — 16 ҫын. Вӗсен хушшинче предприяти ертӳҫисемпе инженерсем те, малярпа штукатур та пур.
Акӑ, Шупашкарти 28-мӗш строительство управленийӗнче тӑрӑшакан Светлана Шагаева маляр, Шупашкарти 44-мӗш строительство управленийӗнчи Юрий Пашков каменщик, Ҫӗмӗрлери 3-мӗш стройтрестӑн 8-мӗш управленийӗнче ӗҫлекен Елена Никитина штукатур, Шупашкрати «Промвентиляци» предприятири санитарипе техника тытӑмӗсен тата оборудованисен монтажникӗ Анатолий Васильев, асӑннӑ предприятири Александр Ефимов механик; унсӑр пуҫне предприятисен тӗп инженерӗсем, ертӳҫисем пур.
Кӑҫал вырӑс чӗлхипе 4981 ҫын Патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменне тытнӑ. Вӗсенчен 1593-шӗ 80 балран ытларах пухнӑ. Ултӑ ҫын чи пӗчӗк балл та илеймен.
Лайӑх кӑтарту: 30 ҫын вырӑс чӗлхи экзаменӗнче 100 балл пухнӑ. Вӗсем Шупашкартан, Вӑрнар, Комсомольски, Пӑрачкав, Тӑвай районӗсенчен, Улатӑртан, Ҫӗмӗрлерен, Сӗнтӗрвӑрри районӗнчен, Ҫӗнӗ Шупашкартан.
Сӑмах май, кӑҫал информатикӑпа 8 яш-хӗр 100 балл илнӗ. Географи предмечӗпе 100 балл пухна 1 ҫын пулнӑ.
Парӑма кӗрсен тухма йывӑр ҫав. Ҫӗмӗрле хулинче вырнаҫнӑ «Шумерлинские городские электрические сети» (чӑв. Ҫӗмӗрле хулинчи электричество сечӗсем) муниципалитетӑн унитарлӑ предприятийӗ 2012-2014 ҫулсенче пухнӑ парӑмсемпе паян кун та татӑлса пӗтеймест. Предприятин счечӗсене арестленӗ. Предприяти хӑйне панкрута кӑларма ыйтса суда тавӑҫпа тухнӑ. Тавӑҫ Чӑваш Енӗн Арбитраж судӗнче выртать.
Паян Ҫӗмӗрле хулипе районӗнче Чӑваш Ен промышленность тата энергетика министрӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Сергей Лекарев пулнӑ. Вӑл вырӑнти тӳре-шарапа курнӑҫнӑ, маларах асӑннӑ МУПри лару-тӑрӑва сӳтсе явнӑ. Сергей Лекарев вырӑнти тӳре-шарапа унитарлӑ предприятийӗнчи лару-тӑрӑва татса памалли майсене тишкернӗ.
Ҫӗмӗрлере пурӑнакан 15 ҫулти пикене ҫӗртме уйӑхӗн 17-мӗшӗнченпе шыранине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Вӑл ҫӗтсен йӗрке хуралҫисем пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑччӗ.
Аса илтерер: Софья Бараева килтен тухса кайнӑ хыҫҫӑн Шупашкара ҫитнӗччӗ. Унтан Хусана тухса кайнӑччӗ. Унта вӑл тусӗсем патӗнче пурӑннӑччӗ.
Халӗ хӗр татах ҫухална. Паян Ҫӗмӗрле районӗнчи «Вперед» хаҫат йӗрке хуралҫисем ҫак хӗре шыранине пӗлтернӗ.
Хальхинче пике килтен утӑ уйӑхӗн 20-мӗшӗнче 13 сехетрен пуҫласа 19 сехетчен тухса кайма пултарнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Хӗр ҫутӑ хӑмӑр хулӑн кофта, хура кроссовки тӑхӑннӑ, тӗксӗм симӗс тӗслӗ рюкзакпа. Хӗр паспорт тата 800 тенкӗ укҫа чиксе тухса кайнӑ.
Пикене курнисене йӗрке хуралҫисене пӗлтерме ыйтаҫҫӗ.
«Хӗрачана ҫӑлӑр, вӑл шыв айне каять!» - Ҫӗмӗрлере Сар юханшывӗ хӗрринче канакансем ҫапла кӑшкӑрнине илтнӗ. Дмитрий Галкин тӳрех сиксе тӑнӑ та шыва чӑмнӑ.
Сӑрта юхӑм вӑйлӑ, ачана шалалла та шалалла илсе кайнӑ. Хӗрачана ҫӑлма амӑшӗ, асламӑшӗ те ишнӗ. Анчах вӗсем ӗлкӗреймесен те пултарнӑ. Дима ача патне ишсе пынӑ, вӑл вӑхӑталла пӗчӗкскер шыв айне кайнӑ. Каччӑ ӑна хыпашласа тупнӑ та ҫыран хӗррине илсе тухнӑ. Юрать, хӗрача шыв ҫӑтса ӗлкӗреймен.
Кирлӗ пулсан Дмитрий ӑна пӗрремӗш медпулӑшу парӗччӗ, мӗншӗн тесен вӑл – пулас онколог. Телее, ачана пулӑшу кирлӗ пулман. Амӑшӗпе асламӑшӗ ачана ҫӑлнӑшӑн каччӑна тав тунӑ.
Паян Дима ҫуралнӑ кунне паллӑ тӑвать, 21 ҫулти каччӑна хула администрацийӗ Тав хучӗ панӑ.
Ҫӗмӗрлере пурӑнакан 15 ҫулти хӗре ҫӗртме уйӑхӗн 17-мӗшӗнченпе шыраҫҫӗ. Софья Бараева килтен тухса кайнӑ та таврӑнман.
Хӗре тупнӑ. Вӑл чӗрӗ-сывах. Вӑл килтен тухса кайнӑ хыҫҫӑн Шупашкара ҫитнӗ. Унтан Хусана тухса кайнӑ. Софья унта тусӗсем патӗнче пураннӑ.
Следстви палӑртнӑ тӑрӑх, хӗре хур кӑтартнӑ паллӑсем ҫук. Ӑна киле ашшӗ-амӑшӗ патне илсе ҫитернӗ.
Аса илтерер: 15-ри хӗр ҫухалнӑ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑччӗ. Ӑна чарса лартнӑ.
Ҫӗмӗрлере пурӑнакан, унти культурӑпа кану центрӗн пуҫлӑхӗнче ӗҫлекен хӗрарӑм Пӗрремӗш каналпа эрнекунсерен кӑтартакан «Полес чудес» (чӑв. Тӗлӗнтермӗш уйӗ) кӑларӑма хутшӑннӑ.
Наталья Годовикова кӑларӑма парнепе кайнӑ. Ӑна, сӑмах май, хӑйне те парне секторӗ лекнӗ, анчах вӑл ӑна суйламан, малалла выляс тенӗ. Ентешӗмӗр, шел те, хӑйӗн ушкӑнӗнче ҫӗнтереймен.
«Эсир кунта килессине пӗтӗм Ҫӗмӗрле пӗлнӗ-и?» — сӑмахланнӑ телекӑларӑм ертӳҫи Леонид Якубович. «Ҫапла... чылайӑшӗ», — хуравланӑ хӗрарӑм. «Ӑсатрӗҫ-и?» – калаҫтарнӑ кӑларӑм хӑнине Якубович. «Ҫапла, хаваслӑн ӑсатрӗҫ. Виҫӗ баян каласа», – ҫӗтсе кайман хӗрарӑм.
Наталья Годовикова хӑйӗн ҫемйи ҫинчен те каласа кӑтартнӑ. Унӑн хӗрӗ, мӑшӑрӗ, упӑшкин амӑшӗ ҫуралнӑ кунӗсене пӗр кунта уявлаҫҫӗ иккен.
Ҫӗмӗрлере 15 ҫулти хӗрача ҫухални пирки сайтра хыпарланӑччӗ. Ӑна халӗ те тупайман.
Аса илтерер: Софья Дмитриевна Бараева ҫӗртме уйӑхӗн варринче ҫухалнӑ. Вӑл Ҫӗмӗрле хулинче, килӗнчен, ҫӗртме уйӑхӗн 16-мӗшӗнче 23 сехет хыҫҫӑн тухса кайнӑ. Вӑл ӑҫта пулни халӗ те паллӑ мар.
Хӗрачана полицейскисем шыраҫҫӗ. Кун тӗлӗшпе Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗ пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Амӑшӗ «Про Город» хаҫата пӗлтернӗ тӑрӑх, Софья Шупашкарта пулма пултарать.
Ял хуҫалӑх таварне туса илекенсен техника ҫӗнетме кӑҫал майсем анлӑрах. Ку хыпара Чӑваш Ен ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов Фейсбукра пӗлтернӗ.
Министр хыпарланӑ тӑрӑх, ял хуҫалӑх техникине туяннин 40 процент таран саплаштараҫҫӗ. Техника туянассин хисепӗ 112 единица хушӑннӑ.
Техника туянма патшалӑх пулӑшни хаклӑ техника, трактор тата комбайн илнӗ чух пушшех кирлӗ. Вӗсене туянасси пӗлтӗрхинчен 1,9 хут нумайланнӑ.
Сӑмах май каласан, ял хуҫалӑх предприятийӗсенче выльӑх апачӗ хатӗрлеҫҫӗ. Утӑ ҫинче Куславкка, Шӑмӑршӑ тата Ҫӗмӗрле районӗсем уйрӑмах хастар. Вӑрнар, Шупашкар, Елчӗк районӗсем те хӑвӑрт ӗҫлеҫҫӗ.
Хуҫалӑхсенче сенаж тата силос хатӗрлессипе те ҫине тӑраҫҫӗ.
+21.3 °C