Республика кунне тата Ӗҫ ҫыннин ҫулталӑкне халалласа Шупашкарта «Ача-пӑча Акатуйӗ» фестиваль-конкурс ирттерме палӑртса хунӑ. Ӑна ҫӗртме уйӑхӗн 21-мӗшӗнче пухӗҫ. Вӑл Шупашкарти А.Г. Николаев ячӗллӗ паркра пулмалла.

«Ача-пӑча Акатуйне» йӗркелекенсем чӑвашсен ырӑ йӑлине тӗпе хурса ирттересшӗн. Уяв программине чӑваш юррин тата ташшин конкурсне (фольклор, халӑх тата эстрада сӗмӗллине те хаклӗҫ), «Ӗҫ ҫыннине мухтатпӑр» ӳкерчӗксен конкурсене, «Шупашкар хула паттӑрӗ» ятпа 9–10 ҫулти арҫын ачасем хушшинче вӑй виҫмелли ӑмӑртӑва тата ыттине кӗртнӗ.

Фестиваль-конкурса хутшӑнас текенсенчен Шупашкарти «Ровесник» (чӑв. Тантӑш) культура ҫурчӗ кӑмӑл пуррине палӑртакан ҫырусене ҫӗртме уйӑхӗн 15-мӗшӗччен йышӑнать. Вӗсене О. Беспалов урамӗнчи 2 «а» ҫурта ҫитерсе те, rovesnik@cbx.ru электрон пуштӑпа та ярса пама юрать. Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ 23-04-66.

Муркашра ҫак ялава хӑпартнӑ

Муркаш районӗнче ҫамрӑк армеецсен «Зарницӑпа» «Орленок» ҫарпа патриотизм вӑййисене уҫнӑ чухне ялава пӑтраштарса янӑ. Пӑтӑрмахӗ ҫу уйӑхӗн 18-мӗшӗнчех сиксе тухнӑ пулин те тӗнче тетелӗнче ку темӑна паян та сӳтсе яваҫҫӗ.

Районти шкул ачисене пухса ирттерекен ҫак мероприятие Раҫҫейӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ, депутачӗ кӑна мар, вӗренӳ енӗпе ӗҫлекен комитечӗн ертӳҫин ҫумӗ Алена Аршинова та, районти тӳре-шара та хутшӑннӑ.

Эдурад Мочалов ятлӑ вӑл тӑрӑхри хастар хӑйӗн блогӗнче ҫырнӑ тӑрӑх, вӑйӑсене официаллӑ майпа уҫнӑ самантра Серби Республикин ялавне хӑпартнӑ.

Кун пек кӑлтӑк сиксе тухнишӗн Эдурад Мочалов район администрацийӗн пуҫлӑхне Ростислав Тимофеева, район пуҫлӑхне Игорь Николаева ятлать, намӑслантарса ӗҫрен кӑларса ямалла тесе вӑрҫать, патшалӑх элемне хисепе хуманни тесе хакланӑ май прокуратурӑн мера йышӑнмалла тесе шухӑшлать. Хыпара сӳтсе явнинче Станислав Упасси блогер: «Пӑтранчӑклӑ самана — кӑлтӑрмач-шоу самани...» — тесе лӑплантарма тӑрӑшнӑ. «Мӗн тумалла? Самани, ӗнте, халӗ ҫавнашкал — пӑтранчӑклӑ. Тарӑхни кирлӗх те мар. Хам, тейӗпӗр, кулӑш шайӗнче кӑна иртерме тӑрӑшатӑп», — ҫырнӑ вӑл комментарире.

Малалла...

Чӑваш Енре тӳре-шара йышӗ чакнӑ. Кун пирки официаллӑ статистика ӗнентерет.

Пуш уйӑхӗн вӗҫӗ тӗлне пирӗн республикӑра патшалӑхӑн гражданла служащийӗсен йышӗ 5,3 пин ҫынпа танлашнӑ. Шӑп та лӑп ҫулталӑк каяллахипе пӑхсан йыш 4 процента яхӑн чакни сисӗнет.

Федерацин патшалӑх органӗсенче 3979 ҫын тӑрӑшнӑ, ку вӑл унччен илсе кӑтартнӑ датӑринчен 3,4%, е 140 ҫын, сахалтарах.

Республикӑн влаҫ органӗсенче те 3979 ҫын тар тӑкать. Пӗлтӗрхи пуш уйӑхӗнчипе танлаштарсан, унти портфельлӗ йыш 3,4% чакнӑ. Цифра ҫине куҫарсан, 75 ҫын сахалтарах пулин те ӗҫе пурнӑҫлама ӗлкӗрсе пыраҫҫӗ.

Вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсенче те тӗрлӗ тивӗҫе пурнӑҫлакансен шутне кӑштах пӗчӗклетнӗ. Кӑҫалхи пуш уйӑхӗнче унта 2578 ҫын тимленӗ. Вӗсен йышне 1,5% процент, е 40 ҫын, чакарнӑ.

Валентин Шурчанов тӑвансем пӗр партире пулни аван тесе шухӑшлать

Сулав ҫывхарнӑ май политиксен хушшинче ӑнланманлӑхсем сиксе тухнине эпир ҫырнӑччӗ-ха. Пӗр парти пайташӗсем те пӗр-пӗринпе тем пайлама тытӑннӑ самантра тем тӑвакан та пур. Коммунистсем пирки каласан, Валентин Шурчановпа пӗр чӗлхе тупайманнисем унӑн карикатурисене сарма тытӑннине те эпир пӗлтернӗччӗ.

Валентин Шурчанова парти пайташӗсенчен хӑшӗсем хӑйӗн ывӑлне ҫул уҫса пырать тесе ӳпкелени те пулнӑччӗ. Чӑвашри коммунистсен ертӳҫи Фейсбукра ҫырнӑ тӑрӑх, пӗр ҫемьерисем пулни организаци тӑнӑҫ аталаннине тата пӗр шухӑшлине пӗлтерет тесе ӑнлантарнӑ. Ун пек тӗслӗхсем «миллионшар» тенӗ май Англине, Германие тата Раҫҫее тӗслӗх вырӑнне илсе кӑтартнӑ. Партирен тухнӑ Дмитрий Евсеева та хӑй вӑхӑтӗнче аппӑшӗ (вырӑсла каласан, тётя) илсе пынӑ-мӗн.

«Ирӗклӗх» халӑх пӗрлӗхӗ ҫак кунсенче ҫӗнӗ акци пуҫланӑ — чӑвашла хӑю салатассине. Чӑвашла хӑю сарӑ тӗслӗ, хӗрлӗ йӑрӑмлӑ. Сарлакӑшӗ 2,5 см. Ҫапла май вӑл чӑваш ялавӗнчи тӗссене сӑнлать. Акцин срокӗ ҫук, ӑна хастарсем ҫулталӑкӗ-ҫулталӑкӗпех ирттерме планлаҫҫӗ.

Чӑвашла хӑю валеҫнӗ май «Ирӗклӗх» ятарлӑ конкурс та пуҫланӑ, ӑна «Хӑюллӑ пул, пурне те хӑюллантар!» ят панӑ. Чӑвашла хӑйӑва тум ҫине ҫаклатнӑ хыҫҫӑн сирӗн сӑн тумалла та «Ирӗклӗх» хастарӗсене ярса памалла (вӗсене «Контактра» халӑх тетелӗнчи ушкӑнра тупма пулать). Чи хӑюллисен йышӗнчен пӗрне суйласа мӗнле те пулин парнепе чыслама та палӑртнӑ.

Чӑвашла хӑю илес тесен «Ирӗклӗх» пӗрлӗх пайташӗсемпе ҫыхӑнӑр. Инҫетрисем ҫак хӑйӑва «СУМ» лавкка урлӑ туянма пултараҫҫӗ — хакӗ 15 тенкӗ.

Раҫҫейри монохуласене уйрӑм менеджерсем сыватӗҫ. Кун пек йышӑнӑва нумаях пулмасть ҫӗршыв шайӗнче йышӑннӑ. Социаллӑ экономика пурнӑҫ енчен кӑткӑс монопрофильлӗ муниципалитетсенчен вуннӑшӗнче ҫывӑх вӑхатра проект офисӗсем уҫӑлмалла. Вӗсен пуҫлӑхӗсем пулса Мускавран ятарласа ҫирӗплетнӗ менеджерсем тӑрӑшӗҫ. Ҫав ҫынсен тӗп ӗҫ вырӑнӗ пӗчӗк хуласенче пулмӗ - лару-тӑрӑва вӗсем аякранах йӗркелесе-пӑхса тӑрӗҫ, кирлех пулсан вырӑна ҫитсе кайӗҫ.

Пирӗн республикӑри хуласенчен монопрофильлисен шутне Канаш, Улатӑр, Ҫӗмӗрле, Сӗнтӗрвӑрри кӗрет. Раҫҫейӗпе ун йышшисем — 300 ытла.

Социаллӑ экономика енӗпе паян чи хӑрушӑ списокра 100 хула шутланать. Унта Канаш те лекнӗ. Маларах асӑннӑ тепӗр виҫҫӗшӗ лару-тӑру япӑхланас хӑрушлӑх пуррисен йышне кӗреҫҫӗ.

Йӗкӗреш ҫут тӗнчене килни — сайра тӗслӗх. Нумаях пулмасть Муркаш районӗнчи Кашмаш ялӗнче пурӑнакан Александр Аркадьевичпа Ольга Кронидовна Зайцевсен ҫемйинче йыш хушӑннӑ — ҫут тӗнчене тӳрех икӗ ача килнӗ.

Мӑшӑр вӗсене питӗ кӗтнӗ. Ывӑлпа хӗр пӗр харӑс ҫуралнинчен пысӑкрах телей тата мӗн пур-ши? Ашшӗ-амӑшӗ тӗпренчӗкӗсем валли сайра тӗл пулакан ят шыраса тупнӑ: Еванжелина тата Максимилиан.

Муркаш районӗнче кӑҫал ку таранччен йӗкӗреш ҫуралман. Еванжелинӑпа Максимилиан — пӗрремӗш. Районти ЗАГС пайӗн специалисчӗсем ача ҫуралнине ӗнентерекен свидетельствӑна савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура панӑ, парнепе хавхалантарнӑ.

Ҫу уйӑхӗн 23-мӗшӗнче республикӑра ҫул ҫинче икӗ ҫын вилнӗ. Иккӗшӗ те — водитель айӑпӗпе. «Нурӑс – Патӑрьел – Елчӗк» ҫул ҫинче правасӑр водитель руле итлеттереймен — ҫаврӑнса ӳкнӗ. Водитель вырӑнтах вилнӗ. 16 ҫулти пассажира вара Патӑрьелти пульница илсе ҫитернӗ.

21 сехетре «Вӑрнар — Упи — Красноармейски» ҫул ҫинче паллӑ мар водитель ҫуран утакан ҫын ҫине кӗрсе кайнӑ. 55 ҫулти арҫын ҫавӑнтах сывлама чарӑннӑ. Васкавлӑ медпулӑшу киличченех… Водитель вара вырӑнтан тарнӑ.

Патшалӑх автоинспекцийӗ ҫак аварие куракансене шырать. Вӗсене 24-27-97 е 24-27-11 номерпе шӑнкӑравлама ыйтаҫҫӗ. Патшалӑх автоинспекцийӗ ҫынсен шӑпишӗн пӑшӑрханать. Ӳсӗр водительсене курсан 8(8352) 24-27-11, 24-07-70 номерсемпе шӑнкӑравлама та ыйтаҫҫӗ.

Канашри машиностроени савутӗнче хальхи йышши лифтсем кӑларма тытӑнӗҫ. Предприяти саккас илнӗ ӗнтӗ: 100 лифт кӑлармалла.

Канашри савут ҫӗнӗ производствӑна алла илет. Ытларах вӑл унччен сортлакан хатӗр-хӗтӗрӗ кӑларӗ. «Канмаш» ҫулталӑкне 1200 кабина тӑвӗ.

Раҫҫейре лифтсем питӗ кирлӗ. Ӑна лайӑх туянаҫҫӗ. Лифта темиҫе савут ҫеҫ кӑларать. Чылайӑшӗ кивелнӗ ӗнтӗ, вӗсене тахҫанах улӑштармалла. Ҫулталӑкне 35 000 лифт кирлӗ.

Канашра лифт кӑларма тытӑнас ӗҫе 300 миллион тенкӗ инвестици хывнӑ. Савут директорӗ каланӑ тӑрӑх, вӗсен пахалӑхӗ ют ҫӗршывра кӑларнисенчен япӑх пулмӗ. Лифтсем 400–1250 килограмм чӑтаканнисем, видеосӑнавпа тата сенсор экранпа пулӗҫ.

Саккас панӑ 100 лифта Хусана, Самара, Мари Республикине ӑсатӗҫ, Шупашкарта та хӑварӗҫ.

Ҫу уйӑхӗн 23-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн артисчӗсем гастроле тухса кайнӑ. Вӗсем Николай Терентьевӑн пьеси тӑрӑх хатӗрленӗ «Ыйхӑ ҫухатнисем» спектакле тата Владимир Илюховӑн «Как Настенька чуть Кикиморой не стала» постановкӑна лартӗҫ.

Артистсем асӑннӑ спектакльсене Самар облаҫӗнче тата Тутар Республикинче лартӗҫ. Гастроль икӗ эрнене тӑсӑлӗ. Спектакльсенче РФ тава тивӗҫлӗ артистки тата ЧР Халӑх артистки Любовь Федорова, ЧР тава тивӗҫлӗ артисчӗсем Сергей Иванов, Александра Зайцева, Елизавета Хрисанфова тата Ирина Иванова, Александр Петров, Алексей Степанов артистсем вылӗҫ.

Малтанах артистсем Тутарстанри Аксу, Нурлат районӗсене ҫитӗҫ.