Паян, кӑрлач уйӑхӗн 3-мӗшӗнче, Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 70 ҫулти арҫын 15 пулӑҫа асӑрханӑ. Хайхискер ӳсӗр пулнӑ, пулӑҫсем путаҫҫӗ тесе пулӑшу ыйтса шӑнкӑравланӑ. Вырӑна йӗрке хуралҫисем ҫитнӗ, МЧС, васкавлӑ медпулӑшу, ШӖМ, транспорт полицийӗн ӗҫченӗсем килнӗ.

Анчах пулӑҫсем путма пуҫламан, чиперех вӑлта тытса ларнӑ. Суя шӑнкӑравшӑн арҫынна хӑйне лекнӗ. Общество вырӑнӗнче ӳсӗр ҫӳренӗшӗн ун тӗлӗшпе протокол ҫырнӑ.

«Про Город» хаҫата халӑх корреспонденчӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫав арҫын хӑй мӗнле пулӑ тытнипе кӑмӑлсӑр пулнӑ, ҫавӑнпа вӑл полицие шӑнкӑравласа пӗлтернӗ.

Ӗнер, кӑрлач уйӑxӗн 2-мӗшӗнче, каҫхи вунӑ сехетре Вӑрнар районӗнчи Нурӑса 70 ытла ҫамрӑк ҫапӑҫма пухӑннӑ. Хайхискерсем унта ҫӑмӑл машинисемпех пынӑ.

Дежурствӑри полици ӗҫченӗсем Нурӑсра пулнӑ май питӗ нумай автомашина ларнине тата ҫамрӑксем йышлӑн кӗпӗрленнине асӑрханӑ. Хайхискерсем ҫапӑҫма пухӑннине пакунлисем ҫийӗнчех ӑнланнӑ та пурне те — 72 ҫынна — вырӑнти полици уйрӑмне илсе кайнӑ. Вӗceм — 18-30 ҫулсенчи ҫамрӑксем.

Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин пресс-служби пӗлтернӗ тӑpӑx, яшсем мӗншӗн пуҫтарӑнни те паллӑ. Вӑрнар районӗнчи пӗр ялти клубра икӗ каччӑ урлӑ пулнӑ иккен. Шӑпах ҫавна пула ҫамрӑксем пухӑнса кам вӑйлӑраххине палӑртма шухӑшланӑ. Халӗ йӗрке хуралҫисем ҫамрӑксене административлӑ майпа явап тыттарасси пирки шухӑшлаҫҫӗ.

Яланах ҫапла. Суя эрех-сӑра сутакансем Ҫӗнӗ ҫул уявӗ умӗн чӗрӗлсе тухаҫҫӗ. Ку тапхӑрта, пурте шуйханнӑ хушӑра, саккунлӑ мар тавара та сутса укҫа тума пулать-ҫке-ха. Ҫакна пакунлисем те шута илмеҫҫӗ мар. Паян Раҫҫей Шалти ӗҫсен министерствин Шупашкарти управленийӗн экономика хӑрушсӑрлӑхӗн тата коррупципе кӗрешекен уйрӑмӗн ӗҫченӗсем рейда тухнӑ та тӳрех сутлӑха саккунсӑр кӑларнӑ тавара тупса палӑртнӑ.

«Чӑваш Ен» ПТРК пӗлтернӗ тӑрӑх, полици ӗҫченӗсем сакӑр ангарта тӗнчипе паллӑ фирмӑсем ячӗпе кӑларнӑ 90 курупка эрех, коньяк, виски тата шампань эрехӗ асӑрханӑ, вӗсене пурне те суя акциз маркисемпе туса кӑларнӑ. Унсӑр пуҫне сутлӑхра 60 кӗленче сӑмакун тата 600 фанфурик пулнӑ. Усламҫӑ ҫав таварсене йӳнӗ хакпа сутнӑ.

Ҫӗнӗ ҫул ҫывхарнӑ май чӑрӑш сутас ӗҫ тупӑшлансах пырать. Анчах вӗсен йышӗнче саккуна пӑсса суту-илӳ тӑвакансем те пур.

Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков хушнипе ку тӗлӗшпе тӗрӗслев ирттернӗ. Раштав уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Шупашкарти Ленин районӗнче чӗрӗ чӑрӑшсене саккуна пӑсса сутнӑ тӗслӗхе тупса палӑртнӑ. 9-мӗш Пилӗкҫуллӑх тата Хусанкай урамӗсем хӗресленнӗ вырӑнта чӑрӑш сутакансен ҫакна тума нимӗнле ирӗк те пулман.

Полици ӗҫченӗсем вӗсене тӗрӗсленӗ, чӑрӑшсене туртса илнӗ. Пухнӑ тӗрӗслев материалӗсене административлӑ комиссие пӑхса тухма парӗҫ.

Сӑмах май, Шупашкарта чӑрӑш пасарӗсем 13 вырӑнта ӗҫлеҫҫӗ.

Шупашкарта пурӑнакан пӗр хӗрарӑм телевизор пӑхса ларнӑ чухне куҫ ӳкнине, пӑснине сирекен «сиплевҫӗ» пулӑшӑвне асӑрханӑ. Хайхискер нумай шухӑшласа тӑман – шӑнкӑравланӑ.

Ҫак шӑнкӑрав ӑна укҫасӑр хӑварасси пирки, ахӑртнех, шухӑшламан вӑл. «Сиплевҫӗсемпе» вӑл телефонпа ҫеҫ калаҫнӑ, куҫпа пачах курман. Сеанссем икӗ сехете тӑсӑлнӑ. Ҫав вӑхӑтра ултавҫӑсем Шупашкар хӗрарӑмне мӗн тумаллине каласа тӑнӑ.

Шӑнкӑрав хыҫҫӑн шӑнкӑрав… Ҫапла майпа хӗрарам 900 пин тенкӗ кӑларса хунӑ. Кун хыҫҫӑн вӑл полицирен пулӑшу ыйтнӑ. Анчах «сиплевҫӗсем» унӑн пуҫне вӑйлах ҫавӑрнӑ пулмалла – полицейскисене каласа кӑтартсан часрах киле – черетлӗ сеанса – васканӑ.

Чӑваш Енре пурӑнакансем Европӑри ҫынсен прависене хӳтӗлекен судран пулӑшу ыйтнӑ. Вӗсем полици тӗлӗшпе кӑмӑлсӑр пулнӑ-мӗн.

Ҫӗнӗ Шупашкарти Владимир Колистратов ҪҪХПИ ӗҫченӗ тӗлӗшпе пуҫиле пуҫарччӑр тесе икӗ ҫул ӑшталаннӑ. Лешӗ унӑн икӗ шӑлне ҫапса кӑларнӑ-мӗн. Анчах ӗҫ пуҫарма пӗрмай хирӗҫленӗ. Арҫын хӑй стена ҫумне ҫапӑнса шӑлӗсене катса пӑрахнӑ имӗш.

Пулӑшу ыйтнӑ тепӗр ҫын пирӗн хушӑра ҫук ӗнтӗ. Сергей Ивановӑн ӗҫне халӗ мӑшӑрӗ Лариса хутшӑнать. 2006 ҫулта йӗрке хуралҫисем арҫынна саккунсӑр майпа тытса чарнӑ, ӑна хӗненӗ, РОВДра 5 сехет тытнӑ. Иванов кун хыҫҫӑн прокуратурӑран, Следстви комитетӗнчен пулӑшу ыйтнӑ. Анчах яланах пуҫиле ӗҫ пуҫарма хирӗҫленӗ.

Европӑри ҫынсен прависене хӳтӗлекен суд йышӑнӑвӗпе килӗшӳллӗн, Раҫҫей правительствин Владимир Колистратова – 7 пин евро, Лариса Ивановӑна 6 пин евро тӳлемелле. Палӑртмалла: судра вӗсен прависене Алексей Глухов хӳтӗленӗ.

