Чӑваш Енри ялсем валли федераци хыснинчен кӑҫал 110,25 миллион тенкӗ килӗ. Ял территорисене ҫирӗппӗн аталантарма текен ятарлӑ программӑпа пӗтӗмпе ҫӗршыв хыснинчен 7,2 миллиард тенкӗ уйӑрмалла. Асӑннӑ хисепрен пӗр пайӗ пирӗн тӑрӑха та лекессине палӑртрӑмӑр ӗнтӗ.
Мускавран регионсене каякан «кӗмӗле» ӑҫта мӗн чухлӗ ӑсатассине те палӑртса хунӑ. 3,7 миллиарчӗ ялта пурӑнакансен, ҫав шутра ҫамрӑк специалистсемпе ҫамрӑк ҫемьесене, ҫурт-йӗр условине лайӑхлатма кайӗ. Чӑваш Енре ҫак тӗллевпе 76,07 миллион уйӑрӗҫ.
Федераци хыснинчен килекен тупра Каҫал тӑрӑхӗнчи Чӑваш Элпуҫ ялӗнче тума пуҫланӑ вӑтам шкула хӑпартма та чухах пулӗ — ун валли 12,04 миллион тенкӗ лекӗ.
Фельдшерпа акушер пункчӗсене малашне те тумалла. Кӑҫал ун валли 3,04 миллион тенкӗ тивӗҫӗ. Патӑрьел районӗнчи Шӑнкӑртамра «Халӑхсен туслӑхӗ» парка тума валли 0,68 миллион тенкӗ ӑсатмалла.
Тӑвай районӗнчи йӗрке хуралҫисем Сиринчи тата ытти ҫӗршыври саккунлӑ мар ушкӑнсене хутшӑнма пултаракансене палӑртассипе тимлеҫҫӗ. Кун пирки унти полици ӗҫченӗсем терроризма тата экстремизма хирӗҫ тимлекен ӗҫ ушкӑнӗн ларӑвӗнче пӗлтернӗ.
Канашлӑва Тӑвай район прокурорӗ Оксана Ястребова ирттернӗ. Унта йӗрке хуралӗпе ҫыхӑннӑ ытти службӑсен яваплӑ специалисчӗсем те хутшӑннӑ, хӑйсен хӑш енӗпе ҫине тӑни пирки каласа кӑтартнӑ.
Нарӑс уйӑхӗнче кам епле тимленине тишкернӗ май медучрежденисенче терроризмран сыхланассипе ӗҫлесе ҫитерейменнине палӑртнӑ. Прокуратура вара шкулсенчен пӗрине ирӗклӗнех кирек кам та кӗрсе тухаяссине асӑрханӑ. «АвтоВАС» общество та терроризмран асӑрханассипе Тӑвай районӗнче ҫителӗклӗ вӑй хумаҫҫӗ иккен. Мӗнпур кӑлтӑк пирки яваплисем асӑрхаттару хучӗсем шӑрҫаласа ҫитменлӗхе пӗтерме хушнӑ.
Паян Чӑваш Ене Дмитрий Медведев премьер-министр тата тӗрлӗ тӳре-шара ҫитнӗ. Правительство ҫуртӗнче Дмитрий Анатольевичпа Михаил Игнатьев ӗҫлӗ тӗлпулу ирттернӗ.
Тӗлпулура республикӑра тӗрлӗ программа мӗнле пурнӑҫланни пирки калаҫнӑ. Дмитрий Медведев чи пӗлтерӗшлӗ виҫӗ программа пулнине палӑртнӑ. Чӑваш Республикинче кивӗ, авариллӗ ҫуртсенчен ҫӗннине куҫарас ӗҫ мӗнле пырать? Шкул умӗнхи учрежденисене пырса тивекен программа мӗнле пурнӑҫланать? Ҫаксем канӑҫсӑрлантарнӑ премьер-министра.
Михаил Игнатьев ыйтӑва хуравланӑ май пӗлтӗр авариллӗ, кивӗ ҫуртран куҫарасси, нумай ачаллӑ ҫемьесене, тӑлӑхсене ҫурт-йӗр парасси пурнӑҫланса пынине палӑртнӑ. Авариллӗ ҫуртра пурӑнакансен 50 процентне ҫӗннипе тивӗҫтернӗ.
Ҫавӑн пекех Михаил Игнатьев 5 е ытларах ачаллӑ ҫемьесене ҫурт-йӗре лайӑхлатмашкӑн субсиди панине каланӑ. Ача пахчисем тӑвас енӗпе плана тултарнӑ. Халӗ шкулсем ҫине куҫмалла. Ҫитес вӑхӑтра 30 ытла шкула ҫӗнетме, 11 ҫӗнӗ шкул хута яма палӑртнине каланӑ вӑл.
Нумаях пулмасть Етӗрне районӗнчи Кӑкшӑм ял тӑрӑхӗнчи Пӑчанар ялӗнче ҫуралса ӳснӗ Чечен Республикинче службӑра тӑнӑ чухне пуҫне хунӑ Анатолий Геннадьевич Иванова (1976–1996) асӑнса йӗлтӗрпе чупассипе ӑмӑртусем иртрӗҫ.
Малтанах Кӑкшӑмри шкул ачисемпе тӗлпулу иртрӗ. Ачасем умӗнче районти салтак амӑшӗсен комитечӗн председателӗ Л. Егорова, салтакӑн амӑшӗ Калиса Иванова тата унӑн пиччӗшӗ Зиновий Иванов интернационалист ҫинчен каласа пачӗҫ.
Кӑҫалхи ӑмӑрту Анатолий ячӗпе 11-мӗш хут иртрӗ. Ӑмӑртӑва район шайӗнче ирттернӗ, унта районти тата кӳршӗри Хӗрлӗ Чутай тата Элӗк районӗсенчи 100 ытла спортсмен хутшӑннӑ.
VIP-ӑмӑртура малти вырӑнсене пурне те Хӗрлӗ Чутай районӗнчи «Нива» СХПК-ра тӑрӑшакансем ҫӗнсе илнӗ (ертӳҫи Владимир Мурайкин). Вӗсем Кӑшӑмри шкул директорне Андрей Иванова тата салтакӑн тӑванӗсене ӑмӑртӑва интереслӗ йӗркеленӗшӗн тав тунӑ.
Ӑмӑрту ҫӗнтерӳҫисене ЧР Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Валерий Павлов, райадминистраци пуҫлӑхӗ Владимир Кузьмин, Етӗрне районӗнчи ЧРООООИВА (чӑв.
Кино ҫулталӑкӗнче ЧР Электрон тата кинодокументаци патшалӑх архивӗ чылай проект пурнӑҫа кӗртме палӑртнӑ. Архив районти ӗҫтешӗсемпе ҫыхӑнса ӗҫлет.
Архив ЧР Вӗренӳ министерствипе пӗрле «Киномобиль шкула каять» проект пурнӑҫлать. Мобильлӗ центр шкулсене килсе тӗрлӗ фильм кӑтартать. Ку эрнере вӑл Шупашкарти 2-мӗш лицейра тата 10-мӗш шкулта пулнӑ. Сеанса 350 ытла шкул ачи хутшӑннӑ.
Нарӑсӑн 26-мӗшӗнче архива Елчӗкри шкулта 7-мӗш класра ӑс пухакансем килнӗ. Артур Галкин вӗсемпе экскурси ирттернӗ. Унтан чӑваш киновӗ пирки видеородик тата «Королева бензоколонки» фильм кӑтартнӑ.
Мобильлӗ центр республикӑри кирек мӗнле района та ҫитме хатӗр. Заявкӑсене 51-05-21, 52-15-36 номерсемпе йышӑнаҫҫӗ.
Шӑмӑршӑ районӗнчи прокуратура шкулсене тротуарсене юртан тасатманшӑн явап тыттарнӑ. Вӗренӳ учрежденийӗсен тавралли территорие тивӗҫлипе тытманни кахалланни кӑна мар, ачасемшӗн те хӑрушлӑх кӑларса тӑратать тесе шухӑшлать асӑннӑ надзор органӗ.
Прокуратура Шӑмӑршӑри вӑтам, Васанти пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан, Патреккелти пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан, Анат Чаткасри пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан, Виҫпӳрт Шӑмӑршӑри вӑтам шкулсене кӗмелли алӑк патне пыракан тротуарсене юр-пӑртан тасатманнине, ачасемпе ашшӗ-амӑшӗ, иртен-ҫӳрен шуҫса ӳкесрен хӑйӑр е урӑх реагент сапманнине асӑрханӑ.
Вӗренӳ учрежденийӗсен ертӳҫисен ячӗпе прокуратура асӑрхаттарса хут ҫырнӑ, кӑлтӑка пӗтерме хушнӑ, айӑплисене ҫитменлӗхшӗн явап тыттарассине те асӑнса хӑварнӑ.
Ӗнер Сӗнтӗрвӑрринчи 1-мӗш гимназире патриотла юрӑсене янӑратакансен районти конкурсӗ иртнӗ. Ӑна хӳтӗленӳпе массӑллӑ тата спорт уйӑхлӑхне хупнӑ май йӗркеленӗ.
Конкурса 12 шкулти пултарулӑх ушкӑнӗсем пухӑннӑ. Ӑмӑртӑвӑн тӗллевӗ пирки вырӑнтисем ҫамрӑксен хушшинче патриотизма сарасси, ҫамрӑксен пултарулӑхне пур енлӗн аталантарма тата сарма пулӑшасси тесе пӗлтереҫҫӗ. Унтан та ытларах: тӗрлӗ тӑрӑхри ҫамрӑксене туслаштарасси тесе те каланӑ.
«Соло-вокал» номинацире кӗҫӗннисен хушшинче Сӗнтӗрвӑрринчи пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан шкулти Мария Новоселова пӗрремӗш вырӑна тухнӑ.
«Соло-вокал» номинацире аслӑ ушкӑнра та ҫав шкулти ачах ҫӗнтернӗ: вӑл — Виктория Сергеева.
Професси пӗлӗвӗ паракан учрежденисене уйрӑм хакланӑ та уйрӑмшар юрлассипе вырӑнти технологи техникумӗнче вӗренекен Мария Петрова мала тухнӑ.
Вокал ансамблӗсенчен пӗрремӗш вырӑна шкулсенчен никама та паман. Иккӗмӗшне 1-мӗш гимнази тивӗҫнӗ. Професси пӗлевӗ паракансенчен технологи техникумӗ пӗрремӗш вырӑна ҫӗнсе илнӗ.
Сӑвва инсценировкӑлакансене те пӗрремӗш вырӑна никама та кӑларман, иккӗмӗшӗнче — Шуршӑлти тата Чӑнкассинчи шкулсем.
Ытти ҫӗрте ҫимеҫҫӗ тесшӗн мар-ха. Сӑмахӑмӑр — шкулти апатлану пирки.
Улатӑр, Патӑрьел, Вӑрнар, Канаш, Комсомольски, Хӗрлӗ Чутай, Шупашкар, Шӑмӑршӑ, Ҫӗмӗрле, Тӑвай районӗсенчи шкулсенче вӗренекен мӗнпур ачана кӑнтӑрлахи апатпа тивӗҫтернӗ. Красноармейски районӗнче шкулта вӗренекенсен 95,8 проценчӗ, Сӗнтӗрвӑрри районӗнче 96,9 проценчӗ, Шупашкарта 95,7 проценчӗ, Улатӑрта 95,2 проценчӗ, Ҫӗнӗ Шупашкарта 94,9 проценчӗ, Ҫӗмӗрлере 94,6 проценчӗ шкулта апатланать.
Шупашкарта, Ҫӗнӗ Шупашкарта, Канашра, Ҫӗмӗрлере, Улатӑрта тата 17 районта ачасене шкулта кунне икӗ хутчен апат ҫитереҫҫӗ.
Чӑваш Енри вӗренӳ учрежденийӗсенче ӑс пухакансен 97 процентне пӗлтӗр вӗри апатпа тивӗҫтернӗ. Кӗҫӗн классенче вӗренекенсенчен 98,9 проценчӗ шкулта апат ҫиет, 5–11-мӗш класра вӗренекенсенчен — 96 проценчӗ.
Ытти ҫӗрте ҫимеҫҫӗ тесшӗн мар-ха. Сӑмахӑмӑр — шкулти апатлану пирки.
Улатӑр, Патӑрьел, Вӑрнар, Канаш, Комсомольски, Хӗрлӗ Чутай, Шупашкар, Шӑмӑршӑ, Ҫӗмӗрле, Тӑвай районӗсенчи шкулсенче вӗренекен мӗнпур ачана кӑнтӑрлахи апатпа тивӗҫтернӗ. Красноармейски районӗнче шкулта вӗренекенсен 95,8 проценчӗ, Сӗнтӗрвӑрри районӗнче 96,9 проценчӗ, Шупашкарта 95,7 проценчӗ, Улатӑрта 95,2 проценчӗ, Ҫӗнӗ Шупашкарта 94,9 проценчӗ, Ҫӗмӗрлере 94,6 проценчӗ шкулта апатланать.
Шупашкарта, Ҫӗнӗ Шупашкарта, Канашра, Ҫӗмӗрлере, Улатӑрта тата 17 районта ачасене шкулта кунне икӗ хутчен апат ҫитереҫҫӗ.
Чӑваш Енри вӗренӳ учрежденийӗсенче ӑс пухакансен 97 процентне пӗлтӗр вӗри апатпа тивӗҫтернӗ. Кӗҫӗн классенче вӗренекенсенчен 98,9 проценчӗ шкулта апат ҫиет, 5–11-мӗш класра вӗренекенсенчен — 96 проценчӗ.
Хальхи вӑхӑтра республикӑра «Чӑвашлӑха аталантаракан чи лайӑх шкул» конкурс пырать. Унта Элӗк районӗнчи Чӑваш Сурӑмри вӑтам шкул та хутшӑнать.
Конкурс пирки каланӑ май унтисем шкул музей евӗр пулнине калаҫҫӗ. Музей евӗр курӑнтӑр тесе Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Эдуард Бахмисов та тӑрӑшнӑ. Вӑл шкулӑн иккӗмӗш хутӗнче «Чӑваш ҫипуҫӗ» курав тата фотокурав йӗркеленӗ. Хӑнасене Эдуард Бахмисов чӑваш тӗрри пирки кӑсӑклине, ял кунӗсене епле ирттернине нумай каласа кӑтартнӑ.
Районтан пухӑннӑ чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсен методика пӗрлешӗвӗн пайташӗсене тата хӑнасене чӑваш тӗрриллӗ арчасене те пӑхса тухса хаклама май килнӗ. Кашни класс ашшӗ-амӑшӗ пухнипе чӑваш пукани хатӗрленӗ.
Мероприяти вӑхӑтӗнче чӑваш халӑх юррисем, сӑвӑсем янӑранӑ, чӑваш халӑх ташшисене лартнӑ.
+19.3 °C