Ӗнер Шупашкарти кӳлмекре чӑваш тата инди фильмӗнче ӳкерӗнмешкӗн хӗрсене суйланӑ. Кастинга 4 хӗр килнӗ. Пурте — сарӑ ҫӳҫлӗскерсем. Бобби Бачан режиссер каланӑ тӑрӑх, фильмри тӗп сӑнара Шупашкарти сарӑ ҫӳҫлӗ хӗре калӑпламалла.
«Плата за любовь» фильм сценарийӗ тӑрӑх, тӗп сӑнар Индире каччӑпа паллашать, ӑна Шупашкара хӑнана чӗнет. Лешӗ, хӗре килӗштернӗскер, Чӑваш Ене ҫул тытать. Кунта вара ӑна чылай пӑтӑрмах кӗтет.
Акӑ кастинга Алена Иванова (25 ҫулта) килнӗ. Хӑй каланӑ тӑрӑх, вӑл пӗрремӗш кастинга пырайман. Иккӗмӗшӗ валли вара тӗплӗн хатӗрленнӗ. Унччен вӑл социаллӑ роликсенче ӳкерӗннӗ. Халӗ хӑйне ҫӗнӗ рольте тӗрӗслесшӗн.
Ирина Антонова кастинга Елчӗк районӗнчен килнӗ. Вӑл актер курсне те пӗтернӗ-мӗн.
Фильмра ытти сӑнар та пулӗ. Вӗсене те Шупашкартах суйлӗҫ. Тӗп сӑнарӑн — сарӑ ҫӳҫлӗ хӗрӗн — ашшӗ-амӑшӗн, юлташӗсен ролӗсене те калӑпламалла-ҫке. Бобби Бачан пӗлтернӗ тӑрӑх, ку юлашки кастинг мар-ха. Ҫитес вӑхӑтра иккӗмӗш тур иртӗ. Кинолентӑна хатӗрлекенсем фильм тӗнче прокатне тухасса шантараҫҫӗ те…
Иртнӗ вырсарникун Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ ҫамрӑксен театрӗ Канаш районӗнчи Татмӑш ялне килсе ҫитнӗ. Ҫук, спектакльпе мар. Аритстсем кино ӳкерме пынӑ.
Вӗсене Татмӑш тӑрӑхӗнчи вырӑнсем питӗ килӗшнӗ. Ҫавӑнпа кунта кино ӳкерме шухӑшланӑ. Вӗсен йышӗнче — Виталий Сергеев артист та. Вӑл кунта ҫуралса ӳснӗ.
Фильм ӳкерекенӗ — «Аксар» студи. Артистсем — Светлана Савельева, Валентина Музыкантова, Венера Байгильдина, Николай Дмитриев, Виталий Сергеев. Фильм режиссерӗ тата драматургӗ — ЧР тава тивӗҫлӗ артисчӗ Александр Пӑртта.
Паян, пуш уйахӗн 24-мӗшӗнче, Шупашкарта Япони киновӗн фестивалӗ пуҫланнӑ. Ҫак мероприятин тӗп теми — Япони режиссерӗн Ясудзиро Одзун пултарулӑхӗ. Вӑл 1903–1963 ҫулсенче пурӑннӑ.
Ҫак режиссер хӗвелтухӑҫ ҫӗршывӗн классика кинематографине ҫеҫ кӑтартмасть. Вӑл тӗнче классикӗ те. Унан фильмографинче сасӑсӑр хура-шурӑ лентӑсем те, сасӑллӑ тӗслисем те пур.
Фестивальте Одзун тӗрлӗ жанрне кӑтартӗҫ. Вӑл хӑйӗн пурнӑҫӗнче темиҫе теҫетке картина ӳкернӗ. Фестивальте «Токийская повесть» драмӑпа (1953), режиссерӑн «Цветок равноденствия» пӗрремӗш тӗслӗ фильмӗпе (1958), «Поздняя осень» (1960) унӑн юлашки лентӑсенчен пӗринпе киленме май пулӗ. Камитсене те кӑтартӗҫ. Фестиваль йӗркелӳҫисем Япони режиссерӗн ӗҫӗсем паянхи кун та ҫивӗч пулнине палӑртаҫҫӗ.
Фестиваль аслисемшӗн те, пӗчӗккисемшӗн те кӑсӑклӑ пулмалла. Ачасем валли Ямамото Нидзон «Миери и волшебный лес» фантастика юмахне кӑтартӗҫ. Вӑл экран ҫине 2007 ҫулта тухнӑ. Фильм — ҫынпа ҫутҫанталӑк хутшӑнӑвӗ пирки.
Япони киновӗн фестивалӗ Шупашкарта пушӑн 26-мӗшӗччен пулӗ.
