Пуш уйӑхӗн 21-мӗшӗнче К.В.Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче РСФСР искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченне Леонид Никонорович Родионова тата СССР халӑх артистне Алексей Константинович Ургалкина халалланӑ пултарулӑх каҫӗ иртнӗ.
Культура учрежденийӗн халӑх тетелӗнчи ушкӑнӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, «тӗлӗнмелле кӑмӑллӑ аса илӳсем, архиври видеосем, спектакльсен сыпӑкӗсем янӑранӑ теарта». Астӑвӑм каҫне камсем пырса ҫитнине кӗске хыпарта пӗлтермен,театрӑн сайтӗнче те ун пек хыпара курмарӑмӑр.
К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче «Ҫимӗк каҫӗ» спектакль кӑтартӗҫ. Премьерӑна ака уйӑхӗнчи репертуара кӗртнӗ. Ҫӗнӗ ӗҫе сцена ҫине ака уйӑхӗн 17 тата 18-мӗшӗсенче кӑларӗҫ.
Театр спектакль пирки анонсланинче ҫапларах ҫырса хунӑ: «Ҫимӗк валли ҫичӗ вӑрман хӗрринчен, ҫичӗ ҫырма тӑрринчен ҫитмӗл ҫичӗ тӗрлӗ курӑк пухмалла…
Чӑвашӑн ҫакӑн пек йӑла пулнине пӗлнӗ-и эсир?
Геннадий Терентьевӑн пьеси тӑрӑх лартнӑ «Ҫимӗк каҫӗ»музӑкӑллӑ камитре ку тата урӑх чӑваш халӑхӗн авалхи йӑли-йӗркисене сӑнласа кӑтартнӑ.
Камитри сюжет Санюкпа Ванюк юратӑвӗ тавра аталанса пырать. Хуларан яла килнӗ бизнесмен Толик Санюка юратса пӑрахать… Ҫапла вара асар-писер самана пуҫланать те унчченхи лӑпкӑ чӑваш ялӗнче. Мӗн пулса иртет-ши ҫимӗк каҫӗнче?»
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн сцена ӑстине, оркестр артистне, Марианна Архиповӑна, «Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ» ят панӑ.
Марианна Германовна – скрипка ӑсти. Вӑл Шупашкарти Ф.П. Павло ячӗллӗ музыка училищинчен вӗренсе тухнӑ. Кайран ӑсталӑхне Хусанти консерваторире туптанӑ. Унта унӑн вӗрентекенӗсем Георгий Ходжаев тата Борис Каплун пулнӑ.
Чӑваш академи драма тетарӗнче Леонид Родионов ҫуралнӑранпа 110 ҫул, Алексей Ургалкин ҫуралнӑранпа 115 ҫул ҫитнине халалланӑ каҫ иртӗ. Мероприяти пуш уйӑхӗ 21-мӗшӗнче пулӗ.
Леонид Родионов — РСФСР искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Алексей Ургалкин — СССР халӑх артисчӗ.
Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче калашле, вӗсем иккӗшӗ те — асӑннӑ театрӑн легендисем.
Леонид Родионов 1915 ҫулхи пуш уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Самар облаҫӗнче ҫуралнӑ. Шупашкарти музыкӑпа театр училищинче, Мускаври театр ӳнерӗн институтӗнче вӗреннӗ. 1940 ҫултанпа Чӑваш академи драма театрӗнче ӗҫлеме тытӑннӑ. 1941-1947 ҫулсенче труппӑн илемлӗх ертӳҫи пулнӑ, 1968-1979 ҫулсенче — тӗп режиссер. Театрта вӑл 1987 ҫулччен тӑрӑшнӑ. 100 ытла спектакль лартнӑ, 20 ытла драма хайлавӗ ҫырнӑ.
Алексей Ургалкин 1910 ҫулхи пуш уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Чӗмпӗр облаҫӗнче ҫуралнӑ. 1932 ҫулта Магнитогорскри ӗҫлекен ҫамрӑксен театрӗнче вӗреннӗ, кайран унта актер пулнӑ.
1938-1940 ҫулсенче Чӑваш патшалах театр училищинче режиссёр ассистентӗнче тӑрӑшнӑ. 1943-1947 ҫулсенче Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн Театр студийӗ ҫумӗнче преподаватель пулса ӗҫленӗ.
Пуш уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Шупашкар тӑрӑхӗнчи Апашри халӑх театрӗ Чӑрӑшкассинче спектакль кӑтартнӑ.
Унта коллектив В. Михайлов ҫырнӑ «Пусӑ умӗнче» ташӑллӑ-юрӑллӑ кайнӑ.
