Ипполит Николаевичпа Елизавета Кирилловна Николаевсем ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗнче пӗрлешнӗ. Унтанпа 55 ҫул иртнӗ. Мӑшӑр халӗ те шӑкӑл-шӑкӑл калаҫса пурӑнать.

Вӗсем Шупашкар районӗнче вӗреннӗ чухне паллашнӑ. Ипполит Николаевич 1954 ҫулта ҫара кайнӑ. Вӑл Венгрие ирӗке кӑларнӑ ҫӗре хутшӑннӑ. Ҫартан таврӑнсан, 1957 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗнче, Ипполит Елизаветӑна качча тухма ыйтнӑ.

Вӗсем ҫав кунах Хыркассинчи ял Канашне кайса ҫырӑннӑ. Мӑшӑр икӗ хӗр ҫуратса ӳстернӗ, халӗ вӗсен пилӗк мӑнук, вӗсен сакар ачи пур. Николаевсем 1960 ҫулта Ҫӗнӗ Шупашкара пурӑнма куҫнӑ. Ипполит Николаевич — водительте, Елизавета Кириллавна бригадирта ӗҫленӗ.

Ҫу уйӑхӗн 15-24-мӗшӗсенче Чӑваш Енре СПИДран вилнӗ ҫынсене асӑнмалли пӗтӗм тӗнчери куна халалласа декада ирттерӗҫ. ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫак тапхӑрта ВИЧ пуррипе ҫуккине тӗрӗслеме май пур. Республикӑри СПИДпа кӗрешмелли тата профилактика центрӗнче вара 8 сехетрен пуҫласа 16 сехетчен сывлӑха тӗрӗслеме май пур. Ку – тӳлевсӗр, кирлӗ пулсан ят-шыва та кӑтартмаҫҫӗ.

Кунсӑр пуҫне ҫу уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Шупашкарти медицина колледжӗнче «Стоп ВИЧ\СПИД» акци ирттерӗҫ. Ҫу уйӑхӗн 21-мӗшӗнче вара 11 сехетре Лакрей вӑрманӗнче анонимлӑ майпа анкетировани витӗр тухма пулать, ыйтусем пама та май пулӗ.

Ака у йӑхӗн 30-мӗшӗ тӗлне республикӑра 2362 ҫын ВИЧ-инфекциллӗ шутланать. Вӗсенчен 64-шӗ вилнӗ.

Ҫӗнӗ Шупашкарти «Химпрома» Шупашкарти районсен хушшинчи ҫутҫанталӑка сыхлакан прокуратура 3 пин тенкӗлӗх штрафланӑ. Мӗншӗн? Сывлӑша вараланӑшӑн.

Инвентаризаци вӑхӑтӗнче производство лапамӗсенче сывлӑша варалакан 1 пин ытла ҫӑлкуҫ пуррине тупса палӑртнӑ. Ытларахӑшӗ – кремниорганика, водород перекиҫӗн тата ҫурмапродуктсен органика продукчӗсен цехӗсенче.

Ку йӗркене пӑснине палӑртнӑ. Шупашкарти районсен хушшинчи ҫутҫанталӑка сыхлакан прокуратура пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫакӑншӑн «Химпром» предприятие 3 пин тенкӗ штраф тӳлеттермелле тунӑ.

Шӑмӑршӑ районӗнчи пӗр ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхне судпа айӑпласшӑн. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, хӗрарӑма хӑйӗн ӗҫне лайӑх пурнӑламаншӑн айӑпласшӑн.

Следстви версийӗ тӑрӑх, пӗлтӗрхи раштав уйӑхӗн 15-мӗшӗнче хӗрарӑм Анат Чаткас ял тӑрӑхӗнчи пӗр ялта ҫул сарасси пирки пӗлӗшӗпе, пӗр фирмӑн генеральнӑй директорӗпе, килӗшӳ алӑ пуснӑ.

Унтан вӑл ыйтнипе подрядчик ӗҫе пурнӑҫлани пирки актсем ҫырнӑ. Кайран ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ документа бухгалтерие тӑратнӑ. Кун хыҫҫӑн контрагент шучӗ ҫине 175 пин тенкӗ ытла куҫнӑ.

