Иркутск облаҫӗнчи Тагна ялӗнчи чӑвашсемпе ҫӗршывӑн тӗрлӗ хулинчи ҫамрӑксем пырса ҫитнӗ. Вӗсем — студентсем. Ҫавсем Мускавра, Питӗрте, Астраханьте, Томскра, Красноярскра, Чулхулара аслӑ пӗлӳ илеҫҫӗ.
Тӗлпулӑва «Студентсен туризмӗ» проектпа килӗшӳллӗн йӗркеленӗ. Ҫамрӑксем Тагна ялӗнчи таврапӗлӳ музейӗнче пулнӑ май унти экспонатсемпе кӑсӑкланса паллашнӑ.
Чӑвашсен йӑли-йӗрки ҫинчен каласа кӑтартнӑ май тӗрлеме те вӗрентнӗ, чӑваш апачӗпе те хӑналанӑ.
Ҫамрӑксем чӑваш ташшине ташласа пӑхнӑ, чӑвашла тумланса асӑнмалӑх сӑн ӳкерӗннӗ.
Сӗнтӗрвӑрри районенчи Нарат Чакки ялӗнче пурӑнакан Даньковсем ҫемье музейӗ йӗркеленӗ. Ӗнер-паян мар. 15 ҫул каяллах.
Ҫемье музейӗнче пулса курнӑ Чӑваш Енӗн наци телекуравӗн ӗҫченӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, «унти экспонатсене халиччен 16 ҫӗршывра пурӑнакансем килсе курнӑ. Кашнинех кил хуҫисем чӑваш ҫи-пуҫӗпе кӗтсе илеҫҫӗ».
Музея тӑвасси арчаран пуҫланнӑ. Чӑваш эрешӗллӗ арчари авалхи япалсенчен пуҫланса кайнӑ музея ял ҫыннисем те пулӑшаҫҫӗ, авалхи япаласене кӑларса перес вырӑнне Даньковсене пырса параҫҫӗ.
Ыран, ҫурла уйӑхӗн 9-мӗшӗнче, Шупашкар районӗнчи Ишлейре «Вкусы Чуваши» (чӑв. Чӑваш Ен тути) фестиваль иртӗ.
Уява пухӑннисем чӑваш наци кухнин куравӗпе паллашайӗҫ, вырӑнти апат-ҫимӗҫе астивсе пӑхайӗҫ. Ачасемпе аслисем валли тӗрлӗ ӑсталӑх класӗ ӗҫлӗ.
Вырӑнти пултарулӑх ӑстисемпе паллӑ чӑваш артисчӗсем концерт лартса парӗҫ.
Фестиваль Ишлейри Ҫӗнтерӳ паркӗнче 16 сехетре пуҫланӗ.
Чӑваш Енре тӗрлӗ ялта ял кунӗсем иртеҫҫӗ. Нумаях пулмасть Етӗрне тӑрӑхӗнчи Анат Явӑшра та иртнӗ.
Унта пухӑннисем чи малтан Анат Явӑш ялӗн ҫӑви ҫинче пуҫтарӑннӑ. Унта Чӑваш наци конгресне 16 ҫул ертсе пынӑ Геннадий Архипов вил тӑприйӗ ҫине чечек хунӑ.
Унтан уяв ялти ятарлӑ лапамра иртнӗ. Асӑннӑ тӑрӑхра ҫуралса ӳссе тӗрлӗ тӑрӑха сапаланнӑ ентешсем те пырса ҫитнӗ.
Чӑваш эстрада юрӑҫисем, Куславккапа Хӗрлӗ Чутай тӑрӑхӗсенчи пултарулӑх ушкӑнӗсем хаваслӑ юрӑ-ташӑпа, мыскарасемпе савӑнтарнӑ.
Шӑмӑршӑра Атӑлҫи Пӑлхар патшин Кӑтрак палӑкне лартнӑранпа ҫулталӑк ҫитнӗ. Кун пирки ҫак йӗркесен авторне палӑка хатӗрленӗ ӑста, Чӗмпӗрте пурӑнакан Николай Кондрашкин скульптор пӗлтерчӗ.
Вӑл Николай Быков меценанта ырӑпа палӑртать. Палӑка шӑпах вӑл туяннӑ. Вӑлах Атӑлҫи пӑлхарсен хурал башнине тӑвассипе тӑрӑшать иккен.
Николай Кондрашкин пӗр шухӑшлисене, Шӑмӑршӑ районне ертсе пыракансене, депутатсене, меценантсене, ырӑ кӑмӑллӑ ытти ҫынна пурне те тав тунӑ. Ятран вӑл Николай Быкова, Виталий Станьяла, Владимир Болгарскийе, Раиса Сарпине, Михаил Воробьева тата ыттисене асӑнса хӑварнӑ.
Шӑмӑршӑри палӑк ҫинчен, сӑмах май каласан, Марина Карягина тележурналист пӗлтӗр телесюжет та хатӗрленӗ. «Хамӑр халӑхӑн паллӑ ҫыннисене хисеплесе палӑк лартас шухӑш Николай Кондрашкин пуҫӗнче тахҫанах тӗвӗленнӗ. Унӑн тӗллевӗсем пӗчӗккӗн пурнӑҫа кӗрсе пыраҫҫӗ. Кӑтрак патша сӑнарне калӑплас кӑмӑлӗ те унӑн вунӑ ҫул каяллах ҫуралнӑ иккен. Атӑлҫи Пӑлхара никӗсленӗ историре тарӑн йӗр хӑварнӑ ҫынна тӑхӑмӗсем астуса пурӑннине палӑк урлӑ пӗлтерме тинех мехел ҫитрӗ. Тӑван халӑхӑн иртнӗлӗхӗпе, хамӑр мӗнле йӑхран тухнипе кӑсӑкланакансем пӗлеҫҫӗ ӗнтӗ, Кӑтрак — Кубрат хан ывӑлӗ, вӑл ертсе пынипе 7-мӗш ӗмӗрте пирӗн несӗлсем хасарсем ҫӗмӗрсе тӑкнӑ Аслӑ Пӑлхартан Вӑтам Атӑл тӑрӑхне куҫса килнӗ, хальхи Тутарстан ҫӗрӗ ҫинче Атӑлҫи Пӑлхар патшалӑхне пуҫласа янӑ», — палӑртса хӑварнӑ вӑл унта.
Сергей Федотов ертсе пыракан «Эревет» ансамбль Раҫҫей шайӗнчи ӑмӑртуран ҫӗнтерӳпе, чаплӑ купӑспа таврӑннӑ. Ҫакӑн пек пӗлтернӗ Марина Карягина тележурналист халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче.
«Хула ачисене тӑван ӳнере юратса хисеплеме вӗрентекен хастар та пултаруллӑ чӑваша, РФ тата ЧР культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченне чун-чӗререн саламлатпӑр!» — тесе ҫырнӑ вӑл хӑйӗн страницинче.
Пултаруллӑ культура ӗҫченӗнчен Марина Карягина интервью илнӗ. Ҫав телекӑларӑм эфира тунтикун, утӑ уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, ирхи 9 сехет те 30 минутра тухӗ. Передачӑна «Россия 1» канала кӑтартӗ.
Утӑ уйӑхӗн 2-3-мӗшӗсенче Чӑваш Енре "Пятница" телеканал "Гастротур" проект валли сюжет ӳкернӗ. Кӗҫех вӑл экран ҫине тухмалла.
Кӑларӑма Дмитрий Левицкий ресторатор ертсе пырать. Ӳкерӳ ушкӑнӗ пирӗн патра историпе, культурӑпа тата наци рецепчӗсемпе паллашнӑ. Эфирта ҫавӑн пекех "Чӑваш кӗрӗм", "Ясна" этнокомплекссем пирки курма май пулӗ.
Чӑваш Республикинче ӳкернӗ кӑларӑм авӑн уйӑхӗн 17-мӗшӗнче эфира тухӗ.
Хӗветӗр Уярӑн повӗҫӗсемпе калавӗсене, очеркӗсемпе статьйисене, асаилӗвӗсене тӑватӑ тома пуҫтарса хатӗрленӗ май ҫыравҫӑн пултарулӑх ҫулӗ мӗн тери тертлӗ пулни куҫ умне уҫҫӑн тухса тӑрать (халиччен 3 томӗ тухнӑ). Чи малтан кунта пултарулӑх уйрӑмлӑхӗ (йывӑрпа ҫырӑнни) пирки калас пулать. Анчах идеологи сӗрӗмӗпе минренӗ хаяр критиксем «тӳпине» те манса хӑварас марччӗ. Вӗсем Уяр повӗҫӗсемпе калавӗсене силлесе шакканӑ хыҫҫӑн «тӑнкӗртӳ кампанийӗсем» кӗрленӗ, ун хыҫҫӑн «ҫынсем пек ҫырма вӗренеймен» ӑстана хаҫат-журнал, издательство редакцийӗсенче хӑраса кӗтсе илнӗ, ытла та асӑрхануллӑ редакторсемпе унӑн тавлашӑва кӗме тивнӗ, «лайӑх тӳрлетнӗ» алҫырусене вӑл пӗрре мар каялла илсе таврӑннӑ. Уярӑн литературӑри кун-ҫулӗ пӗлӗтлӗ анчах мар, йӗпе-сапаллӑ пулнӑ теме те пулать, ҫакна ҫырнисен пуххин хуплашки ҫинче кӑтартса хӑварни вырӑнлӑ пулассӑн туйӑнчӗ.
«Уяра хӗстерни пирки халь ӳстерсе калаҫаҫҫӗ, – терӗ мана пӗррехинче тем те пӗлекен пӗр паллӑ прозаик, хӑй вӑхӑтӗнче парти шкулӗ пӗтернӗскер. – Пур-и ун тухмасӑр юлнӑ пӗр алҫыру?
К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ иртнӗ эрнекун хӑйӗн черетлӗ сезонне хупрӗ. Халӗ унта ҫӗнӗ сезонти плансене палӑртса хунӑ та ӗнтӗ.
106-мӗш театр сезонне культура учрежденийӗ чӑваш театрне пуҫарса янӑ Иоаким Максимов-Кошкинский ҫуралнӑранпа 130 ҫул ҫитнине халалланӑ мероприятипе уҫма ӗмӗтленет.
Ҫӗнӗ сезон вӑхӑтӗнче театрта СССР халӑх артистки Вера Кузьмина ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалланӑ мероприятисем иртӗҫ. РСФСР халӑх артистки Нина Григорьева вара 85 ҫул тултарӗ.
Ҫӗнӗ ӗҫсенчен Валентин Распутин ҫыравҫӑн «Последний срок» хайлавӗ тӑрӑх Алексей Герасимов спектакль лартасшӑн, Наталия Сергеева режиссёр Никифор Мраньккан «Ӗмӗр сакки сарлака» романӗ тӑрӑх спектакль хатӗрлӗ. Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ режиссёрсене айккинчен пӗрмаях чӗнсе илсе спектакльсем лартать. Чӑваш академи драма театрӗ те ҫавӑн пек тӑвӗ. Дмитрий Миронов ҫамрӑк режиссёр Иван Тургеневӑн «Месяц в деревне» пьесипе спектакль хатӗрлӗ.
Чӑваш чӗлхин «Хавал» ҫуллахи университечӗ (хастарсем ҫапла ят панӑ. Ытти ҫул уйлӑх текенччӗ) хӑйӗн ӗҫне вӗҫленӗ. Кӑҫал вӑл 13-мӗш хут иртрӗ.
Чӑваш хастарӗсем хальхинче Етӗрне районӗнчи «Сӑр шурӑмпуҫӗ» кану базинче пухӑннӑ. Университет утӑ уйӑхӗн 9-мӗшӗнчен пуҫласа ӗҫленӗ.
«Хавал лагерь вӗҫленчӗ. Пиллӗк кун хушши тем те тунӑ, тем те пӗлнӗ. Ыран ирхине киле таврӑнатӑп. Паллах, тепӗр ҫулта та Хавала пыратӑп. Хавалтан лайӑхрах нимӗн ҫук!» — хыпарланӑ халӑх ушкӑнӗнчи хӑйӗн страницинче Игорь Алексеев.
+11.4 °C