Куракансем ялти артистсене ырӑ- кӑмӑлпа йышӑнса пысӑк хак панӑ.
Халӑх театрӗ халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, «сцена ҫинчи артиссем те ӑшӑллӑха туйса пӗтӗм чун- хавалӗпе вылянӑ.
Спектакль вӗҫленсен куракан халӑх ура ҫине тӑрса тӑвӑллӑн алӑ ҫупса ушкӑна ырлӑх-сывлӑх сунса ҫӗнӗ ҫитӗнӳсем тума суннӑ».
Пуш уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗн артистӗнче ӗҫленӗ Иван Путяков пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ.
Иван Путяков — Чӑваш АССРӗн тава тивӗҫлӗ артисчӗ. Вӑл 1949 ҫулхи раштав уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Вӑрмар районӗнчи Кутеснер ялӗнче ҫуралнӑ. 1975 ҫулта Шупашкарти Ф. Павлов ячӗллӗ музыка училищинче вӗренсе тухнӑ. Унта вӑл музыка комедийӗн театрӗн актерӗн ӑсталахне алла илнӗ. Ҫав ҫулах ӑна Ҫамрӑксен театрӗн труппине йышӑннӑ. Унта вал 70 ытла сӑнара калӑпланӑ.
Пуш уйӑхӗн 2-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисткин Василиса Петровӑн юбилей каҫӗ иртнӗ.
Сцена ӑстине саламлама пынисен йышӗнче Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Николай Малов та пулнӑ. Вал артиста чечек ҫыххипе тата Тав хучӗпе хавхалантарнӑ.
Ҫак эрнере Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче «ЧУВАШИЯ. XX век» наци драматургийӗн лабораторийӗн иккӗмӗш тапхӑрӗ ӗҫленӗ. Проект кураторӗсем — Александр Вислов, Екатерина Морозова тата Ольга Тургай — хатӗр текстсене сӳтсе явса авторсене сӗнӳ-канаш панӑ.
Лабораторин иккӗмӗш тапхӑрӗнче сӗннӗ текстсене карта лартса пӗтерме йышӑннӑ. 2026 ҫулта вара режиссер лабораторийӗ ӗҫлӗ, вӑл чи лайӑх текстсене куракана экскиз евӗр кӑтартма май парӗ.
«Драматургсен конкурсӗ хӑйӗн ӗҫне режиссер лабораторийӗ пулса маллала тӑҫни савӑнтарать. Финал тӗлне эпир 3 пьесӑлла пуласса шанатпӑр», – тенӗ Александр Вислов.
Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ режиссёра пулӑшакан ӗҫе илессине пӗлтерет.
Режиссёр ассистенчӗн йӗркелу ӗҫӗпе аппаланмалла, унӑн опыт пулмасан та тем мар. Анчах ҫав ҫыннӑн ӗҫе йӗркелеме пӗлмелле, пултарулӑх коллективӗпе пӗр чӗлхе тупма ӑста пулмалла, тимлӗх кирлӗ.
Ассистентӑн репетици планне йӗркелеме хутшӑнмалла, расписанире пулса иртекен улшӑнусене сӑнасах тӑмалла, репетицисене сиктермелле мар, спектакльсемпе концертсем лартнӑ чух яваплӑ пулмалла, тӗп режиссёр хушнине пурнӑҫламалла.
К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ Пӗтӗм тӗнчери хӗрарӑмсен кунне уявлама чӗнет. Пуш уйӑхӗн 8-мӗшӗнче унта «Ҫурхи кулӑш миххи» спектакль-концерт иртӗ.
«Кулленхи ӗҫсене хӑварса кӑмӑл-туйӑмпа илем тӗнчине путӑр. Сирӗн юратнӑ артистсем сцена ҫине илемлӗ юрӑ-ташӑпа, шӳтлӗ халапсемпе тухӗҫ. Кашни юрӑ, кашни ташӑ, кашни ӑшӑ сӑмах ҫак концертра йӑлт сире валли пулӗ», — тесе йыхравланӑ анонсра.
Концерт хыҫҫӑн парнепе савӑнтарма шантараҫҫӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (15.06.2025 21:00) пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 744 - 746 мм, 15 - 17 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 0-2 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Ҫеҫпӗл Мишши, паллӑ чӑваш сӑвӑҫи ҫут тӗнчерен уйрӑлнӑ. | ||
| Абашев Владимир Никифорович, чӑваш литература тӗпчевҫи ҫуралнӑ. | ||
| Алка Александр Егорович, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, драматургӗ, тӑлмачӗ, критикӗ вилнӗ. | ||
| Шемекеев Виталий Дмитриевич, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |