Шупашкарта «Батарейкӑна утилизацие пар – пирӗн планетӑна ҫӑл» ятпа акци иртет. Ӑна Раҫҫейри Экологи ҫулталӑкне халалланӑ.

Акци утӑ уйӑхӗн 28-мӗшӗнче иртӗ. Ҫав кун пурте кивӗ батарейкӑсене утилизацие пама пултарӗҫ. Вӗсене ҫак адреспа йышӑнаҫҫӗ: Шупашкар хули, Ленинград урамӗ, 33-мӗш ҫурт. Батарейкӑсене 14 сехетрен пуҫласа 19 сехетчен йышӑнаҫҫӗ.

Унтан батарейкӑсене Чӗлепи хулине утилизацие илсе кайӗҫ. Ҫак акцие йӗркелесе ҫынсене батарейкӑна кирлӗ пек утилизацилеме вӗрентесшӗн, вӑл тавралӑхшӑн сиенлӗ пулнине пӗлтересшӗн.

Фестивале пухӑннисем хушшинче хӗрарӑмсем те пулнӑ

Ӗнер, утӑ уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, Атӑл хӗррине арӗ-арӑмӗ, хӗрӗ-каччи пуҫтарӑннӑ. Вӗсене пулӑ тытма юратни пӗр ҫӗре пухнӑ. Алла вӑлта тытса пуҫтарӑннисен тепӗр пӗр пеклӗх те пур. Вӗсем пурте — сусӑрсем. Апла пулин те тулли пурнӑҫпа чунтан киленме пӗлеҫҫӗ, кӑмӑла ҫывӑх киленӗҫ те пур ҫак маттурсен.

«Рыбалка без границ» (чӑв. Пулӑ тытасси чикӗсӗр) ят панӑ фестивале унччен те йӗркеленӗ. Кӑҫалхине Чӑвашрисем ҫеҫ мар, кӳршӗллӗ Мари Элтан та пулӑҫсем килсе ҫитнӗ. «Мана йӑлтах килӗшрӗ», — пӗлтернӗ «Pro город» интернет-хаҫата кӑҫал фестивале пуҫласа хутшӑннӑ Людмила Щербакова.

Фестиваль 13 сехетре кӑна пуҫланнине пӑхмасӑрах сусӑр пулӑҫсем ирех хавас кӑмӑлпа Атӑл ҫыранӗн хӗррине пухӑннӑ. Йышпа пӗрле ирттернӗ мероприятирен вӗсем хаваслӑн саланнӑ.

Улатӑрти 2-мӗш шкулта юсав ӗҫӗсем ирттернӗ чухне ҫурӑлман мина тупнӑ. Росгвардин Чӑваш Енри управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, вырӑна хӑвӑртах ҫитнӗ ОМОН ӗҫченӗсем вӑл 82 миллиметрлӑ минометлӑ мина пулнине ҫирӗплетнӗ.

Шкулта тупнӑ мина ҫын сывлӑхӗшӗн тата пурнӑҫӗшӗн хӑрушлӑх кӑларса тӑратнӑ. Ҫар припасне тӗрӗсленӗ хыҫҫӑн ӑна взрыв пуласран контейнера хурса ятарлӑ полигона илсе тухнӑ, унта тӗп тунӑ.

Халӗ ҫав мина вӗренӳ учрежденине мӗнле лекнине тӗрӗслеҫҫӗ.

Шупашкарти ҫӑлавҫӑсем путакан хӗрачана ҫӑлнӑ. Икӗ хӗр пӗрчи шӑпӑрлансен шыва кӗме юраман вырӑнта чӑмпӑлтатнӑ.

19 сехет те 19 минутра Евгений Ильин тата Геннадий Кириллов ҫӑлавҫӑсем шывра икӗ ҫын сулкалашнине асӑрханӑ. Пӗри путнӑ, тепри пулӑшу ыйтса кӑшкӑрашнӑ.

Ҫӑлавҫӑсем тӳрех пулӑшма васканӑ. Путаканни 10 ҫулти хӗрача пулнӑ. Вӑл пляжа ашшӗ-амӑшӗсӗр килнӗ. Ӑна шывран кӑларсан ҫывӑх ҫыннисене панӑ.

