Ҫурла уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Чӑваш Енре вӑйлӑ ҫил алхасӗ тесе асӑрхаттарать Раҫҫейӗн Инкеклӗ ӗҫсен министерствин Чӑваш Енри управленийӗ. Унтисене республикӑн Гидрометцентрӗ ҫапла систернӗ.

Гидрометцентр пӗлтернӗ тӑрӑх, паян пирӗн тӑрӑхра ҫил ҫеккунтра 12-17 метр хӑвӑртлӑхпа вӗрӗ.

Вӑйлӑ ҫилпе электролини тата ҫыхӑну линийӗсем татӑлас хӑрушлӑх пулӗ. Вӑйсӑр ларакан конструкцисем персе анма пултарӗҫ.

Вӑйлӑ ҫил вӑхӑтӗнче тӳнме пултаракан вырӑнсенчен ҫынсен пӑрӑнмалла. Машинӑсене йывӑҫсем ҫывӑхне лартмалла мар.

Ҫак эрнере пирӗн республикӑра ҫанталӑк сивӗтессине Чӑваш халӑх сайчӗ маларах пӗлтернӗччӗ. Ҫак кунсенчи самай сулхӑн ҫанталӑк, чӑн та, кӗркуннехине аса илтерет.

Ӗнер Чӑваш Енре асар-писер ҫанталӑк хуҫаланнӑ: ҫил вӑйланнӑ, хӑш-пӗр районта ҫумӑрпа пӗрле юр та ҫунӑ.

Ӗнер ҫил ҫеккунтра 18 метр хӑвӑртлӑхпа вӗрнӗ. Вӑйлӑ ҫиле пула 13 муниципалитетра 34 ялти хӑш-пӗр ҫурт ҫутӑсӑр юлнӑ. Пӗтӗмпе 9 пине яхӑн ҫын ҫутӑсӑр ларнӑ. Кунсӑр пуҫне социаллӑ пӗлтерӗшлӗ 33 объект шар курнӑ.

ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, электричество линине йӗркене кӗртнӗ, ҫынсен килӗсенче халӗ ҫутӑ пур. Вӑйлӑ ҫиле пула сиксе тухнӑ пӑтӑрмаха сирес тесе 87 ҫын, 27 техника ӗҫленӗ. Ҫав кунах, ҫу уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, ҫынсен килӗсене ҫутӑ панӑ. Лару-тӑрӑва ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев сӑнаса тӑнӑ.

Ҫуркунне ҫитессине, ахӑртнех, нумайӑшӗ чӑтӑмсӑррӑн кӗтет. Ав хӗллен юлашки кунӗсем иртеҫҫӗ. Ҫуркуннен пирвайхи уйӑхӗ мӗнле ҫанталӑкпа савӑнтарӗ-ха?

Метеорологсен шухӑшӗпе, пуш – хӗллен пиллӗкмӗш уйӑхӗ. Климат хӗлӗ пирӗн респубикӑра чӳкӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа акан 1-мӗшӗччен пырать. 2007-2009 тата 2014-2017 ҫулсенче пуш нормӑран ӑшӑрах пулнӑ. Кӑҫал вара пире епле ҫанталӑк кӗтет?

Пуш юр ҫунинчен, тӑман вӗҫтернинчен тата сивӗтнинчен (15-20 градус таранах) пуҫланать пулсан та ҫуркунне ирех килессине пӗлтереҫҫӗ. Сивӗтнӗ хыҫҫӑн самаях ӑшӑтма пуҫлӗ. Пушӑн 6-мӗшӗнчен пуҫласа сывлӑш температури ӑшӑнма тытӑнӗ. Хӗвел хӗртсе пӑхнӑран, ҫумӑр ӳккеленӗрен тем ҫӳллӗш кӗртсем чакма пуҫлӗҫ.

Паллӑ ӗнтӗ: хӗл ҫуркуннепе ҫапӑҫмасӑрах парӑнмасть. Уйӑх варринче каллех юр ҫӑвӗ. Ҫуркунне те хӗле хуравпа нумай кӗттермест: виҫҫӗмӗш декада пуҫламӑшӗнче ҫӗнӗ рекорд пулӗ, ҫанталӑк ӑшӑтӗ. Ҫуркуннехи каникулта вара каллех юр ҫӑвӗ, ҫанталӑк «минус» таран сивӗтӗ.