Анчах ҫул сарас ӗҫ вӑраха тӑсӑлнӑ. Тӗрӗссипе, полицейскисем интересленме тытӑнсан ҫеҫ ӗҫ вырӑнтан хускалнӑ. Пуҫиле ӗҫе суда ярса панӑ. Пуҫлӑх айӑпне йышӑнса тӑкака саплаштарнӑ.

Шупашкарта пурӑнакан виҫӗ ача ашшӗне шырани пирки Чӑваш халӑх сайтӗнче пӗлтернӗччӗ. Денис Павлов темиҫе кун каялла арӑмӗ патне шӑнкӑравланӑ, хӑй сывӑ тата чӗрӗ пулнине пӗлтернӗ. Кайран арҫын каллех ҫухалнӑ.

Апла пулин те полицейскисем ӑна малалла шыраҫҫӗ. Аса илтерер: Денис Павлов, 32 ҫултискер, ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче ҫухалнӑ. Ун чухне вӑл Элӗк районне документсем тума каятӑп тесе хӑварнӑ. Анчах унта вӑл ҫитеймен. Арӑмӗ каланӑ тӑрӑх, арҫын унччен пӗрре те ҫухалса ҫӳремен.

Ҫу уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Денис хӑйӗн телефонне ҫутнӑ. Арӑмӗ Ольга ун патне тӳрех шӑнкӑравланӑ. Денис Мускавра пулнине, унта шапаша кайнине пӗлтернӗ. Анчах Шупашкарта та вӑл лайӑх ӗҫлесе илнӗ-ҫке-ха. Шӑнкӑрава детализациленӗ хыҫҫӑн Денис Волгоградран шӑнкӑравлани ҫиеле тухнӑ.

Ҫӑлавҫӑсен ӗнене те ҫӑлма тивнӗ. Хуҫи ӑна, юханшыв хӗрринче путнӑскере, хӑй тӗллӗн кӑларайман.

Чӑваш Республикинчи шыравпа ҫӑлав служби пӗлтернӗ тӑрӑх, ку ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗнче пулнӑ. Шупашкар районӗнчи Тренькассинче пурӑнакан хӗрарӑм ӗнине уя ҫитерме илсе тухнӑ. Лешӗ юхан шыв хӗррине шыв ӗҫме кайнӑ та лачака ӑшне путса ларнӑ.

Ӗне унтан хӑй тӗллӗн тухайман. Хӗрарӑм ҫӑлавҫӑсене чӗнсе илнӗ. Лешсем вырӑна ҫитсен вӗренпа, ытти хатӗрпе усӑ курса ӗнене туртса кӑларнӑ. Ӗне ҫур метр тарӑнӑш лачакара путса ларнӑ-мӗн. Выльӑх халӗ чиперех.

Андрей Павлов

Ӗнертенпе, ҫу уйӑхӗн 11-мӗшӗнченпе, Ҫӗрпӳ район администрацине Андрей Павлов ертсе пыма пуҫланӑ. Унӑн кандидатурине малтан республикӑри конкурс комиссийӗ пӑхса тухнӑ. Унтисен «али витӗр» тухнӑскере Районти депутатсен пухӑвӗн XIV черетсӗр ларӑвӗнче ырланӑ, депутатсем кандидатурӑшӑн сасӑланӑ.

Ҫӗнӗ пуҫлӑх Мускаври гуманитарипе экономика институтӗнче тата Раҫҫейӗн коопераци университетӗнче вӗреннӗ. Ӗҫ биографине район администрацийӗн сайтӗнче хальлӗхе пичетлеменччӗ.

38 ҫулти пуҫлӑх Ҫӗрпӳ районӗнчи Чурачӑкра ҫуралнӑ. Муниципалитета вӑл Районти депутатсен пухӑвӗн хальхи созывӗ вӗҫлениччен ертсе пырӗ.

Ҫӗрпӳ район администрацийӗн унчченхи пуҫлӑхӗн Александр Казаковӑн контракчӗ кӑҫалхи пуш уйӑхӗнче вӗҫленнӗччӗ.