Тунтикун, нарӑсӑн 24-мӗшӗнче, Чӑваш Республикин электронлӑ тата кино документацийӗн патшалӑх архивӗнче чӑваш киноӳкерӳҫисем пухӑннӑ, пӗр шухӑшлӑ пулса перлӗх йӗркелеме калаҫса татӑлнӑ.
Пухӑва тӗнче тетелӗнчи «Сӑвар ТВ» канал ертӳҫи Олег Цыпленков, «КоЮр» киновидеопӗрлӗхӗн ертӳҫрисем Константин Ефремовпа Юрий Сергеев, «Салам» ТМЯП ертӳҫисем Елизавета Разумовӑпа Владимир Карсаков, «Диал» ТМЯП («Аксар» студи) элчи Иван Иванов, «Орион» видеостуди ертӳҫи Вячеслав Оринов, «Iltimerstudio» видеостуди ертӳҫи Алексей Ефремов тата патшалӑх архивӗн ӗҫченӗсем хутшӑннӑ.
Пуханнисем пушӑн 28-мӗш кунӗнче «Хальхи лару-тӑрура кино ӳкересси: ҫӗнӗ аталану ҫулӗсем» ҫавра сӗтелте те (патшалӑх архивӗнчех иртмелле) чӑвашла кино ӳкерес йытӑва хускатма калаҫса татӑлнӑ.
Ҫак кунсенче Шупашкар хулинче пӗрремӗш автокинотеатр уҫӑлнӑ. Хулашӑн ку чӑннипе те савӑнӑҫлӑ хыпар, мӗншӗн тесен ку таранччен ун йышши кинотеатрсем пулман.
Республика тӗп хуллинче пӗрремӗш кинотеатра уҫас шухӑш ҫӗртме уйӑхӗ вӗҫӗнчех ҫуралнӑ. Анчах урапасен кинотеатрне чи малтанах палӑртнӑ кун уҫма май килмен — экран вырнаҫтарассипе тухнӑ чӑрмавсене пула куҫарма лекнӗ.
Хальхинче вара кинотеатр чӑн та уҫӑлнӑ, анчах вӑл кун урапасен йышӗ нумаях пулман иккен. Тен, куракансем автокинотеатр хальхинче те ӗҫлесе каймасть тесе шутланӑ, ҫавӑнпа та килме васкаман. Килекенисене вара ҫӗнӗ кинотеатр савӑнтарнӑ, экран пӗчӗкрех пулни ҫеҫ кӑшт кӑмӑлсене хуҫнӑ.
Тепрехинче вара кинотеатр репертурӗнче «Шерлок Холмс» тата «Астрал» киносем пулӗҫ. Хӑҫан та пулин ҫак лаптӑкра чӑвашла кинона та курма пуласса та шанас килет.
Шупашкарта 2008 ҫултанпа иртекен Пӗтӗм тӗнчери кинофестиваль килес ҫул ҫу уйӑхӗн 19–24-мӗшӗсенче пулӗ. Кун пирки иртнӗ уйӑх вӗҫӗнче Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев йышӑну тунӑ.
Республикӑн Культура министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫак ҫулсенче 330 ытла фильм кӑтартнӑ. Кинофестиваль ӗҫне хамӑр тата ют ҫӗршыври 220 ытла киноматограф хутшӑннӑ. Фильмсене тӳлевсӗр кӑтартаҫҫӗ, пултарулӑх ҫыннисемпе йӗркелекен тӗлпулусемшӗн те кӗсьене ҫӳхетме кирлӗ мар.
Кинофестивалӗн президенчӗ пулма 2009 ҫултанпа Раҫҫей халӑх артистне Карен Шахназарова, «Мосфильм» киноконцерн гендиректорне Карен Шахназарова ҫирӗплетеҫҫӗ. Шел те, юлашки ҫулсенче вӑл тӗрлӗ сӑлтава пула фестивале килейменччӗ. Килес ҫул та ӑнах президент пулма шанасшӑн. Кун пирки Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Шахназаровпа Мускавра тӗл пулсан сӑмах хускатнӑ, лешӗ килӗшнине пӗлтернӗ.
Анчах халех мар, ҫитес уйӑхӑн ҫурринчен. Кун пирки ProГород портал хыпарлать. Кино курма урама йыхравлакансем 13 метр сарлакӑш, 8 метр ҫӳллӗш экран ҫакса хума палӑртаҫҫӗ иккен. Ӑна валли вӗсем Шупашкар хули варринче вырӑн тупма шухӑшлаҫҫӗ. Автокинона 30 машина лартмалӑх лаптӑкра вырнаҫтарасшӑн.
Репертуарта киносем кӗртнипе пӗрлех спорт мероприятийӗсене трансляцилессине те йӗркелесшӗн иккен. Сасса автомашинӑри радиоприемник урлӑ итлеме май килӗ.
Экран пӗчӗкрех пек туйӑнсан тыта пысӑккине те туянма пулать теҫҫӗ-мӗн автокино йӗркелеме шут тытнисем.
