Ҫӗркаҫ 22 сехет те 3 минутра Шупашкар районӗнчи диспетчер тытӑмне Ишек ял тӑрӑхӗн территорийӗнче кӑмпаҫӑ ҫухални пирки хыпар ҫитнӗ. Вырӑнти район хаҫачӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, 1941 ҫулхи кӑмпаҫӑна тепӗр сехетрен шыраса тупнӑ. Арҫын халтан кайманнине, сывлӑхӗ те йӗркеллех пулнине кура ӑна тухтӑрсен пулӑшӑвӗ кирлӗ пулса тухман.
Вӑрмана кайса ҫӗтсе ҫӳрес мар тесен хӑш-пӗр ансат правилӑна шута илни пӑсмӗ. Ал айӗнче компас пулмалла, хутпа кӑранташ та чикмелле, эмел те ҫумрах пултӑр. Шӑхлич, хунар, спичка чикме сӗнеҫҫӗ. Ҫӗҫӗ те ал айӗнче пултӑр. Ҫумӑр ҫусан шӑнса пӑсӑласран йӗпе яма тумтир илмелле. Ӑш хыпнине ирттерме шыв та кирлӗ. Пӗлмен-туман пысӑк вӑрмана кӗрсе кайиччен кайманни, мӗншӗн тесен кӑмпа тесе тем курса ларасси пулӗ.
Чӑваш Енӗн вӑрман тата сунар хуҫалӑхӗнче ӗҫлекенсене вӑрман фондӗнче шутланакан ҫӗре парӗҫ. Унпа вӗҫем тӳлевсӗр усӑ курайӗҫ. Анчах ҫурт-йӗр хӑпартса лартма мар. Вӑрман фончӗн ҫӗрне ял хуҫалӑх тӗллевӗпе ҫеҫ усӑ курма юрӗ.
Чӑваш Енӗ Министрсен Кабинечӗн паянхи ларӑвӗнче ку ыйтупа тухса калаҫнӑ ЧР ҫут ҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министрӗн пӗрремӗш ҫумӗ Александр Ефремов ҫӗнӗлӗх РФ Ҫӗр кодексӗпе, тата тӗрӗсрех каласан, унӑн 24-мӗш статйипе, килӗшсе тӑрасса пӗлтерчӗ.
Вӑрманҫӑсемпе сунар хуҫалӑхӗнче ӗҫлекенсен шалӑвӗ те пысӑк мар. Унта ӗҫлекенсенчен 90 проценчӗ — 35 ҫултан пуҫласа 60 ҫулчченхисем, тата аслӑраххисем те пур. Курӑк ҫулма, вӗлле тытма тата ытти ҫавӑн йышши тӗллевпе усӑ курма ҫӗр уйӑрсан ку отрасле ҫамрӑксем туртӑнасса шанаҫҫӗ.
Улатӑр районӗнчи Атрать ял тӑрӑхӗн депутатсен пухӑвӗн депутатне, 51 ҫултискере, йывӑҫ каснӑшӑн 250 пин тенкӗ тӳлеттерме йышӑннӑ.
Депутат, усламҫӑ ӗҫӗпе те аппаланнӑскер, пӗлтӗрхи юпа-раштав уйӑхӗсенче 11 йывӑҫ – 9 хурӑн тата 2 тирек – каснӑ. Хӑйӗн вара ҫак ӗҫе тумашкӑн кирлӗ хутсем пулман. Ҫапла вӑл вӑрман патшалӑх фондне 68 пин тенкӗ ытла тӑкак кӳнӗ.
Шӑмӑршӑ районӗнче пурӑнакан 64 ҫулти арҫынна та 8 ҫӑка каснӑшӑн штраф тӳлеттернӗ. Вӑл кӳнӗ тӑкак 9 пин ытла тенкӗпе танлашнӑ. Ӑна суд 10 пин тенкӗ штраф тӳлеттерме йышӑннӑ.