Пӗтӗмӗшле илсен, синоптиксем пуш уйӑхӗ нормӑран 1-2 градус ӑшӑрах пуласса пӗлтереҫҫӗ.

Ҫак кунсенче тавралӑх юрпа витӗнме тытӑнчӗ. Шӑматкун пӑрлӑ ҫумӑр та ҫурӗ. Хальлӗхе юр нумаях мар-ха, вӑл кӑштах ирӗлет. Анчах ҫитес кунсенче тавралӑх шуралӗ.

Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, ыран юр, ҫумӑр ҫумасть, юнкун вара ҫил-тӑман тухӗ. Ҫав кунран пуҫласа ҫил те вӑйланӗ, ҫеккунтра 16 метр хӑвӑртлӑхпа вӗрӗ. Кӗҫнерникун юр нумай ҫӑвӗ, хӑш-пӗр вырӑнта вӑл 5 сантиметр ҫӳллӗшех выртӗ.

Эрнекун хӗвеллӗ ҫанталӑк савӑнтарӗ, анчах ҫанталӑк сивӗрех пулӗ, ҫӗрле 11 градус таранах сивӗтӗ. Канмалли кунсенче тӳпене каллех пӗлӗтсем карса илӗҫ, юр ҫукалӗ. Сывлӑш температури 0-5 градус сивӗ пулӗ.

Типӗ те сивӗ, хӗвеллӗ ҫанталӑк чылай кун тӑчӗ. Синоптиксем те ҫакна кӗтмен. Анчах ҫитес вӑхӑтра ҫанталӑк улшӑнать. Кун пирки «Чӑваш Енри ҫанталӑк» проект авторӗ Владимир Михайлов пӗлтерет.

Ыран, чӳк уйӑхӗн 17-мӗшӗнче, кӑнтӑрла хыҫҫӑн сивӗ ҫумӑр ҫӑвать, ҫил ҫеккунтра 7-12 метр хӑвӑртлӑхпа вӗрет. Сывлӑш температури -2…- 0 пулӗ, ҫӗрле 1 градус таран сивӗтет, йӗпе юр ҫӑвать.

Вырсарникун пӗлӗтлӗ ҫанталӑк пулать, вӑхӑтӑн-вӑхӑтӑн юр ҫӑвать. Кӑнтӑрла 1 градус таран сивӗтет, ҫӗрле термометр 2-1 градус сивӗ кӑтартӗ.

Тунтикун ир валли ҫӗр ҫинче юр выртӗ, вӑл 2-5 сантиметр хулӑнӑш пулӗ.

Кӗркунне ҫитнӗ тесе ан кулянӑр: ҫулла, ӑшӑ кунсем вӗҫленмен-ха. Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑшӑ кунсем тата пулаҫҫӗ.

Ытларикун хӗвел пӑхӗ, 17-22 градус ӑшӑ пулӗ. Ҫӗрле 5-10 градус кӑна ӑшӑ тӑрӗ. Юнкун тата ӑшӑтӗ, кӑнтӑрла сывлӑш 24 градус таранах ӑшӑнӗ. Анчах атмосфера пусӑмӗ анӗ, ҫавна май ҫил те вӑйланӗ.

Чи ҫиллӗ кун – кӗҫнерникун. Ун чух ҫил ҫеккунтра 21 метр хӑвӑртлӑхпа вӗрӗ. Вӑл ҫумӑр, аслати илсе килме пултарӗ.

Эрнекун ҫил лӑпланӗ, ҫанталӑк сивӗтӗ. Шӑматкун ҫил вӑйлӑ пулмӗ, ҫумӑр ҫумӗ. Каҫхине 6-11 градус ҫеҫ ӑшӑ пулӗ. Вырсарникун вара сывлӑш температури каллех 25 градуса ҫитӗ.

Шӑпӑх ҫанталӑк хӑҫанччен пулӗ? Ку кӗҫнерникунччен ӑшӑ тӑрӗ, эрне вӗҫнелле вара самаях сивӗтӗ.

Ытларикунпа юнкун ҫумӑр ҫумасть, кӑнтӑрла 25-27 градус ӑшӑ пулӗ. Ку нормӑран 3 градус пысӑкрах. Чи шӑрӑх кун кӗҫнерникун пулӗ – хӑш-пӗр вырӑнта термометр 30 градус таранах кӑтартӗ.

Кун хыҫҫӑн аслатиллӗ ҫумӑр килӗ. Пӑр ҫӑвас хӑрушлӑх пур, ҫил ҫеккунтра 18 метр хӑвӑртлӑхпа вӗрӗ. Эрнекун та ҫумӑр ҫукалӗ, 20-22 градус ӑшӑ пулӗ. Икӗ кунра пӗр тӑваткал метр ҫине 25 литр таран ҫумӑр ҫума пултарӗ.

Шӑматкун та сивӗ пулӗ: кӑнтӑрла 17-19 градус ҫеҫ. Тепӗр кунхине кӑштах ӑшӑтӗ: 22 градус таранах.

Ӗнер ҫулталӑкри чи ӑшӑ кун пулнӑ. Шупашкарта термометр 30 градус кӑтартнӑ, Патӑрьел тӑрӑхӗнче вара сывлӑш 32 градус таран ӑшӑннӑ. Сывлӑш нӳрӗк пулнӑран тата шӑрӑх пек туйӑннӑ.

Ҫитес кунсенче те шӑрӑх тӑрӗ. Анчах вырӑнӑн-вырӑнӑн аслатиллӗ вӑйлӑ ҫумӑр, пӑр ҫӑвас хӑрушлӑх пур. Юрать-ха, ҫил вӑйлӑ пулмӗ. Ҫумӑр ҫусан та термометр 30 градус ӑшӑ кӑтартӗ.

Кӗҫнерникунпа эрнекун та хӗвел пӑхӗ, ҫил ҫӳрҫӗр енчен вӗрнӗрен, сывлӑш нӳрӗклӗхӗ пӗчӗкленнӗрен шӑрӑх чакӗ. Шӑматкун ҫумӑр ҫумӗ, вырсарникун вара каллех аслатиллӗ ҫамӑр ҫума, ҫил вӑйланма пултарӗ. Сывлӑш температури ҫавах 35 градус таран хӑпарӗ.

Ан пӑшӑрханӑр: ҫил нумаях алхасмӗ. Кун хыҫҫӑн республикӑна шӑрӑх ҫанталӑк, чӑн-чӑн ҫулла, килӗ. Чӑваш Гидрометцентрӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, тепӗр пӗр кун ҫумӑр ҫукалӗ, унтан термометр кӑтартӑвӗ ҫӳлерех хӑпарӗ.

Паян ҫӗрле вырӑнӑн-вырӑнӑн ҫумӑр ҫӑвӗ, ҫил хушӑран ҫеккунтра 15 метр хӑвӑртлӑхпа вӗрӗ. Кӑнтӑрла 13 метр хӑвӑртлӑхпа вӗрӗ. Ҫӗрле – 9-14, кӑнтӑрла 23-28 градус ӑшӑ пулӗ.

Шӑматкун ҫумӑр ҫумӗ, сывлӑш температури 27-32 градус пулӗ, ҫӗрле 12-17 градус. Республика кунӗнче те шӑрах ҫанталӑк тӑрӗ. Кӑнтӑрла 28-33 градус ӑшӑ пулӗ, ҫӗрле вара – 14-19 градус.

Ҫу уйӑхӗнчи канмалли кунсем ҫывхараҫҫӗ. Чылайӑшӗ ҫак тапхӑрта лайӑх ҫанталӑкпа киленсе шашлӑк ӑшалать. Ахӑртнех, нумайӑшне ҫак ыйту пӑшӑрхантарать: ҫанталӑк мӗнлерех пулӗ?

Ыран — ӗҫлемелли кун. Ку лайӑх та пуль, мӗншӗн тесен ыран ҫумӑр ҫӑвӗ. Вырсарникун ҫиллӗ пулӗ, ҫумӑр ҫумасть. Тунтикун вара сывлӑш температури кӑнтӑрла 16 градус ӑшӑ таран хӑпарӗ. Каҫ енне ҫурҫӗр районсенче ҫумӑр ҫукалӗ, ҫил лӑпланӗ.

Ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗнче те типӗ ҫанталӑк пулӗ. Кӑнтӑрла 12–17 градус ӑшӑтӗ. Ҫу уйӑхӗн 2-мӗшӗнче пушшех те ӑшӑтма пуҫлӗ: 18–23 градус пулӗ. Кӑнтӑр районсенче аслати пирвайхи хут авӑтӗ.

Ҫитес эрнен иккӗмӗш пайӗнчен пуҫласа сывлӑш температури 27 градус таранах хӑпарма пуҫлӗ, ҫумӑр ҫумӗ.