Чӑваш Енрен Ленинград облаҫӗнчи Тосно районӗнне кайнӑ арҫын «Питӗр – Мускав» маршрутпа ҫӳрекен пуйӑс айне лекнӗ. ШӖМ пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл юраман вырӑнта рельс урлӑ каҫнӑ.

Чӑваш арҫынӗ пуйӑс айне лекни пирки транспорт полицийӗн деждурнӑй чаҫне утӑ уйӑхӗн 14-мӗшӗнче 15 сехет те 40 минутра пӗлтернӗ: Тосно чукун ҫул станцийӗнче пысӑк хӑвӑртлӑхпа ҫӳрекен пуйӑс 43 ҫулти арҫын ҫине кӗрсе кайнӑ. Пирӗн ентеш ҫавӑнтах вилнӗ.

«Сапсан» машинисчӗ чарӑнма хӑтланнӑ, анчах пур-пӗрех пӑтӑрмахран пӑрӑнма май килмен. Инкек хыҫҫӑн пуйӑс 5 минут каярах юлса ҫӳреме тытӑннӑ.

«Раҫҫейӗн чукун ҫулӗсем» акционерсен обществи Мускавран Чӑваша килекенсене пуйӑспа тата автобуспа турттарма пуҫласшӑн. Халӗ те автобус та, пуйӑс та ҫӳрет-ҫке тесе тӗлӗнме кирлӗ мар. Ҫапла, паян та хутлаҫҫӗ вӗсем. Анчах кунта сӑмах пассажирсене мультимодальнӑй меслетпе турттарасси пирки пырать. Ун пек мелпе ытти хӑш-пӗр хулана унччен ҫыхӑнтарнӑ-ха. Халӗ, ав, Шупашкара та ҫапла майпа килме май килӗ.

Ҫӗнӗ йышши турттарӑва утӑ уйӑхӗн 5-мӗшӗнчен йӗркелӗҫ. Малтан пассажирсем пуйӑспа Чулхулана ҫитӗҫ, унтан тӳрех автобус ҫине куҫса ларайӗҫ. Чулхуларан Шупашкара килмешкӗн автобусра 720 тенкӗ тӳлемелле. Расписанипе Раҫҫейӗн чукун ҫулӗсен сайтӗнче паллашма май килӗ. Хальлӗхе вӑл хатӗр марччӗ. Анчах унти пресс-службӑра ӗҫлекен Алена Чернышева ҫак йӗркесен авторне пӗлтернӗ тӑрӑх, расписание ҫывӑх кунсенче пӗлтерӗҫ.

Чӑваш Енре пурӑнакан ватӑ хӗрарӑм 2018 ҫулхи юпа уйӑхӗнче пӗртен-пӗр ывӑлне ҫухатнӑ. Канашра кун кунлакан 34 ҫулти арҫын «Пӑва- Йӗпреҫ» чукун ҫул ҫинче тӑнӑ, хӑлхине наушник чикнӗ. Вӑл ҫывхаракан пуйӑс сассине илтмен. Инкекрен пӑрӑнма май килмен – пуйӑс ӑна лекнӗ. Арҫын йывӑр суранӗсене пула пульницӑра вилнӗ.

Чӑваш транспорт прокурорӗ амӑшӗн прависене хӳтӗлесе тесе суда тавӑҫ тӑратнӑ. Прокурор пӗртен-пӗр ывӑлне ӗмӗрлӗхе ҫухатнӑ хӗрарӑма кӑмӑл-сипет тӗлӗшӗнчен сиен кӳнӗшӗн укҫа тӳлеме ыйтнӑ.

Суд пулнӑ. Приговорпа килӗшӳллӗн, Раҫҫей чукун ҫулӗн хӗрарӑма 50 пин тенкӗ тӳлемелле. Кунсӑр пуҫне ывӑлне пытарнӑ чухнехи тӑкака саплаштармалла.

«РЖД» (чӑв. Раҫҫейӗн чукун ҫулӗсем) холдинг Ҫӗнтерӳ кунӗ тӗлне Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫин ветеранӗсемпе инваличӗсем валли кӑҫал та хӑйне евӗр парне хатӗрленӗ. Асӑннӑ категорие уяв тӗлӗнчи вунӑ кун хушшинче ҫеҫ мар, ҫу уйӑхӗпех тӳлевсӗр илсе ҫӳреме шантараҫҫӗ. Ытти ҫул, астӑвасса, тӳлевсӗр илсе ҫӳремелли тапхӑр пӗр уйӑхах тӑсӑлмастчӗ.

Ветерансен пур йышши вакуна суйлама ирӗк пур. Ҫав шутра — СВ тата Люкс шутланаканнисенче те. Ҫӑмӑллӑхпа Раҫҫей тӑрӑх хутлакан пуйӑссенче усӑ курма юрать. Инҫе ҫула хӑвӑрт ҫӳрекен «Сапсан» тата «Ласточка» пуйӑссенче те тӳлеттермӗҫ. Сӑмах май, ҫу уйӑхӗнче вӑрҫӑ ветеранӗсем темиҫе хут та тӳлевсӗр хутлайӗҫ. Вӗсемпе пӗрле пӗр ҫыннӑн ҫула тӳлевсӗр тухма ирӗк пур.

Пуш уйӑхӗн 26-мӗшӗнче 22 сехет те 20 минутра Канаш районӗнчи Кармами Выҫӑлкки ялӗ тӗлӗнчи чукун ҫул урлӑ каҫмалли вырӑнта «Мерседес» машинӑна Мускавран Хусана каякан пуйӑс ҫапса кайнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, 20 ҫулхи водитель машина чукун ҫул ҫинче лакса ларнине ӗнентернӗ. Ун урлӑ вӑл семафорӑн асӑрхаттаракан ҫути чӗрӗличченех каҫма тӑнӑ имӗш. Путса ларнӑ машинӑна ытти водительпе пӗрле кӑларма хӑтланнӑ иккен, анчах чукун ҫул ҫинчен куҫарса ӗлкӗреймен. Инкекре ҫынсем аманман.

Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи транспорт прокуратури инкек сӑлатвне тӗрӗслеме тытӑннӑ та, «Раҫҫейӗн чукун ҫулӗ» предприяти каҫӑна йӗркеллӗ тасатманнине палӑртнӑ.

Ӗнер каҫхи 10 сехет те 20 минутра Канаш районӗнчи Кармами Выҫӑлкки ялӗ тӗлӗнчи чукун ҫул урлӑ каҫмалли вырӑнта «Мерседес» машинӑна Мускавран Хусана каякан пуйӑс ҫапса кайнӑ.

Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, 20 ҫулхи водитель машина чукун ҫул ҫинче лакса ларнине ӗнентернӗ. Ун урлӑ вӑл семафорӑн асӑрхаттаракан ҫути чӗрӗличченех каҫма тӑнӑ имӗш. Путса ларнӑ машинӑна ытти водительпе пӗрле кӑларма хӑтланнӑ иккен, анчах чукун ҫул ҫинчен куҫарса ӗлкӗреймен. Инкекре ҫынсем аманман.

Машина ҫине пырса кӗнине пула пуйӑсӑн вӑхӑтлӑха чарӑнма тивнӗ. Вӑл 22 сехет те 43 минутра хускалса кайнӑ.

Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, инкекӗн тӗп сӑлтавне специалистсем палӑртӗҫ.

Раҫҫей чукун ҫулӗ ҫулла шкул ачисене ҫур хакпа илсе ҫӳрӗ. Ку ҫӑмӑллӑхпа 10-17 ҫулсенчи ачасем ҫӗртмен 1-мӗшӗнчен пуҫласа ҫурла уйӑхӗн 31-мӗшӗччен усӑ курма пултараҫҫӗ.

Билетсен плацкарта, лармалли вакунсене, иккӗмӗш тата виҫҫӗмӗш класлӑ вакунсене ҫур хакпа парӗҫ. Ҫӑмӑллӑхпа Раҫҫейӗн пур регионӗнче те усӑ курайӗҫ.

Билетсене скидкӑпа вокзал кассисенче, Раҫҫей чукун ҫулӗн официаллӑ сайтӗнче тата «РЖД Пассажирам» сарӑмпа усӑ курса илме май пур. Пуйӑса ларнӑ чухне билет тата ят-шыва ӗнентерекен документ кӑтартмалла.

Раҫҫей чукунҫулӗ ҫӗнӗ сервис хута янӑ. Вӑл пуйӑсра манса хӑварнӑ япаласен хуҫисене хӑвӑртрах тупма май парать.

Пуйӑсра япала манса хӑвартӑр тӑк часрах Раҫҫей чукунҫулӗн сайтне кӗрӗр те шыравпа усӑ курӑр. Япала ҫухатнӑ ҫыннӑн «Пассажирсем валли» пайра электронлӑ заявка памалла. Анкетӑра ята, билет номерне, телефон номерне, электронлӑ почтӑна тата билет туяннӑ документӑн юлашки тӑватӑ хисепне кӑтартмалла.

Ҫавӑн пекех ҫухатнӑ япалан паллисене, хӑш вакунра пулнине ҫырма манмалла мар. Япаласене 30 кун шырама май пур.

Ростов облаҫӗнче пурӑнакан хӗрачана Канашра тупнӑ. Вӑл хыпарсӑр ҫухалнисен йышӗнче пулнӑ.

«Новороссийск – Пермь» маршрутпа ҫӳрекен пуйӑсра Волгодонск хулинче пурӑнакан 16-ри хӗре тупнӑ. Ӑна пуйӑс Канашра чарӑнсан транспорт полицийӗн ӗҫченӗсем илсе тухнӑ.

9-мӗш класра вӗренекен хӗрача Хусана кайма тухнӑ-мӗн. Унта вӑл шкулта вӗренесшӗн пулнӑ. Икӗ уйӑх каялла унӑн ҫемйи урӑх хулана каҫса кайнӑ, ҫавна май хӗрачан хӑйӗн шкулӗнчен урӑх ҫӗре куҫма тивнӗ.

Ашшӗ-амӑшӗ илме киличчен хӗрачана Канашри социаллӑ приюта вырнаҫтарнӑ. Унччен вӑл килтен тухса кайни пулман.

Кӑҫалтан пирӗн ҫӗршывра пуйӑс валли илнӗ билетсене каялла йышӑнмӗҫ. Ун пек йӗркене 2018 ҫулхи ака уйӑхӗн 18-мӗшӗнче йышӑннӑ федераци саккунӗнче пӑхса хӑварнӑ. Ҫав ӗҫлӗ хутра палӑртнӑ тӑрӑх, «Раҫҫей Федерацийӗнчи чукун ҫул транспорчӗн уставӗ» саккунӑн 83-мӗш статйине улшӑну кӗртнӗ.

Тавӑрса памалла мар билетсем ахальлисенчен йӳнӗрех тӑраҫҫӗ. Анчах ӑна купе, ларса пымалли вакунсем, люкс тата СВ вакунсем валли ҫеҫ сутаҫҫӗ.

Шута илме тивӗҫ сӑлтав пулсан билета ҫапах та пассажир тавӑрса парайӗ. Кун пек сӑлтав тӑваттӑ. Пӗрремӗшӗнчен, пассажир ӑнсӑртран чирлесе ӳксен. Иккӗмӗшӗ — пассажирӑн ҫемьенчи ҫынсенчен кам та пулин вилсен. Виҫҫӗмӗшӗ — пассажир амансан-суранлансан. Тӑваттӑмӗшӗ — пуйӑс ҫула тухмасан.