vk.com/kugesi.online сӑнӳкерчӗкӗ

Хуҫасӑр йытӑсем йышланса кайнине Кӳкеҫ ҫыннисем «Контактра» халӑх ушкӑнӗнчи «Кугеси | Общественный совет» (чӑв. Кӳкеҫ / Халӑх канашӗ) пабликра юлашки кунсенче вӗҫӗмех пӗлтереҫҫӗ. Килсӗр-ҫуртсӑрскерсен ушкӑнӗ урам тӑрӑх чупнине ҫак йӗркесене авторӗ хӑй те асӑрханӑччӗ.

Хуҫасӑр йытӑсен ыйтӑвӗ ытти ял-хулара та пур. Пӗлтӗр республикӑра 573 чӗрчуна тытнӑ. Вӗсене усрамалли пӗртен-пӗр вырӑн — Шупашкарта.

Халӗ вӗсем валли приют тӑвас шанчӑк пур. Паян ку ыйтӑва ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсен тата муниципалитетсен ертӳҫисемпе ирттернӗ канашлура сӳтсе явнӑ. Ҫӗнӗ Шупашкарта, Канашра, Улатӑрта тата Ҫӗмӗрлере муниципалитетсем хушшинчи приютсем тӑвасшӑн.

Инкеклӗ лару-тӑру министерстви тунӑ сӑн

Комсомольски районӗнчи Аслӑ Ҫӗрпӳел ялӗнче микроавтобус ҫунса кайнӑ. Кун пирки ЧР Инкеклӗ лару-тӑру министерстви пӗлтерет.

Ку пӑтӑрмах кӑрлач уйӑхӗн 24-мӗшӗнче ирхи 4 сехетре пулнӑ. 2013 ҫулта туса кӑларнӑ «Форд Транзит» мӗншӗн ҫунса кӗлленнине халӗ тӗпчеҫҫӗ.

Палӑртмалла: республикӑра ҫулталӑк пуҫланнӑранпа 72 пушар пулнӑ. Вӗсенче 16 ҫыннӑн пурнӑҫӗ татӑлнӑ, 2 ҫын суранланнӑ. Пушарсенче 6 ҫынна ҫӑлнӑ. Пӗтӗмпе инкексем 2 миллион тенкӗлӗх тӑкак кӳнӗ.

360tv.ru сайтри сӑн

Ӗнер, кӑрлач уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, Пӑрачкав районӗнчи Напольное ялӗнче пушар пулнӑ. Унта, шел те, икӗ ҫыннӑн пурнӑҫӗ татӑлнӑ.

ЧР ШӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, Напольное ялӗнче 93 ҫулти арҫыннӑн ҫурчӗ ҫуннӑ. Хӑй кил хуҫи пушарта ҫунса вилнӗ. Вӑл кӑна мар, унӑн ывӑлӗ те инкекре пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Арҫын 1958 ҫулта ҫуралнӑскер пулнӑ.

Ӗнер Канаш районӗнчи Мӑкӑр ялӗнче те пушар алхаснӑ. Унта 81 ҫулти арҫыннӑн хуралтисем сиенленнӗ.

Сӑмах май, канмалли кунсенче республикӑра 8 пушар пулнӑ.

Иртнӗ эрнере Чӑваш наци вулавӑшнче «Варкӑш» литература клубӗн кӑҫалхи пӗрремӗш тӗлпулӑвӗ иртнӗ. Унта Аркадий Казановӑн «Ҫӑмас» кӗнекине сӳтсе явнӑ.

«Вӑл 2020 ҫулхи кӗркунне Чӑваш кӗнеке издательствинче кун ҫути курнӑ. Кӑларӑма «Ҫӑмас (Кушак ылханӗ)» повесть тата тӑватӑ калав кӗнӗ. Повеҫе автор Шупашкарти килсӗр кушаксене халалланӑ», — тесе пӗлтернӗ Чӑваш кӗнеки издательствинче. Литература клубне пухӑннӑ хастарсем повеҫе тӗрлӗрен йышӑннӑ май кашниех хӑйӗн шухӑшне палӑртнӑ.

«Варкӑшӑн» нарӑс уйӑхӗнчи тӗлпулӑвӗнче Анатолий Хмытӑн «Тӗлленмен тӗлӗк» кӗнекине сӳтсе явӗҫ.

Шупашкар хула ертӳҫисем пассажирсене турттаракансен танлаштарӑмне хатӗрлесшӗн. Кун пирки хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков паян Фейсбукра пӗлтернӗ.

Вӑл ӗнентернӗ тӑрӑх, пассажирсене турттаракансем епле ӗҫлени пирки хула ҫыннисем пӑшӑрханса пӗлтернине ертӳҫӗсем йӑлтах курса-пӗлсе тӑраҫҫӗ. Хӑш-пӗр маршрутпа ҫӳрекен транспорт 50 минут таран кӗттерни те пулать иккен.

