Николай Никитин ывӑлӗпе пӗрле «Шупашкар – Муркаш» маршрутпа пассажирсене илсе ҫӳреҫҫӗ. Вӗсем 2000-мӗш ҫул пуҫламӑшӗнче ӗҫлеме тытӑннӑ.
Ашшӗпе ывӑлӗ палӑртнӑ тӑрӑх, телей укҫара мар. Вӗсем кашни 5 ҫулта пассажирсене тӳлевсӗр ӗҫлемелли кун тӑваҫҫӗ. Хальхинче вӑл тӑваттӑмӗш хут иртнӗ. Ку акци паян пулнӑ. Ашшӗпе ывалӗ кунӗпех ҫынсене тӳлевсӗр илсе ҫӳренӗ. Пӗтӗмпе 61 рейс тунӑ, 20 автобус ҫӳренӗ.
Ашшӗпе ывӑлӗшӗн ку тӑкаклӑ, ҫапах ӳкӗнмеҫҫӗ вӗсем. Вӗсен маршручӗсемпе кунне вӑтамран 750-800 ҫын ҫӳрет.
Юнкӑра пурӑнакан Александра Викторова кӑмӑллӑ. Шупашкара кайса килме 140 тенкӗ кирлӗ. Тӳлевсӗр илсе ҫӳренӗ чухне вӑл маршрут хуҫине ҫӑкӑрлӑх укҫа куҫарса парса тав сӑмахӗ калать.
Паян ЧР Элтеперӗ Олег Николаев халӑх тетелӗсенче тӳре лини ирттернӗ, ҫынсен ыйтӑвӗсене хуравланӑ.
Тӗрлӗ ыйтӑва хуравланӑ вӑл. Тӗслӗхрен, ҫынсем Муркашра тротуарсене тасатманни пирки ыйтнӑ. Олег Николаев хӑй юр хырма юратни пирки каланӑ, Муркашри тӳре-шараран ку лару-тӑру пирки кӑсӑкланма шантарнӑ.
Нумай ачаллӑ ҫемьесене ҫӗрпе тивӗҫтересси пирки те калаҫнӑ. Малашне ҫӗр лаптӑкӗ вырӑнне пӗр хутчен тӳлев парасси пирки шутлаҫҫӗ, ку проекта пӑхса тухаҫҫӗ.
Пӗр амӑшӗ пӗчӗк ачасене сӗт юр-варне тӳлевсӗр парассипе кӑсӑкланнӑ. Олег Алексеевич хӑй те нумай ачаллӑ ашшӗ пулнине, хӑй вӑхӑтӗнче юр-вара тӳлевсӗр панине астунине каланӑ. Кун пирки тӳре-шара шухӑшласа пӑхӗ.
Олег Николаев халӑх ыйтӑвӗсене 1 сехет ҫурӑ ытла хуравланӑ.
Муркашра пурӑнакан 42 ҫулти арҫынна суд тунӑ. Следстви комитечӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл йӗкӗреш пӗртӑванне вӗлернӗшӗн явап тытнӑ.
Следстви тата суд палӑртнӑ тӑрӑх, 2020 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 15-мӗшӗнче 20 сехетре вӑл пӗртӑванӗпе хваттерте пулнӑ. Хайхискер, ӳсӗрскер, унпа хирӗҫсе кайнӑ та ҫӗҫӗ ярса тытнӑ, ӑна чикнӗ. Пӗртӑванӗ йывӑр сурана пула ҫавӑнтах вилнӗ.
Суд арҫынна айӑплӑ тесе йышӑннӑ. Ӑна ҫирӗп режимлӑ колоние 8 ҫуллӑха ӑсатнӑ. Приговор хальлӗхе саккунлӑ вӑя кӗмен.
Муркаш районӗнче пурӑнакан арҫын йӗкӗреш хӑраххине, пӗртӑванне, вӗлернӗ тесе айӑпне йышӑннӑ. Ун тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе кӗҫех Муркаш районӗн сучӗ пӑхса тухӗ.