Ҫанталӑк сивӗ тӑнӑ май ҫынсем хваттерсенче шӑнаҫҫӗ. Кӳршӗ республикӑра ҫӗнӗрен ӑшӑ панӑ. Ҫак кунсенче Чӑваш Енре те ку ыйтӑва хускатнӑ.

Паян Шупашкарти ача пахчисемпе шкулсене ӑшӑ панӑ. Кун пирки «Мари Эл тата Чӑваш Ен» Т Плюс филиалӗн пресс-служби пӗлтерет.

Шупашкар хула администрацийӗн вӗренӳ управленийӗ паянтан ача пахчисемпе шкулсене ӑшӑ парасси пирки йышӑну тунӑ. Паянхи 14 сехет тӗлне хулари 16 вӗренӳ учрежденине ӑшӑ панӑ

Ҫӗнӗ Шупашкарта та ачасем шӑнмӗҫ. Унта та ача пахчисемпе шкулсенче пӑрӑхсем ӑшӑ ӗнтӗ. Мэри хулари ҫуртсене ӑшӑ парасси пирки ыйтӑва сӳтсе явать.

Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ сайтӗнче тӳре-шара мӗн чухлӗ ӗҫлесе илни пирки ҫырса кӑтартнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, иртнӗ ҫул Михаил Игнатьев Элтепер 3,74 миллион тенкӗ ӗҫлесе илнӗ. Ку вӑл виҫемҫулхинчен 250 пин тенкӗ ытларах. Кунсӑр пуҫне унӑн хушма тупӑш 424 пин тенкӗпе танлашнине кура пӗтӗмӗшле 4,16 миллион тенке ларнӑ.

Иван Моторин премьер-министрӑн тӗп тупӑшӗ 4,35 миллион тенкӗ, 900 пин тенки пурлӑх сутса туни тесе хыпарланӑччӗ. ЧР Элтеперӗн администрацийӗн ертӳҫи Юрий Егоров пӗлтӗр 3,51 миллион тенкӗ ӗҫлесе илнӗ. Тӗп суйлав комиссийӗн пуҫлӑхӗ Александр Цветковӑн тупӑшӗ 3,5 миллион тенкӗпе танлашнӑ.

Министрсен тупӑшӗ пирки сӑмаха паян иртнӗ чӑваш парламенчӗн сессийӗнче хускатнӑ. Светлана Енилина финанс министрӗ республикӑри тӳре-шаран шалӑвӗ пӗлтӗр ӳсменнине пӗлтернӗ. Сӑмах май, вӑл пӗлтӗр унчченхинчен 255 пин тенкӗ сахалрах ӗҫлесе илнӗ. Финанс министрӗ депутатсене ӑнлантарнӑ тӑрӑх, тӳре-шаран пӗтӗмӗшле тупӑшӗ пысӑкланни пурлӑх сутса тупӑш курнипе, преподавательте тӑрӑшнипе, усӑ курма отпускшӑн компенсаци илнипе ҫыхӑннӑ.

Малалла...

Шупашкарӑн Кӑнтӑр-Хӗвеланӑҫ районӗнчи Граждан урамӗнчи «Эльмен урамӗ» «С.П. Королев академик урамӗ» ячӗллӗ пулӗ. Чарӑну ятне ылмаштарасси ҫинчен йышӑнӑва Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков алӑ пусса ҫирӗплетнӗ. Йышӑнӑва вӑл вырӑнти хӑй тытӑмлӑхӗн пӗтӗмӗшле принципӗсем ҫинчен калакан федераци саккунӗпе тата Чӑваш Республикин администраципе территори йӗркелӗвӗ ҫинчен калакан саккунӗсемпе килӗшӳллӗн тунине палӑртнӑ.

Шупашкар хула администрацийӗн ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑхпа хӑтлӑх кӗртессипе ӗҫлекен управлени чарӑну ятне вырӑсла тата чӑвашла ҫырассишӗн яваплине палӑртнӑ. Чарӑнусене икӗ чӗлхепе ҫырмалли чӗлхесем ҫинчен калакан саккунпа килӗшӳллӗн пурнӑҫланса пымалли паллӑ-ха. Ҫапах та тӳре-шара йышӑнӑвӗнче ҫавна палӑртни пӑсӑк пулас ҫук.