|
Ял пурнӑҫӗ
 Ҫӗрпӳ районӗнчи Тапанар ялӗнче ӗнер ҫӑлкуҫ уявӗ йӗркеленӗ. Унта Чӑваш наци конгресӗн «Чӑваш хӗрарӑмӗ» комитечӗ те хутшӑннӑ. Комитет пайташӗ Раиса Сарпи поэт асӑннӑ ял хӗрарӑмӗ Римма Михайлова ыйтнипе Тапанарти Чашлама ятлӑ ҫӑлкуҫа мухтаса сӑвӑ ҫырнӑ. Тапса тӑракан ҫӑлкуҫ йӗри-тавра Михайловсен ҫемйи тӑрӑшнипе ытарайми илем-юмах тӗнчи туса хунӑ. Тӗрлӗ ӑпӑр-тапӑра усӑ курса кайӑк-кӗшӗк, чӗрчунсен кӗлеткисене тата ыттине те ӑсталанӑ иккен. Юнашар пӗчӗк ҫеҫ часавай лартнӑ. Хӑнасем хушшинче «Чӑваш хӗрарӑмӗн» хастарӗсем Нина Петрова, Лидия Филиппова, Раиса Сарпи, Елена Хӗвелпи, Евдокия Андреева, Людмила Кинер, Нина Димитриева пулнӑ. Конгресс хастарӗсем ял ҫыннисене хӑйсен сӑввисемпе паллаштарнӑ, юрӑсем юрланӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Чӑваш чӗлхи
 «Ирӗклӗх» пӗрлӗх Шупашкарти суту-илӳ павильонӗ евӗр хатӗрленӗ чарӑнусенче вырӑсла кӑна ҫырни килӗшӳсӗр пулни ҫинчен тӗрлӗ ведомствӑсене ҫыру яни пирки эпир пӗлтернӗччӗ. Шупашкар администрацийӗнчен хурав та илнӗччӗ вӗсем, хуҫисемпе ҫӗнӗ килӗшӳ туса ятсене икӗ чӗлхепе ҫырма шантарни пирки те хыпарланӑччӗ. Ак, нумай пулмасть тепӗр хурав Мускав район прокуратуринчен ҫитнӗ иккен. Тӳре-шара йӗркене пӑснӑ суту-илӳ павильонӗсен хуҫисене тупса палӑртнӑ (Яковлев С.С. ИП, «Алькор» ТМЯП тата «Хурӑшсӑрлӑ хула» ТМЯП), вӗсемпе ҫывӑх вӑхӑтра ҫӗнӗ килӗшӳ туса чарӑну ячӗсене икӗ чӗлхепе усӑ курса ҫырма сӗннӗ. «Ирӗклӗхе» вара хурав вырӑсла пулни килӗшмен, прокуратурӑра чӑвашла ҫырма техника майӗсем ҫук иккен. Анчах ку йӗркене пӑсни пулать. «Ирӗклӗх» пӗрлӗх прокуратурӑрисем саккунсене пӗлменни пирки асӑрхаттарнӑ. «Патшалӑх органӗсен, учрежденисен тата организацисен ӗҫӗнче чӗлхесемпе усӑ курасси» текен 11 статьяпа килӗшӳллӗн (сӑмах «Чӑваш Республикинчи чӗлхесем ҫинчен» саккун пирки пырать) ҫыру ҫине ҫав чӗлхепех хуравламалла имӗш. «Ирӗклӗх» хӑй ҫырӑвне чӑвашла янӑ, апла-тӑк прокуратура саккуна пӑсас мар тесен чӑвашлах хуравламалла пулнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Спорт
 Кӗҫех Шупашкарти мӗнпур ача-пӑча пахчинче «Малышиада» спорт вӑййи иртмелле. Ун вӑхӑтӗнче 6–8 ҫулхи ачасем ӗҫпе хӳтӗлеве хатӗррин виҫине памалла. Чӑваш Енре ҫӗнӗ рекорда хатӗрленеҫҫӗ. Ӗҫпе хӳтӗлеве хатӗррине хулари тата республикӑри пин ытла арҫын ачапа хӗрача кӑтартса парӗҫ. «Малышиадӑна» хатӗрленнӗ май республикӑн тӗп хулинчи 201-мӗш ача пахчинче Ҫӑмӑл атлетика енпе пӗчӗккисен вӑййи иртнӗ. Ӑна физкультура инструкторӗ Игорь Свинцов ертсе пынӑ. Свинцов Чӑваш Ен чысне Раҫҫейри тата Европӑри ӑмӑртусенче пӗрре кӑна мар хӳтӗленӗ май пултаруллисене пӗчӗкренех палӑртни пӗлтерӗшлине лайӑх ӑнланать тесе пӗлтереҫҫӗ Шупашкар хула администрацийӗн вӗренӳ управленийӗнче. Пӗчӗккисен вӑййинче мечӗк пемелле тупӑшнӑ, инҫӗшне сикнӗ, 30 метра чупнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Республикӑра