Следстви версийӗ тӑрӑх, ку кӑҫал авӑн уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Муркашра пулнӑ. Йӗкӗрешсем вӑрҫӑнса кайнӑ, пӗри ҫӗҫӗ ярса тытнӑ та теприне чикнӗ. Ҫӗҫӗ шӑпах чӗрине лекнӗ. Арҫын кӑштахран вилнӗ. Ҫӗҫӗ ярса тытаканни ун чухне ӳсӗр пулнӑ.
Следовательсем палӑртнӑ тӑрӑх, йӗкӗрешсем хваттерте пӗрле пурӑннӑ.
Паян Шупашкар хулинчи ҫиччӗмӗш суйлаври депутатсем пӗрремӗш лару ирттернӗ.
Унта хула пуҫлӑхне тата хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн тивӗҫне вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакана суйланӑ. Хула пуҫлӑхӗ пулма Олег Кортунова, хула администрацийӗн ҫӗнӗ пуҫлӑхне суйличчен ҫак тивӗҫе вӑхӑтлӑх пурнӑҫлама Владимир Филиппова ҫирӗплетнӗ.
Ҫывӑх вӑхӑтра пирӗн республикӑри 13 муниципалитетра администраци пуҫлӑхӗсене суйлӗҫ. Кунта Канаш хули, Улатӑр, Элӗк, Патӑрьел, Канаш, Комсомольски, Красноармейски, Муркаш, Пӑрачкав, Шӑмӑршӑ, Ҫӗмӗрле, Елчӗк тата Тӑвай районӗсем кӗреҫҫӗ.
Эх, эпир, мӑнтарӑн этемсем! Пӗрре килекен пурнӑҫа та йӗркеллӗ пурӑнса ирттерме пӗлместпӗр тесси ҫеҫ юлать кун пек пӑтӑрмахсем пирки пӗлсен.
Муркаш районӗнче пурӑнакан вӑйпитти арҫын йӗкӗрешӗн пуҫне ҫинӗ. Ҫакна суд тусах хальлӗхе ҫирӗплетмен-ха. Анчах пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ ӗнтӗ.
РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри тӗпчевҫисем шухӑшланӑ тӑрӑх, пӑтӑрмах авӑн уйӑхӗн 15-мӗшӗнче каҫхи 20 сехет тӗлӗнче Муркашра пулса иртнӗ. 41 ҫулти арҫын йӗкӗреш тӑванӗпе пӗр хваттерте пурӑннӑ. Ӳсӗрскер тӑванӗпе урлӑ илнӗ, ӑна ҫӗҫӗпе чӗри тӗлӗнчен чикнӗ. Шар курни кӑштахран вилсе кайнӑ.
Тӑванне ҫӗҫӗпе чикнӗ тесе арҫын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ, тӗпчев малалла пырать.
Россельхозбанкӑн Чӑваш Енри уйрӑмне ялти ипотека валли лимита ӳстерсе панӑ. Ку хыпара кредит учрежденийӗн республикӑри уйрӑмӗн ертӳҫи Ирина Письменская Чӑваш Енӗн Ял хуҫалӑх министерстви районсемпе хуласен администрацийӗсен пуҫлӑхсемпе селектор мелӗпе ирттернӗ канашлу вӑхӑтӗнче пӗлтернӗ.
Хушма лимит виҫи — 1 миллиард тенке яхӑн. Банкӑн халӑхпа ҫыхӑну тытассипе ӗҫлекен специалисчӗ Алексей Ильин пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал пирӗн республикӑри пине яхӑн ҫемье ҫӑмӑллӑхлӑ кредит илейӗ.
Кивҫен укҫана пуш уйӑхӗнче пама тытӑннӑранпа банк 420 миллион тенкӗлӗх 260 кредит ырланӑ. Унсӑр пуҫне тепӗр 750 миллион тенкӗлӗх 380 заявка пухӑннӑ.
Ялти ипотекӑпа усӑ курас текенсем Ҫӗрпӳпе Шупашкар районӗсенче, ҫавӑн пекех Вӑрнарта, Муркашра, Патӑрьелте тата Комсомольскинче йышлӑ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 28-мӗшӗнче 14 сехетре «Приора» машина Шупашкартан Муркаша кайма тухнӑ. Унта ларса пынӑ хӗрарӑма япӑх пулса кайнӑ, унӑн темӗн ыратма пуҫланӑ.
