Куславкка районӗнчи Куснарта Марфа Трубина ҫуралнӑранпа 130 ҫул ҫитнине уявланӑ. Унти шкулта ҫыравҫӑсен пӗр ушкӑнӗ авӑн уйӑхӗн 7-мӗшӗнче пулнӑ. Ҫакӑн пирки Марина Карягина тележурналист, сӑвӑҫ Фейсбукра пӗлтернӗ. Тата вӑл шкула пырса кӗрсенех куҫ тӗлне лекнӗ портретсене ӳкерсе илнӗ.
Ҫыравҫӑ 1888 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 2-мӗшӗнче /кивӗ стильпе ҫурла уйӑхӗн 21-мӗшӗнче/ Куславкка районне кӗрекен Аслӑ Куснар ялӗнче ҫуралнӑ. «Пирӗнтен, хӗрӗхелле ҫитнӗ е унтан та иртнӗ ҫынсенчен, кам ас тумасть пулӗ Трубина Мархвине, хамӑр хушӑри пек каласан — «Мархва аппана», хамӑра валли те, пирӗн ачамӑрсем валли те нумай-нумай паха кӗнеке ҫырса хӑварнӑ ҫынна? Пурте питӗ лайӑх ас тӑватпӑр ӑна, пурте ырӑпа асӑнатпӑр, унӑн ҫав тери кӑмӑллӑ, чӑннипех те «чӗре патне пыракан» произведенийӗсене паян кун та хаваслансах вулатпӑр», — тесе ҫырнӑ Леонид Агаков хӑй вӑхӑтӗнче.
Ача-пӑча ҫыравҫине паян та астӑваҫҫӗ — Куславкка районӗнчи мероприятие шкул ачисем те, вӗренекесем те хутшӑннӑ.
Ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗ пуҫланиччен яланхи пекех Раҫҫейри чи лайӑх вӗрентекенсене палӑртнӑ. Ҫак ята тивӗҫнӗ 1000 педогогӑн ячӗ ҫурла уйӑхӗн 29-мӗшӗнче паллӑ пулнӑ. Вӗсене 200-шер пин тенкӗ парса хавхалантарӗҫ. Кӑҫал ку йыша Чӑваш Енри 9 вӗрентекен кӗнӗ:
Етӗрнери 2-мӗш шкулти вӑй-хал культурин вӗрентекенӗ Александр Меркурьев;
Патӑрьелти 1-мӗш шкул йӗркелӳҫи Юрий Васюткин;
Шупашкарти 47-мӗш шкулти технологи учителӗ Наталия Выйгетова;
Шупашкарти 3-мӗш лицейри физика вӗрентекенӗ Надежда Клинк;
Шупашкарти 49-мӗш шкулти технологи учителӗ Валерий Кудряшов;
Шупашкарти 24-мӗш шкулти историпе обшествознани вӗрентекенӗ Марина Кумалякова;
Вӑрмарти Егоров ячӗллӗ шкулти биологи учителӗ Клавдия Николаева;
Шупашкарти 44-мӗш лицейри истори вӗрентекенӗ Елена Пустовалова;
Йӗпреҫри 2-мӗш шкулти чӑваш чӗлхипе литературин вӗрентекенӗ Алена Ядрицова
Шупашкарти «Университет» микрорайонта ача пахчи иккӗ пулмалла. Вӗсенчен пӗрне тума пуҫланӑ. 1,5 пин ача вырнаҫмалӑх шкул ҫӗклесшӗн, кӑшт каярах — тепӗр ача пахчи. Унсӑр пуҫне унта спорт комплексӗ, хитре парк пулмалла. Ҫакӑн пирки асӑннӑ микрорайона ҫӗклекен строительство организацийӗн пуҫлӑхӗ Чӑваш Ен Элтеперне ӗнентернӗ.
Паян республика ертӳҫи Михаил Игнатьев Шупашкарти пысӑк строительство лаптӑкӗсенче пулнӑ.
Микрорайонӑн пӗтӗмӗшле лаптӑкӗ аванах пысӑк. Вӑл пурӗ 33,7 гектар йышӑнать. Унта хальхи вӑхӑтра 9 пин ытла ҫын пурӑнать. Микрорайона хӑпартнӑҫемӗн халӑх йышӗ ӳлӗмрен 15 пине ҫитмелле.
Михаил Игнатьев Элтепер Шупашкарӑн Ҫурҫӗр-Хӗвеланӑҫ районӗнчи ҫав микрорайонти стройкӑпа кӑмӑллӑ пулнӑ.
Шупашкарта хӑпартса лартнӑ ҫӗнӗ Кадет корпусне уҫма Олимп чемпионки Аделина Сотникова килӗ.
Вӑл Совет Союзӗн Геройӗн, Александр Васильевич Кочетовӑн мӑнукӗн хӗрӗ пулать. Кадет корпусӗ, пӗлетпӗр ӗнтӗ, А.В. Кочетов ячӗпе хисепленет.
Аделина Сотникова – хӗрарӑмсем хушшинче пӗччен ярӑнассипе уйрӑм зачетра 2014 ҫулта Олимп чемпионки ята тивӗҫнӗччӗ. 2013 тата 2014 ҫулсенче вӑл Европа чемпионачӗсене кӗмӗл медале, 2011 ҫулта юниорсем хушшинче тӗнче чемпионки пулса тӑнӑ. Раҫҫейӗн тава тивӗҫлӗ спорт мастерӗ.
Шупашкарти Кадет корпусне авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнче савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура тӗрлӗ тӳре-шара хутшӑннипе уҫмалла. Кайран ҫамрӑксем ҫӗршывӑн тӗрлӗ регионне: Крыма тата Пермь тӑрӑхне — сбора тухса кайӗҫ.
Паянпа ыран Вӑрнар поселокӗнче волонтерсем килтен киле ҫӳреҫҫӗ. Ирхи вуннӑран пуҫласа каҫхи ҫиччӗччен вӗсем хваттерсемпе килсем тӑрӑх хутлаҫҫӗ. Ҫынсенчен вӗсем поселокра ҫӗнӗ шкул кирлипе кирлӗ маррине тата ӑна Культурӑпа кану паркӗнче хӑпартса лартнине хирӗҫҫипе хирӗҫ маррине ыйтса пӗлӗҫ.
Вӑрнарта 1000 ачалӑх ҫӗнӗ шкул тума ӗмӗтленеҫҫӗ. Халӑхра ыйтӑм ирттерессипе районта ятарлӑ комисси йӗркеленӗ. Ӑна район администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ — вӗренӳ тата ҫамрӑксен политкиин пайӗн пуҫлӑхӗ Денис Трофимов ертсе пырать.
Ыйтӑм, маларах палӑртрӑмӑр ӗнтӗ, ҫурла уйӑхӗн 30-31-мӗшӗсенче, ирхи 10-ран пуҫласа 19 сехетчен пырӗ. Волонтерсем ыйтӑм хучӗсемпе килсерен ҫӳрӗҫ. Ыйтӑм пӗтӗмлетӗвӗпе каярах райадминистраци сайтӗнче паллаштарӗҫ.
Ҫак кунсенче пирӗн республикӑри массӑллӑ информаци хатӗрӗсем пӗр-пӗринпе ӑмӑртса тенӗ пек Шупашкарти Кадет корпусӗнчи ӗҫ-пуҫ пирки хыпарласа тӑчӗҫ. Аса илтерер, Кадет корпусӗпе ун ҫывӑхӗнчи парка хӑтлӑх кӗртес ӗҫе ниме мелӗпе те йӗркелерӗҫ. Унта студентсемпе кадетсен ашшӗ-амӑшӗ, журналистсемпе вӗрентекенсем, тӳре-шара хутшӑнчӗҫ.
Кадет корпусне авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне туса пӗтереймӗҫ текен сас-хура та хӑш-пӗр МИХра анлӑ сарӑлнӑччӗ. Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче ку хыпара ҫине тӑрсах сирчӗҫ. Чӑн та, халӗ кадетсем парада хатӗрленни паллӑ. Ҫапах та парта хушшине вӗсем авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнче кӗрсе лараймӗҫ.
«Тепӗр эрнере пирӗн вӗренекенсем сбора тухса кайӗҫ: 5-7-мӗш классем — Крыма, 8-11-мӗшсем — Перме. Унта вӗсем физкультурӑпа спорт занятийӗсенче ӑсталӑха аталантарнисӗр пуҫне тӗрлӗ енӗпе пӗлӗвне тарӑнлатӗҫ», — ӑнлантарнӑ журналистсене Кадет корпусӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ Эльвира Игорева паян журналистсене.
Чӑваш Енри пушар хуралӗн ӗсченӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑри хӑш-пӗр вӗренӳ учрежденийӗ ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулне хатӗр мар.
Ҫӑлавҫӑсем 439 шкулпа 340 ача пахчине, аслӑ пӗлӳ паракан 14, вӑтам ятарлӑ пӗлӳ паракан 27 заведенине, тӑлӑх ачасен 3 центрне тата хушма пӗлӳ паракан 104 организацие шута илнӗ.
Пушар надзорӗ мӗнпур организацирен 859-шне, е 93 процентне, ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗ валли хатӗр тесе йышӑннӑ. Тӗрӗслев вӑхӑтӗнче 257 кӑлтӑк тупса палӑртнӑ, должноҫри 80 ҫынна явап тыттарнӑ.
Ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулне хатӗр маррисем — ҫичӗ организаци. Ҫавсен шутӗнче — Шупашкарти строительство тата хула хуҫалӑхӗн техникумӗ, Ҫӗнӗ Шупашкарти «Маленькая страна» (чӑв. Пӗчӗк ҫӗршыв) 1-мӗш ача пахчи, Элӗкри И.Я. Яковлев ячӗллӗ вӑтам шкул, Комсомольскинчи 2-мӗш вӑтам шкул, Муркаш районӗнчи Шомикри вӑтам шкул, Улатӑрти 2-мӗш вӑтам шкул тата Ҫӗнӗ Шупашкарти 2-мӗш вӑтам шкул.
Ҫӗмӗрлери 2-мӗш вӑтам шкулта юсав ӗҫне юпа уйӑхӗн 25-мӗшӗ тӗлне ҫес вӗҫлӗҫ. Унччен ачасем урӑх шкулсене ҫӳрӗҫ.
Паян Александр Астраханцев дизайнер, живопись ӑсти, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ художникӗ (2010), Раҫҫейӗн дизанейрсен пӗрлешӗвӗн пайташӗ (1993), «Дизайнерсен пӗрлешӗвӗ» пӗтӗм тӗнчери ассоциацийӗн пайташӗ (1993) ҫуралнӑранпа 65 ҫул ҫитрӗ.
Алексанндр Аркадьевич Шупашкар районӗнчи Салапайкасси ялӗнче 1953 ҫулхи ҫурла уйӑхӗн 27-мӗшӗнче ҫуралнӑ. Хӑй вӑхӑтӗнче вӑл И.Я. Яковлев ячӗллӗ патшалӑх педагогика институчӗн (халӗ — университет) художествӑпа графика факультетӗнче вӗреннӗ. 1975—1980 ҫулсенче Уралнефтегазстрой, Шупашкарти троллейбус управленийӗнче художник-офрмительте тӑрӑшнӑ. 1980—1995 ҫулсенче Шупашкарти 29-мӗш вӑтам шкулта ачасене ӳкерме вӗрентнӗ тата черчени учителӗнче тимленӗ. 2003 ҫултанпа И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче преподавательте ӗҫлет. Александр Астраханцев графика дизайнӗ енӗпе те тимлет. 1998 ҫултанпа — Чӑваш Республикинчи дизайнерсен пӗрлешӗвӗн правленийӗн ертӳҫи.
Раҫҫейӗн Федераци Канашне Чӑваш Енрен суйланнӑ Вадим Николаев Ҫӗнӗ Шупашкара лашапа ӗнер ҫитнӗ. Ҫук хӑй утланса ларса е урхамаха кӳлсе мар-ха. Спутник-хулана ӑйӑра вӑл парнелӗх илсе ҫитернӗ. Чӗлхесӗр янавара ӑҫтан илсе килнине тата унӑн ӑратне, шел те, пӗлместпӗр. Шӑмат кун Ҫӗнӗ Шупашкар 58 ҫул тултарнине уявланӑ. Хулари тӗрлӗ лапамра ҫав ятпа хаваслӑ мероприятисем иртнӗ. Уявӑн савӑнӑҫлӑ та официаллӑ пайӗ А.Г. Николаев ячӗллӗ стадионта каҫ кӳлӗм иртнӗ. Унта тӗрлӗ тӳре-шара: республика ертӳҫинчен пуҫласа депутатсем таранах — пуҫтарӑннӑ.
Вадим Николаев хулари лаша спорт шкулне ӑратлӑ ӑйӑр парнеленӗ. Ҫавна ҫирӗплетекен сертификата вӑл унтисене уявра, хула ҫыннисен умӗнче, сцена ҫине хӑпарсан тыттарнӑ.
ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, Шупашкарти шкулсенче «Сывӑ пурнӑҫ йӗркин отрячӗсене» йӗркелесшӗн. Кун пирки республикӑри педагогсен ӗҫлӗ канашлӑвӗнче калаҫнӑ.
Анчах ку ҫӗнӗлӗх хулари пур шкула та пырса тивмӗ. Раҫҫейри шкул ачисен юхӑмӗн ӗҫне хутшӑнакан пӗлӳ ҫурчӗсенче кӑна хута яма палӑртнӑ. Унашкаллисем – 76-ӑн. Отрядсене кӑҫал авӑн уйӑхӗнче йӗркелесшӗн.
Ҫакнашкал отрядсем сывӑ пурнӑҫ йӗркине пропагандӑлӗҫ. Вӗсем тӗнче тетелӗпе ытлашши туслашасран профилактика ирттерес, ҫынсене хальхи медицина пирки пӗлтерес енӗпе проектсем те хатӗрлӗҫ.
+10.3 °C