Шупашкарти Эгер бульварӗнчи пӗр ҫуртра пурӑнакан хӗрарӑм хваттерне пӗр вӗҫӗм ӑпӑр-тапӑр сӗтӗрет. Тасамарлӑха пула таракансем те, кӑшлакан чӗрчунсем те ӗрченӗ. Ара, хӗрарӑм ним те тиркемест, йӑлтах киле йӑтать: кӗленче, хӑма, пӑсӑлнӑ апат-ҫимӗҫ…

Ҫав ҫуртра пурӑнакансене ку питӗ пӑшӑрхантарать. Хваттер хуҫи таракансене пӗтерес тесе ним те тумасть. Ҫынсем ку ыйтупа хула администрацине те, Роспотребнадзора та, ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерствине те ҫитнӗ. Специалистсем хваттере тӗрӗсленӗ, антисанитари хуҫаланнине палӑртнӑ. Анчах хӗрарӑм вӗсен асӑрхаттарӑвне хӑлхана та чикмен.

Ним тума пӗлменрен ҫынсем суда тавӑҫ тӑратнӑ. Ара, хӗрарӑм ниепле ӳкӗте кӗмест. Вӑл каланӑ тӑрӑх, хваттерте кирлӗ япаласем выртаҫҫӗ.

Суд ҫынсем майлӑ пулнӑ. Хӗрарӑма хваттерне тасатттарма, дезинфекци тутарма йышӑннӑ.

Шупашкарти Мускав кӗперӗ

Шупашкарти Мускав кӗперне юсаса ҫӗнетесси малалла пырать. Объекта икӗ тапхӑрпа юсаса ҫӗнетме йышӑннӑччӗ. Пӗлтӗр Республика кунӗнче ӑна савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑччӗ. Анчах вӑйлӑ ҫумӑр вӑхӑтӗнче асфальт ҫав кунах вырӑнтан хускалнӑччӗ. Чӑваш Енӗн транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министрӗ Владимир Иванов Фейсбукра ун чух ӑнлантарнӑ тӑрӑх, асфальта малтанхи кун ҫеҫ хурса пӗтернӗ. Ҫӗнӗскер хытса ӗлкӗреймен, киввипе ҫӗннине сыпӑнтарнӑ ҫӗрте асфальт хускалнӑ. Ӑна ҫийӗнчех юсанӑ.

Кӗпере юсаса ҫӗнетес иккӗмӗш тапхӑр кӗҫех вӗҫленмелле. Михаил Игнатьев Элтепер Шупашкарти объектсенче пулнӑ, кӗпер юсакансен ӗҫӗпе те вӑл паллашнӑ. ЧР влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче ҫырнӑ тӑрӑх, объекта чӳк уйӑхӗн 27-мӗшӗнче хута ярасшӑн.

Шупашкарти полицейскисем спорт лавккинчен кам тумтир вӑрланине тупса палӑртнӑ. Ҫак киревсӗр ӗҫе хулара пурӑнакан 18 ҫулти ҫамрӑк тунӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.

Калинин урамӗнче вырнаҫнӑ суту-илӳ центрӗнчи пӗр лавкка ӗҫченӗсем йӗрке хуралҫисенчен пулӑшу ыйтнӑ. Лавккаран такам куртка йӑкӑртнӑ-мӗн. Камне хӑйсем те курнӑ-ха. Ҫамрӑк каччӑ вӗсен куҫӗ умӗнчех сентре ҫинчи курткӑна тӑхӑннӑ та часрах тухса тарнӑ. Ҫил пек вӗҫсе тухса кайсан та сутуҫӑсем вӑл мӗнлескер пулнине асӑрхаса юлнӑ.

Каччӑна тепӗр талӑкранах тытса чарнӑ. Халӗ вӑл ҫакнашкал ытти преступленипе ҫыхӑннипе ҫыхӑнманнине тӗрӗслеҫҫӗ.

Чӑваш Енре авариллӗ ҫурт-йӗрте пурӑнакансем валли хӑтлӑ хваттерсене куҫараҫҫӗ.

Анчах хӑшӗ-пӗри ҫӗнӗ хваттере куҫасшӑн мар. Вӗсене сӗнекен условисем тивӗҫтермеҫҫӗ-мӗн. Пӗрисене ҫурт ҫывӑхӗнче шкул ҫукки шухӑшлаттарать, теприсене хваттер пӗчӗк пулни килӗшмест – ҫакнашкал тӗслӗхсем те тӗл пулаҫҫӗ.

Шупашкарта 25 авариллӗ ҫуртра пурӑнакан ҫынсем ҫӗнӗ хваттере куҫасшӑн мар. Шупашкар хула администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, халӗ ку ыйтӑва суд урлӑ татса параҫҫӗ.

Палӑртмалла: «Авариллӗ ҫурт-йӗртен куҫарасси» муниципалитет программипе килӗшӳллӗн хулара 263 ҫурта ишсе антармалла. Вӗсенчен 222-шне ҫӗрпе танлаштарнӑ ӗнтӗ, тепӗр 15-шне халӗ ҫӗмӗреҫҫӗ. Пӗр ҫурта списокран кӑларнӑ, мӗншӗн тесен вӑл – культура еткерлӗхӗ.

Шупашкарти арҫын эрехе пула шар курнӑ. Эрехпе минренӗ арҫын урама чӳрече витӗр тухнӑ. Хайхискер суранланнӑ, васкавлӑ медпулӑшу пульницине лекнӗ.

Авӑн уйӑхӗн 22-мӗшӗнче пӗлӗшӗ ҫак арҫынна хваттерте питӗрсе лартнӑ. Кӑштахран, 15 сехетре, Совхоз урамӗнче 16-мӗш ҫуртӑн чӳречи айӗнче ӳсӗрскере тупнӑ. Вӑл питӗрӗнчӗк алӑкран тухайман, ҫавӑнпа виҫҫӗмӗш хутран сикнӗ.

Вырӑна васкавлӑ медпулӑшу ҫитнӗ. Тухтӑрсем арҫынна пульницӑна илсе кайнӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл ҫурӑм шӑммине хуҫнӑ.

Ҫул-йӗр полицийӗ лайӑх енне улшӑнать-ши? Ҫак ыйту тавра пуҫ ватса «Язык успеха» (чӑв. Ӑнӑҫу чӗлхи) ертӳҫи Алпарух (Александр) Блинов халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринче паян ҫырнӑ.

Вӑл пӗлтернӗ тӑрӑх, иртнӗ эрнере вӑл хӑйӗн кил-йышӗпе «Атӑл хӗррине хулари хӑйӑрлӑх патне» чупма кайнӑ. Ҫав кун пур парковкӑна Наци кросӗ иртнӗ май хупнӑ. Ӑна пӗлмен енне Алпарух пӗр вырӑнта машшинӑна хӑварнӑ. Ҫур сехетрен килӗп тесе шухӑшланӑ та чупса кайнӑ. Тепӗр 7-8 минутран телефонпа такам шӑнкӑравланӑ. «Ирхине 7.00-ре! Малтан тытас темерӗм, анчах пиллӗкмӗш хут шӑнкӑравланипе чӗнес терӗм», — ҫырса кӑтартнӑ вӑл. Унти сасӑ машинӑна тепӗр пилӗк минутран куҫармасан эвакуатор чӗнессине систернӗ. «Сире пула мана пуҫлӑхсем асӑрхаттарчӗҫ», — тенӗ ҫул-йӗр инспекторӗ. Унтан вӑл машинӑна хӑвӑртрах илсе кайма хушнӑ.

«Европӑра кӑна малтан асӑрхаттарма пултараҫҫӗ, Раҫҫейре яланах штраф ҫырса параҫҫӗ. Мӗн тӑвас, план... Хальхинче эп чӑнах та тӗлӗнсе кайрӑм. Ҫул полицийӗ улшӑнать-ши?», — тӗлӗннӗ Александр Блинов.

Шупашкарта пурӑнакан 38 ҫулти хӗрарӑм йытӑсене питӗ юратать ахӑртнех. Хайхискер тӑватӑ ураллӑ туса тӗнче тетелӗ урлӑ туянма шутланӑ. Хӗрарӑм сайтра хӑйне килӗшекен йытта курнӑ та сутуҫипе ҫыхӑннӑ. Лешӗ чӗрчуна Мускавран Шупашкара самолетпах яма шантарнӑ.

