Шӑмат кун, кӑрлач уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх филармонийӗнче Раҫҫей тата чӑваш пичечӗсен кунне халалланӑ уяв иртнине эпир пӗлтернӗччӗ. Унта ЧР Журналистсен союзӗн Ҫемен Элкер, Николай Никольский тата Леонид Ильин ячӗллӗ премийӗсен лауреачӗсене те чысланӑ.

Тӑлӑх ачасене пӑхса ҫитӗнтерессине профилактикӑлассипе, ача усрава илекен ҫемьесен пӗлтерӗшне ӳстерессипе ҫыхӑннӑ материалсемшӗн «Хыпар» хаҫатӑн социаллӑ пурнӑҫпа вӗренӳ пайӗн редакторне Ирина Ивановӑна, экономикӑна аталантарассипе, социаллӑ пурнӑҫа лайӑхлатассипе ҫыхӑннӑ ыйтусене «Советская Чувашия» хаҫатра пичетленӗ материалсемпе «Чӑваш Ен» ПТРК эфирӗнчи телекӑларӑмсемшӗн «Советская Чувашия» корреспондентне Леонид Никитина Ҫемен Элкер ячӗллӗ преми пама йышӑннӑ.

«Хыпар» издательство ҫурчӗн «Самант» журналӗнче кун ҫути кӑтартнӑ чӑваш халӑхӗн хӑйнеевӗрлӗхне упраса хӑварассипе ҫыхӑннӑ материалсемшӗн ҫак кӑларӑм редакторӗ Владимир Степанов Н. Никольский ячӗллӗ премие тивӗҫнӗ.

Экологи хӑрушсӑрлӑхне, тавралӑха хӳтӗлессине халалланӑ, «Хыпар» тата ытти хаҫатра пичетленнӗ статьясемшӗн Россельхознадзор управленийӗн пресс-ҫыруҫине Надежда Васильевӑна Леонид Ильин ячӗллӗ преми пама йышӑннӑ.

Малалла...

Чӑваш Енре виҫҫӗмӗш ача ҫуратакансене паракан 100 пин тенкӗ капитала илмелли условисене пӑхса тухнӑ. Аса илтерер: ӑна пирӗн республикӑра виҫҫӗмӗш ача ҫуратакансене е шӑпӑрлан усрава илекенсене 2012 ҫултанпа пама тытӑннӑ.

Малашне ку капитала сахал тупӑшлӑ ҫемьесене ҫеҫ парӗҫ. Саккунпа килӗшӳллӗн, ӑна 2016 ҫул вӗҫӗччен илме май пур. Анчах 2015 ҫул вӗҫӗнче, раштавӑн 24-мӗшӗнче, саккуна улшӑнусем кӗртнӗ. Ҫапла 100 пин тенке сахал тупӑшлӑ ҫемьесене ҫеҫ парӗҫ.

Республикӑри амӑшӗн капиталне ҫурт-йӗр условийӗсене лайӑхлатнӑ, ачана вӗрентнӗ ҫӗре яма юрать. Саккуна кӗртнӗ улшӑнусемпе килӗшӳллӗн, халӗ ӑна ачана общежитире пурӑнтарнӑшӑн та тӳлеме юрать.

ЧР Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн 2015 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 7-мӗшӗнчи хушӑвне, 2016 ҫулта республикӑра Ӗҫ ҫыннин ҫулталӑкӗ пулнине пӗлтерни, пурнӑҫа кӗртнӗ май ЧР Ӗҫ тата социаллӑ хӳтӗлев министерстви «Ӗҫ ҫыннин ҫулталӑкӗн» чи лайӑх эмблеми (логотипӗ) конкурс ирттерессине хыпарланӑ.

Конкурс кӑрлач уйӑхӗн 18–25-мӗшӗсенче иртӗ. Унта эмблема макечӗсене, компьютер дизайнӗпе хатӗрленӗскерсене, йышӑнаҫҫӗ. Эмблемӑпа Ӗҫ ҫыннин ҫулталӑкӗнче усӑ курӗҫ.

Ӗҫсене кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗччен ҫак адреспа йышӑнаҫҫӗ: Шупашкар хули, Гагарин урамӗ, 22-мӗш «а» ҫурт, 403-мӗш пӳлӗм. Тунтикун-эрнекун ирхи 9 сехетрен пуҫласа 16 сехетчен йышӑнаҫҫӗ.

Шупашкарти тӳрленмелли шкул ачисем ҫак кунсенче шӑккалатпа сӑйланнӑ. Лавккаран туянман вӗсем ӑна, сумлӑ хӑна аллинчен тивӗҫнӗ.

Тӳрленмелли 2-мӗш шкула, Ашмарин урамӗнчине, йывӑр курупка йӑтса Шупашкар хула пуҫлӑхӗ Леонид Черкесов килнӗ. Ку — «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти тата «Чӑвашпотребсоюзӑн» Ҫӗнӗ ҫулхи пӗрлехи проекчӗ. Раштав уйӑхӗнче райпо лавккисенче пылак ҫимӗҫ пухмашкӑн курупка лартнӑ. Ҫынсем шӑккалат туянса вӗсене курупкана хӑварнӑ. Ҫапла 11 пин шӑккалат пухма май килнӗ. Ку — 1 тоннӑна яхӑн.

Халӗ вӗсене шкулсемпе интернатсене илсе ҫитереҫҫӗ. Тӳрленмелли 2-мӗш шкулта 160 ача, вӗсенчен кашниех шӑккалата тивӗҫнӗ. Вӗсенчен 38-шӗ — сусӑр. Шӑпӑрлансем хӑнасем килнӗшӗн савӑннӑ, концерт лартнӑ.

«Чӑваш Ен» ПТРК «Русфондпа» пӗрле чирлӗ ачасене малалла пулӑшать. Акӑ Пӑрачкав районӗнчи Даша Кондратьевӑна пулӑшу кирлӗ. Унӑн — паралич. Ӑна Мускаври клиника йышӑнма хатӗр. Анчах ашшӗ-амӑшӗн унта сипленме укҫа ҫитмест. 200 пине яхӑн тенкӗ кирлӗ.

Дашӑна куҫса ҫӳреме йывӑр. Пӗр пӳлӗмрен теприне ҫитме — ту ҫине хӑпарнӑ пекех. Халӗ вӑл утмалли ҫӗнӗ меслете вӗренет. Дашӑна урисене куҫарма йывӑр.

Даша ӳкерме юратать. Утма вӗренет, ывӑнать те ӳкерме ларать. Вӑл вулама та хӑнӑхнӑ — ҫитес ҫул шкула кайма хатӗрленет. Амӑшӗпе пӗрле кашни кун тӗрлӗ хӑнӑхтару тӑваҫҫӗ вӗсем. Мечӗкпе тӗслӗхрен. Ятарлӑ велосипедпа ярӑнма та хӑнӑхнӑ вӑл.

Дашӑн сипленмелле, ыттисем пулӑшмасӑр утма хӑнӑхмалла. Даша та, амӑшӗ те ҫакна шанаҫҫӗ. «Коммерсант» хаҫат вулаканӗсем тата «Русфонд» сайчӗ 103 620 тенкӗ пухӗҫ. Тепӗр компани 50 пин тенкӗ парӗ. 46 пин тенкӗ ҫитмест. Дашӑна пулӑшас тесен 5542 номер ҫине «ДЕТИ» тесе СМС-ҫыру ямалла. Халӑх сурсан кӳлӗ пулать теҫҫӗ…

Шупашкар хулин депутатсен пухӑвӗн депутачӗсем Сывлӑх кунне ирттернӗ. «Халӑх тарҫисем» йӗлтӗр сырса ярӑнма тухнӑ тата спортӑн тӗрлӗ тӗсӗнче вӑй виҫнӗ. Кун пирки ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗ пӗлтерет.

Сывлӑх кунӗ кӑрлач уйӑхӗн 16-мӗшӗнче А.И.Тихонов ячӗллӗ спорт шкулӗн тренировка базинче иртнӗ. Сывлӑх кунне Шупашкар хула пуҫлӑхӗ Леонид Черкесов, хула администрацийӗн ертӳҫи Алексей Ладыков, тӗрлӗ тытӑм ертӳҫисем хутшӑннӑ.

Тӳре-шара йӗлтӗрпе ярӑннисӗр пуҫне халӑх вӑййисене те вылянӑ: ҫӑмӑтӑ ывӑтнӑ, вӗрен туртнӑ, кире пуканӗ йӑтнӑ.

Тӳре-шара хапрӑк малашлӑхне сӳтсе явать

Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫре вырнаҫнӑ «Паха тӗрӗ» хапрӑк производство лаптӑкӗсене пысӑклатасшӑн. Кун пирки Шупашкар район администрацийӗн сайтӗнче пӗлтернӗ.

Производство лаптӑкне пысӑклатас ыйтӑва Шупашкар район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Георгий Егоров «Паха тӗрӗ» хапрӑка ертсе пыракансемпе тӗл пулнӑ вӑхӑтра хускатнӑ. Енсем ҫак эрнере, кӑрлачӑн 15-мӗшӗнче, курнӑҫнӑ.

Хапрӑкӑн тӗп директорӗ Наталья Пасынкина предприятие аталантарма тата производство калӑпӑшне ӳстерес шухӑшлине пӗлтернӗ. Ун валли хальхи йышши производство комплексӗ кирлӗ-мӗн.

Шупашкар район пуҫлӑхӗ хапрӑка ырласа калаҫнӑ. Вӑл районӑн кӑна мар, Чӑваш Енӗн те брэнчӗ пулса тӑнине палӑртнӑ. «Пирӗн хамӑр тӑрӑх кун-ҫулне упраса хӑварма тивӗҫ», — тенӗ вӑл. Ҫӗнӗ производство лаптӑкӗ хушма ӗҫ вырӑнӗсем уҫасса та шанаҫҫӗ.

Сӗнтӗрвӑрринчи аптӑкӑсенчен пӗрин пуҫлӑхне фармацевт ӗҫ-хӗлне пӑснишӗн айӑпланӑ. «Фармаци» патшалӑхӑн унитарлӑ предприятийӗн филиалӗ шутланакан Сӗнтӗрвӑрринчи 17-мӗш номерлӗ аптекӑра пулнӑ ку кӑлтӑк.

Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи прокуратура ӗҫченӗсем аптекӑна Росздравнадзор специалисчӗсемпе пӗрле тӗрӗсленӗ. Ҫав вӑхӑтра вӗсем эмел тата медицина хатӗрӗсен ҫаврӑнӑшне епле йӗркеленине хакланӑ. Шӑпа ҫав вӑхӑтра тӗрӗслевҫӗсем кӑлтӑк асӑрханӑ та.

Аптӑкӑн суту-илӳ залӗнче хӑш-пӗр эмеле ытлашши ӑшӑ вырӑнта, тӗрӗсрех, производительсем кӑтартнинчен ӑшӑрах ҫӗрте, упранине асӑрханӑ. Ку вара йӗркеллӗ япала мар, ҫавӑншӑн аптека пуҫлӑхӗ тӗлӗшпе пуҫарнӑ административлӑ ӗҫе миравай тӳре патнех ҫитернӗ. Лешӗ пуҫлӑха 4 пин тенкӗ штраф пама йышӑннӑ.

Паян Шупашкарти Иван Яковлев проспектӗнче кӑнтӑрла иртни пӗр сехет тӗлӗнче маршрутка тӳнсе кайнӑ. Унӑн рулӗ умӗнче урӑ мар водитель пулнӑ. Анчах вӑл медицина тӗрӗслевӗ витӗр тухма килӗшмен.

«За рулем» портал пӗлтернӗ тӑрӑх, ГАЗель маршрута тухнӑскер пулман. Маршруткӑн 46 ҫулти водителӗ хӑй ҫапла ӗнентернӗ. Тата вӑл салонта хӑй, тепӗр майлӑ каласан, водитель тата унӑн паллаканӗ, кӑна пулнӑ тесе пӗлтернӗ.

«Питомник» чарӑнуран инҫе мар вырӑнта пулса иртнӗ пӑтӑрмахра, Турра шӗкӗр, никам та суранланман.

162-мӗш маршрутпа (вӑл Шупашкар-Кӳкеҫ маршрута ҫыхӑнтарать) ҫӳрекен ГАЗеле эвакуатор юр ӑшӗнчен туртса кӑларнӑ. Анчах водителӗн киле ҫуранах кайма тивнӗ, мӗншӗн тесе ГАЗеле штрафламалли лапама илсе кайса лартнӑ.

Ҫак кунсенчен Елчӗк районӗнчи Вырӑскасси вулавӑшне ҫӳрекен кӗнеке тусӗсем Николай Рубцовӑн сӑввисен пуххисемпе паллашрӗҫ. Рубцов сӑввисене литературӑна юратакансем С. Есенин, Ф, Тютчев , В. Маяковский сӑввисемпе пӗр шая лартаҫҫӗ, шел, поэтӑн пурнӑҫӗ ытла та кӗске пулнӑ.

Архангельск облаҫӗнчи Елецк поселокӗнче ҫуралса ӳснӗ вырӑссен паллӑ поэчӗ Николай Михайлович Рубцов (1936–1971) пурӑннӑ пулсан кӑрлачӑн 3-мӗшӗнче 80 ҫул тултарнӑ пулӗччӗ. Поэт Вологдӑри ача ҫуртӗнче ҫитӗннӗ, ашшӗ, политработник, вӑрҫӑра пуҫне хунӑ, амӑшӗ 1942 ҫулта вилнӗ. Вӑл тӗрлӗ ҫӗрте ӗҫленӗ. М. Горький ячӗпе хисепленекен литература институтӗнчен вӗренсе тухнӑ (1962–1969). Унӑн чи малтанхи сӑвви 1962 ҫулта пичетленнӗ. Хӑй пурӑннӑ чухне унӑн «Лирика» (1965), «Звезда полей» (1967), «Душа хранит» (1969), «Сосен шум» (1970), «Зеленые цветы» (1971) сӑвӑсен пуххисем кун ҫути курнӑ. Поэт вилнӗ хыҫҫӑн 1976 ҫулта Рубцовӑн «Подорожники» сӑвӑсен пуххине пичетленӗ. Поэта вӗлернӗ унӑн ҫураҫнӑ хӗрне 7 ҫуллӑха хупнӑ.