Иртнӗ эрнере ШӖМӗн Етӗрнери уйрӑмне пӗр арҫын пынӑ та хайӗн машини ҫинчи эмблема ҫухални пирки пӗлтернӗ. Унӑн машини картишре чиперех тӑнӑ, кӑшт вӑхӑт иртсен пӑхнӑ та – эмблема ҫук. Ӑҫта кайса кӗнӗ?

Машина маркин эблемисем ӑҫта ҫухалнине полицейскисем уҫӑмлатнӑ. Шкул ачисем машинӑсен паллисене коллекцие пухнӑ-мӗн. Вӗсене юр ҫинче юлнӑ йӗр тӑрӑх шыраса тупнӑ.

Ачасен аллинчен пӗр арҫын кӑна мар шар курнӑ. Тепӗр ҫичӗ машинӑн та эмблемисем ҫухалнӑ иккен. Вӗсене пухма юратнӑ 11-13 ҫулсенчи ачасене тытса чарнӑ. Вӗсем машинӑсен 20 ытла эмблемине пухнӑ.

Хальлӗхе эмблемӑсене шыраса 20 водитель полицие пынӑ.

Чӳк уйӑхӗн 17-мӗшӗнче йӗрке хуралӗн ӗҫченӗсем ӳсӗр шкул ачине тытса чарнӑ. Арҫын ача ҫул хӗррипе утнӑ, вӑл урӑ пулман.

ҪҪХПИ пӗлтернӗ тӑрӑх, ӳсӗр ачана Красноармейски районӗнче тытса чарнӑ. Хайхискере йӗрке хуралҫисем полици участокне илсе ҫитернӗ.

ҪҪХПИ иртен-ҫӳрене тимлӗрех пулма ыйтать. Урамра ӳсӗр ачана курсан тӳрех полицие шӑнкӑравлӑр.

Ашшӗ-амӑшӗн те асӑрхануллӑ пулмалла. Ачисем ӑҫта тата мӗн туса ҫӳренине сӑнасах тӑмалла.

Юпа уйӑхӗн 27-мӗшӗнче пирӗн республикӑра ҫуралса ӳснӗ 26 ҫулти Александр Калишов ҫухалнӑ. Юлашки хут ӑна Мари Республикин Звенигово районӗнчи Кокшайск ялӗнче курнӑ. Ун чухне вӑл тусӗсемпе стройкӑна кайма тухнӑ. Пиччӗшӗ Эдаурд сывлӑхӗ хавшанӑран килтех юлнӑ.

Каҫхине тусӗсем киле таврӑннӑ, Саша вара курӑнман. Тепӗр кунхине кӳршисен карти ҫинче унӑн сумкине тата докуменчӗсене тупнӑ. Юпа уйӑхӗн 30-мӗшӗнче тӑванӗсем полицирен пулӑшу ыйтнӑ.

Халӗ Сашӑна шыраҫҫӗ. Паян «Мари Эл» ПТРК телеканалӗпе ҫухалнӑ Сашӑн сӑнӳкерчӗкне кӑтартнӑ.

Полици мӗн калать? Ахӑртнех, ӑна такам ҫула май лартса кайнӑ. Анчах ӑҫта? Йӗрке хуралҫисем нимӗн те каламаҫҫӗ.

Шупашкарти пӗр медицина учрежденийӗнче ӗҫлекен тухтӑр тӗлӗшпе Шупашкар полицийӗ пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ пулнӑ. Унашкалли Раҫҫейре пӗрремӗш пулнӑ.

ЧР ШӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, пуҫиле ӗҫе кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Раҫҫейри антидопинг агентствин материалӗсене тӗпе хурса пуҫарнӑ. Следстви материалӗсенче палӑртнӑ тӑрӑх, кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗн 8-мӗшӗнче тухтӑр спортсмена «Реамберин» препарат панӑ. Вӑл вара спортра усӑ курма юраман эмелсен йышне кӗрет.

Полицейскисем дознани вӑхӑтӗнче тухтӑр допингпа усӑ курнӑ тесе нимӗнле айӑп та тупман. Ҫавна май ун тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе пӑрахӑҫлама йышӑннӑ.