Шупашкарта ҫак кунсенче иртекен кинофестивале килсе ҫитнӗ Александр Пятков актер вак халӑхсем пирки ӳкернӗ фильмсемпе кӑсӑкланасси ҫулсерен ӳссе пынине палӑртнӑ. «Чӑваш халӑхӗн пурнӑҫӗпе кун-ҫулӗ мана кӑна кӑсӑклантармасть. Анчах сирӗн пирки маларах мӗншӗн ӳкерменнине ӑнланмастӑп. Паянах ку ӗҫе пуҫарас шухӑш пур ман. Сценарине эпир хӑвӑртах ҫырӑпӑр, анчах чӑваш халӑх историне лайӑх пӗлекен ҫынсемпе малтанласа калаҫмалла», — тенӗ вӑл.
Раҫҫейӗн халӑх артисчӗ 16 ҫул каялла Шупашкарта пӗрремӗш хут пулнине те ырӑпа аса илет-мӗн. Атӑл тӑрӑх пӑрахутпа килнӗскер чӑвашсен тӗп хулинче пӗр чипер хӗрпе паллашнине ӑшшӑн аса илнӗ. Унпа вӑл пристане хирӗҫ паркра уҫӑлса ҫӳренӗ-мӗн. «Тен, ҫавӑнпа та маншӑн Шупашкар ҫӑтмахӑн туйӑнать пуль», — тенӗ иккен актер. Шупашкар пики 16 ҫул каяллахи ҫав каҫа манман пулсан фильмра ҫав сюжет тивӗҫлӗ вырӑн тупасса палӑртнӑ актер.
Шупашкарта пурӑнакансем, хула хӑнисем кӑҫалхи кинофестивале чӑтӑмсӑр кӗтнӗ тейӗн, мӗншӗн тесен фестиваль уҫӑлнӑ ҫӗре, пӗлтерхи ҫулсемпе танлаштарсан халӑх самаях пухӑннӑ. Куракансене фестивалӗн пӗрремӗш кунхине Александр Прошкинӑн «Искупление» фильмӗпе паллаштарнӑ. Кино нумайӑшне кӑмӑла кайнӑ, чуна хумхантаракан пулӑмсем, актёрсен хӑйне евӗрлӗхӗ ҫинчен куракансем хӗрӳллӗнех калаҫнӑ.
Паян вара, «Ҫеҫпӗл» кинотеатрта конкурса тӑратнӑ Панков режиссёрӑн «Доктор» тата Георгий Паражданов «Все ушли» киносене кӑтартнӑ.
Фестиваль йӗркелӳҫисен шухӑшӗпе кӑҫалхи кинофестиваль ӑнӑҫлӑ тата курӑмлӑ иртессе шанса тӑраҫҫӗ. Конкурс фильмӗсем куракансене кӑсӑклантараҫҫех тесе режиссёрсем те сӑмах параҫҫӗ.
Ҫу уйӑхӗн 20-25-мӗшӗсенче Шупашкарта халӑхсем хушшинчи VI кинофестиваль иртет. Ун пирки юнкун журналистсене Чӑваш Енӗн культура министрӗ Вадим Ефимов, Культура программисен республикӑри дирекцийӗн пуҫлӑхӗ Максим Матросов тата фестивале уҫассишӗн тата хупассишӗн яваплӑ Дмитрий Капустин режиссер-постановщик каласа кӑтартрӗҫ.
Вӗсем палӑртнӑ тӑрӑх, мероприяти ҫулсерен кӑсӑкланса пырать, халӑх та ҫав вӑхӑтра кинотеатра ытларах туртӑнать. Йӗркелӳҫӗсем кӑҫал 10 пин ытла ҫын пырасса шанаҫҫӗ. Фильмсене тӳлевсӗр кӗртеҫҫӗ. Билетсене тунтикун кассӑсене ҫитерӗҫ.
Конкурс программине 12 фильм кӗртнӗ. Вӗсен списокне Интернет уҫлӑхӗнче ҫӑмӑллӑнах тупма май килнине кура эпир вӗсене асӑнса тухмӑпӑр.
Фестиваль Президенчӗ пулма «Мосфильм» концернӑн тӗп директорӗ Карен Шахназаров килӗшнӗ. Фильмсене хаклама ӳнерӗн ҫав енӗпе ӗҫлекен тӗрлӗ специалист — режиссёрсем, актёрсемпе продюсерсем, кино критикӗсем тата ыттисем — килсе ҫитӗ.
Кинофестиваль тунтикун, каҫхи ҫичӗ сехетре, «Ҫеҫпӗл» кинотеатрта Александр Прошкинӑн «Искупление» фильмпа уҫӑлать те ҫу уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче 15 сехетре вӗҫленет.
+10.3 °C