Ҫӑлавҫӑсем хытарсах асӑрхаттараҫҫӗ: ачасене пляжа, шыва кӗме пӗччен ямалла мар. Ҫыран хӗрринче полици дежурствӑра тӑрать. Аслисемсӗр ҫӳрекен ачасене курсан тӳрех йӗрке хуралне ӑсатаҫҫӗ.

Тӑвай район администрацийӗн социаллӑ аталану тата архив ӗҫӗн пайӗн пуҫлӑхӗ суд умӗнче явап тытнӑ. Вӑл культура ҫурчӗсен директорӗсене темиҫе ҫул укҫа пухма ыйтнӑ: район конкурсне кӗмешкӗн 100-150 тенкӗ илме хушнӑ.

Ҫак укҫа культура учрежденийӗн балансӗ ҫине каять тесе суйнӑ та хӑйӗн кӗсйине чикнӗ. Ҫапла майпа вӑл 57 пин тенкӗпе хуҫаланнӑ.

Кунсӑр пуҫне вӑл хулари пӗр учреждени директорне хӑйӗн пӗлӗшне методиста ҫур ставкӑпа вырнаҫтарма ыйтнӑ. Анчах леш арҫынӗ ӗҫе тухман, шалӑвне вара ҫав хӗрарӑмпа пайланӑ.

Киревсӗр хӑтланнӑ ҫынсене 4,5 тата 2 ҫул та 4 уйӑхлӑха условлӑ майпа айӑпланӑ. Кунсӑр пуҫне вӗсен 80 тата 25 пин тенкӗ штраф тӳлемелле.

Шупашкарти ҫамрӑк пӗр арҫын Уйӑх ҫутипе Атӑл урлӑ ишсе каҫма шут тытнӑ. Вӑй-хал тапса тӑрать тенӗ пулинех — ҫӗркаҫ вӑл каҫ сӗмӗ ҫапнине тата Атӑл урлӑшӗ темиҫе шит маррине пӑхмасӑрах сылтӑм ҫыран енчен сулахай енне талпӑннӑ. Тӗп пляж патӗнчен ишме пуҫланӑскер тем вӑхӑтран шыв юххи хӑйӗнчен вӑйлӑрӑххине ӑнланса илнӗ. Шыв сивви те канӑҫсӑрлантарнӑ — ҫамрӑк арҫын шӑнса кӳтнӗ. Кун пек чух шӑпа хӑрушлӑха кӗрсе ӳкнӗ.

Ҫӑлавҫӑсем палӑртнӑ тӑрӑх, юрать-ха арҫын ятарлӑ жилет тӑхӑннӑ, телефонпа хунар чикнӗ. 23 сехет те 30 минутра вӑл пулӑшу ыйтса ҫӑлавҫӑсем патне шӑнкӑравланӑ. Катер ҫинчи дежурство смени часрах арҫын патне вӗҫтернӗ. Инкеке лекни SOS сигналне хунарпа пӗлтернӗ.

Атӑл урлӑ каҫма пуҫланӑскере ҫӑлавҫӑсем тупса ҫыран хӗррине илсе тухнӑ. Унта ӑна ӑшӑ утиялпа пӗркентернӗ, вӗри чейпе хӑналанӑ. Кӗҫех арҫын патне пиччӗшӗ пынӑ та килне илсе кайнӑ.

Шупашкар районӗнчи Ӑстакасси ҫывӑхӗнчи вӑрманта срокран тухнӑ эмелсен купине тухни пирки чылай калаҫрӗҫ. Телее, ҫав купана тӗп тунӑ ӗнтӗ.

Анчах халӗ халӑха урӑххи пӑшӑрхантарать: эмел купи хыҫҫӑн юлнӑ ҫӳп-ҫапа мӗншӗн пуҫтарман? Ара, юнашарах юханшыв пур, ялти ачасем унта килсе выляма та пултараҫҫӗ.

Ҫав ҫӳп-ҫап темиҫе уйӑх ӗнтӗ выртать. Инҫех мар ӗнесене ҫитереҫҫӗ. Вырӑнти ял тӑрӑхӗн администрацийӗ ҫӳп-ҫапа тӗп тума палӑртнӑ иккен. Анчах ӗҫе тума кансӗрлекен сӑлтав пур. Ҫумӑр пӗрмай ҫунӑран вӑрман патне машинӑпа пыма ҫук-мӗн.

Чӑваш Енре Пӗтӗм Раҫҫейри тӗрӗк ҫамрӑкӗсен «Тӗрӗксен ылтӑнӗ» канашлӑвӗн регионти тапхӑрӗ пуҫланнӑ. Унта ҫамрӑксем опытпа паллаштараҫҫӗ, тӗрӗк халӑхӗсен еткерне сыхласа хӑварасси пирки калаҫаҫҫӗ.

Кӑҫалтан канашлӑва «Патшалӑх наци политикине пурнӑҫлани» программӑна кӗртнӗ. Вӑл икӗ тапхӑрпа иртӗ. Регион шайӗнчи утӑ уйӑхӗн 4-мӗшӗнчен пуҫласа ҫурлан 1-мӗшӗччен иртӗ. Ун чухне тӗрӗк ҫамрӑкӗсен ушкӑнне пухӗҫ, вӑл вара республика чысне Раҫҫей шайӗнче хӳтӗлӗ. Раҫҫей шайӗнчи тупӑшу авӑн уйӑхӗн 10-14-мӗшӗсенче Тутар Республикинче иртӗ.

Канашлӑва кирек мӗнле наци ҫыннисем те хутшӑнайӗҫ. Вӗсене тухӑҫлӑ вӗренӳ программи кӗтет. Кашни кун культура программи йӗркелӗҫ.

Заявкӑсене ҫурлан 1-мӗшӗччен ЧР Культура министерствинче йышӑнӗҫ. Е электронлӑ почтӑпа ярса памалла: culture62@cap.ru. Ыйтса пӗлмелли телефон: 8(8352) 64-22-34.

Кашни кун ҫумӑр ҫунӑран Сӑр урлӑ каҫмалли понтонлӑ кӗпере хупнӑ. Мӗншӗн? Сӑр шывӗ хӑпарнӑ.

Утӑ уйӑхӗн 8-мӗшӗнче 21 сехет тӗлне юханшыв шайӗ виҫӗ метр хӑпарнӑ. Ҫавна май Ҫӗмӗрле хули патӗнче Чӑваш Енпе Чулхула облаҫне ҫыхӑнтаракан понтонлӑ кӗпере хупнӑ.

Кӗпере хупни пирки ятарлӑ паллӑсем вырнаҫтарнӑ. Понтонлӑ кӗпере хӑҫанччен хупни паллӑ мар-ха. Ҫумӑр ҫусах тӑрсан шыв шайӗ пӗчӗкленмӗ-ха.

Утӑ уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Ҫӗрпӳ районӗнче вӑрман касакансен хушшинче конкурс иртнӗ. Конкурсҫӑсем моторлӑ пӑчкӑпа йывӑҫ каснӑ. Унта Чӑваш Енри Артем Шашков ҫӗнтернӗ. Сӑмах май, Артем пӗлтӗр Карелире иртнӗ Пӗтӗм Раҫҫейри конкурсра иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ. Артем Шашков 15 ҫул вӑрман касаканра ӗҫлет. Вӑл вӑрманҫӑ ҫемйинче ҫуралнӑ.

Конкурсра Йошкар-Олари, Чулхулари, Мускаври вӑрман касакансем тупӑшнӑ. Артем Шашкова ҫитекенни пулман. Иккӗмӗшпе виҫҫӗмӗш вырӑнсене те Чӑваш Ен арҫыннисем йышӑннӑ: Сергей Субботин тата Андрей Климин.

Кӑҫал конкурса 15 ҫын хутшӑннӑ. Кунашкал тупӑшӑва кашни ҫулах ирттерме тӑрӑшаҫҫӗ.