Кӑҫал Чӑваш Енре «Халӑх вӗрентекенӗ» ята пама йышӑннине, Вӗрентекен кунӗнче ҫак ята пӗрремӗш тивӗҫнӗ педагога палӑртассине пӗлтернӗччӗ.
Кам илнӗ-ха ӑна? Элӗкри И.Я.Яковлев ячӗллӗ шкулта кӗҫӗн классене вӗрентекен Тамара Чашкова. Вӑл унта 40 ытла ҫул вӑй хурать.
Малашне ҫак ята ҫулсерен Вӗрентекен кунӗ тӗлне парӗҫ. Ӑна ачасене 25 ҫултан кая мар вӗрентнӗ учительсем тивӗҫме пултараҫҫӗ. Аса илтерер: «Халӑх вӗрентекенӗ» ята илнӗ педагогсене ӗҫ укҫине хушса тӳлеме сӗннӗ.
Шупашкар хулинче пурӑнакан Любовь Куралева ӗмӗрне учительте ӗҫлесе ирттернӗ. Ачасене вӑл историе вӗрентнӗ. Раҫҫей Федерацийӗн вӗрентӳ отличникӗ пулас мӑшӑрӗпе 18 ҫулта чухне паллашнӑ. Куралевсем 60 ҫул ӗнтӗ пӗрне-пӗри юратса та хисеплесе пурӑнаҫҫӗ.
Виталий Владимирович шкул директорӗ пулнӑ, ачасене вырӑс литературине вӗрентнӗ. Пулас мӑшӑрне вӑл Есенинпа Блок сӑввисемпе тыткӑнланӑ. Куралевсен килӗнче поэзи паян та янӑрать. Анчах вӑл халӗ унчченхинчен те тарӑнрах пӗлтерӗшлӗ.
Кил хуҫи хӗрарӑмне, Любовь Андреевнӑна, паян Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центрӗн социаллӑ ӗҫченӗ Ольга Нарушевич пулӑшса тӑрать.
Чӑваш Енри икӗ вӗрентекен вӗренӳ тытӑмӗнче Раҫҫей Правительствин премине тивӗҫнӗ. Вӗсем - ЧР Вӗренӳ институчӗн доценчӗ Нина Чернова тата Мускав ҫывӑхӗнчи кӗҫӗн классен учителӗ Людмила Николаева (унччен вӑл Шупашкарти 4-мӗш гимназире нумай ҫул ӗҫленӗ). Премие вӗсем «Чӑваш чӗлхи» вӗренӳ пособийӗсемшӗн тивӗҫнӗ.
Палӑртмалла: кӑҫал 2 миллион тенкӗ премие авторсен 9 ушкӑнӗ (пӗтӗмпе 33 ҫын) илнӗ.
Ыран – Вӗрентекен кунӗ. Ҫавна май Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ вӗсем валли акци йӗркеленӗ. Театрта Вӗрентекенсен пысӑк эрнине ирттереҫҫӗ.
Акципе килӗшӳллӗн педагогсем театра ҫитсе спектакльсене тӳлевсӗрех курма пултараҫҫӗ. Хӑшӗсене? Александр Пушкинӑн «Евгений Онегин», Александр Островскин «Гроза» хайлавӗсем тӑрӑх хатӗрленӗ постановкӑсене, Елен Нарби чӑваш халӑх юмахӗсене тӗпе хурса хатӗрленӗ инсцинировкӑна. Ҫавӑн пекех Ҫеҫпӗл Мишши сӑввисем тӑрӑх лартнӑ префоманса тӳлевсӗр курма пулать.
Ҫитес эрнере, Вӗрентекен кунӗ пулнине шута илсе, Чӑваш Енре пӗрремӗш «Халӑх вӗрентекенӗсене» палӑртӗҫ. Аса илтерер: ку хисеплӗ ята пама Олег Николаев Элтепер кӑҫалхи пуш уйӑхӗн 31-мӗшӗнче йышӑннӑ.
Тӳре-шара «Халӑх вӗрентекенӗ» ята тивӗҫнисене ӗҫ укҫи ҫумне окладӑн 40 процентне хушса тӳлеме сӗнеҫҫӗ. Унӑн виҫине тата мӗнле тӳлемеллине вӗренӳ заведенийӗ хӑй палӑртӗ.
Палӑртмалла: ҫак ята тивӗҫес тесен «Чӑваш Республикин хисепле учителӗ» е «Чӑваш Республикин вӗрентӗвӗн хисеплӗ ӗҫченӗ» ят пулмалла, вӗсене илнӗренпе сахалтан та 5 ҫул иртмелле.
Шупашкарти педагогсенчен пӗрне пуҫлӑхӗсем хӗсӗрленӗ — уроксен шутне чакарса панӑ май хӗрарӑмӑн шалӑвӗ те пӗчӗкленнӗ.
Чӗрӗ хӗрарӑм ҫакӑнпа ҫырлахма пултарайман, вӑл хӑйӗн ӗҫ правине хӳтӗлеме ыйтса суда ҫитнӗ. Тӳре учителе майлӑ пулнӑ.
Суд хӗрарӑма майлӑ йышӑну кӑларсан суд приставӗсем исполнительнӑй производство пуҫарнӑ та хута вӗренӳ учрежденине ярса панӑ. Ҫапла вара хӗрарӑм суд урлӑ уроксен шутне ыйтса илме пултарнӑ.
Шупашкар районӗнчи Мӑналти шкулта ӗҫлекен Анжела Московцева тӑван республикӑмӑр чысне Пӗтӗм Раҫҫей шайӗнче иртекен тӑван чӗлхе учителӗсен конкурсӗнче хӳтӗлӗ. Чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсем Карачай-Черкесск Республикине пуҫтарӑнӗҫ.
Конкурса хутшӑнакансем хатӗрленӗ видеопаллаштарушӑн халех сасӑлама пулать. Конкурса 104 ҫын, ҫав шутра 72 учительпе 32 воспитатель, хутшӑнать.
Шупашарти 40-мӗш шкулта чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекен Александр Марсович Степанов ҫӗнӗ сарӑм шутласа кӑларнӑ. Вӑл пулӑшнипе чӑваш чӗлхине вӗренме пулать. Ку сарӑм - пуҫламӑш классем валли. Александр Марсович ӑна вӗренӳ ӗҫӗнче хута ярасшӑн.
Ку проектпа вӑл «Сквозные Образовательные Траектории» (СОТ) грантсен конкурсне хутшӑнать. Унӑн ӗҫӗ пӗрремӗш турта ҫӗнтернӗ, конкурса малалла хутшӑнать. Иккӗмӗш тура тухнӑ ӗҫсене общество сӳтсе явать. Александр Степановӑн проектне СОТ сайтӗнче вырнаҫтарнӑ, уншӑн сасӑлама пулать.
Авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнче ЧР Пуҫлӑхӗ Олег Николаев И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУн ҫӗнӗ ректорӗпе Игорь Кожановпа тӗл пулнӑ. Вӗсем шкулсенче кадрсем ҫитменни пирки калаҫнӑ.
Палӑртмалла: 2020 ҫулта 3-мӗш курс студенчӗсене ӗҫлеме ирӗк панӑ. Игорь Кожанов каланӑ тӑрӑх, студентсем шкулсенче ӗҫлеме пуҫланӑ. Анчах вӗсен, ытти специалистпа танлаштарсан, ӗҫ укҫине ӳстерекен коэффициент ҫук.
Хальхи вӑхӑтра 85 яхӑн студент шкулта ӗҫлет. Олег Николаев ӗҫ укҫине ӳстерекен коэффициента тусан тата нумайрах студента шкула илӗртме май пуррине палӑртнӑ. Ҫавӑн пекех Элтепер тӗллевлӗ вӗренекен студентсем сахаллине каланӑ. 138 абитуриент валли квота пур, анчах вӗсенчен 20-шӗ кӑна вӗренет.
Раҫҫейри 1250 вӗрентекен Владимир Путин президентӑн премине – 200 пин тенке – тивӗҫнине, вӗсенчен 11-шӗ Чӑваш Енрен, 2-шӗ чӑваш чӗлхипе литературин вӗрентекенӗ пулнине тин кӑна пӗлтернӗччӗ.
Ҫак йышпа туллин паллаштарӑр. Премие тивӗҫнисен хушшинче — Ҫӗнӗ Шупашкарти 17-мӗш шкулти Екатерина Ананьева, Шупашкарти 5-мӗш шкулти Малека Гасанова, Куславккари 3-мӗш шкулти Лариса Гладкова, Елчӗк шкулӗнчи Алексей Данилов, Шупашкарти 2-мӗш лицейри Ольга Данилова, Ҫӗнӗ Шупашкарти 12-мӗш шкулти Василиса Егорова, Шупашкарти сывлӑх енчен хавшак ачасен 2-мӗш шкулӗнчи Ираида Мартьянова, Вӑрнар районӗнчи Пӑртас шкулӗнчи Татьяна Петрова, Улатӑрти 2-мӗш шкулти Елена Селезнева, Ҫӗмӗрлери 1-мӗш шкулти Татьяна Соколова, Шупашкарти 40-мӗш шкулти Александр Степанов.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (01.08.2025 03:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 751 - 753 мм, 16 - 18 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 0-2 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа ҫурҫӗр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Матен Емельян Захарович, литература тӗпчевҫи ҫуралнӑ. | ||
| Луч Григорий Васильевич, чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Пётр Эйзин, чӑваш сӑвӑҫи ҫуралнӑ. | ||
| Андреев Василий Алексеевич, чӑваш чӗлхи тӗпчевҫи ҫуралнӑ. | ||
| Чиндыков Борис Борисович, драматург, прозаик, сӑвӑҫ ҫуралнӑ. | ||
| Ярды Валерий Николаевич, чӑваш спортсменӗ, тӗнче чемпионӗ вилнӗ. | ||
| Ярды Валерий Николаевич, спортсмен ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
| Сизов Валентин Петрович, РСФСР тава тивӗҫлӗ артисчӗ ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |