Ҫак уйӑхӑн 2-6-мӗшӗсенче ҫӗршывӑн тӗп хулинче «Красная площадь» (чӑв. Хӗрлӗ тӳрем) кӗнеке фестивалӗ иртӗ. Ӑна Мускавра ҫулсерен йӗркелеҫҫӗ, кӑҫалхи шучӗпе — тӑххӑрмӗш.
Кӗнеке куравне хамӑр ҫӗршыври 400-е яхӑн издательство хутшӑнӗ, ҫав шутра Чӑваш кӗнеке издательстви те пулӗ. Чӑваш кӗнекисемпе «Раҫҫей регионӗсем» 16-мӗш чатӑрта паллашма май килӗ. Мускава пирӗн республикӑран 150 кӗнеке илсе кайма палӑртнӑ.
Фестиваль кашни кунах ирхи 10 сехетре уҫӑлӗ. Пӗрремӗш кунхне, ҫӗртме уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, вӑл 22 сехетчен ӗҫлӗ; 3-4-мӗшӗсенче – 22 сехет те 30 минутчен, 5-6-мӗшӗсенче – 21 сехет те 30 минутчен.
Иван Яковлевӑн «Сармантей» юмахӗ нумаях пулмасть ҫӗнӗрен пичетленсе тухнӑ. Юмаха Чӑваш кӗнеке издательствинче икӗ чӗлхепе – чӑвашла тата вырӑсла – кун ҫути кӑтартнӑ.
Чӑваш кӗнеке издательсвтинче пӗлтернӗ тӑрӑх, кӗнекен кашни страницинче ӳнерҫӗ пӗр-пӗр пулӑма сӑнласа панӑ, пӗчӗк ачасен вара вӗсене тӗрлӗ тӗспе сӑрласа илемлетмелле.
Сӑрласа илемлетмелли кӗнекене Ольга Федорова редактор хатӗрленӗ. Ӳнерҫи – Светлана Бритвина.
Кӗнеке тиражӗ – 2000 экземпляр.
Ҫу уйӑхӗн 27-мӗшӗнче елчӗксем Шупашкарта ентешлӗх уявне пуҫтарӑннӑ. Кун пирки асӑннӑ тӑрӑхра ҫуралса ӳснӗ, халӗ И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче ӗҫлекен Елена Нарпи халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ.
«Елчӗксен ентешлӗх кунӗ Шупашкарта майӑн 27-мӗшӗнче «Амазони» паркра иртрӗ. Тӑвансене, пӗлӗш-тантӑшсене курса савӑнтӑм. Маттур пирӗн тӑрӑхра ҫуралса ӳснӗ халӑх. Юрри-ташши кӑмӑла ҫӗклет, тӗрри-эрешӗ куҫа илӗртет. Савӑнатӑп хам та ҫак тӑрӑхран пулнишӗн. Уява йӗркелекенсене вара пысӑк таймапуҫ!» — хыпарланӑ Елена Нарпи.
Шупашкарти «Каскад» суту-илӳ ҫурчӗ умӗнче ӳкерсе хунӑ Нарспи нумаях пулмасть ҫухалнине эпир унччен пӗлтернӗччӗ-ха. Аса илтерер: Нарспи сӑнӗ ҫухални ҫынсене тӗлӗнтернӗ ҫеҫ мар, кӑмӑлсӑрлантарнӑ та.
Граффитие мӗншӗн сӑрласа хунине каярах хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Денис Спирин халӗ Телеграмри хӑйӗн страницинче уҫӑмлатнӑччӗ. Вӑл ӑнлантарнӑ тӑрӑх, граффити кӗҫех хӑй вырӑнне таврӑнӗ, анчах вӑл ҫӗнелӗ. Ксения Кокель художник ҫӗнӗ эскиз хатӗрлесе ӗҫе пуҫӑннӑ ӗнтӗ.
Халӗ, чӑн та, «Каскад» суту-илӳ ҫурчӗ тӗлӗнче каллех Нарспи сӑнӗ пур.
Чӑваш Енре пурӑнакансем чӑвашла тумланса ҫемье ҫавӑрма кӑмӑллаҫҫӗ. Пурте мар-ха, анчах наци стилӗпе туй ирттерессипе кӑсӑкланакансем пур.
Ун пек туйсенче ҫӗнӗ ҫынсем ҫеҫ мар, хӑнасем те чӑвашла тумланма тӑрӑшаҫҫӗ.
ЗАГС органӗсенче вара чӑваш йӑли-йӗркине пӑхӑнса ҫырӑнтарма тата ҫырӑнтарнипе ҫыхӑннӑ пулӑма чӑвашла йӗркелеме пултараҫҫӗ. Кун пирки республикӑн влаҫ органӗсем халӑх ушкӑнӗсенчи хӑйсен страницисенчен пӗринче пӗлтернӗ.
Сӑмах май каласан, кӑҫалхи пӗрремӗш кварталта пирӗн республикӑра 878 мӑшӑр ҫемье ҫавӑрнӑ. Чи аслӑ каччӑ 89 ҫулта пулнӑ, хӗр – 77-ре. Ҫемье ҫавӑракансен вӑтам ҫулӗ — 24 ҫул.
Кӳкеҫри ачасен интернат-ҫуртӗнче пурӑнакансем «Национальное достояние – 2023» (чӑв. Наци пуянлӑхӗ — 2023) Пӗтӗм тӗнчери телевидени конкурс-фестивалӗнче лауреат ятне ҫӗнсе илнӗ.
