Канмалли кунсенче моржсем тупӑшӗҫ. Ӑмӑрту Шупашкарта авӑн уйӑхӗн 23-мӗшӗнче иртӗ.

Шупашкар хула администрацийӗн вӑй-хал культурипе спорт управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, моржсем Атӑл хӗрринче пухӑнӗҫ. Старт арҫынсен Ҫветтуй Троица мӑнастирӗ ҫывӑхӗнче пуҫланӗ. Пуҫламӑшӗ 12 сехетре.

Старта Чӑваш Ен, Мали Эл, Тутарстан, Удмурт Республикин, Чӗмпӗр тата Чулхула облаҫӗсен, ытти регионсен спортсменӗсем тухӗҫ. Спортсменсене 10 сехетре регистрацилеме тытӑнӗҫ. Ҫӗнтерӳҫӗсене медальпе, дипломпа хавхалантарӗҫ. Кунсӑр пуҫне ишме тухнӑ чи аслӑ тата чи кӗҫӗн ҫынна палӑртӗҫ.

Александр Ермаков

1-мӗш СИЗОра ӗҫлекен арҫынна ҫынсем тав туса ҫыру янӑ. Ку уншӑн кӗтменлӗх пулнӑ. Ара, вӑл ҫынсене путасран ҫӑлнине ыттисем пӗлмеҫҫӗ тесе шухӑшланӑ.

Александр Ермаков кӗҫӗн инспектор Атӑл хӗрринче пулнӑ чухне икӗ ҫын путнине асӑрханӑ. Арҫынпа пӗчӗк ача шывра хӑлаҫланнӑ. Инспектор тӑхтаса тӑман – вӗсене ҫӑлма васканӑ. Вӑл иккӗшне те ҫыран хӗррине илсе тухнӑ, пӗрремӗш медпулӑшу кӳнӗ. Арҫын тӑна кӗрсе хӑй тӗллӗн сывлама тытӑннӑ.

Александр кун хыҫҫӑн мӑнаҫланса ҫӳремен. Унӑн шухӑшӗпе, ун вырӑнӗнче пулас тӑк кашниех ҫапла тӑвӗччӗ. Ку утӑ уйӑхӗнчех пулнӑ. Вӑхӑт иртсен тав туса ҫыру килсен питех те тӗлӗннӗ вӑл.

Иртнӗ вырсарникун республикӑра виҫӗ ҫын путса вилнӗ. Ирхине Ҫӗрпӳри пӗвере 54 ҫулти арҫын путнӑ. Вӑл тусӗпе, иккӗшӗ те ӳсӗр пулнӑ вӗсем, пӗве урлӑ ишсе каҫма шухӑшланӑ. Варрине ҫитсен 54 ҫултискер вӑйран кайнӑ, шыва путнӑ. Унӑн виллине ҫӑлавҫӑсем шыраса тупнӑ.

Тепӗр пӑтӑрмах Атӑл леш енчи «Прометей» кану базинче пулнӑ. 17 сехетре Атӑлта 37 ҫулти хӗрарӑм путса вилнӗ. Унӑн виллине хальлӗхе тупайман.

Улатӑрта 11 ҫулти хӗрача путнӑ. Вӑл аппӑшӗсемпе пӗрле Сӑрӑн сулахай енне шыва кӗме кайнӑ. Хӗрача чӑнкӑ ҫыран хӗррине лекнӗ те шыв айне кайнӑ. Халӗ унӑн виллине шыраҫҫӗ.

ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев Ҫӗнӗ Шупашкара ҫитнӗ, анчах унта унӑн кӑмӑлне пӑсакан чылай япала тупӑннӑ. Юханшыв хӗрринчи тирпейсӗрлӗх уйрӑмах тӗлӗнтернӗ ӑна.

Михаил Васильевич спутник хулара ӗнер пулнӑ. Унти Атӑл хӗррине хӑтлӑлатма кӑҫал 14,9 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Унта брусчаткӑран тротуар, саксем, ҫутӑ, велоҫул, ливнесток пулмалла. Анчах хальлӗхе гранит чул кӑна пур. Ӑна пӗлтӗр хурса хӑварнӑ. Вӑл – пулас хӑтлӑлӑх палли. Чул 10 пин тенке яхӑн тӑрать, ӑна спонсор укҫипе лартнӑ.

Атӑл хӗррине хӑтлӑлатмалла-ха, анчах халӗ унти лару-тӑру питех савӑнтармасть: тирпейсӗр. Юханшыв хӗрринче свалкӑсем ӳссе ларнӑ. Ҫитменнине, ҫумкурӑк ашкӑрать. Ачасем вара аслисем ҫук чухнех кирлӗ хатӗр-хӗтӗрпе тивӗҫтермен пляжра шыва кӗреҫҫӗ. Михаил Игнатьев хула пуҫлӑхне Ольга Чапрасовӑна лару-тӑрӑва тӳрлетмешкӗн пӗр эрне панӑ.

Иртнӗ эрнекун Сӗнтӗрвӑрри районӗнче кӑҫалхи ҫур ҫула пӗтӗмлетмелли пуху иртнӗ. Унта республикӑран Михаил Игнатьев Элтепер, Светлана Енилина финанс министрӗ тата ыттисем хутшӑннӑ.

Районӑн ҫур ҫулхи аталанӑвӗпе паллаштарнӑ май туризма аталантарассине те хускатнӑ. Пухура пулнӑ Андрей Иванов журналист пӗлтернӗ тарӑх, район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Анатолий Мясников ҫапларах пӗлтерни паллӑ: Сӗнтӗрвӑрринче туризм аталанать, мӗншӗн тесен Куславккара дебаркадер ҫук, ҫавна май пӑрахутсем Сӗнтӗрвӑрринче чарӑнаҫҫӗ.

Кӑҫал «Куславкка–Волжск–Куславкка» маршрутпа Атӑл ҫийӗн теплоход ҫӳреттермессине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Навигацие чарса лартни теплоход тӑмалли вырӑна вырнаҫтарма укҫа хӗсӗк пулни темелле. Куславккасем Шупашкарти юханшыв порчӗ дебаркадершӑн хаклӑ ыйтать тесе шухӑшлаҫҫӗ.

Паянпа ыран Атӑл хӗрринчи «Буревестник» кану уйлӑхӗнче радио юратакансен слечӗ иртет. Чӑваш Енӗн Информаци тата массӑлла коммуникацисен министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, мероприятие пӗр-пӗрин опычӗпе паллаштарас, радиоспорта пропагандӑлас, сывӑ пурнӑҫа сарас тӗллевпе ирттереҫҫӗ.

Радиоспорт енӗпе ӑмӑртусем, тренингсем, культура программи пулмалла. Йӗркелӳҫӗсем слет кӑсӑклӑ та асра юлмалла иртессине шантараҫҫӗ.

Слета пуҫтарӑннисенчен чылайӑшӗ радиостанцисемпе кайнӑ. Ӑна илмелли пирки вӗсене малтанах асӑрхаттарса хунӑ.Слета хутшӑнас шухӑшлисе ирхи сакӑр сехетре ҫула тухнӑ. Малтан, ҫавсем ДОСААФӑн регионти уйрӑмӗ патне пуҫтарӑннӑ. Кайран вӗсем Атӑл леш енчи «Буревестник» кану уйлӑхне пӗр шухӑшлӑн ҫул тытнӑ.

Роспотребнадзор специалисчӗсем Ҫӗнӗ Шупашкарти пляжра шыва кӗме чарнӑ. Унти шыв нормативпа килӗшсе тӑмасть-мӗн.

Атӑлти шыва утӑ уйӑхӗн 17-мӗшӗнче тӗрӗслеме илнӗ. Специалистсем унти шыв микробиологи кӑтартӑвӗсемпе нормативпа килӗшсе тӑманнине ҫирӗплетнӗ. Ҫавна май Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗ хула ҫыннисене унта шыва кӗме юраманни пирки асӑрхаттарнӑ.

Сӑмах май, пӗлтӗр Шупашкарта Атӑл хӗрринчи тӑватӑ пляжри шыва тӗрӗсленӗ. Ун чухне те шыв микробиологи кӑтартӑвӗсемпе нормативпа килӗшсе тӑман.

Нумаях пулмасть Шупашкарти пӗр пляжра 11 ҫул каялла ҫухалнӑ каччӑпа хӗр виллисене тупнӑ. Вӗсем Атӑлта путнӑ машинӑра пулнӑ.

Ҫамрӑксем 2006 ҫулта ҫухалнӑ. ВАЗ-21099 машинӑна ҫыран хӗррине кӑларсан каччӑпа хӗр виллисене тупнӑ. Салонра 25 ҫулти каччӑн паспортне, водитель удостоверенине, машинӑна регистрациленӗ патшалӑх свидетельствине тупнӑ.

Хальлӗхе машина мӗнле путни, каччӑпа хӗр мӗнле вилни паллӑ мар. Следовательсем ҫакна тӗпчеҫҫӗ.

Машинӑна шывран кӑларнӑ чухне каччӑн ашшӗ-амӑшӗ те пулнӑ. 11 ҫул вӗсем ӑна кӗтсе пурӑннӑ, экстрасенссем патне те кайнӑ. Вӗсенчен пӗри каччӑ хӑйӑрлӑ ҫӗрте шывра выртнине пӗлтернӗ.

Фестивале пухӑннисем хушшинче хӗрарӑмсем те пулнӑ

Ӗнер, утӑ уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, Атӑл хӗррине арӗ-арӑмӗ, хӗрӗ-каччи пуҫтарӑннӑ. Вӗсене пулӑ тытма юратни пӗр ҫӗре пухнӑ. Алла вӑлта тытса пуҫтарӑннисен тепӗр пӗр пеклӗх те пур. Вӗсем пурте — сусӑрсем. Апла пулин те тулли пурнӑҫпа чунтан киленме пӗлеҫҫӗ, кӑмӑла ҫывӑх киленӗҫ те пур ҫак маттурсен.

«Рыбалка без границ» (чӑв. Пулӑ тытасси чикӗсӗр) ят панӑ фестивале унччен те йӗркеленӗ. Кӑҫалхине Чӑвашрисем ҫеҫ мар, кӳршӗллӗ Мари Элтан та пулӑҫсем килсе ҫитнӗ. «Мана йӑлтах килӗшрӗ», — пӗлтернӗ «Pro город» интернет-хаҫата кӑҫал фестивале пуҫласа хутшӑннӑ Людмила Щербакова.

Фестиваль 13 сехетре кӑна пуҫланнине пӑхмасӑрах сусӑр пулӑҫсем ирех хавас кӑмӑлпа Атӑл ҫыранӗн хӗррине пухӑннӑ. Йышпа пӗрле ирттернӗ мероприятирен вӗсем хаваслӑн саланнӑ.

Шупашкарти ҫамрӑк пӗр арҫын Уйӑх ҫутипе Атӑл урлӑ ишсе каҫма шут тытнӑ. Вӑй-хал тапса тӑрать тенӗ пулинех — ҫӗркаҫ вӑл каҫ сӗмӗ ҫапнине тата Атӑл урлӑшӗ темиҫе шит маррине пӑхмасӑрах сылтӑм ҫыран енчен сулахай енне талпӑннӑ. Тӗп пляж патӗнчен ишме пуҫланӑскер тем вӑхӑтран шыв юххи хӑйӗнчен вӑйлӑрӑххине ӑнланса илнӗ. Шыв сивви те канӑҫсӑрлантарнӑ — ҫамрӑк арҫын шӑнса кӳтнӗ. Кун пек чух шӑпа хӑрушлӑха кӗрсе ӳкнӗ.

Ҫӑлавҫӑсем палӑртнӑ тӑрӑх, юрать-ха арҫын ятарлӑ жилет тӑхӑннӑ, телефонпа хунар чикнӗ. 23 сехет те 30 минутра вӑл пулӑшу ыйтса ҫӑлавҫӑсем патне шӑнкӑравланӑ. Катер ҫинчи дежурство смени часрах арҫын патне вӗҫтернӗ. Инкеке лекни SOS сигналне хунарпа пӗлтернӗ.

Атӑл урлӑ каҫма пуҫланӑскере ҫӑлавҫӑсем тупса ҫыран хӗррине илсе тухнӑ. Унта ӑна ӑшӑ утиялпа пӗркентернӗ, вӗри чейпе хӑналанӑ. Кӗҫех арҫын патне пиччӗшӗ пынӑ та килне илсе кайнӑ.