Цифра телекуравӗн операторӗ — Раҫҫейӗн телевиденипе радиосечӗ — пӗрремӗш мультиплекса кӗрекен мӗнпур канала ҫӗнӗ йышши формата куҫарса пӗтернӗ. Кун пирки Чӑваш Енӗн Цифра аталанӑвӗн, информаци политикин тата массӑллӑ коммуникаци министерстви паян пӗлтернӗ. Ҫу уйӑхӗн 31-мӗшӗн каҫхине «Пятый канал» (чӑв. Пиллӗкмӗш канал) та 16:9 форматпа ӗҫлеме пуҫланӑ. Ҫапла вара пӗрремӗш мультиплекс йышӗнчи вунӑ канал та унчченхи 4:3 форматран ҫӗнӗ йышшине куҫса пӗтнӗ.

16:9 – хальхи вӑхӑтри телевизорсем валли хатӗрленӗ формат.Телекӑларӑмсене вӑл пысӑк пахалӑхпа кӑтартма май парать.

Пӗрремӗш мультиплекса ҫак каналсем кӗреҫҫӗ: «Первый канал», «Россия 1», «Матч ТВ», НТВ, «Пятый канал», «Россия К», «Россия 24», «Карусель», ОТР и «ТВ Центр». Хальхи вӑхӑтра пирӗн республикӑра пурӑнакансен 99 проценчӗ вӗсене тӳлевсӗр пухма пултарать.

Чӑваш Енри депутат арҫынсене массаж тӑвакансене шанмасть тесе Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Унта Шупашкарӑн Ленин районӗнчи тата Ҫӗнӗ Шупашкарти прокурорсем пакунлисем эротика массажӗ тӑвакан салонсен тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарман йышӑнусене пӑрахӑҫланине хыпарланӑччӗ. Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Игорь Моляков массаж тӑвакан салонсем пирки малтан шалти ӗҫсен ӗҫченӗсем патне ҫырнӑ. Унтисем пуҫиле ӗҫ пуҫарманнине кура депутат прокуратурӑна ҫӑхавланӑ.

Халӗ РФ ШӖМӗн ӗҫченӗсем ҫӗршывӑн 10 хулинче операци ирттернӗ, массаж тӑвакан салонсенче арҫынсене хӗрарӑмсем урӑхла майпа килентернине кура хупнӑ. Шупашкарта ун пек икӗ салон ӗҫӗе пӳлнӗ. Ҫакӑнта Игорь Моляков депутат тӳпи те пур тесе шухӑшлаҫҫӗ.

Раҫҫейри студентсен отрячӗн Чӑваш Енри уйрӑмӗн 100 пайташӗ ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Краснодар тӑрӑхне тата Крым Республикине ӗҫлеме тухса кайнӑ. Ҫамрӑксем ача-пӑчан сывлӑх уйлӑхӗсенче ӗҫлӗҫ.

«Лето-Non-Snop» студентсен педагогика отрячӗсем, И.Я. Яковлев ячӗллӗ ЧППУн «Чердак» (чӑв. Чартак), Чӑваш ял хуҫалӑх академийӗн «Солнечный ветер» (чӑв. Хӗвеллӗ ҫил), Шупашкарти технологипе апатлану техникумӗн студентсен «Тутти-фрутти» тата «Чечек» сервис отрячӗсем Краснодар тӑрӑхне тухса кайнӑ.

ЧППУн «Maximum», ЧПУн «ЧуГУнОк», «Пегас», Шупашкарти кооператив техникумӗн «Апельсин» отрячӗсем Крыма ҫул тытнӑ.

Уйлӑха каякансем Вожатӑй ӑсталӑхӗн шкулӗнче ӑсталӑха туптанӑ, экзамен тытнӑ. Вӗсене професси ӑсталӑхне ӗнентерекен свидетельствӑсем панӑ.

Шупашкартан Турцири Антальйӑна вӗҫсе кайнӑ самолет вырӑна тӳрех ҫитеймен. Унта инкеклӗ лару-тӑру сиксе тухнӑ.

Ҫу уйӑхӗн 27-мӗшӗнче ирхи 4 сехет те 45 минутра самолета ларнӑ арҫынна япӑх пулса кайнӑ. Ҫавӑнпа «тимӗр кайӑкӑн» Хусанта васкавлӑн анса ларма тивнӗ.

62 ҫулти арҫын чӗрепе аптӑраса ӳкнӗ. Самолет сывлӑша вӗҫсе хӑпарсан унӑн юн пусӑмӗ тӑрук аннӑ, вӑл тӑнне ҫухатнӑ. Самолета ҫӗр ҫине лартсан вӑл тӑна кӗнӗ. Ӑна васкавлӑ медпулӑшупа ҫийӗнчех Хусанти пульницӑна ӑсатнӑ.

Эрбина Никитина

Потребкооперацин вӗренӳ организацийӗсен ассоциацийӗ «Есть что сказать» (чӑв. Каламалли пурах) информаци материалӗсен, сюжетсен тата цифра пуҫарӑвӗсен конкурсне ирттернӗ.

Пултарулӑх ӑмӑртӑвне потребкооперацин вӗренӳ заведенийӗсенче ӑс пухакан студентсем тата ҫамрӑк преподавательсем хутшӑннӑ. Конкурса массӑллӑ информаци хатӗрӗсенче, интернет-кӑларӑмӗсенче, «Российская кооперация» хаҫатра тата вӗренӳ заведенийӗсен сайчӗсенче пичетленнӗ материалсене йышӑннӑ.

«Крутой текст» (чӑв. Чӑнкӑ текст) номинацире Шупашкарти коопераци институчӗн редакципе издательство пайӗн тӗп редакторӗ Эрбина Никитина тата студентсен ушкӑнӗ «Делая человека вполне человеком» (чӑв. Ҫынна ҫын пек туса) ӗҫпе пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ.

«Видеосюжет» номинацире Шупашкарти коопераци техникумӗн колледжӗнче виҫҫӗмӗш курсра вӗренекен Анит Гамбарян сюжечӗ иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.

Ҫу уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Раҫҫей банкӗ Футбол енӗпе иртекен тӗнче чемпионатне халалласа укҫа кӑларнӑ. Вӑл — полимертан. Банкнота номиналӗ – 100 тенкӗ. Тираж 20 миллиона яхӑн экземпляр тесе пӗлтереҫҫӗ.

Ҫӗнӗ укҫа кӑвакрах симӗс тӗслӗ. Укҫан пиччен енче пултаруллӑ вратарьсем пек пулма ӗмӗтленекен арҫын ача. Тӳнтер енче — ҫӗр чӑмӑрӗ евӗр футбол мечӗкӗ. Ун ҫинче Раҫҫей картти курӑнать. Футбола юратакансене Раҫҫей ялавӗн тӗсӗпе сӑнланӑ тата тӗнче чемпионачӗ иртекен хуласене асӑнса кайнӑ.

Футбол енӗпе тӗнче чемпионачӗ ҫӗртме уйӑхӗн 14-мӗшӗнчен пуҫласа утӑ уйӑхӗн 15-мӗшӗччен Мускав, Питӗр, Калининград, Волгоград, Хусан, Чулхула, Самар, Саранск, Дон ҫинчи Ростов, Екатеринбург тата Сочи хулисенче иртӗ.

Ҫывӑх вӑхӑтра пирӗн ҫӗршывра ачалӑх тапхӑрне тӑсма пултарӗҫ. Халӗ ку вӑхӑт 21 ҫулччен шутланать, малашне ҫак вӑхӑта 30-а ҫитересси пирки сӑмах тухнӑ.

«Контактра» халӑх ушкӑнӗнчи «Вести Чувашии» (чӑв. Чӑваш Ен хыпарӗсем) ушкӑнра ҫырнӑ тӑрӑх, ачалӑх тапхӑрне вӑрӑмлатас пирки Раҫҫейӗн сывлӑх сыхлав министрӗ Вероника Скворцова каланӑ.

Вӑл шухӑшланӑ тӑрӑх, ачалӑх тапхӑрне вӑрӑмлатас юхӑм тӗнчипех сисӗнет. Сӑмах май, Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫин пуҫламӑшӗнче ачалӑх вӑхӑчӗ пирӗн патра 14-ччен пулнӑ, 60-мӗш ҫулсенче — 16-ччен, халӗ — 21-ччен. Ӳлӗмрен ҫак вӑхӑта 25—30 ҫулпа танлаштарас сӑмах-юмах пур.

«Ҫынсен ӗмӗрӗ вӑрӑмлӑнтӑр тесен вӗсен сывлӑхӗшӗн ҫуралсанах тӑрӑшма тытӑнмаллӑ», — тенӗ Вероника Скворцова министр.

Александр Григорьев

Чӑваш Енӗн прокуратуринче ӗҫленӗ Александр Григорьева Мари Эла куҫарнӑ.

Александр Григорьев юлашки вӑхӑтра прокурор ҫумӗ пулса тимленӗччӗ. Кӳршӗллӗ регионта та вӑл ҫавӑн пек должноҫ йышӑнӗ. Чӑваш Енри прокуратура ҫыннине, юстицин аслӑ канашҫине, Мари Эла куҫарма Раҫҫейӗн генпрокурорӗ ӗнер йышӑннӑ.

Александр Григорьев 1964 ҫулта Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑл ялӗнче ҫуралнӑ. Чӑваш. 1987 ҫулта Пермьри патшалӑх университечӗн юридици факультетӗнчен вӗренсе тухнӑ. Тепӗр ҫулхине ӑна Сӗнтӗрвӑрри район прокуратурине стажер пулса ӗҫе йышӑннӑ. Кӗҫех унта вӑл тӗпчевҫӗре тӑрӑшма пуҫланӑ. 1991 ҫултанпа вӑл республика прокуратурин тытӑмӗнче тӗрлӗ должноҫре тимленӗ, Чӑваш Енӗн прокурорӗн ҫумне ҫитнӗ.

Чӑваш Енре ҫуралса ӳснӗ 33 ҫулти арҫынна полицейскисем 2 ҫул шыранӑ. Ӑна, ултав ӗҫӗпе аппаланнӑскере, тӗнче шайӗнчи шырава та панӑ.

Мӗнле хӑрушӑ ӗҫ тунӑ-ха ҫак арҫын? Владимир облаҫӗн ШӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл ҫынсенчен 37 миллион тенкӗ кивҫен илнӗ. Хайхискер 2013-2016 ҫулсенче ҫынсен шанчӑкне кӗрсе «услама аталантармашкӑн» кивҫен илнӗ. Парӑм самаях – 37 миллион тенкӗ – пухӑннӑ. Кун хыҫҫӑн арҫын ӑна парса татма шухӑшламан та – полицирен тарнӑ. Ӑна федераци шыравне панӑ, кайран – тӗнче шайӗнчи шырава.

Ҫын йӗп мар-ҫке, тӑрук ниҫта та ҫухалаймасть. Арҫын ӑҫта пытанса пурӑннӑ тетӗр-и? Владимир облаҫӗнчи Никологорти чиркӳре.

Халӗ унти полицейскисем ӑна тытса чарнӑ. Ҫитес вӑхӑтра арҫынна Чӑваш Ене илсе килӗҫ.

Паян 16 сехетре федераци каналӗпе Шупашкарти нумай ачаллӑ ҫемье пирки кӑтартӗҫ. «Мужское\Женское» кӑларӑмӑн официаллӑ ушкӑнӗнче кун пирки анонс панӑ.

Хальхинче кӑларӑмра Мария Падиаровӑн ҫемьйи пирки калаҫӗҫ. Палӑртмалла: хӗрарӑм 2012 ҫулта «Раҫҫей миссисӗ» конкурс финалне лекнӗ. Вӑл 13 ачана воспитани парать: 9-шӗ хӑйӗн, 4-шӗ опекӑна илнисем.

Кӑҫал кӑрлач уйӑхӗнче Мария 16-ри Даринӑна тата унӑн 14 ҫулти шӑллӗне Даниила каялла ача ҫуртне парасси пирки пӗлтернӗ, анчах хӗрарӑм кайран куншӑн ӳкӗннӗ. Кая юлнӑ: опека органӗсем Даньӑна илсе кайнӑ, кӗҫех Дарина патне килӗҫ, ӑна урӑх ҫемьене парӗҫ.

Унччен ҫак кӑларӑмра Марийӑпа опекӑна илнӗ ачасен хушшинчи хутшӑну пирки калаҫнӑ. Ун чухне хӗрарӑм куҫҫульеннӗ. Халӗ хӗрарӑм ҫемйери лару-тӑру лайӑхланнине ӗнентересшӗн.

Кӑларӑма пушӑн 7-мӗшӗнче ӳкернӗ. Халӑх тетелӗнче Дарина акӑ мӗн ҫырнӑ: хӗр амӑшӗпех килте пурӑнать, унтан ниҫта та каясшӑн мар. Опека органӗсем вара хӑратаҫҫӗ имӗш. «Мана ку кӑларӑм хама ӑнланма пулӑшрӗ, халӗ эпӗ урӑхла. Халӗ ӑнланатӑп: анне маншӑн пӑшӑрханнӑ, эпӗ вара ҫакна хӑнӑхман, мӗншӗн тесен эпӗ тӑван аннепе кукамая кирлӗ пулман», - ҫырнӑ Дарина.

Малалла...