|
Пӑтӑрмахсем
 sovch.chuvashia.com сайтран илнӗ сӑнӳкерчӗк Ҫак кунсенче Донбасра йывӑр лару-тӑру пулнине эпир пурте пӗлетпӗр ӗнтӗ. Унти хирӗҫ-тӑрӑва пула ҫынсем Раҫҫее пысӑк йышпа тарса килеҫҫӗ. Официаллӑ массӑллӑ информаци хатӗрӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, ачасемпе хӗрарӑмсене Раҫҫее куҫса кайма Донецкпа Луганск республикисен ертӳҫисем хӑйсем ыйтнӑ. Хӗрарӑмсемпе ачасем, ватӑ ҫынсем Ростов облаҫне тарса килеҫҫӗ, унтан пирӗн ҫӗршывӑн тӗрлӗ регионӗ тӑрӑх саланаҫҫӗ. «Советская Чувашия» хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх, Донбасран тарса килнисен пӗр ушкӑнӗ ыран, нарӑс уйӑхӗн 22-мӗшӗнче, Чӑваш Ене килсе ҫитӗ. Вӗсене икӗ санаторие вырнаҫтарӗҫ, вӑй питтисене ӗҫпе тивӗҫтерӗҫ. 2014 ҫулта пирӗн тӑрӑха Донецкри тата Луганскри 400-е яхӑн ҫын куҫса килнӗ, вӗсенчен чылайӑшӗ каялла кайнӑ. Чӑваш Енре пурӑнма 5 ҫемье тӑрса юлнӑ. Чӑваш Ене Донбасран тарса килекенсене «Лесная сказка» ача-пӑча санаторине тата «Надежда» санаторие вырнаҫтарӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Тӗнчере
 © shutterstock.com Антарктидӑра хӑш-пӗр ӳсентӑран тӗсӗсем хӑвӑрт сарӑлнине асӑрханӑ, ҫакӑ полярлӑ экосистемӑсенче улшӑнусем пулса иртни ҫинчен пӗлтерет. Ӑсчахсем Кӑнтӑр Оркней утравсен шутне кӗрекен Сигни утравӗ ҫинче ҫинче тӗпчев ирттернӗ те антарктика луговикӗ (Deschampsia antarctica) тата кито колобантусӗ (Colobanthus quitensis) 1960 ҫултанпа 2009 ҫул хушшинче 5 хут хӑвӑртрах сарӑлма тытӑннӑ тытӑннӑ. Ҫакна утрав ҫинче вӗсене таптаса ҫӳрекен тюленьсем сахалланнипе сӑлтавлаҫҫӗ. 2009 ҫулпа 2018 ҫул хушшинче ҫанталӑ ӑшӑннине пула ӳсентӑрансен сарӑлас хӑвӑртлӑхӗ 10 хута ҫитнӗ. Ӑсчахсем палӑртнӑ тӑрӑх, Антарктида экосистеминче климатӑн кирек мӗнле улшӑнӑвӗ те тӳрех палӑрать — ӳсентӑран вӑйлӑрах сарӑлма пуҫласси пирки малтанах шухӑшланӑ, анчах калӑпӑшӗ ҫавӑн пекех пулӗ тесе шутламан. Ҫитес вуншар ҫул хушшинче ҫанталӑк ӑшӑнса пынине пула нумай лаптӑк пӑртан ирӗке тухӗ. Сигни утравӗнчи тӗпчевсем кӑтартнӑ тӑрӑх ҫакӑн пек пуласлӑх пӗтӗм континента та кӗтме пултарать. Курӑк таврашӗ сарӑлнинче япӑххи нимӗн те ҫук пек туйӑнать пулин те вырӑнти ӳсентӑран тӗсӗсем инвазивлисемпе тупӑшма пултарайманнине асра тытмалла. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Тӗнчере
 Катмандури пӑлхавсем Непал ҫыннисем тулаш пулӑшу кӳрекен Millennium Challenge Corporation американ агентствипе вӗсен правительстви килӗштерсе ӗҫленине хирӗҫлесе митингсене тухнӑ. Маларах асӑннӑ агентство ҫӗршыва, уйрӑммӑн илсен, ҫулсем тума тата электропередача линийӗсене хывма, 500 млн доллар уйӑрма шантарнӑ. Вырӑнти ҫынсем ҫакӑн пек юлташлӑха хирӗҫ тӑнӑ. Вӗсен шухӑшӗпе, ку Америка инвестицийӗсене пӑхӑнса ӗҫлесси патне илсе ҫитерӗ. Вырсарникун Катманду полицийӗ демонстрантсене хӑваласа яма куҫҫуль кӑларакан газпа тата шывпа усӑ курнӑ. Reuters пӗлтернӗ тӑрӑх, темиҫен аманнӑ. Аса илтеретпӗр, организаци Непала пулӑшу уйӑрасси пирки 2017 ҫултах ҫирӗплетнӗ. Тинтерех ҫак документа Непал парламентне ратификацилеме пани пирки пӗлтернӗ. Правительство планӗсемпе килӗшӳллӗн, ҫӗршывра 300 ҫухрӑм тӑршшӗ электропередача линийӗсем, ҫавӑн пекех ҫулсем тума палӑртнӑ. Ҫав вӑхӑтрах ҫӗршыв влаҫӗсем ҫак укҫана уйӑрни вӗсене нимӗнле хушма условисене те пӑхӑнма ыйтман тесе шантараҫҫӗ. Палӑртнӑ программӑна пурнӑҫлани вара ҫӗршыври 80% таран ҫыннӑн пурнӑҫне лайӑхлатма май парӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Ҫурт-йӗр
 Фейсбукри Валерий Шигашев страницинчен илнӗ сӑнӳкерчӗксем Ӗнер, нарӑс уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, Ҫӗмӗрле хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Валерий Шигашев хулари пӗр ҫуртпа ҫыхӑннӑ пӑтӑрмах пирки Фейсбукра пӗлтернӗ. Кивӗ ҫуртсенчен пӗрин ҫивиттийӗнче ҫӗрле юр йӑтӑнса аннӑ та ҫурта кӗмелли вырӑнти ҫивиттие тата вӗри шыв тытӑмне сиенленӗ. Хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ ҫв ҫуртра пурӑнакансемпе тата ҫурта тытса тӑракан управляющи компанин директорӗпе Микаэл Гурбановпа тӗл пулнӑ. Вырӑнтисем кӑлтӑка ҫийӗнчех пӗтернӗ-ха, анчах, Валерий Шигашев калашле, ыйтусем юлнӑ. Темиҫе хваттерлӗ йывӑҫ ҫурт кивӗ. Управляющи компани ӑна тытса тӑма пайталлӑ маррине пӗлтернӗ. Унтан та ытларах — компани панкурата тухать, ҫурта ҫӗнӗ управляющи компанин тытса тӑма тивӗ. Кивӗ ҫуртсене никам та тытса тӑрасшӑн мар. Ку ыйтӑва хулара паян канашлу ирттерсе сӳтсе явма палӑртнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Культура
 24 пинмӗш билета туяннӑ Ева Хорта чыслаҫҫӗ Чӑваш Ен Пушкин карттипе билет сутас енӗпе Раҫҫейре ҫиччӗмӗш вырӑн йышӑннӑ. Кун пирки влаҫ органӗсен порталӗ пӗлтерет. Республикӑри культура учрежденийӗсем Пушкин карттипе билет сутса пӗтӗмпе 45 миллион тенкӗ ӗҫлесе илнӗ. Пӗлтӗрхи авӑн уйӑхӗнченпе республикӑра 125 пин билет сутнӑ. Пӗр билет хакӗ вӑтамран 360 тенкӗпе танлашнӑ. Вырӑс драма театрне илес тӗк, вӑл ҫӗршывра Пушкин карттипе билет сутас енӗпе лидер. Унта ку таранччен карттӑпа 24 пин ытла билет туяннӑ. Аса илтерер: Пушкин карттипе 14-22 ҫулсенчи ҫамрӑксем усӑ курма пултараҫҫӗ. Ку программа пӗлтӗр авӑнӑн 1-мӗшӗнче пурнӑҫланма тытӑннӑ. Ун чухне 3 пин тенкӗ хурса панӑ. Кӑҫал вара Пушкин картти ҫинче - 5 пин тенкӗ. Ку укҫана культура мероприятийӗсене кайса ҫеҫ тӑкаклама пулать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Политика
 cheb.ru сайтри сӑн «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» политика партийӗн хастарӗсем нарӑс уйӑхӗн 19-мӗшӗнче вырӑнти лидерне суйланӑ. Аса илтерер: ку должноҫе унччен И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн наука енӗпе ӗҫлекен проректорӗ Евгений Кадышев йышӑннӑ пулнӑ. Единороссем хальхинче урӑх лидера суйланӑ. Ку пукана Шупашкар хулин пуҫлӑхне Олег Кортунова пама йышӑннӑ. Сӑмах май, вӑл Евгений Кадышевӑн вырӑнне иккӗмӗш хут йышӑнать. Унччен Кадышев Шупашкар мэрӗ пулнӑ, Кортунов 2020 ҫулхи юпа уйӑхӗн 8-мӗшӗнче ун вырӑнне ларнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Республикӑра
 cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Нумаях пулмасть Вӑрнарта типӗ сӗт туса кӑларакан савут ҫумӗнче айӑпланнӑ ҫынсем валли общежити туни пирки пӗлтернӗччӗ. Унта вӗсем ӗҫлесе пурӑнӗҫ. Общежитире ҫывӑрмалли краватьсем, душ пӳлӗмӗ, кӗпе-йӗм ҫумалли вырӑн, кухня пур. Айӑпланнисем валли юсанмалли центр татах уҫӑлӗ. Вӑл Ҫӗнӗ Шупашкарта пулӗ. РФ Президенчӗ Владимир Путин хушӑвӗпе килӗшӳллӗн, кӑҫал кашни регионта айӑпланнӑ ҫынсем валли 400 ӗҫ вырӑнӗ туса памалла. Вӗсем валли ӗҫ вырӑнӗ тума хатӗр усламҫӑсене патшалӑх бизнеса тытса пыма пулӑшӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Культура
 Ыран, нарӑс уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, ҫулсерен тӑван чӗлхе кунне уявлатпӑр. Апла пулсан вӑл пирӗншӗн те, чӑваш чӗлхипе калаҫакансемшӗн, – паллӑ кун. Шупашкар районӗнчи Л.В. Пучков ячӗллӗ Чӑрӑшкасси шкулӗнче тӑван чӗлхене сума сума ачасене мӗн пӗчӗкрен вӗрентеҫҫӗ. Тӑван чӗлхе кунне халалласа ачасем чӑвашла сӑвӑсем вуланӑ. 7 класра вӗренекен Даниил Яковлев тата 8 класри Александр Семенов сӑвӑ вуланине видео ӳкерсе илнӗ, ҫавна вӗренӳ учрежденийӗн «Контактра» соцсетьри хӑйӗн страницине асӑннӑ шкулти чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекен Алина Николаева вырнаҫтарнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Хулара
 «Про Город» сайтӗнчи сӑн Паян, нарӑс уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, каҫхи 6 сехет тӗлӗнче Шупашкарта Гастелло урамӗнчи 5-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ «Три поросенка» хупах тӑрринчен юр персе аннӑ. Шӑп ҫав вӑхӑтра унтан хӗрарӑм ачисемпе иртсе пынӑ. Виҫҫӗшӗ те юр айне пулнӑ. Арҫын ача пуҫӗпех юр тыткӑнне лекнӗ. Вӑл 5-7 ҫулсенчи пек курӑннӑ. Юрать, ҫав вӑхӑтра ҫынсем иртсе пынӑ. Вӗсем юр айне пулнӑ хӗрарӑмпа ачасене чавса кӑларма пуҫланӑ. Ҫийӗнчӗх васкавлӑ медпулӑшу чӗннӗ. Арҫын ачасем йӗркеллех. Хӗрарӑмӑн суран пулма пултарать. «Про Город» хаҫата халӑх корреспонденчӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл ура ҫинче аран тӑнӑ. Халӗ ӗҫ-пуҫа уҫӑмлатаҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Сывлӑх
 cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш Енре 935 ҫамрӑка, 12-18 ҫулсенчисене, кӑшӑлвирусран прививка тунӑ. Хальлӗхе "Спутник М" вакцинӑн пӗрремӗш компоненчӗпе тутарнӑ. Кун пирки эрнекун иртнӗ оперштаб ларӑвӗнче пӗлтернӗ. Аса илтерер: кӑрлач уйӑхӗнче республикӑна 12-18 ҫулсенчи ачасем валли 960 доза вакцина кӳрсе килнӗ. Кӑрлач уйӑхӗн вӗҫӗнче 75 ҫамрӑк вакцинациленни пирки каланӑ. Пӗрремӗш парти пӗтнӗпе пӗрех, ҫавна май ЧР Элтеперӗ Олег Николаев татах вакцина кӳрсе килес ӗҫе йӗркелеме хушнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
+15.3 °C