Иртнӗ эрнере 15, 26, 30, 32, 33, 35, 41, 42, 45-мӗш автобуссен тата 3, 10, 15, 17, 22-мӗш номерлӗ троллейбуссен ӗҫӗнче кӑлтӑксем тупса палӑртнӑ.

«Пирӗн тивӗҫӗмӗр — пахалӑхлӑ общество транспорчӗпе тивӗҫтересси. Ку енӗпе кӑлтӑк пуррине кура ҫитменлӗхе ҫывӑх вӑхӑтра пӗтерӗпӗр», — тесе ҫырнӑ Фейсбукра Алексей Ладыков.

Чӑваш кӗнеке издательствинче ҫӗнӗ ҫул тӗлне 16 вӗренӳ кӗнеки хушма тиражпа пичетленнӗ. Пӗлтӗр Чӑваш Республикин Вӗренӳ институчӗ вӗрентӳ учрежденийӗсенче тӑван чӗлхе, литература тата культурипе историне вӗрентме вӗренӳ кӑларӑмӗсем ҫителӗклине тишкернӗ. Унта республикӑри 328 вӗренӳ учрежденийӗ хутшӑннӑ. Ҫак тишкерӳ кӗнекесем ҫитменнине кӑтартса пачӗ. Вӗренӳ кӗнекисен ҫӳлӗкӗ 800-тен пуҫласа 6600 экземпляр таран пуянланнӑ.

Тӑван (чӑваш) чӗлхипе тӗп пӗлӳ паракан вӗренӳ организацийӗсем валли А.А. Ермошкинӑпа Н.Н. Черновӑн 1-мӗш класс валли «Чӑваш азбуки», 5-мӗш классем валли Л.П. Сергеевӑн, Е.А. Андреевӑн, Г.Ф. Брусовӑн, ҫиччӗмӗшсем валли Ю.М. Виноградовӑпа Л.Г. Петровӑн «Чӑваш чӗлхи» вӗренӳ кӗнекисем кун ҫути курнӑ.

«Тӑван литература» кӑларӑм та тепӗр хут пичетленнӗ. 5-мӗш, 6-мӗш классем валли (авторӗ тата хатӗрлекенӗ ‒ Н.Г. Иванова), ҫиччӗмӗшсем валли (авторӗсем тата пухса хатӗрлекенӗсем ‒ Н.И. Степановӑпа П.Н. Метин) «пиҫсе тухнӑ».

Чӑваш кӗнеке издательствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, вырӑсла вӗрентекен чылай шкулта Г.В. Абрамовӑн «Чӑваш чӗлхи» вӗренӳ кӗнекипе усӑ кураҫҫӗ, ӑна автор ансат чӗлхепе ҫырнӑ, уроксене темӑсем тӑрӑх пайланӑ.

Малалла...

Кӑрлач уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Чӑваш Республикин вӗренӳ институчӗ Юрий Виноградов педагог, филологи наукисен кандидачӗ, доцент 75 ҫул тултарнине халалласа «Чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентнин ӑслӑлӑх никӗсӗ» ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ ирттернӗ.

ZOOM хушӑм урлӑ йӗркеленӗ ӑслӑлӑх канашлӑвне Чӑваш, Тутар, Пушкӑрт республикисенчен, Чӗмпӗр, Самар облаҫӗсенчен наука ӗҫченӗсем, аслӑ тата ятарлӑ вӑтам пӗлӳ паракан преподавательсем, чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекенсем, вулавӑш ӗҫтешӗсем, тутар, пушкӑрт, ирҫе чӗлхи вӗрентекенсем, учительсен пӗлӗвне ӳстерекен институт преподавателӗсемпе методисчӗсем, студентсем хастар хутшӑннӑ.

Конференцие Чӑваш Республикин вӗренӱ институчӗн ректорӗ Юрий Исаев уҫнӑ, вӑл ӑслӑлӑхра тата вӗрентӳре Ю.М. Виноградовӑн тӳпи пӗлтерӗшлӗ пулнине пысӑк хак панӑ, Юрий Михайлович вӗрентекенсен вӗрентекенӗ пулнине палӑртнӑ.

Чӑваш Республикин вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерствин тӗп специалисчӗ Ирина Степанова, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн филологи енӗн ертсе пыракан ӑслӑлӑх ӗҫтешӗ Алевтина Долгова, Чӑваш наци конгресӗн вӗренӳ комитечӗн ертӳҫи Геронтий Никифоров ӑшшӑн саламланӑ.

Малалла...

«Матч» телеканалти эфир саманчӗсенчен Таисия Ташней хатӗрленӗ коллаж

Италири Антхольцра биатлон енӗпе иртнӗ Тӗнче кубокӗн тапхӑрӗнче Раҫҫейӗн пӗрлештернӗ команди эстафетӑра паян пӗрремӗш вырӑна тухрӗ.

