Кӑрлач уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институтӗнче «Чувашский национальный танец: обработка и сохранение фольклорных традиций» (чӑв. Чӑваш наци ташши: илемлетесси тата фольклор йӑли-йӗркине упраса хӑварасси) республика шайӗнчи ҫавра сӗтел иртнӗ.
Мероприятие республикӑри опытлӑ балетмейстер Людмила Нянина ертсе пынӑ. Вӑл Чӑваш патшалӑх культура институтӗнче преподавательте ӗҫлет.
Ҫавра сӗтеле ача-пӑча ӳнер шкулӗсен педагог-хореографӗсем пуҫтарӑннӑ. Вӗсене ӑстасен ташшисене кӑтартнӑ, вӑл е ку хускану мӗне пӗлтернине каласа панӑ.
Шупашкар муниципаллӑ округӗнчи Апаш тӑрӑхӗнче пурӑнакансем хӑйсен паллӑ ентеше Борис Алексеева, СССР халӑх артистне, асӑннӑ тӑрӑхри Паҫпак ялӗнче ҫуралса ӳснӗскере ырӑпа аса тытаҫҫӗ.
Апашри халӑх театрӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, 4 ҫул каялла театра Борис Алексеев ятне панӑ, 3 ҫул каялла халӑх артисчӗн ентешӗсем Борис Алексеев ячӗпе Паҫпак ялӗнче палӑк лартнӑ. Апаш халӑх театрӗн артисчӗсем чапа тухнӑ артист ятне тивӗҫтерес енӗпе ырӑ йӑлана малалла тӑсма шут тытнӑ, театр логотипӗпе ятарласа футболкӑсем туса хатӗрленӗ.
Н.В. Никольский ячӗллӗ Шупашкар професси колледжӗнче 1 курсра вӗренекенсем паян Наци вулавӑшӗнчи «Чӗре йыхравӗ. Ҫеҫпӗл Мишшине халалласа» куравра пулнӑ . Экскурси хыҫҫӑн вӗсем «Ҫеҫпӗл-125» ӑс-хакӑл тата пултарулӑх программине хутшӑннӑ. Кун пирки вулавӑш ӗҫченӗ Антонина Андреева халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ.
«Студентсем экскурси вӑхӑтӗнче тимлӗ итлерӗҫ, ҫавӑнпа программӑри ӗҫсене хавхаланса, тӗплӗн пурнӑҫларӗҫ, Ҫеҫпӗл сӑввисене те туйӑмлӑн вуларӗҫ.
Пулас педагогсем пурте маттур пулчӗҫ!» — хыпарланӑ Антонина Андреева.
Нарӑс уйӑхӗн 8-28-мӗшӗсенче «Атӑл Опера» театрта Чӑваш музыкин фестивалӗ иртӗ.
Фестиваль А. Галкинӑн «Хуркайӑк ҫулӗ» балетпа уҫӑлӗ. Унӑн либреттине чӑваш эпосӗ, юмахӗсем, авалхи легендӑсем тӑрӑх хатӗрленӗ.
Г. Хирпӳн «Нарспи» опери композитор пурӑннӑ чухнех чӑваш опера ӳнерӗн классики пулса тӑнӑ. Ӑна К. Иванов поэми тӑрӑх хатӗрленӗ.
А. Галкинӑн «Аттила. Рождение легенды» балечӗ те кӑсӑклӑ пулмалла.
Фестиваль «Тӗнчен наци музыки» гала-концертпа вӗҫленӗ. Ӑна Питӗрти ACID HASID ансамбль тата театрӑн симфони оркестрӗ лартса парӗҫ.
2-мӗш классем валли кӑларнӑ «Чӑваш чӗлхи» вӗренӳ пособийӗ тӑрӑх интерактивлӑ хӑнӑхтарусем хатӗрленӗ. Вӗсене Шупашкар хулинчи 33-мӗш вӑтам шкулти чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекен Ирина Диарова хатӗрленӗ.
Кун пирки Александр Степанов педагог, чӑваш чӗлхи вӗрентекенӗ халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ.
Чӑваш чӗлхи вӗренме тинтерех тытӑннисем валли сире 1-мӗш класс валли хатӗрленӗ интерактивлӑ хӑнӑхтарусен пуххи вырӑнлӑ пулмалла. Ӑна А.Блинов (Алпарух) тата унӑн ушкӑнӗ ҫырнӑ вӗренӳ пособийӗ тӑрӑх йӗркеленӗ. Хӑнӑхтарусене Шупашкар хулинчи 40-мӗш вӑтам шкулти чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекен Римма Гаврилова тунӑ. Ку хыпара Александр Степанов чӑваш чӗлхи вӗрентекенӗ халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ.
«1-мӗш класс валли эпӗ пурӗ 34 вӑйӑ йӗркелерӗм. Ачасен ҫул тата пӗлӳ шайне шута илсе вӗсене ансатрах тума тӑрӑшрӑм. Вӗсем пӗрремӗш класра вӗренекенсем валли кӑсӑклӑ пулччӑр терӗм. Ку вӑйӑсемпе урокӑн кирек хӑш тапхӑрӗнче те усӑ курма пулать. Вӗсем ачасене урокра мӗн вӗреннине килте ҫирӗплетме те меллӗ», — пӗлтернӗ вӑл.
Кӑрлач уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Чӑваш тӗррин музейӗнче «От древности до современности» (чӑв. Аваллӑхран паянхи кунччен) курав уҫӑлӗ. Унта Анастасия Зимина, Ксения Туктарова тата Алёна Ефимова ҫамрӑк художниксен ӗҫӗсемпе паллашма май килӗ.
Вӗсем халӑх пултарулӑхне тӗпе хурса ӗҫлеҫҫӗ. Хӗрсен ӗҫӗсенчи пӗрпеклӗх — мифсемпе легендӑсем, чӑваш халӑхӗн историйӗпе культури. Ҫав вӑхӑтрах кашни авторӑн хӑйӗн стилӗ.
Кураври экспонатсен шутӗнче – шӑрҫаран тата пӑхӑр жетонсенчен хатӗрленӗ капӑрлӑхсем, тӗрлӗ тӗслӗ керамика, графика, фотопичет.
Курав 16 сехетре уҫӑлӗ.
Музей адресӗ: Шупашкар хули, К. Маркс урамӗ, 32-мӗш ҫурт. Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ +7 (8352) 62-03-44.
Чӑваш кӗнеке издательствинче «В Стране Светлого дня» кӗнеке пичетленсе тухнӑ. Унта чӑваш юмахӗсем кӗнӗ.
Ҫӗнӗ кӑларӑма тӗрлӗ ҫулта Семен Шуртаков (1918–2014), Семен Григорьев-Эсрел (1907–1996), Ольга Васильевоа, Надежда Ильина чӑвашлран вырӑсла куҫарнӑ юмахсем кӗнӗ.
Юмахсене Виктор Бритвин (1955–2023) художник илемлетнӗ, кӗнеке хуплашкине — Ирина Калентьева.
Кӑрлач уйӑхӗн 23-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнчи «Хавхалану» клубне ҫӳрекенсен черетлӗ поэзи уявне ирттерме палӑртнӑ. Кун пирки клуб халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ.
«Хальхинче раштав уйӑхӗнче ҫуралнӑ поэтсен пултарулӑхӗпе тӗплӗн паллашӑпӑр», — хыпарланӑ унта. Раиса Сарпие, Владимир Андреева асӑнса хӑварнӑ, раштавра ҫуралнисене пурне те йыхравлассине пӗлтернӗ.
Мероприяти вулавӑшӑн «Чӑваш кӗнеки» центрӗнче 15 сехетре пуҫланӗ.
Раштав уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Трак ен - Красноармейски муниципалитет округӗ Нестер Янкас ячӗллӗ культурӑпа искусство тата литература пӗрлӗхӗ хӑй 35 ҫул тултарнине паллӑ турӗ. Ҫак кун 2024 ҫулшӑн паракан Нестер Янкас ячӗллӗ Премийӗн ҫӗнӗ лауреачӗсене чысларӗҫ. Вӗсем ҫаксем:
1. Чӑваш Республикин Цифра аталанӑвӗпе информаци политикин тата массӑллӑ коммуникацисен министерствин «Хыпар» издательство ҫурчӗ» хӑй тытӑмлӑ учрежденийӗн филиалӗ – «Ял пурнӑҫӗ» Красноармейски район хаҫачӗн редакцийӗ Красноармейски муниципалитет округӗн экономикӑпа социаллӑ политика аталанӑвне ҫӗклеме сумлӑ тӳпе хывнӑшӑн тата хаҫатӑн пӗрремӗш номерӗ тухнӑранпа 90 ҫул ҫитнӗ май тивӗҫнӗ. Лауреат ятне пама Чӑваш Республикин Цифра аталанӑвӗпе информаци политикин тата массӑллӑ коммуникацисен министерствин «Хыпар» издательство ҫурчӗ» хӑй тытӑмлӑ учрежденийӗ тӑратнӑ.
2. Афанасьева Любовь Владимировна, юрӑ-кӗвӗ тӗнчинче ырми-канми тӑрӑшнӑшӑн, чӑваш юррине халӑх хушшинче анлӑ сарнӑшӑн тата 2024 ҫулта пултарулӑх ӗҫӗнче пысӑк ҫитӗнӳсем тунӑшӑн тивӗҫнӗ. Лауреат ятне пама Красноармейски муниципалитет округӗнчи Кӗҫӗн Шетмӗ территори пайӗн Кану центрӗ тӑратнӑ.
-10.7 °C