Чӑваш Енре Пӗтӗм Раҫҫейри тӗрӗк ҫамрӑкӗсен «Тӗрӗксен ылтӑнӗ» канашлӑвӗн регионти тапхӑрӗ пуҫланнӑ. Унта ҫамрӑксем опытпа паллаштараҫҫӗ, тӗрӗк халӑхӗсен еткерне сыхласа хӑварасси пирки калаҫаҫҫӗ.

Кӑҫалтан канашлӑва «Патшалӑх наци политикине пурнӑҫлани» программӑна кӗртнӗ. Вӑл икӗ тапхӑрпа иртӗ. Регион шайӗнчи утӑ уйӑхӗн 4-мӗшӗнчен пуҫласа ҫурлан 1-мӗшӗччен иртӗ. Ун чухне тӗрӗк ҫамрӑкӗсен ушкӑнне пухӗҫ, вӑл вара республика чысне Раҫҫей шайӗнче хӳтӗлӗ. Раҫҫей шайӗнчи тупӑшу авӑн уйӑхӗн 10-14-мӗшӗсенче Тутар Республикинче иртӗ.

Канашлӑва кирек мӗнле наци ҫыннисем те хутшӑнайӗҫ. Вӗсене тухӑҫлӑ вӗренӳ программи кӗтет. Кашни кун культура программи йӗркелӗҫ.

Заявкӑсене ҫурлан 1-мӗшӗччен ЧР Культура министерствинче йышӑнӗҫ. Е электронлӑ почтӑпа ярса памалла: culture62@cap.ru. Ыйтса пӗлмелли телефон: 8(8352) 64-22-34.

Кашни кун ҫумӑр ҫунӑран Сӑр урлӑ каҫмалли понтонлӑ кӗпере хупнӑ. Мӗншӗн? Сӑр шывӗ хӑпарнӑ.

Утӑ уйӑхӗн 8-мӗшӗнче 21 сехет тӗлне юханшыв шайӗ виҫӗ метр хӑпарнӑ. Ҫавна май Ҫӗмӗрле хули патӗнче Чӑваш Енпе Чулхула облаҫне ҫыхӑнтаракан понтонлӑ кӗпере хупнӑ.

Кӗпере хупни пирки ятарлӑ паллӑсем вырнаҫтарнӑ. Понтонлӑ кӗпере хӑҫанччен хупни паллӑ мар-ха. Ҫумӑр ҫусах тӑрсан шыв шайӗ пӗчӗкленмӗ-ха.

Утӑ уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Ҫӗрпӳ районӗнче вӑрман касакансен хушшинче конкурс иртнӗ. Конкурсҫӑсем моторлӑ пӑчкӑпа йывӑҫ каснӑ. Унта Чӑваш Енри Артем Шашков ҫӗнтернӗ. Сӑмах май, Артем пӗлтӗр Карелире иртнӗ Пӗтӗм Раҫҫейри конкурсра иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ. Артем Шашков 15 ҫул вӑрман касаканра ӗҫлет. Вӑл вӑрманҫӑ ҫемйинче ҫуралнӑ.

Конкурсра Йошкар-Олари, Чулхулари, Мускаври вӑрман касакансем тупӑшнӑ. Артем Шашкова ҫитекенни пулман. Иккӗмӗшпе виҫҫӗмӗш вырӑнсене те Чӑваш Ен арҫыннисем йышӑннӑ: Сергей Субботин тата Андрей Климин.

Кӑҫал конкурса 15 ҫын хутшӑннӑ. Кунашкал тупӑшӑва кашни ҫулах ирттерме тӑрӑшаҫҫӗ.

Тӗнче тетелӗнче ялсенче Фельдшерпа акушер пунктне тумашкӑн халӑхран укҫа пухма тытӑнни пирки хыпар тухнӑ. «Ҫыхӑнура» канашлура пӗлтернӗ тӑрӑх, ФАП тумалли укҫа-тенке вӑрланӑ, застройщиксем ӗҫлеме хирӗҫлеҫҫӗ. Рабочисене ӗҫ укҫи тӳлемелле-ҫке-ха, анчах нухрат ҫук.

Ялта халӑха хӑратса укҫа пухма тытӑннӑ иккен. Кашни килтен 1 пин тенкӗ пуҫтараҫҫӗ. Анчах ФАПсен республика хыснинчен уйӑрнӑ укҫапа тӑваҫҫӗ-ҫке-ха.

Следстви комитечӗ, ШӖМ, ФСБ кун пирки пӗлет, анчах никам та нимӗн те тумасть иккен. Сӑнӳкерчӗкре — Елчӗк районӗнчи Хӗрлӗҫыр ялӗнче халӑхран пухнӑ ведомоҫ.

Вӑрнар районӗнче Ярмушка ял тӑрӑхӗнчи Уйкас Юнтапа ялне Росреестрӑн специалисчӗсем ҫӗрпе епле усӑ курнине тӗрӗсленӗ. Унта икӗ ҫӗр лаптӑкне хакланӑ. Вӑл ҫӗрсемпе документсемсӗр хуҫаланнӑ ҫеҫ те мар, ҫав лаптӑк ҫӗр ҫинче хуралтӑсем хӑпартса лартнӑ. Уншӑн ҫӗр лаптӑкӗпе саккунлӑ мар майпа усӑ курнӑ икӗ ҫынна 5-шер пин тенкӗлӗх штраф хурса панӑ.

Сӑмах май каласан, ҫак ҫӗр лаптӑкӗсенчи хуралтӑсене вӗсен хуҫисем административлӑ майпа явап тыттаричченех сӳтнӗ. Вӗсенчен пӗри маларах ал ҫитмен тесе ӑнлантарнӑ.

Ҫав ҫӗрсемпе саккунлӑ мар усӑ курнисем лаптӑксене тирпейленӗ, ҫӗр турттарса пырсах лаптӑка танлаштарнӑ.

Тасатса тирпейленӗ лаптӑка кӑвак чӑрӑшсем лартса хӑварнӑ, Уйкас Юнтапари ҫав ҫӗрсем кӗҫех йывӑҫсемпе илемленӗҫ.

«Газпа усӑ курнин парӑмӗ 1,5 миллиарда яхӑн пуҫтарӑнса кайнӑ. Парӑм мӗншӗн пухӑнать?» — ҫак ыйтӑва ӗнер иртнӗ канашлура республика ертӳҫисем сӳтсе явнӑ. Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев та ку ыйту хуравне шыранӑ. Ыйтӑва вӑл канашлӑва хутшӑннӑ район-хула пуҫлӑхӗсене панӑ.

Усӑ курнӑ пулӑшупа вӑхӑтра татӑлмалли каламасӑрах паллӑ. Ҫав вӑхӑтрах республика влаҫӗсем ҫывӑх вӑхӑтра Йӑлӑмра газ кӗртме пуҫласшӑн. Ӑна валли Газпром укҫа уйӑрасса шанаҫҫӗ. Газпа парӑм пухӑнса кайнине кура «кӗмӗл» уйӑрас енпе йывӑрлӑх сиксе тухасси шиклентерет.

Парӑмӑн пысӑк пайӗ, 90,5 проценчӗ, хуласенче пуҫтарӑннӑ. Улатӑр хулинче вӑл — 110,3 млн тенкӗ, Канашра – 71,2 млн, Ҫӗмӗрлере – 154,8 млн, Шупашкарта – 685,7 млн.

Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗ Раҫҫей пуштин Чӑваш Енри филиалӗпе пӗрле «Напиши письмо родителям» (чӑв. Аҫӑр-аннӗр патне ҫыру ҫырӑр) ятпа социаллӑ акци ирттерет.

Акци ҫемье этем пурӑҫӗнче хаклине аса илтерес, ҫак шухӑша обществӑра сарӑс тӗллевлӗ. Мероприятине ҫемье кунӗ умӗн пуҫарнӑ. Ун вӑхӑтӗнче пирӗнтен кашниех атте-аннемӗрсем, асатте-асаннемӗрсем, кукаҫи-кукамайӑмӑрсем, ҫывӑх ҫыннӑмӑрсем патне ҫыру вӗҫтерме пултаратпӑр. Алӑпӑ ҫырса.

Акци утӑ уйӑхӗнчен пуҫласа авӑн уйӑхӗ таран тӑсӑлӗ. Ҫырусене районсенчи вулавӑшсене пырса памалла. Калас тенӗ ӑшӑ сӑмахлӑ йӗркесене вулавӑшсенче те шӑрҫалама май туса парӗҫ. Наци вулавӑшӗнче ҫыру ҫырма ятарлӑ сӗтел те хатӗрленӗ. Унта хут, ручка тата конверт хунӑ. Конвертсене вулавӑш ӗҫченӗсем пушта уйрӑмӗсене кайса парӗҫ. Ҫыру яма укҫа тӳлеттермӗҫ.

Элӗк районенчи Тукач ялӗнче пурӑнакансем Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче пуҫ хунӑ салтаксене халалласа палӑк лартнӑ. Укҫа-тенке халӑх пухнӑ.

Нумаях пулмасть Тукач ялӗнче палӑка савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ. Проект авторӗ – Чӑваш Енри архитекторсен пӗрлешӗвӗн пайташӗ Станислав Удяков.

Тукач ялӗнчен фронта 58 ҫын тухса кайнӑ. Вӗсенчен 38-шӗ хыпарсӑр ҫухалнӑ. Пурин ятне те чул плита ҫине ҫырнӑ.

Палӑк ҫӳллӗшӗ – 5 метр, тӑршшӗ – 3 метртан ытларах. Палӑка Сергей Салтыков, ҫак ялта ҫуралса ӳснӗскер, тума сӗннӗ. Халӑх кар тӑрса укҫа пухнӑ. Палӑка хатӗрлемелли материал валли кӑна 250 пин тенкӗ тӑкакланнӑ. Хальлӗхе палӑк тавра нимӗн те ҫук. Ҫитес вӑхӑтра тукачсем унта сквер йӗркелеме палӑртнӑ.

ЧР Культура, национальноҫ ӗҫӗсене тата архив ӗҫӗн министерствин порталӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енре ҫулҫӳревҫӗсене пулӑшакан турист карттине хатӗрленӗ.

Палӑртмалла: кунашкал карттӑна Раҫҫейри ытти регион та хатӗрленӗ: Крым Республики, Карели Республики, Мари Эл тата ыттисем. «Чувашия туристическая» карттӑна ЧР Культура министерстви саккасӗпе хатӗрленӗ.

Турист картти – справочник, унта республикӑри паллӑ вырӑнсене кӗртнӗ. Тӗнчере кунашкал карттӑсене тахҫанах хатӗрлеме пуҫланӑ. Уйрӑмах унашкаллисем Египетра, Турцире, Испанипе анлӑ сарӑлнӑ.

Чӑваш Енри аптекӑсенче спирт сутма ҫеҫ мар, «Асептолин» та сутма чарасшӑн. Эрех ӗҫме юратакансем спиртлӑ ҫак тата ҫавӑн йышши шӗвеке хаваслансах туянаҫҫӗ. Хавасланмӑн! 30 тенкӗ ытларах тӑракан 100 грамран шыв хушса 250 грамм хатӗр шӗвек кӑлараҫҫӗ. Ҫур литр тӑвас тесен ик кӗленче ҫителӗклӗ. Анчах ун пек шӗвексем пуҫа аптӑратса-минретсе янисӗр пуҫне леш тӗнчене ним мар ӑсатма пултараҫҫӗ. Наркӑмӑшлӑнса шар куракансем тата мӗн чухлӗ!

Ҫакна шута илсе республикӑн Сывлӑх сыхлав министерстви аптекӑсен ертӳҫисен ячӗпе ҫыру шӑрҫаланӑ. Унта «Асептолин» сутма чарӑнма е пӗр ҫынна сутас виҫене чакарма ыйтнӑ.

Итлессипе итлемесси пирки калама хӗн, мӗншӗн тесен хӑш-пӗр аптека ун пек шӗвекпе те самай тупӑш курни паллӑ.