Ылтӑн медале тивӗҫнӗ тӑватӑ биатлонисткӑран пӗри — Чӑваш Енре ҫуралса ӳснӗ Татьяна Акимова. Спортсменка хальхи вӑхӑтра Тӗмен облаҫӗшӗн ӑмӑртать. Вӑл Европа шайӗнчи ӑмӑртура ҫитӗнӳ хыҫҫӑн ҫитӗнӳ турӗ. Ӑна тӗнче кубокӗн черетлӗ тапхӑрне кӗтмен ҫӗртен чӗнсе илнине тӗрлӗрен йышӑнакан пулчӗ. Анчах пултаруллӑ ентешӗмӗр хӑйне унталла та кунталла турткаланишӗн аптӑраса тӑмарӗ.

Палӑртар: эстафетӑра Раҫҫей командишӗн Евгения Павлова, Татьяна Акимова, Светлана Миронова тата Ульяна Кайшева ӑмӑртрӗҫ. Иккӗмӗш вырӑнта — нимӗҫсем, виҫҫӗмӗшӗнче — хрантсуссем.

Чӑваш кӗнеке кӑларӑшӗнчен пӗлтӗр 8-мӗш класӑн, паян 9-мӗш класӑн ҫӗнӗ кӗнекисене (тӗрӗссипе — улттӑмӗш ҫӗнетсе улӑштарнӑ кӑларӑма) илсе килчӗҫ. Савӑнмалла. Тӑрӑшса ӗҫленӗ, Евгений Майковпа Ольга Вишнева вӗрентекенсем пултарнине тунӑ. Тепӗр тӗлӗнтермӗш, ҫӗнӗ кӗнекешӗн 3 пин ытларах гонорар парса янӑ. Унчченхисемшӗн пачах ним тӳлеменни те пулнӑ-ҫке! Ҫавӑнпа укҫа пирки калаҫмӑпӑр, ахаллӗн мана хирӗҫ Родионов-Яковлев-Ендеров тата тахӑшӗн пӗрлӗхӗ каллех кӑшласа ларать. Ку ушкӑн хам чӗрӗ чухнех курнӑҫланса синкер сарать те, вилсе выртсан мӗнле сиксе ташлӗ-ши? Ирӗксӗрех пуҫа Даниил Эльмень шӑпи килет — пӗр ҫын пӑтратнипе кӗрӗс-мерӗс шав тӑваҫҫӗ те пултаруллӑ этемех таптаса хураҫҫӗ.

Кайма пуҫтарӑнсан шикленесси ҫук. Пурнӑҫа хакласа шутланӑ чухне капланнине каласа хӑварни вырӑнлӑрах. Хӑй пирки хӑлаҫланать, критикӑна юратмасть, йӑлтах хӑйшӗн тейӗҫ. Ку яланах ҫапла пулнӑ — Эльменсен вӑхӑтӗнче те. Тинкерӗр, ҫаплах ҫав. Тӑван сӑмахлӑх пирки каланӑ чухне манӑн хам ҫинчен сас тумасӑр пулмастех. Ан тив, лешсем кӗвӗҫсе, сӑхланса е урӑх тӗллевпе элеклеччӗр — эпӗ хамӑн ӗмӗре, чылай тӑпӑлтарчӗҫ пулсан та, литература вӗрентӗвӗнчен уйӑраймарӑм.

Малалла...

Геннадий Иванов-Орков сӑнӳкерчӗкӗ

Ӗнер, кӑрлач уйӑхӗн 23-мӗшӗнче, Чӑваш Енри паллӑ тӗрӗ ӑсти Мария Симакова пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ. Кун пирки паян Геннадий Иванов-Орков ӳнерҫӗ Фейсбукра пӗлтернӗ.

Мария Васильевна 1934 ҫулхи раштав уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Шупашкар районӗнчи Апашра ҫуралнӑ. Ҫичӗ класс вӗренсе пӗтернӗ хыҫҫӑн колхозра, Шупашкарти стройкӑсенче ӗҫленӗ. 1955—1959 ҫулсенче мӑшӑрӗпе Казахстанра ҫерем ватнӑ ҫӗрте тӑрӑшнӑ. Тӑван тӑрӑха таврӑнса геологи разведкинче 1965 ҫулччен тимленӗ. Унтан вӑл «Паха тӗрӗ» хапрӑка ӗҫе вырнаҫнӑ. Шӑпах ҫавӑнта ентешӗмӗр хӑйӗн Турӑ панӑ пултарулӑхне туллин кӑтартма пултарнӑ. Унран, Раҫҫей Федерацийӗн тава тивӗҫлӗ художникӗнчен, Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗнчен, РСФСР халӑх ӑстинчен, ыттисем вӗреннӗ.