Конкурсӑн финалӗ ака уйӑхӗн 28-мӗшӗнчен пуҫласа ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗсенче Шупашкарта иртнӗ. Конкурса хутшӑнакансене Мускаври профессиллӗ тӳресем хакланӑ.
Конкурса хамӑр ҫӗршыври тӗрлӗ регионтан тата ют ҫӗршывсенчен хутшӑннӑ.
Кӳкеҫри ачасен интернат-ҫуртӗнче пурӑнакансем «Ӳнер тата декораципе прикладной пултарулӑх» номинацире хӑйсен тантӑшӗсен хушшинче I степеньлӗ лауреат ятне тата кубока ҫӗнсе илнӗ.
Ольга Крайкина тата Валентина Морышкина сусӑр ачасем Татьяна Афанасьевӑпа Татьяна Харитонова педагогсем ертсе пынипе чӑваш пуканисене ӑсталанӑ, конкурса ҫавӑнпа хутшӑннӑ.
Паян 14 сехетре ЧР Наци влулавӑшӗнче Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 175 ҫул ҫитнине халалласа «Ҫутта тухнин вӑраха тӑсӑлнӑ ҫутти» (вырӑсла – «Долгий свет просвещения) курав уҫӑлать. Паян – Славян ҫырулӑхӗн тата культурин кунӗ. Курав паянхи кун уҫӑлни – ахальтен мар. Иван Яковлева ывӑлӗ манаҫлӑ ҫуттакӑларуҫӑпа, гуманистпа танлаштарнӑ. «И.Я.Яковлев чӑваш халӑхӗшӗн тӗттӗм вӑхӑтра шӑпа пӳрни пулнӑ», - тенӗ вӑл.
Курава «Чӑваш халӑхне панӑ Халал» концепци тавра йӗркеленӗ. Ун урлӑ Иван Яковлевӑн педагогика ӗҫне, чӑваш халӑхне ҫутта кӑларнине кӑтартса панӑ. Унта документсемпе те паллашма май пур. Ҫав шутра – Раҫҫей патшалӑх вулавӑшӗнчи «Халалӑн» чӑвашла тата вырӑсла алҫырӑвӗпе те. Чылай экспонат – ЧР Наци вулавӑшӗн фондӗнчен. Ҫав шутра Иван Яковлев чӑвашла куҫарнӑ «Чӑн тӗн кӗнеки – Начальное учение православной христианской веры» кӗнеке те, 1911 ҫулта чӑвашла тухнӑ «Ҫӗнӗ халалӑн» тулли изданийӗ те, 1872-1919 ҫулсенче тухнӑ чӑвашла букварьсем те пур.
Чӗмпӗр хулинче Акатуя пуҫтарӑнӗҫ. Ӑна ҫак эрнере, ҫу уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, ирттерме палӑртса хунӑ.
Аса илтерер: Акатуя ҫурхи уй-хир ӗҫне вӗҫленӗ хыҫҫӑн уявлаҫҫӗ. Паянхи кун ӑна республика тулашӗнчи чӑвашсем тӑван халӑхӑмӑр йӑли-йӗрине тытса пырас, упраса хӑварас тӗллевпе йӗркелеҫҫӗ.
Чӗмпӗрти уявра Акатуй йӑли-йӗркине кӑтартса парӗҫ, куракансене фольклор коллективӗсем юрӑ-ташӑпа савӑнтарӗҫ. Вӑйпиттисем кӗрешсе тупӑшӗҫ, кире пуканӗ йӑтӗҫ.
Ал ӑстисем хӑйсен ӗҫӗсемпе паллаштарӗҫ. Акатуйра чӑвашсен апат-ҫимӗҫне ас тивсем пӑхма та май килӗ.
Тутарстанри Ҫыранҫи Чаллӑ хулинче чӑвашсен Уявӗ иртнӗ.
Телеграмри «Пуринчен малтан. Ҫывӑрса юлмасан» каната пӗлтернӗ тӑрӑх, йӑхташӑмӑрсем уява «Ҫуллахи Микула кунӗпе ҫураҫуллӑн пухӑнаҫҫӗ».
Асӑннӑ ҫӑлкуҫра ҫырса кӑтартнӑ тӑрӑх, ҫамрӑксем вӑййа тухнине кӑтартса панӑ, карталанса юрланӑ, ташланӑ, кӑмӑл туличчен савӑннӑ.
Уява асӑннӑ хулари чӑвашсен наципе культура автономийӗ тата «Чӗкеҫ» халӑх ансамблӗ (пултарулӑх ушкӑнне Елена Кондюкова ертсе пырать) йӗркеленӗ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен тин ҫуралнӑ ачасене наци тӗрриллӗ парне пама пуҫлӗҫ. Ку кӑҫал кӑрлачӑн 1-мӗшӗ хыҫҫӑн кун ҫути курнӑ пепкесене те пырса тивет.
Ача-пӑча валли 5167 вырӑн таврашӗ туянмашкӑн аукцион ирттереҫҫӗ. Кун валли 7 миллион та 750,5 пин тенкӗ уйӑрма хатӗр. Пӗр комплект 1500 тенке кайса ларӗ. Пододеяльник ҫинче чӑваш тӗрри пулӗ.
Аукциона ҫу уйӑхӗн 31-мӗшӗнче пӗтӗмлетӗҫ. Ҫӗнтерӳҫӗ таварпа алӑ пуссан 20 кунран тивӗҫтерӗ.
+12.3 °C