Иртнӗ уйӑхра Чӑваш Енри ача пахчисемпе хушма пӗлӳ паракан учрежденисене тӗрӗсленӗ. Кун пирки республикӑн Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерстви пӗлтерет.
Ведомствӑра хыпарланӑ тӑрӑх, тӗрӗслев планпа пӑхса хӑварнӑскер пулнӑ.
Специалистсем Шупашкарти тата Ҫӗнӗ Шупашкарти, Йӗпреҫ, Вӑрнар, Канаш, Сӗнтӗрвӑрри, Пӑрачкав, Шупашкар тата Шӑмӑршӑ районӗсенчи вӗренӳ учрежденийӗсене ҫитнӗ, лицензипе ҫыхӑннӑ самантсене тӗрӗсленӗ.
Инспекторсем пулнӑ мӗнпур объектран 12-шӗнче (46,2%) кӑлтӑк та тупӑнман тесе ӗнентерет ЧР Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерстви.
Цифрӑсен чӗлхипех каласан, ҫакна та палӑртмалла: тӗрӗслеве 18 ача пахчинче, хушма пӗлӳ паракан 7 учрежденире тата професси пӗлӗвӗ паракан 1 организацире йӗркеленӗ.
Чӑваш Енри аслӑ шкулсем, техникумсемпе колледжсем абитуриентсенчен заявленисем йышӑнма пуҫланӑ. Аслӑ пӗлӳ илес текенсенчен чылайӑшӗ политик пуласшӑн, социаллӑ ӑслӑлӑхсене суйласшӑн. Психологсемпе педагогсем, педиатрсем, стоматологсем, фармацевтсем те пуласшӑн. Электроэнергетика тата электротехника вӑрттӑнлӑхне ӑша хывас, строительство, транспортпа технологи машинисене ӗҫлеттерме вӗренес шухӑшлисем те сахал мар.
Ятарлӑ вӑтам професси пӗлӗвӗ илес текенсем сантехника хатӗрӗсене, сывлӑш тасатакан тытӑма пухас тата вӗсене тытса тӑрас, ҫуртсемпе сооруженисене тӑвас тата эксплуатацилес пултарулӑха, информаци тытӑмӗпе программировани, электроснабжени ӑсталӑхне алла илесшӗн.
Ӗҫ профессийӗсенчен программа управлениллӗ станоксен операторӗ, графика дизайнерӗ, сварщик, электромонтер специальноҫӗсене суйлаҫҫӗ.
И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн ҫамрӑк ӑсчахӗ тата доценчӗ Анастасия Алексеева Раҫҫей Президенчӗн грантне тивӗҫнӗ. Кун пирки «Чӑваш Ен» ПТРК пӗлтерет.
Анастасия пысӑк пахалӑхлӑ синтетика сӑррисем пирки ӑслӑлӑх ӗҫӗ хатӗрленӗ. Ку сӑрӑсемпе тӗрлӗ тытӑмра усӑ курма пулать. Президент гранчӗпе ҫамрӑк ӑсчах ҫак ӗҫе вӗҫне ҫитерӗ.
Анастасия пӗлтернӗ тӑрӑх, хатӗр-хӗтӗр, реактивсем туянма, командировка тӑкакӗсем валли ҫулсерен 600 пин тенкӗ уйӑраҫҫӗ. Палӑртса хӑвармалла: хастар Настя унччен Раҫҫей Президенчӗн тата ЧР Элтеперӗн стипендийӗсене тивӗҫнӗ.
Шупашкарти студентсем Мускавра иртнӗ Пӗтӗм Раҫҫейри конкурсра ҫӗнтернӗ. Ҫамрӑксем ҫӗршывӑн тӗп хулинче культура тата ӳнер енӗпе професси ӑсталӑхне тӗрӗсленӗ.
Чӑваш Енӗн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, пултарулӑх ӑмӑртӑвне культура училищинче тата художество училищинче вӗренекенсем хутшӑннӑ.
Конкурсра художество училищинче вӗренекен Кирилл Кузьмин, Ольга Михайлова, Анастасия Прокопьева тата культура училищинче вӗренекен Никитина Екатерина ӑмӑртнӑ.
«Анимаци» номинацинче Ольга Михайлова, «Дизайн» енӗпе Кирилл Кузьмин пӗрремӗш вырӑн, «Социаллӑ культура ӗҫ-хӗлӗ» енӗпе Екатерина Никитина иккӗмӗш вырӑн, «Фотографи ӳнерӗ» енӗпе Анастасия Прокопьева виҫҫӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.
I, II и III степеньлӗ премисене тивӗҫнисене дипломпа та хавхалантарнӑ. Аслӑ шкулсенчи бакалавриата е специалитета куҫӑн майпа вӗренме кӗрсен ҫӗнтерӳҫӗсен РФ Президенчӗ грантне илес шанчӑк пур.
Чулхула облаҫӗнчи Истомино ялӗнче ҫамрӑксене патриот воспитанийӗ паракан «Гвардеец» центр уҫӑлнӑ. Вӑл — федерацин Атӑлҫи округӗн шайӗнче ӗҫлекенскер. Ун пек центрсене Раҫҫейре халиччен уҫман-ха.
Ҫамрӑксене патриот воспитанийӗ паракан центр ҫулталӑкӗпех ӗҫлӗ. Унта робот техникин, парашют ӗҫӗн, авиамоделированин, программӑлассин, радиоэлектроникӑн вӑрттӑнлӑхӗсене ӑша хывтарӗс тата пилотсӑр вӗҫекен аппаратсемпе ӗҫлеме вӗрентӗҫ. Ҫар специальноҫӗсене те хӑнӑхтарӗҫ. Педагогсем унта хӑйсен професси пӗлӗвне тарӑнлатайӗҫ.
Округри вӗренӳ центрӗ Чулхулари В.Ф. Маргелов ячӗллӗ кадет корпусӗн подрзаделенийӗ шутланать.
Патриот воспитанийӗ паракан центра ӗнер, утӑ уйӑхӗн 23-мӗшӗнче, савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ. Унта РФ Президенчӗн федерацин Атӑлҫи округӗнчи полпречӗ Игорь Комаров хутшӑннӑ.
Чӑваш Енри мануллӑ терапевтсем Китайри тухтӑрсенчен вӗренӗҫ. Китайри йӑлана кӗнӗ медицина вӑрттӑнлӑхне уҫма пирӗн республикӑна асӑннӑ ҫӗршыври Аньхой провинцийӗнчи Анцинь хулинчи аслӑ медицина коллеждӗн преподавателӗсем Пэй Минь тата У Фэй килсе ҫитнӗ.
Китайри ӑстасене Шупашкара И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн хушма пӗлӳ паракан центрӗ йыхравланӑ. Кӑҫалхи ҫуркунне ҫав икӗ вӗренӳ заведенийӗ килӗштерсе ӗҫлесси ҫинчен калаҫса татӑлнӑ. Ҫавӑн пирки вӗсем ятарлӑ килӗшӳ туса алӑ пуснӑ. Кун пирки Чӑваш Ен Сывлӑх сыхлав министерствин пресс-служби пӗлтерет.
Пирӗн республикӑри мануллӑ терапевтсене Китайри Пэй Минь тата У Фэй «Чувашиякурорт» (чӑв. Чӑвашенкурорт) санаторинче вӗрентӗҫ.
Шупашкарти 61-мӗш шкул ҫумӗнче инженери-техника шкулӗ уҫӗҫ. Ку проект пурнӑҫланасси вӗренӳ учрежденийӗн ҫӗнӗ корпусне уҫнипе ҫыхӑннӑ.
Проекта 1-мӗш класра вӗренекен шкул ачисем те хутшӑнма пултараҫҫӗ. Малтанхи тапхӑрта шӑпӑрлансене инженери-техника профилӗнчи профессисемпе паллаштарӗҫ. Иккӗмӗш тапхӑр – 5-7-мӗш классем валли. Вӗсем валли проектированипе практика занаятийӗсем те пулӗҫ.
Виҫҫӗмӗш тапхӑрта ачасем шкулти пӳлӗмсемпе лабораторисенче кӑна мар, Регионсен хушшинчи компетенци центрӗ тата И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУ ҫумӗнче те вӗренӗҫ. Шкул ачисемпе Чапаев савучӗ тӳрреммӗн ӗҫлӗ.