 Паян Шупашкарта «Раҫҫей саккунӗсен кӑлтӑкӗ» ятпа VIII Пӗтӗм тӗнчери ӑслӑлӑхпа ӗҫлӗх конференцийӗ иртнӗ. Ӑна В.Н. Кудрявцев академика асӑнса йӗркеленӗ. Мероприяти Шупашкарти кооператив институтӗнче пулнӑ. Унта кӑҫалхипе иккӗмӗш хут пуҫтарӑннӑ. Конференцире Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев та тухса калаҫнӑ. Мероприятие вӑл истори тӗлӗшӗнчен пӗлтерӗшлӗ пулӑм тесе хакланӑ. Юристсем хушшинче тавлашусем яланах сиксе тухнине палӑртнӑ май Михаил Игнатьев паян Раҫҫей — пасар экономикиллӗ право патшалӑхӗ иккенне, мӗнпур регион хӑйсен саккунне, нормативпа право хучӗсене федерациннипе килӗшӳллӗн йӗркеленине асӑнса хӑварнӑ. «Ку вӑл питӗ пӗлтерӗшлӗ», — тенӗ М. Игнатьев. Унтан вӑл Шупашкарти конференци Раҫҫей ырлӑхӗшӗн усӑ курмалли саккунсене йӗркелеме пулӑшакан сӗнӳсем ҫуратасса шаннине пӗлтернӗ. Сӑнсем (22) Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Республикӑра
 Кун пек дипломсем, анчах 2014 ҫулхисем, хальхи ҫӗнтерӳҫӗсене те тивӗҫӗҫ Раҫҫейӗн Пенси фончӗн Чӑваш Енри уйрӑмӗнчен пӗлтернӗ тӑрӑх, «2014 ҫулхи чи лайӑх страхователь» пӗтӗм Раҫҫейри конкурса пӗтӗмлетнӗ. Унта Чӑваш Енри 17,5 пин организаципе ҫынсене тара тытса ӗҫлеттерекен усламҫӑ куҫӑнсӑр майпа хутшӑннӑ. Чи лайӑххисене палӑртнӑ чух пенси тата медицина страхованийӗ валли укҫа епле куҫарса пынине, отчета хальхи технологисемпе тӑратнине, вӑл е ку организаципе усламҫӑ пирки ҫынсем ҫӑхавланипе ҫӑхавламаннине, ӗҫ укҫи регионта пурӑнма кирлӗ чи пӗчӗк виҫепе килӗшсе тӑнипе тӑманнине тата ытти хӑш-пӗр саманта шута илнӗ. «500 ҫынтан ытла ҫынлӑ страхователь» ушкӑнра Шупашкарти «Керамика» общество, Шупашкарти строительство материалӗсен савучӗ, Шупашкарти 2-мӗш номерлӗ ҫӑкӑр савучӗ тата кану вӑхӑтӗнче тӑхӑнмалли ҫи-пуҫ кӑларакан «ХСН» общество ҫӗнтернӗ. «100 ҫынтан пуҫласа 500 ҫын таран ӗҫлекен страхователь» ушкӑнра Елчӗк районӗнчи «Комбайн» ял хуҫалӑх кооперативӗ, Ҫӗрпӳри 139-мӗш номерлӗ ҫул-йӗрпе эксплуатаци предприятийӗ, Тӑвай районӗнчи «Акконд-агро» фирма, Ҫӗнӗ Шупашкарти «Хӗвел» общество мала тухнӑ. «100 ҫынтан сахалтарах ҫынлӑ страхователь» ушкӑнра лайӑххисен шутне Йӗпреҫ районӗнчи «Ҫӗнтерӳшӗн» хаҫат редакцийӗ, Канашри «Северяночка» предприяти, Ҫӗмӗрлери «Юсав мастерскойӗ тата автофургон енӗпе ӗҫлекен конструктор бюровӗ» АУО, Патӑрьелти «Батыревское» АХО палӑрнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Политика
 Алексей Рылеев Хальлӗхе ултӑ ҫын Чӑваш Енӗн Элтеперӗн пуканне йышӑнма ӗмӗтленет иккен. Ӗнер, ҫӗртмен 3-мӗшӗнче, суйлава хутшӑнас шухӑш пуррине «Тӑван ҫӗршыв» парти пайташӗ, «Сталинград» социаллӑ патриот клубӑн ҫум ертӳҫи Алексей Рылеев пӗлтернӗ. «Тӑван ҫӗршыв» парти хӑйӗн порталӗнче Рылеев ку шухӑша республикӑра пурӑнакансен пуҫару ушкӑнӗ ыйтнӑ хыҫҫӑн тытнине пӗлтернӗ. Алексей Рылеев ӑна Чӑваш Енпе тӑван-хурӑнташлӑ, ӗҫлӗ, туслӑ хутшӑнусем ҫыхӑнтарнине пӗлтернӗ. Унӑн арӑмӗ кунтан иккен. Хӗрӗ те каникула Чӑвашра ирттерет имӗш. Рылеев Чӑваш Енри тӗп ҫивӗч ыйту шутне кунти ҫынсем ют регионсене ӗҫлеме тухса кайнине кӗртет-мӗн. Ҫав вӑхӑтрах вӑл пирӗн республика хӑйӗн промышленноҫӗпе, электроникипе тата тракторӗсемпе мӑнаҫлине палӑртнӑ. Чӑваш Ен Элтепер пуканӗшӗн ултӑ ҫын кӗрешӗве тухма хатӗррине палӑртрӑмӑр та, ҫав шутра либерал-демократсен партийӗн пайташне, Свердловск облаҫӗнче ҫуралнӑ, 33 ҫулти Константин Субботина, Валентин Шурчанов коммуниста, «Сӗтев» хаҫат тӗп редакторне Эдуард Мочалова тата хальхи Элтепере Михаил Игнатьева асӑнмалла. Кунсӑр пуҫне «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» парти пайташӗ Анатолий Аксаков кӗрешӗве тухма хатӗррине пӗлтереҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Вӗренӳ
 Конкурс тӳрисем Чӑваш наци конгресӗ, Чӑваш Республикин учителӗсен ассоциацийӗн чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекенсен секцийӗ тата чӑваш ачисемпе ҫамрӑкӗсен «Тантӑш» хаҫачӗ Константин Иванов поэт ҫуралнӑранпа 125 ҫул ҫитнине халалласа «Ҫӗнӗ ятсем уҫатпӑр» сӑмахлӑхпа ӳкepӳ ӑсталӑхӗн конкурсне ирттернӗ. Пултарулӑх ӑмӑртӑвне 165 ӗҫ килнӗ. Конкурса республикӑри шкул ачисемпе пӗрлех тулай чӑваш ачисем те: Кристина Антонова (Пушкӑрт Республики, Пелепей районӗ, Кивӗ Семенкке шкулӗ), Александра Ярмушова, Таисия Фомина (Тутар Республики, Ҫӗпрел районӗ, Аслӑ Аксу шкулӗ), Светлана Журавлева (Тутар Республики, Пӑва районӗ, Альших шкулӗ), Анна Петрова, Егор Васияров (Тутар Республики, Пӑва районӗ, Раккасси шкулӗ), Кристина Кашина. Елена Прокопьева, Анастасия Данилова, Диана Анисимова (Тутар Республики, Ҫарӑмсан районӗ, Ульяновск шкулӗ), Татьяна Круглова, Виктория Титова (Самар облаҫӗ, Шунтал районӗ, Палантай шкулӗ) хастар хутшӑннӑ. Чӑваш Республикин халӑх поэчӗ Юрий Сементер ертсе пынипе жюри пайташӗсем: Николай Ишентей поэт, Василий Кервен ҫыравҫӑ, Юлия Анисимовӑпа Геронтий Никифоров учительсем, Николай Балтаевпа Петр Пупин художниксем - «Чи лайӑх сӑвӑ», «Чи лайӑх эссе», «Чи илемлӗ ӳкерчӗк» номинацисене килнӗ ӗҫсене nӑxca тухса хакланӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Ӳнер