Чӑваш Енри вӑрманта саккуна пӑсса вырнаҫтарнӑ 20 вӗлле хурчӗ тупнӑ. ЧР Ҫутҫанталӑк министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, вӗсене ҫын хӑй тӗллӗн лартнӑ. Ку — саккуна пӑсни-мӗн.
Ҫавна май административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ, тӑкак мӗн чухлӗ пулнине шутланӑ. РФ Вӑрман кодексӗн 38-мӗш статйипе килӗшӳллӗн, вӑрманта ял хуҫалӑх (утар) тытса пыма юрать. Лаптӑксене ҫак тӗллевпе тара параҫҫӗ е укҫа тӳлемесӗр усӑ курма май пур.
Вӑрманта утар тытас тесен ЧР Ҫутҫанталӑк министерствине ҫитмелле, тара илмешкӗн е укҫасӑр усӑ курмашкӑн заявлени ҫырмалла.
Вӑрманта вӗлле хурчӗсене никамран ыйтмасӑр вырнаҫтарсан административлӑ майпа явап тыттараҫҫӗ. Ҫутҫанталӑка тӑкак кӳнӗшӗн штраф тӳлеттереҫҫӗ.
Шӑрӑх ҫанталӑк тӑнӑ май ҫурла уйӑхӗн 22-28-мӗшӗсенче Чӑваш Енри вӑрмансенче пушар тухас хӑрушлӑх пур.
РФ МЧСӗн Чӑваш Енри тӗп управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, пирӗн республикӑра пушар тухас хӑрушлӑхӗн тӑваттӑмӗш класӗ вӑйра пулӗ. Шӑрӑх ҫанталӑка пула пушарсем тухма пултараҫҫӗ.
Аса илтерер: ҫу уйӑхӗн 7-мӗшӗнчен пуҫласа Чӑваш Енре ятарлӑ режима вӑя кӗртнӗ. Унпа килӗшӳллӗн, вӑрмансенче, вӗсен ҫывӑхӗнче кӑвайт чӗртме, кӑвар ҫинче пӗҫерме, ҫӳп-ҫап ҫунтарма юрамасть. Йӗркене пӑснӑ ҫынсене явап тыттараҫҫӗ.
Шупашкарта пурӑнакан Анатолий Ярченков нумаях пулмасть хӑйӗн дачинче, хулари аэропортран инҫех мар вырнаҫнӑ «Авиатор» юлташлӑхра, пулнӑ. Вӑл посадкӑна кӑмпа шырама кайнӑ та ҫӳп-ҫап купи ҫине пырса тӑрӑннӑ.
Купаран сӑмсана ҫуракан шӑршӑ кӗнӗ. Унта тимӗр контейнерсем йӑваланнӑ, порошок евӗр япала сапаланса выртнӑ. Вӗсенчен лайӑх мар шӑршӑ кӗнӗ.
Анатолий Ярченков шухӑшӗпе, ку — сиенлӗ хими. Ҫав вырӑна ҫынсем кӑмпа татма ҫӳреҫҫӗ. Утӑ уйӑхӗнче кӑна унта нимӗнле ҫӳп-ҫап та пулман.
ЧР Ҫутҫанталӑк министерстви вырӑна тухса тӗрӗслеме шантарнӑ. ШӖМӗн ҫав ҫӳп-ҫап купи ӑҫтан тупӑннине палӑртма тивӗ.
Ҫурла уйӑхӗн 7-мӗшӗнче 15 сехет те 40 минутра ҫӑлавпа шырав службине хӗрарӑм шӑнкӑравланӑ та виҫӗ ҫын Атӑл леш енчи вӑрманта ҫухалса кайни пирки пӗлтернӗ. Вӗсен йышӗнче 2007 ҫулта ҫуралнӑ ача та пулнӑ.
Ҫынсем Сосновка поселокӗ ҫывӑхӗнче ҫухалса кайнӑ. Хӑйсем ӑҫта пулнине вӗсем ниепле те палӑртайман. Республикӑри ҫӑлавпа шырав службин оперативлӑ дежурнӑйӗ Игорь Наумов полицейскисемпе тата Мари Элти ҫӑлавҫӑсемпе пӗрле ҫав виҫӗ ҫын ӑҫта пулнине палӑртнӑ.
Каҫхи 6 сехет тӗлне вӗсене тупнӑ, автобус чарӑнӑвне илсе ҫитернӗ.
Иртнӗ талӑк хушшинче Инҫет Тухӑҫри вӑрмансенче 12 ҫӗнӗ пушар тухнӑ, пурӗ 14 пин гектар кӗлленнӗ. Вӑрман хуҫалӑхӗн федераллӑ агентстви пӗлтернӗ тӑрӑх хальхи вӑхӑтра унта пурӗ 91 пушар алхасать: 76 — Якутинче; 13 — Хабаровск тӑрӑхӗнче; пӗрер — Сахалин тата Магадан облаҫӗсенче.
Вут-ҫулӑма пурӗ 740 ҫын кӗрешет, 81 техникӑпа тата 5 самолетпа усӑ кураҫҫӗ.
Пушарсемпе кӗрешекенсем ӗнер 12 вырӑна сӳнтернӗ, тата тепӗр ҫитмӗл тӑххӑрӑшӗ халӗ те ҫунаҫҫӗ: Саха Республикинче — 79; Хабаровск тӑрӑхӗнче — 13; 4 — ытти облаҫсенче. Инҫет Тухӑҫри вӑрмансенче кӑҫал пурӗ 1579 пушар тухнӑ, вут-ҫулӑм 1 млн 162 пин гектар ҫӗр ҫинче алхаснӑ. Пӗлтӗрхипе танлаштарсан — ытларах. 2016 ҫулта ҫак вӑхӑт тӗлне Инҫет Тухӑҫра 1088 вӑрман пушарӗ ҫеҫ тухнӑ пулнӑ.
Кӑмпаҫӑсем вӑрманта эмел купине тупнӑ. Эмелсем срокран тухнӑ. Ку ҫынсене чӑннипех те тӗлӗнтернӗ.
Ку Шупашкар районӗнче пулнӑ. Ӑстакасси ялӗ ҫывӑхӗнчи вӑрманта эмелсен купине кӑмпаҫӑсем асӑрханӑ. Вӗсен йышӗнче «Новопассит», «Бисопролол-Тева» пулнӑ. Пӗрин срокӗ – 2011, теприн 2013 ҫулта тухнӑ.
Кӑмпаҫӑсем пӑшӑрханса ӳкнӗ. Ара, ял ҫумрах, унта вара ачасем пур. Тата инҫех мар ӗнесем ҫӳреҫҫӗ. Эмелсем ҫырмара выртаҫҫӗ, унти шыв вара ялти юханшыва юхса кӗрет.
ЧР Ҫутҫанталӑк министерстви эмелсен купине тӗрӗслеме шантарнӑ.
Чӑваш Енре пушар тухас хӑрушлӑх пур, ҫавна май республикӑра ятарлӑ режим пулнине йышӑннӑ. Кун пирки ЧР влаҫӗсен официаллӑ сайчӗ пӗлтерет.
Кунашкал режим ҫу уйӑхӗн 7-мӗшӗнчен вӑя кӗнӗ. Ку хушӑва ЧР премьер-министрӗ Иван Мотрин алӑ пусса ҫирӗплетнӗ.
Ятарлӑ режим вӑхӑтӗнче йӗркене пӑхӑмналла. Вӑрманта кӑвайт чӗртме, шашлӑк ӑшалама, вӑрман ҫывӑхӗнечи типӗ курӑка ҫунтарма юрамасть. Йӗркене пӑхӑнмасан явап тыттарӗҫ. Тӗплӗнрех каласан, штраф тӳлеттерӗҫ. Граждансен 2-4 пин тенкӗ тӳлеме тивӗ. Должноҫри ҫынсен – 15-30 пин тенкӗ, юридици сӑпачӗсен 400-500 пин тенкӗ кӑларса хумалла.
+11.3 °C