Кун хыҫҫӑн ачасем икӗ ҫултан пӗрне суйлама пултарӗҫ: колледжсен е техникумсен ҫумӗнче профиль вӗренӗвне малалла тӑсӗҫ е 11-мӗш класс хыҫҫӑн аслӑ шкулта инженери-техника специальноҫне суйлӗҫ.
Дипломран ӗҫ укҫин виҫи килмест тесе шухӑшлаҫҫӗ Раҫҫейре пурӑнакансем. Лайӑх тӳлекен ӗҫе дипломсӑрах вырнаҫма пулать текенсем нумайланнӑ.
Пирӗн ҫӗршывра пурӑнакансен шухӑшне Халӑх шухӑшне тӗпчекен пӗтӗм Раҫҫейри центр тӗпченӗ.
1991 ҫулта диплома ҫынсен 47% хакламан, 2019 ҫулта — 70%.
Ӑнӑҫлӑ карьера тӑвасси дипломран килмест теҫҫӗ. 2018 ҫулта халӑхӑн 45% ҫапла шухӑшланӑ. 2019 ҫулта — 68%.
Диплом пӗлтерӗшлӗ мар тесе шухӑшлакансем ытларах чух — ҫамрӑксем. Диплом пӗлтерӗшне юри ӳстереҫҫӗ тесе 18-25 ҫулти каччӑсемпе хӗрсен 74% каланӑ. Диплом ҫуккишӗн пӗчӗк шалу тӳлемеҫҫӗ тесе ҫынсен 76% шухӑшлать.
Аслӑ пӗлӳ илме йывӑр текенсем нумайланнӑ. Диплом кирлех текенсем — 18%. 2010 ҫулта 6% ҫапла каланӑ.
ЧР Вӗренӳ министерстви Г.Н.Волков ячӗллӗ «Педагогикӑри ҫитӗнӳсемшӗн» кӑкӑр ҫине ҫакмалли паллӑ йышӑнма сӗнет. Хушу проектне республикӑри право акчӗсен порталӗнче вырнаҫтарнӑ.
Ҫак палла камсем тивӗҫме пултарӗҫ-ха? Вӗренӳ, ҫамрӑксен политики, ӑслӑлӑх тытӑмӗнче ӗҫлекенсем, ашшӗ-амӑшӗн хӳттисӗр тата тӑлӑха юлнӑ ачасене социаллӑ пулӑшу паракансем, общество органзицийӗсен пайташӗсем, педагогикӑна тата этнопедагогикӑна тӳпе хывнӑ ҫынсем илме пултарӗҫ.
Кӑкӑр ҫине ҫакмалли паллӑ ылтӑн тӗслӗ, ҫаврака пулӗ. Пиччен енче ӑсчах-педагогӑн, педагогика ӑслӑлӑхӗсен докторӗн Геннадий Волковӑн сублимаци пичечӗ пулӗ. Ҫак паллӑпа пӗрле удостоверени парӗҫ.
Шупашкарти пилӗк вӗренӳ учрежденийӗ валли пуҫлӑх шыраҫҫӗ. Документсене утӑ уйӑхӗн 22-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ.
2-мӗш вӗренӳ центрӗ, 3-мӗш лицей, 44-мӗш лицей, 31-мӗш шкул, «Ҫӗнӗ хула» микрорайонта ҫӗкленекен шкул валли директорсем кирлӗ. Юлашкинчен асӑннӑ шкула ертсе пыма кӑмӑл пуррисенчен документсене утӑ уйӑхӗн 25-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ.
Конкурса хутшӑнас тесен заявлени ҫырмалла, анкета тултармалла, паспорт, ӗҫ кӗнекин, вӗреннине ҫирӗплетекен документсен, СНИЛС, ИНН, ҫар билечӗн ксерокопийӗсене, медицина справки, ҫулталӑкри тупӑш справки, судпа айӑпланманнине ӗнентеркен справка, ЕГРИПра сведенисем ҫуккине тата коммерци организацийӗсене пая кӗменнине ӗнентерекен справка кирлӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (19.09.2025 15:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 751 - 753 мм, 19 - 21 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Жакова Вера Николаевна, Пӑрачкав районӗнче ӳснӗ ҫыравҫӑ ҫуралнӑ. | ||
| Симаков Александр Иванович, живописец ҫуралнӑ. | ||
| Ямаш Владимир Михайлович, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Захаров Виталий Николаевич, ҫыравҫӑ, тӑлмач ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |