Чӑваш Енре экологие халӑх инспекторӗсем тӗрӗслесе тӑрӗҫ.
Республикӑн Ҫутҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министерстви тавралӑха сыхлас ӗҫе хастар ҫынсене те явӑҫтарма йышӑннӑ.
«Ҫакӑ пире вырӑнти ҫынсенчен вӑрманти пушарсем, саккуна пӑсса йывӑҫ касакансем, пулӑ тытакансем, шыв-шура варалакансем, тискер чӗрчунсемпе кайӑк-кӗшӗк вилни ҫинчен васкавлӑн пӗлсе тӑма май парӗ», — тенӗ министр тивӗҫне пурнӑҫласа пыракан Елена Дымза.
Общество инспекторӗ пулма 40 ҫын кӑмӑл тунӑ, паянхи ларура вӗсенчен 24-шне суйласа илнӗ.
2022 ҫулта пирӗн республикӑра 166 халӑх инспекторӗ пулнӑ.
Юлашки кунсенчи пек юр ҫулталӑк пуҫланнӑранпа ҫуманччӗ. Метеостанци пӗлтернӗ тарӑх, Шупашкарта 8 мм ытла нӳрӗк ӳкнӗ. Ку – уйӑхри нормӑн 34 проценчӗ.
Ку эрнере тӑрук пӗлӗтсен хыҫӗнчен хӗвел тухӗ, тӑрук ҫил-тӑман вӗҫтерме пуҫлӗ. Сывлӑш температури 0-6 градус сивӗ тӑрӗ.
Эрне вӗҫнелле ҫынсем вӑй ҫуккине, кӑмӑл пӑсӑлнине туйма пултараҫҫӗ. Мӗншӗн тесен атмосфера пусӑмӗ 735 мм таран анӗ. Канмалли кунсем тӗлне ҫанталӑк лӑпланӗ.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, пушӑн иккӗмӗш декади тӗлне хӗлле татах хӑйне кӑтартӗ. Ун чухне сывлӑш температури пӗлӗтсен шайӗнче 20 градус таран сивӗнӗ.
Паян ҫӗрле тата ыран кӑнтӑрла синоптиксем асӑрханма ыйтаҫҫӗ. Уйрӑмах - ҫул ҫинче.
Ыран республикӑра ҫил-тӑман вӗҫтерӗ. Хушӑран 500 метр таранах япӑх курӑнӗ.
Ҫулсене юр хӳсе лартма пултарать. Шуҫлак пулас хӑрушлӑх та пур.
Ҫил кӑнтӑр енчен вӗрӗ. Сывлӑш температури ҫӗрле 0 градусран пуҫласа 5 градус таран сивӗ пулӗ, кӑнтӑрла - 3 градус таран ӑшӑ.
Нарӑс вӗҫӗнче ҫанталӑк сивӗтрӗ. Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, кӗҫех ӑшӑтать, юр ҫума пуҫлать.
Юр пӗлӗчӗсем паянах ҫитме пултарать. Ыран та юр ҫукалӗ. Вырсарникун ҫил-тӑман вӗҫтеркелӗ.
Ыран 3 градус кӑна сивӗ пулӗ. Эрне пуҫламӑшӗнче вара термомометр "плюс" кӑтартӗ. Ҫавна май йӗпе юр ҫӑвӗ, хушӑран - ҫумӑр. Ҫил вара вӑйланӗ, ҫеккунтра 17 метр таран хӑвӑртлӑхпа вӗрме пултарӗ. Эрне пуҫламӑшӗнче кӑштах лӑпланӗ.
Пуш пуҫламӑшӗнче кӑнтӑрла юр ҫукалӗ, ҫӗрлесерен 15-20 градус тара сивӗ тӑрӗ. Синоптиксем ҫитес эрнере 15 сантиметр хулӑнӑш юр ҫума пултарассине пӗлтереҫҫӗ.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, пуш пуҫламӑшӗ сивӗ пулӗ. Кӑнтӑрла хӗвел ӑшши пулӗ-ха, ҫӗрлесерен вара 15 градус таран сивӗтӗ.
Чӑваш Енре кӗҫех сивӗ ҫанталӑк ӑшшипе улшӑнӗ. Ҫавна май юр мар, ҫумӑр ҫӑвӗ. Ҫапла пӗлтерет «Чӑваш Енри ҫанталӑк» проект.
Кӗҫӗр 10-15 градус сивӗ пулӗ. Ытларикун вара – 4-9 градус сивӗ. Кӑштах юр ҫӑвӗ. Юнкун та сивӗрех ҫанталӑк тӑрӗ.
Нарӑсӑн 23-24-мӗшӗсенче уяртӗ, сивӗтӗ. Ҫӗрлесерен 20 градус пулӗ. Эрне вӗҫнелле вара ҫил вӑйланӗ, ҫеккунтра 18 метр хӑвӑртлӑхпа вӗрӗ. Шӑматкун терометр 0 градус кӑтартӗ, вырсарникун «плюс» пулӗ. Ун чухне йӗпе юр, ҫумӑр ҫӑвӗ.
Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫитес эрнере ҫанталӑк сивӗрех пулӗ. Эрне 7 градус сивӗрен пуҫланӗ. Ҫӗрлесерен 9 градус таран сивӗтӗ.
Канмалли кунсем тӗлне палӑрмаллах сивӗтӗ. Кӑнтӑрла термометр 8 градус кӑтартӗ, ҫӗрле - 15 градус. Ҫил ҫеккунтра 6 метр хӑвӑртлӑхпа вӗрӗ.
Хальлӗхе республикӑра юр хулӑнӑшӗ – 33 сантиметр. Нормӑпа килӗшӳллӗн вара 40 сантиметр пулмалла. Ку – темех мар. Мӗншӗн тесен ҫывӑх вӑхӑтра республикӑра юр ҫума пуҫлӗ.
Циклон пӗрин хыҫҫӑн тепри килӗ. Шӑматкун хушӑран юр ҫукалӗ. Ҫитес талӑкра ҫил вӑйланӗ, термометр 0-5 градус кӑтартсан та сивӗрех пек туйӑнӗ.
Вырсарникун 2-3 сантиметр хулӑнӑш юр ҫӑвӗ. Тунтикун юр ҫумӗ, ытларикун каллех юр ӳкӗ. Икӗ кунра Шупашкарта 5 сантиметр таран юр ҫума пултарӗ. Ҫил лӑпланӗ.
Ҫитес эрне вӗҫнелле сивӗтӗ, ҫӗрлесерен 20 градус таран сивӗтӗ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, юлашки декада сивӗ пулӗ, юр ҫӑвӗ, ҫил-тӑман вӗҫтерӗ.
Нарӑс уйӑхӗ ӑшӑ килчӗ. Халӗ вара, синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑшт сивӗтет.
Кӗҫӗр 14-19 градус таран сивӗтӗ. Ыран 9-14 градус сивӗ тӑрӗ. Ытларикун каҫхине 20 градус сивӗ тӑрӗ. Ку эрнери чи сивӗ ҫанталӑк пулӗ вӑл. Эрнен пӗрремӗш ҫурринче уяр ҫанталӑк тӑрӗ. Иккӗмӗш ҫурринче вара ӑмӑрланӗ, ӑшӑтма пуҫлӗ: юр ҫӑвӗ, ҫил-тӑман вӗҫтерме пуҫлӗ, ҫил вӑйланӗ. Кӑнтӑрласерен 2-7 градус сивӗ тӑрӗ.
Канмалли кунсенче ҫил лӑпланӗ, сивӗтме пуҫлӗ. Анчах ку – уҫӑлса ҫӳремелли лайӑх ҫанталӑк кӑна.
Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑра ҫанталӑк сивӗтсе пырать. Ҫитес 4 кунра юр ҫумӗ, ҫил вӑйлӑ вӗрмӗ.
Пирӗн еннелле сивӗ сывлӑш килнӗрен сывлӑш температури те пӗчӗкленсе пырӗ. Кӑнтӑрласерен 5-10 градус, ҫӗрлесерен 15 градус пулӗ. Тунтикун каҫхине 20 градус е тата сивӗрех пулӗ.
Сивӗ нумая тӑсӑлмӗ. Эрнен иккӗмӗш ҫурринче циклон килӗ. Ун чухне юр ҫӑвӗ, ҫил вӑйланнӑран ҫил-тӑман вӗҫтерӗ. Термометр ӑшӑрах кӑтартсан та сивӗрех пек туйӑнӗ.
Нарӑс уйӑхӗн сивӗ е ӑшӑ пулӗ? Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, хӗлӗн юлашки уйӑхӗнче нӳрӗк сахал пулӗ. 11 ҫул каялла нарӑсра 9 мм нӳрӗк пулнӑ, норма – 22 мм. Хальхинче те ҫаплах пулма пултарать.
Хальхи вӑхӑтра юр хулӑнӑшӗ 29 сантиметрпа танлашать. Нарӑс вӗҫнелле 40 сантиметр таран ӳсӗ.
Нарӑсӑн 5-мӗшӗнчен сивӗтме пуҫлӗ. Унччен ӑшӑ пулӗ, юр ҫӑвӗ. Тепӗр хутчен юлашки декадӑра сивӗтӗ. Ҫӗрлесерен 20 градус таран сивӗ тӑрӗ.
+3.3 °C