Хӗрарӑм ӑна ӗненнӗ, 20 пин тенкӗ куҫарса панӑ. Анчах Мускавран самолетпа нимӗнле йытӑ та вӗҫсе килмен. Хӑйне улталанине ӑнланнӑ хӗрарӑм кун пирки полицие пӗлтернӗ.

Йӗрке хуралҫисем сутуҫӑ ӑҫтан пулнине тупса палӑртнӑ. Вӑл – Иваново облаҫӗнчи 25 ҫулти хӗрарӑм, унччен те судпа айӑпланнӑскер. Ултавҫӑ нихӑҫан та йытӑ ӗрчетмен иккен.

Ку тӗслӗх тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Халӗ полицейскисем ҫав хӗрарӑм тума пултарнӑ ытти преступление тӗрӗслеҫҫӗ.

Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан икӗ арҫын ҫынсене Атӑл урлӑ илсе каҫас ӗҫпе аппаланнӑ. Ҫапла майпа вӗсем саккуна пӑснӑ.

24 тата 23 ҫулсенчи ҫамрӑксем кимӗпе ҫынсене Атӑлӑн леш ҫыранне илсе каҫнӑ. Анчах вӗсен лицензи пулман. Ҫитменнне, кимӗсенче хӑрушсӑрлӑх хатӗрӗсем вырнаҫтарман.

Ҫак арҫынсен явап тытма тивӗ. Следстви комитечӗ вӗсен тӗлӗшпе РФ Уголовлӑ кодексӗн 238-мӗш статйин 1-мӗш пункчӗпе клӗшӳллӗн пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

Юлашки вӑхӑтра Шупашкарта педофил ачасене тапӑнни пирки хыпар сарӑлнӑ. Чылайӑшне ку хытах сисчӗвлентернӗ. Авӑн уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Университет урамӗнчи 15-мӗш ҫуртра арҫын шкул ачинчен мӑшкӑллама тӑнӑ имӗш. Хайхискер хӗрачана унчченех йӗрленӗ, вӑл шкултан хӑҫан таврӑнассине пӗлнӗ, ӑна лифтра кӗтсе тӑнӑ-мӗн.

Ҫакнашкал хыпара ҫынсем халӑх тетелӗнче те сарнӑ, репост тунӑ. Педофилӑн сӑнӳкерчӗкӗ те пур.

Анчах ҫакна чӑнах та ӗненмелле-ши? РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗн ертӳҫин аслӑ пулӑшуҫи Олег Дмитриев «Мой город Чебоксары» (чӑв. Манӑн хула Шупашкар) тӗнче тетелӗнчи хаҫата пӗлтернӗ тӑрӑх, унашкал тӗслӗх пулман.

«Про Город» сайтри сӑн

Пилӗк ҫул каялла Шупашкарта пурӑнакан пӗчӗк хӗрачана Руфина Соломоновӑна машина ҫапса кайнӑ. 2013 ҫулта 7-ри Руфина ҫуллахи уйлӑхран таврӑннӑ, ятарласа каҫмалли вырӑнтан ҫул урлӑ утнӑ чухне ун ҫине машина пырса кӗнӗ. Вӑл ҫак таранччен ҫывӑрмалла мар (выр. будрствующая) комӑра пулнӑ. Ҫапса хӑварнӑ водителе вара амнистипе тӗрмерен кӑларнӑ.

Шел те, паян Руфинӑн чӗри тапма пӑрахнӑ. Хурлӑхлӑ хыпара Аня Чижова ячӗллӗ фонд та ҫирӗплетнӗ. Сӑмах май, фонд сипленмен чирпе нушаланакан ачасене пулӑшас енӗпе ӗҫлет.

2016 ҫулта Соломоновсен ҫемйи ҫине тепӗр хуйхӑ йӑтӑнса аннӑ. Ҫар чаҫӗпе Ҫӗнӗ Шупашкар хула администрацийӗ пӗр чӗлхе тупайманнине пула вӗсене хваттертен кӑларса яма хӑтланнӑ. Анчах шӑв-шав ҫӗкленсен ҫемьене урама кӑларса яман.