Водитель пулӑшу ыйтса ҫул-йӗрпе патруль службин посчӗ патӗнче чарӑннӑ. Инспекторсем малтан хӗрарӑма хӑйсен машинине лартса пульницӑна леҫме шутланӑ, анчах пассажирӑн вӑйлах ыратнӑ. Вара вӗсем «Приорӑна» мигалка ҫутсах Шупашкара ӑсатса янӑ.
Васкавлӑ медпулӑшу пульницинче хӗрарӑма тухтӑрсем пулӑшнӑ, кайран Хулари клиника пульницине ӑсатнӑ.
«Хорӑн ялӗнчен уйрӑлса тӑватӑ вырӑнта тӑватӑ ял — Кӗсмӳ (шыв пуҫламӑшӗнче вырнаҫнӑ), Пашалукасси тата Чаканар ялӗсем пулса кайнӑ… Ялсем пысӑклансан, обществӑсем тунӑ вӑхӑтра, Мӑн Муркашне, Шаптакне тата Ҫӗньялне (ун чух Ҫурлатӑрри ялӗ пулман) пӗрле Перво-Васькинское общество тесе ят панӑ. Пирӗнне, тӑватӑ ялне пӗрле, Второ-Васькинское общество тенӗ... 1866 ҫултанпа вӗсем уйрӑм ялсемех шутланнӑ. 29. 08. 1963 вӗсене пӗрлештерсе пӗр Хорной ялӗ тесе ҫырма пуҫлаҫҫӗ», — тенӗ Н.Г. Петровский (1908-1984) хӑйӗн «Хыркасси-Муркаш: кунҫулӗ, ӑс-хакӑлӗ, ҫыннисем» кӗнекинче (Ш., Ҫӗнӗ вӑхӑт, 2016). Кӗнеке тӑватӑ ҫул каяллах тухса саланса пӗтнӗ. Апла пулсан та, ӑна ытти ҫӗр-ҫӗр кӗнекерен уйӑрса, виҫ сӑмах калас терӗм.
Кӗнеке пуян, тирпейлӗ, кирек хӑш вулакана та килӗшмелле. Ӗлӗк-авалхи юмах-сӑмах, йӑла-йӗрке, Холавар халапӗ, Хоракасси пасарӗ, Пугачев вӑхӑчӗ, Шорча вӑрҫи, Чемей пӑлхавӗ, революцисем, элтешлӗх вӑрҫи, 1935 ҫулта Мускавра колхозние-ударниксен съездӗнче пулни, Чалтан (Отечественнӑй) вӑрҫӑсем... Колхоз аталанни те саланни, шкулсем уҫӑлни те хупӑнни, ӗҫпе ҫар паттӑр ҫыннисем, учительсем, председательсем-бригадирсем, механизаторсем, бухгалтерсем, тухтӑрсем, фермерсем.
Чӑваш эстрада юррисене шӑрантаракансен «Виръял шевлисем» конкурсне пуҫласа 1995 ҫулта ирттернӗ. Ӑна районти смотр-конкурс шайӗнче йӗркеленӗ. Пултарулӑх ӑмӑртӑвне пуҫарса яраканни — Элӗк районӗнчи культура пайӗ (культура пайӗн пуҫлӑхӗ — Альберт Сергеев).
Малтанхи конкурса тури чӑвашсем: эстрада юррисене юрлакансем тата вокалпа инструмент ансамблӗсем — пуҫтарӑннӑ.
1996 ҫулта Элӗк, Вӑрнар, Красноармейски, Муркаш тата Етӗрне районӗнчен пухӑннӑ.
1997 ҫулта фестивале республика шайӗнче ирттернӗ. 2000 ҫулта регионсем хушшинчи шая кӑларнӑ. Людмила Семенова тата Вячеслав Филиппов «Виръял шевлисем» фествиаль гимнне (сӑввине Станислав Ильин ҫырнӑ, кӗввине Андрей Галкин) шӑрантарнӑ.
Кӑҫал фестивале инҫет ҫыхӑну мелӗпе ирттерӗҫ.
+5.3 °C