 Андрей Растворцев ҫыравҫӑ Шупашкар хулинчи Андрей Растворцев ҫыравҫӑ Мускаври «Камертон» сеть журналӗ ирттернӗ конкурсра ҫӗнтернӗ. Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫине халалланӑ конкурса тӗрлӗ ҫӗршыври 200 ытла ҫын хутшӑннӑ иккен. Шупашкар ҫыравҫи хӑйӗн «Встреча» калавне ярса панӑ. Ку хайлава, сӑмах май, «Хыпар» издательство ҫурчӗ кӑларса тӑракан «Лик» журналта маларах пичетленӗ. Конкурсра пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ Андрей Растворцева укҫан премипе хавхалантарнӑ. Ҫыравҫӑпа кӗскен паллаштарас тӑк, унӑн «Хранители очага» ачасем валли ҫырнӑ кӗнеки республикӑра ҫулсерен ирттерекен «Ҫулталӑкри чи нумай вулакан кӗнеке» конкурса та хутшӑннӑ. Ҫыравҫӑ ачасемпе вулавӑшсем йӗркелекен тӗлпулусене тухса ҫӳрет, вӗсене вӑл хӑйӗн пултарулӑхӗпе паллаштарать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Спорт
 Болгарире армспорт енӗпе Европа чемпионачӗ пырать. София хулинче ҫӗртмен 1-7-мӗшӗсенче иртекен ӑмӑртӑва 21 ҫул тултарман юниорсем хутшӑнаҫҫӗ. Унта пирӗннисем те ӑнӑҫлӑ тупӑшаҫҫӗ. Пирӗн спортсменка хӑйӗн виҫе категорийӗнче пӗрремӗш вырӑн ҫӗнсе илнӗ ӗнтӗ. Шупашкар районӗнчи «Улӑп» спорт шкулӗн инструкторӗ Юлия Долгова 60 килограмм тайман виҫе категорийӗнче ӑмӑртнӑ. Сӑмах май, спортӑн кунашкал тӗсӗнче И.Н.Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн студенчӗсем Эльмира Алеева, Олеся Игнатьева тата Мария Бахтерова Раҫҫей чемпионачӗсене малти вырӑнсене ҫӗнсе илнӗ пулнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Ял пурнӑҫӗ
 Красноармейски районӗнчи Мӑн Шетмӗ ял тӑрӑхӗнче ҫӗртме уйӑхӗн пӗрремӗш юнкунӗнче «Юнкун пуххи» ирттересси йӑлана кӗнӗ. Кӑҫал та мӑншетмӗсем ҫӗртмен 3-мӗшӗнче ярмӑрккӑна пухӑннӑ. Район администрацийӗн пуҫлӑхне Андрей Шестакова, Элӗк районӗнчи Чӑваш Сурӑм ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхне Петр Павлова, Аркадий Лебедева К.Ивановӑн «Нарспи» поэминчи сӑнарсем Сетнерпе Нарспи ҫӑкӑр-тӑварпа кӗтсе илнӗ. Мӑн Шетмӗ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Полина Николаева тухса калаҫнӑ хыҫҫӑн «Алран кайми аки-сухи» юрра, Раҫҫей, Чӑваш Ен тата Красноармейски районӗн гимнӗсене янӑраттарнӑ. Сцена ҫинчен юрӑ-ташӑ кайман. Мӑн Шетмӗ клубӗ ҫумӗнчи «Шурӑмпуҫ», Йӗпрем ялӗнчи «Чамыш», Элӗк районӗнчи Чӑваш Сурӑм ял тӑрӑхӗн пултарулӑх ушкӑнӗ, Красноармейски районӗнчи Пикшик ял тӑрӑхӗн ушкӑнӗ юрласа-ташласа халӑха савӑнтарнӑ. Ӗҫре палӑрнисене район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Андрей Шестаков тата Мӑн Шетмӗ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Полина Николаева грамотӑсемпе чысланӑ. Сӑнсем (49) Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
+23.3 °C