Чӑваш Енӗн Элтеперӗ ҫумӗнче йӗркеленнӗ литературӑри тата ӳнерти ӗҫсемшӗн патшалӑх премийӗ парассипе тимлекен комисси кӑҫалхи ҫулшӑн ӗҫсене юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен йышӑнма пуҫлать.

Комисси конкурса художество енчен пысӑк пахалӑхлӑ поэзи, проза, драма ӗҫӗсене, литературӑпа искусствоведенири пысӑк пахалӑхлӑ ӗҫсене, искусствӑпа архитектурӑри, халӑхӑн художество тата прикладной пултарулӑхри хайлавсене йышӑнассине пӗлтерет.

Конкурс материалӗсем 5 ҫултан кая мар хатӗрленисем пулмалла. Конкурсчен ҫур ҫултан хальтерех ҫырнисене те йышӑнмӗҫ. Ӗҫсене ҫитес ҫулхи нарӑс уйӑхӗн 1-мӗшӗччен Чӑваш Енӗн Культура, наци ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерствинче йышӑнаҫҫӗ. Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ: 8 (8352) 64-20-68.

Пӗтӗм тӗнчери ваттисен кунӗ умӗн «Советская Чувашия» хаҫат ветерансемпе тӗлпулу ирттернӗ. Калем ӑстисем хаҫатра ӗҫленӗ ҫулсене, ӗҫтешӗсене аса илнӗ, унчченхи сӑнӳкерчӗксене пӑхнӑ.

Сӑмах май, кӑҫал хаҫат 100 тултарчӗ. Ӑна вӑл К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн ҫутӑ та илемлӗ залне ака уйӑхӗн 14-мӗшӗнче пуҫтарӑнса сумлӑн уявланине эпир пӗлтернӗччӗ.

Хаҫатӑн паянхи ӗҫне ӗнер редакцире тӑрӑшнисемпе тишкернӗ чухне: «Хаҫата халӗ мӗн ҫитмест?» — тесе те кӑсӑкланнӑ. «Вырӑс чӗлхине юратӑр. Халӗ «озвучить» сӑмаха «пӗлтернӗ, каласа кӑтартнӑ» пӗлтерӗшпе усӑ курма юратаҫҫӗ. Эпӗ ку сӑмахӑн 20 синонимне тупрӑм. Сӑмахсем вырӑнлӑ пулмалла», — кӗскен сӗннӗ Николай Пейков ветеран.

Чӑваш академи драма театрӗ

Чӑваш Республикин Информаци политикин тата массӑллӑ коммуникацисен министерстви К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн юбилейлӑ сезонне халалласа ҫырнӑ массӑллӑ информаци хатӗрӗсен хушшинче конкурс ирттерет. МИХсем хушшинче йӗркеленӗ конкурса, шел пулин те, пурте хутшӑнаймӗҫ. Телерадиокомпанисем, телевидени студийӗсем, радиостанцисем, Чӑваш Енри пичет кӑларӑмӗсен редакцийӗсем, журналистсем. Ҫав шутра — штатра тӑманнисем те, пултарулӑх конкурсне ӗҫсене тӑратайӗҫ-ха. Анчах электронлӑ кӑларӑмсен айккинче юлма тивет.

Конкурс ӗҫӗсене министерство ҫакӑн пек номинацисенче хаклӗ: «Республикӑри пичет МИХӗсенчи чи лайӑх хайлав (хайлавсен ярӑмӗ)»; «Районти (хулари) пичет МИХӗсенчи чи лайӑх хайлав»; «Телевиденири чи лайӑх материал (программа, программа ярӑмӗ, сюжет, социаллӑ видеролик)»; «Чи лайӑх радиоматериал (программа, программа ярӑмӗ, сюжет, социаллӑ аудиоролик)».

Ӗҫсене кӑҫалхи кӑралчӑн 1-мӗшӗнчен пуҫласа чӳк уйӑхӗн 10-мӗшӗччен хатӗрленисене чӳк уйӑхӗн 10-мӗшӗчи каҫхи пиллӗк сехетчен министерствӑра йышӑнӗҫ.

Паян К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ черетлӗ, ҫапах та ыттисенчен уйрӑлса тӑракан сезона уҫрӗ. Артисчӗсем те ытти чухнехиллех выляҫҫӗ-ха, спектакле лартаканнисем те яланхиллех тӑрӑшнӑ-ха. Тӗп расналӑхӗ — А. Островский пьеси тӑрӑх Хусанта лартнӑ «Хӑв пурӑнас килнӗ пек ан пурӑн» спектакльтен театр летопиҫне пуҫарнӑ культура тата ӳнер учрежденийӗ хӑйӗн асамлӑ чаршавне хальхинче ҫӗрмӗш сезон уҫни. Хальхинче куракана «Вӗри юнлӑ ҫемҫе чун» спектакль кӑтартрӗҫ.

Театра килекенсене ҫак ятпа хаваслӑ сӑнарсем урамранах кӗтсе илчӗҫ.

Юбилейлӑ сезона Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев та килсе ҫитрӗ. Спектакль умӗн вӑл театрӑн артисчӗсене хисеплӗ ят панине ӗнентерекен паллӑсене пачӗ. Аса илтерер, Сергей Иванова маларахах Чӑваш халӑх артисчӗ ята пама йышӑннӑччӗ, Аркадий Андреева — Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ.

Чӑваш патшалӑх филармонийӗнчи пултарулӑх ушкӑнӗсене культурӑн ытти учрежденине куҫарнӑ. Мӗншӗн? Филармони ҫуртне юсаса ҫӗнетесшӗн.

Унта юсав ӗҫӗсем кӑҫалхи авӑн уйӑхӗнче пуҫланнӑ. Ку ӗҫе часах вӗҫлеймӗҫ: 2020 ҫул тӗлне ҫеҫ.

Юсав ӗҫӗсем пынӑ вӑхӑтра симфони капеллине Шупашкарти Ф.Павлов ячӗллӗ музыка училищине тата Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрне куҫарнӑ. Юрӑпа ташӑ ансамблӗ Трактор тӑвакансен культура керменне куҫса кайнӑ. Хӑй филармони Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче тата Трактор тӑвакансен культура керменӗнче ӗҫлӗ.

Куҫса кайнӑ пулсан та филармонири ушкӑнсен ҫӗнӗ пултарулӑх сезонӗ юпа уйӑхӗнче уҫӑлӗ.

Римма Прокопьева

Чӑвашла ҫырнӑ кӗнеке ал ҫырӑвӗсен конкурсӗн ҫӗнтерӳҫисене палӑртакан комисси хӑйӗн ӗҫне кӑҫаллӑха вӗҫленӗ, чи маттуррисене палӑртса сумлӑ премисене кама памаллине ҫирӗплетнӗ.

Чӑваш Енӗн Информполитика министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, комисси пайташӗсем пысӑк ӗҫ туса ирттернӗ, ал ҫырусене тӗплӗ тишкернӗ, чӗлхине хак панӑ, хайлавсен стильне, композицине танлаштарнӑ, произведенисен воспитани сӗмне шыранӑ, вӗсем кӑмӑл-сипет тӗлӗшӗнчен еплерех калӑпланнине пахаланӑ.

Ҫапла майпа «Шкул ӳсӗмне ҫитмен тата пуҫламӑш классенче вӗренекен ачасем валли ҫырнӑ хайлав» номинацире Николай Ларионовӑн «Шураҫка» ал ҫырӑвне чи лайӑххи тесе палӑртнӑ, уншӑн автора 50 пин тенкӗлӗх грант пама йышӑннӑ. «Вӑтам классенче вӗренекен ачасем валли хайланӑ произведени» номинацире палӑрса Марина Карягина «Ҫӑкӑрпа сахӑр» хайлавӗшӗн 75 пин тенкӗ илнӗ. Виҫҫӗмӗш номинацире Римма Прокопьевӑна ҫитекен пулман. Аслӑ классенче ӑс пухакансем валли шӑрҫаланӑ хайлавсене тишкерсе комисси пайташӗсем Римма Прокопьевӑн «Сар хӗвел хӗрелсен» ал ҫырӑвне пысӑк хак панӑ.

Малалла...

Чӑваш Енри туризм пирки калаҫнӑ май республикӑри паллӑ журналист Андрей Иванов Чӑваш Енӗн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен, архив ӗҫӗсен министрне Константин Яковлева ӳпкелени сисӗнет.

Аса илтерер, кӑҫал Куславккара дебаркадер вырнаҫтарманнине Чӑваш халӑх сайчӗ те пӗлтернӗччӗ. Пристане тытса тӑма ытти ҫул Куславкка район администрацийӗ укҫа уйӑрса пулӑшнине пӗлетпӗр-ха. Пӗлтӗр тата пристане юсама май килмен, ҫавна кура Шупашкарти юханшыв порчӗ культура министрне асӑрхаттарнӑ, анчах Константи Яковлев ҫырӑва хуравламан та имӗш.

Куславккари дебаркадера урӑх хулана илсе кайнӑ, кӑҫалхи ҫулла теплоходсем ҫӳренӗ тапхӑрта Куславкка туристсене йышӑнайман, ҫакӑ унта курма пыракансен шутне те витӗм кӳнӗ.

«Куккуклӑ сехет» спектакль афиши. Марина Карягина сӑн ӳкерчӗкӗ

Ҫак кунсенче Мускавра Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн гастролӗ пырать. Унта артистсем виҫӗ спектакльпе: «Вӗри юнлӑ ҫемҫе чун», «Куккуклӑ сехет», «Манра Пихампар чунӗ» — ятлисемпе кайнӑ. Ӗнер кӑтартнӑ Марина Карягинӑн «Куккуклӑ сехет» драмине курма «чӑваш артисчӗсен виҫӗ ӑрӑвне вӗрентсе кӑларнӑ профессорсем те» пынӑ. Кун пирки артистсемпе Мускава кайнӑ «Хыпар» хаҫат журналисчӗ Надежда Смирнова издательство ҫурчӗн сайтӗнче пӗлтернӗ.

Щепкин ячӗллӗ театр аслӑ училищин профессорӗсем Татьяна Аносова тата Тамара Лякина спектакле те, артистсене те ырланӑ.

Татьяна Аносова, сӑмахран, Сергей Ивановпа Петр Садовникова хӑй вӗрентнине палӑртнӑ. Вӗсем пирки вӑл: «Маттур», — тесе каланӑ.

Ҫакна та аса илтерер: Ӗпхӳре тӗрӗк театрӗсен «Туганлык» пӗтӗм тӗнчери фестивалӗнче «Куккуклӑ сехет» спектакль лартнӑччӗ, «Чи лайӑх сценографи» номинацире Валерий Яковлев режиссера палӑртнӑччӗ.

Ыран «Чӑваш вӑрманӗ» наци паркӗнче кӑмпа фестивалӗ иртет. Ӑна Шӑмӑршӑ районӗнчи Баскак ялӗ патӗнчи «Липовый край» (чӑв. Ҫӑкалӑх енӗ) кану вырӑнӗнче ирттерӗҫ.

Фестивале йӗркелекенсем кӑмпа ярмӑркки, кӑмпаран пӗҫернӗ апат-ҫимӗҫ куравӗ, «Грибной марафон» (чӑв. Кӑмпа марафонӗ) тупӑшу иртессе пӗлтереҫҫӗ. Кайран пурте пӗрле пухӑнса кӑмпа яшки ҫийӗҫ, ҫӗнтерӳҫӗсене тӗрлӗ парнепе хавхалантарӗҫ.

Чӑваш Енӗн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗсен министерстви ку пулӑма туризмӑн ҫӗнӗ енӗ тесе хаклать. Ку вӑл пулӑм туризмӗ шутланать иккен. Раҫҫейре ку вӑл ҫӗнӗ ен, анчах вӑй илсе пырать теҫҫӗ.

Шӑмӑршӑ районӗнчи Баскак ялӗ патӗнче иртекен кӑмпа фестивальне май пулсан ыран пурне те ҫитсе курма чӗнеҫҫӗ.

Валерий Клментьев тата Елена Краснова

Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев республикӑн тӗрлӗ отраслӗнче тӑрӑшакан темиҫе ҫынна чыслама йышӑннӑ. 99-мӗш номерлӗ хушура культура ӗҫченӗсен ячӗ те пур.

Музыка искусствинче нумай ҫул тӑрӑшса ӗҫленӗшӗн «Самана» вокал ушкӑнӗн юрӑҫине, Чӑваш наци конгресӗн президенчӗн пӗрремӗш ҫумне, ӗҫ тӑвакан комитет председательне Валерий Клементьева «Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ» хисеплӗ ят панӑ.

Елена Красновӑна (ӑна чылайӑшӗ Османова тесен пӗлет пулӗ) «Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ» ят панӑ.

Артистсене маларах та чысланӑччӗ. Кӑҫалхи ака уйӑхӗн 5-мӗшӗнче К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн артистне Сергей Иванова Чӑваш Республикин халӑх артисчӗ хисеплӗ ят панӑччӗ, театрӑн тепӗр ӗҫченӗ, Аркадий Андреев, Сергей Ивановпа пӗр кун Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ пулса тӑнӑччӗ.