Трак енри шкулсенче чӑваш чӗлхи вункунлӑхӗ пуҫланчӗ. Акӑ, Красноармейски иккӗмӗш шкулӗнче те администраципе творчествӑлла ӗҫлекен вӗрентекенсен ушкӑнӗн пӗрлехи ларӑвӗнче чӑваш чӗлхи вунӑ кунлӑхӗн ӗҫ планне ҫирӗплетрӗҫ. Унта И.Я.Яковлев Аслӑ Вӗрентекене халалласа уроксем иртӗҫ. Класс тулашӗнче вара «Юхма Мишши ҫыравҫӑн нумай енлӗ таланчӗ» рефератсен конкурсӗ, «Юхма Мишши — чӑвашсен паллӑ ҫыравҫи» электронлӑ хаҫатсен конкурсӗ, Яков Ухсай поэзине юратакансен «Акӑш тӗкӗ евӗр эс ҫемҫе…» илемлӗ вулав ӑмӑртӑвӗ, сӑвӑ ҫыракансен «Чӑваш чӗлхи — анне чӗлхи» литература конкурсӗ, Трак тӑрӑхӗнче ҫуралнӑ Совет Союзӗн Геройӗ В.В.Васильев ҫуралнӑранпа 100 ҫитнине халалланӑ «Мӑн Шетмӗ паттӑрӗ» викторина пулӗ. Шкул вулавӑшӗнче вара ачасем И.Я.Яковлев, Я.Г.Ухсай тата М.И.Ильин (Юхма Мишши) хайлавӗсемпе паллашӗҫ.
Акан 21-мӗшӗнче шкулта Республикӑмӑрти районсем хушшинчи V «Ҫамрӑк ӑсчах» вӑйӑ конкурс иртет.
Етӗрне районӗнче 9-11-мӗш класра вӗренекенсен хушшинче Тӗнче тетелӗнче сайтсем уҫса ӑна йӗркелесе пырассипе ӑмӑрту иртнӗ. Унӑн тӗллевӗ — пултаруллӑ ачасен вӑй-хӑватне палӑртасси, информаци технологийӗсен вӑрттӑнлӑхӗсене алла илме пулӑшасси.
Конкурс кӑрлач уйӑхӗнчен пуҫласа пуш уйӑхӗччен пынӑ. Унта хутшӑнакансене ҫакӑн пек темӑсем сӗннӗ: «Юмах тӗнчине — ҫулҫӳреве», «Астӑвӑм», «Вӗҫӗ-хӗррисӗр тӗнче уҫлӑхне», «Космонавтика ҫулне халалланӑ». Конкурса 8 вӗренӳ учрежденийенчи 18 шкул ачи хутшӑннӑ. «Чи лайӑх сайт» номинацире 1-мӗш вырӑн Палтай шкулӗнче 9-мӗш класра вӗренекен Егорова Анастасийӑна (egorova.21415s04.edusite.ru) лекнӗ. Тимофеев Сергейӑн (Севетски шкулӗ) сайчӗ (mihaysn.21415s10.edusite.ru) — 2-мӗш вырӑна, Иванова Оксанӑн (Етӗрнери 2-мӗш шкул) сайчӗ (oksana.21415s02.edusite.ru) — 3-мӗш вырӑна тивӗҫнӗ.
Шел пулин те, ҫак сайтсенчен пӗринче те чӑвашла пӗр самах та тупаймӑн.
Паян, пушӑн 19-мӗшӗнче, Шупашкар районӗнче вырнаҫнӑ Ҫатра-Лапсар пӗтӗмӗшле тӗп пӗлӳ паракан шкулта ашшӗ-амӑшӗсем пухӑнчӗҫ. Вӗрентекенсем вӗсене шкул пурнӑҫӗпе паллаштарчӗҫ — ҫӗнӗлӗхсем, ҫитӗнӳсем ҫинчен каласа пачӗҫ. Роза Беляева ертсе пынипе шкулта йӗркеленӗ темиҫе юрӑ ушкӑнӗ хӑйсен пултарулӑхне кӑтартрӗҫ — пуҫламӑш классенчисем те юрларӗҫ, 8-9-мӗш классенче вӗренекенсем те. Шкулта вӗрентекен учительсем те аякра тӑмарӗҫ — пухӑннисен умӗнче юрӑ хыҫҫӑн юрӑ юрласа пачӗҫ.
Вӗрентекенсемпе шкул ачисене ҫавӑн пекех Елчӗкрен килнӗ хӑнасем те юрӑпа савӑнтарчӗҫ. Культурӑпа кану центрӗнче ӗҫлекен Вера Панкратовӑпа Валерий Архипов хӑйсен юррисене шӑрантарчӗҫ. Вӗсен пултарулӑхне халӑх тӑвӑллӑн алӑ ҫупса йышӑнчӗ.
Тӗлпулу вӗҫленнӗ хыҫҫӑн Елчӗк тӑрӑхӗнчен килнӗ хӑнасем шкул музейӗпе паллашрӗҫ. Сӑмах май паян ку музейпе телекуравҫӑсем те паллашма пултарнӑ — 11 ҫитеспе пуҫланнӑ «Шевле» кӑларӑмра сӑмах шӑп та ун пирки пынӑ. Музей экспоначӗсем Вера Панкратовӑпа Валерий Архипова та килӗшрӗҫ — хӑйсен шухӑш-кӑмӑлне вӗсем хӑна кӗнекинче ҫырса хӑварчӗҫ.
Пуш уйӑхӗн 11-мӗшӗнче Упири (Красноармейски районӗ) пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан вӑтам шкулта «Юрий Скворцов пултарулӑхӗ тавра» конференци иртрӗ.
Хӑнасене вӗренекенсем ҫӑкӑр-тӑварпа кӗтсе илчӗҫ. Конференцие Красноармейски районӗнчи чӑваш чӗлхипе литератури предметне вӗрентекенсем пуҫтарӑнчӗҫ. Ҫавӑн пекех хӑнара Илья Николаевич Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн Чӑваш филологипе культура факультечӗн ӑслӑлӑх ӗҫченӗсемпе студенчӗсем хутшӑнчӗҫ. Вӗсем ку шкулпа ӗҫлӗ килӗшӳ тунӑ. Ҫавна пула кунта прфессорсемпе ӑслӑлӑх ӗҫченӗсем час-часах пулаҫҫӗ.
Конференцие аслӑ категориллӗ вӗрентекен Васильева Вера Вениаминовна йӗркелесе пычӗ. Чи малтанах сӑмах Красноармейски районӗн вӗрентӳ пайӗн пуҫлӑхӗ Васильев Юрий Алексеевич илчӗ. Килнӗ хӑнасене программӑпа килӗшӳллӗн ӗҫлеме ырлӑх сунчӗ. Учительсемшӗн те, вӗренекенсемшӗн те пысӑк ӗҫ тунине палӑртрӗ. Ун хыҫҫӑн филологи ӑслӑлӑхӗн тухтӑрӗ, профессорӗ, И.
Красноармейскинчи иккӗмӗш номерлӗ шкулта «Чӑваш пики — 2011» конкурсӑн пӗрремӗш турӗ иртрӗ. Унта кашни 9-11 класран пӗрер хӗр упраҫ хутшӑнчӗ. Жюри членӗсем чи маттур та ӑслӑ, хитре те капӑр, ӑста та вӑр-вар чӑваш пикине суйларӗҫ.
Хӗр упраҫсем тӑван чӗлхене, халахӑн историйӗпе йӑли-йӗркине, культурине аван пӗлессипе тупӑшрӗҫ. Тата вӗсем юрларӗҫ, ташларӗҫ, сӑвӑ каларӗҫ.
Конкурс вӗҫӗнче хӗрсем наци апат-ҫимӗҫне хатӗрлес енӗпе кулинари ӑсталӑхне кӑтартрӗҫ.
Конкурс пӗтӗмлетӗвӗ тӑрӑх ҫакӑ паллӑ пулчӗ: 9«б» класра вӗренекен Анастасия Никифорова «Чӑн-чӑн пике артистка» номинацире, 10«б» класра вӗренекен Татьяна Петрова «Чи сӑпайлӑ пике» номинацире, 11«а» класра вӗренекен Алина Ефимова «Чи савӑнӑҫлӑ пике» номинацире ҫӗнтерӳҫӗ ята ҫӗнсе илчӗҫ. «Чӑваш пики — 2011» ята вара 9«а» класра вӗренекен Ксения Петрова тивӗҫрӗ. Вӑл район шайӗнче иртекен конкурса хутшӑнӗ.
Красноармейски районӗн Пикшикри пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан вӑтам шкулӗнче районти шкулсенче чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекенсен методика пӗрлешӗвӗн черетлӗ ларӑвӗ иртрӗ.
Чи малтанах ларӑва пухӑннисем асӑннӑ шкулта чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекен Л.А.Тихоновӑн уҫӑ урокне итлерӗҫ. Урок теми: «Пӗр чӗлхе — пӗр ӑс, икӗ чӗлхе — икӗ ӑс». Вӗрентекен ачасене тӑванла тӗрӗк чӗлхисен — чӑваш тата турккӑ чӗлхисен — танлаштаруллӑ грамматикипе паллаштарнӑ. Вӗренекенсем турккӑ чӗлхин алфавитне тишкерчӗҫ, унпа усӑ курса турккӑлла вулама хӑнӑхрӗҫ. Турккӑ чӗлхи чӑваш чӗлхине пит ҫывӑх иккен. Ачасем турккӑ чӗлхине ятарласа вӗренме те кӑмӑллӑ пулмалла терӗҫ. Нумайӑшӗ ӑна Интернет урлӑ вӗренме шухӑш тытрӗ.
— Урокра тӑрӑшса ӗҫленӗшӗн сире пурне те манран парне — «пиллӗк», — терӗ учительница.
Урока сӳтсе явнӑ май итлекенсем вӗрентӳ процесӗ тухӑҫлӑ иртнине палӑртрӗҫ. Кун евӗр уроксене Тӗнче тетелӗнче онлайн урок парсан аван терӗҫ.
Нарӑсӑн 19-мӗшӗнче Янкӑлчри (Канаш районӗ) Н.Ф. Гаврилов РФ Паттӑрӗ ячӗпе хисепленекен пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан вӑтам шкул хӑйӗн 130 ҫулхи юбилейне палӑртма хатӗрленет. Шкултан вӗренсе тухнисене, хӑнасене, ҫак паллӑ куна палӑртма килӗшекенсене пурне те ялти культура ҫуртне чӗнеҫҫӗ! Пуҫламӑшӗ 10 сехетре!
Кун-ҫулне тиштернӗ май ҫакна палӑртма пулать: Янкалчри шкула 1881 ҫулта уҫнӑ. 1938 ҫултанпа ӑна вӑтам шкул шайне хӑпартнӑ, унта вӑл вӑхӑтра 320 ача пӗлӳ пухнӑ. 10-мӗш класран чи малтан 1941-42 ҫулсенче вӗренсе тухнӑ.
2001 ҫулхи чӳкӗн 15-мешӗнчен пуҫласа шкула ҫутҫанталӑк газӗпе ӑшӑтма пуҫланӑ. Ҫав ҫулти раштав уйӑхӗнче унта пӗрремