Таисия Ташней сӑнӳкерчӗкӗсем

Чӑваш патшалӑх истори архивне Раҫҫей тава тивӗҫлӗ артистки, Чӑваш халӑх артистки Любовь Фёдорова хӑйӗн архивӗнчи сӑнӳкерчӗксемпе документсене парнелерӗ.

Ӗнер культура учрежденийӗнче «Архиври каҫ-2023» мероприяти иртрӗ. Артисткӑна унта хаклӑ хӑна евӗр чӗннӗ. Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче 50 ҫул ытла ӗҫлекен сцена ӑсти хӑйӗн ҫинчен каласа кӑтартрӗ, тӗлпулӑва пуҫтарӑннисен ыйтӑвсене кӑмӑлтан хуравларӗ. Ҫак йӗркесен авторӗ те майлӑ самантпа усӑ курса хӑйне кӑсӑклантаракан ыйтӑва пама пултарчӗ.

Маларах эпир Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамбльне илемлӗх ертӳҫи пулса нумай ҫул ертсе пынӑ Юрий Васильев хӑйӗн архивӗнчи материалсене парнелени пирки хыпарланӑччӗ.

Ҫӗмӗрле районӗнче пӗртен-пӗр вӑрҫӑ ветеранӗ юлнӑ. Ҫак кунсенче вӑл 99 ҫул тултарнӑ.

Речной поселокӗнче пурӑнакан Ермолай Пахарев 1924 ҫулхи ака уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Куславкка районӗнче ҫуралнӑ.

Фронтра вӑл артиллери хӗҫ-пӑшалӗн наводчикӗ пулнӑ. Киле 1947 ҫулта кӑна таврӑннӑ. Ҫӗмӗрле районӗн вӑрман хуҫалӑхӗнче чылай вӑхӑт ӗҫленӗ.

Ветеран мӑшӑрӗпе 7 ача ҫуратса ӳстернӗ.

obrazov.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

РФ Патшалӑх Думинче ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче «Человек, определивший время» ятлӑ курав уҫӑлнӑ. Ӑна чӑваш патриархӗ Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 175 ҫул ҫитнине халалланӑ.

Чӑваш Енӗн Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерствин сайтӗнче хыпрланӑ тӑрӑх, экспозицире Иван Яковлевӑн ҫемье альбомӗнчи сӑнӳкерчӗксем, алҫырусем, ӗҫсен копийӗсем вырӑн тупнӑ. Иван Яковлевӑн вӗренекенӗсемпе унӑн пархатарлӑ ӗҫне тӑсакансене уйрӑм ярӑм халалланӑ.

Иван Яковлева халланӑ курава уҫма РФ Патшалӑх Думин Председателӗн пӗрремӗш ҫумӗ А.Д. Жуков, Председателӗн ҫумӗ Б.А. Чернышов, парламент фракцийӗсен ертӳҫисем С.М. Миронов тата Г.А. Зюганов тата ыттисем хутшӑннӑ.

Валентина Рудникова. krasnarm-centr.soc.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Красноармейски районӗнчи Валентина Рудникова поэт-композитор «Шетмӗпе Ҫавал кӗввисем» XXIII фестивале хутшӑннӑ. Ӑна уншӑн дипломпа чысланӑ.

Валентина Рудникова — хӑй тӗллӗн вӗреннӗ композитор, Чӑваш Республикин музыка обществин тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ (кун пирки эпир Красноармейски районӗн сайтӗнче 2016 ҫулта вырнаҫтарнӑ хыпар тӑрӑх пӗлтӗмӗр), Нестер Янкас премийӗн лауреачӗ, Чӑваш Республикинчи Композиторсен ассоциацийӗн членӗ, тӗрлӗ пултарулӑх конкурсӗпе фестивалӗн лауреачӗ, районти ветерансен хорне ҫӳренӗ.

Паян пултаруллӑ хӗрарӑм Чатукассинчи ваттисен ҫуртӗнче (хут ҫинче ку ҫуртсене стационар уйрӑмӗ теҫҫӗ-ха) пурӑнать, унчченхиллех хастарӑхпа уйрӑлса тӑрать. Вӑл 1941 ҫулхи пуш уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Красноармейски районӗнчи Ҫӗнӗ Выҫҫӑлккӑ ялӗнче ҫуралнӑ. Унӑн сӑввисем 12 сборникра пичетленсе тухнӑ.

mbuccbsmorgau.rchuv.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Паян, ака уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, Аверий Токарев (1918-1997) композитор ҫуралнӑранпа 105 ҫул ҫитрӗ.

Аверий Матвеевич Муркаш районӗнчи Кашмашра (105 ҫул каялла ҫав ял Хусан кӗпӗрнинчи Козьмодемьянск уесне кӗнӗ) ҫуралнӑ. Вӑл — музыкант тата композитор, педагог, Чӑваш АССР тата РСФСР искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, СССР Композиторсен союзӗн членӗ.

Вӑл Шупашкарти Чӑваш музыка училищинче контрабас класӗнче вӗреннӗ, ҫав хушӑрах Чӑваш патшалӑх симфони оркестрӗнче ӗҫленӗ. Каярах Мускаври ҫар дирижерӗсене вӗрентекен аслӑ училище курсанчӗ пулса тӑнӑ.

Шупашкара таврӑнсан филармонири тата музыка театрӗнчи оркестрсенче тӑрӑшнӑ. Шупашкарти музыка училищинче контрабаспа калама, С.М.Максимов ячӗллӗ музыка шкулӗнче теори предмечӗсене вӗрентнӗ.

Аверий Токарев Чӑваш музыка драма театрӗн оркестрӗн артисчӗ те пулнӑ, ҫав хушӑрах вӑл Чӑваш педагогика институтӗнче преподавательте тимленӗ.

Композиторӑн уйрӑмах паллӑ юррисенчен «Пирӗн яла пырса кӗрсен», «Тӑвансемӗр, тав сире», «Кашмаш каччи» тата ыттисене асӑнса хӑварма пулать.

Элӗк районӗнче – ҫӗнӗ прокурор. Алексей Владимирова ҫак должноҫе ҫирӗплетесси пирки РФ Тӗп прокурорӗ хушӑва алӑ пуснӑ.

Алексей Владимиров Шупашкарта ҫуралнӑ. Унӑн юридици пӗлӗвӗ пур. Вӑл Вӑрнар районӗн прокурорӗн пулӑшуҫинче ӗҫленӗ, унтан аслӑ пулӑшуҫӑ пулнӑ. Кайран ҫав районтах прокурор ҫумӗ пулнӑ. Кун хыҫҫӑн Етӗрне районӗн прокурорӗн ҫумӗнче вӑй хунӑ.

2020 ҫултанпа Шупашкарти Калинин районӗн прокурорӗн ҫумӗнче ӗҫленӗ. Халӗ ӑна Элӗк районне ӗҫлеме янӑ.

Зинаида Лукина. cheb-centr.soc.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ.

Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑлта ҫуралнӑ каччӑ Андриян Николаев космонавт хӳттипе Краснодар крайӗнчи Туапсе районӗнчи Джубга поселокне лекнӗ.

Ку вӑл 1962 ҫулта пулнӑ. Шуршӑл каччине Эдуард Лукина (йывӑр тӑпри ҫӑмӑл пултӑр, вӑл халӗ пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ ӗнтӗ) ҫав ҫулхине ҫара илнӗ. Вӑл Андриян Николаевпа пӗр ялтан пулнине пӗлсен призыв пунктӗнче каччӑна хӑй каяс тенӗ ҫар чаҫне суйлама ирӗк панӑ. Кун пирки арҫыннӑн арӑмӗ Зинаида Лукина Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центрти музейпа курав центрӗнче пулнӑ чухне каласа кӑтартнӑ. Учрежденири музейра мухтавлӑ ентешӗмӗре халалланӑ «Чӑваш ҫӑлтӑрӗ» кӗтес пур. Ӑна Андриян Николаева халалланӑ.

Юрий Зорин страницинчен илнӗ сӑнӳкерчӗксем

Ку хыпара каярах юлса пӗлтӗмӗр пулин те хыпарласах килет. Ака уйӑхӗн 1-мӗшӗнче, Анатолий Смолин поэт ҫуралнӑ кун, «Куславккасем» ентешлӗх вырӑнти администраципе пӗрле «Смолин вулавӗсем» пултарулӑх конкурсӗ ирттернӗ. Ӑна кӑҫалхипе вуннӑмӗш хут йӗркеленӗ.

Анатолий Смолин сӑвӑҫ Куславкка районӗнчи Шӑнчас ялӗнче 1957 ҫулхи ака уйӑхӗн 1-мӗшӗнче ҫуралнӑ, 2012 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 22-мӗшӗнче пурнӑҫран уйрӑлса кайрӗ.

Анатолий Смолин куҫаруҫӑ та пулнӑ. Вӑл — Ҫеҫпӗл Мишши тата Ҫемен Элкер премийӗсен лауреачӗ. И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче вӗреннӗ. «Ҫилҫунат» журналта ӗҫленӗ, Чӑваш Енӗн пӗрремӗш президенчӗн пресс-ҫыруҫинче, каярах унӑн пулӑшуҫинче тӑрӑшнӑ.

chgign.ru сайтран илнӗ сӑнӳкерчӗк

Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ «Научное наследие Н.И. Ашмарина» (чӑв. Н.И. Ашмаринӑн ӑслӑлӑх еткерӗ) ҫавра сӗтел ирттерет.

Ун вӑхӑтӗнче «Н.И. Ашмарин – корифей чувашской филологии» монографие сӳтсе явӗҫ. Темиҫе автор хатӗрленӗ ҫав ӗҫ 2020 ҫултах кун ҫути курнӑ-ха. Монографие 2022 ҫулшӑн ӑслӑлӑхпа техника енӗпе Чӑваш Республикин патшалӑх премине илме тӑратнӑ.

Ҫавра сӗтеле ака уйӑхӗн 12-мӗшӗнче 14 сехетре Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче пуҫтарӑнӗҫ.

Алина Ильина архивӗнчи сӑнӳкерчӗк

Шупашкар хулинче пурӑнакан Елизавета Шакирова паян, ака уйӑхӗн 10-мӗшӗнче, 101 ҫул тултарнӑ!

Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче вӑл Инҫет Хӗвелтухӑҫне лекнӗ. Унта Совет ҫарӗн ретӗнче телефонисткӑра тӑрӑшнӑ. Унтах пулас мӑшӑрӗпе Дмитрий Ивановичпа паллашнӑ. 40 ҫул ытла пӗрле пурӑннӑ вӑхӑтра пӗр ывӑл ҫуратса ӳстернӗ. Паян кинемейӗн икӗ мӑнук, вӗсен виҫӗ ачи пур.

Ҫулӗ ҫамрӑк мар пулин те кинемей пурнӑҫа юратать. «Ватӑлни пирки пӗрмай шухӑшламалла мар. Яланах, юлашки кунчченех, ыррине шанмалла. Тата юлашки кун час ҫитмессине шанмалла», — тет вӑрӑм ӗмӗрлӗ ватӑ ҫын.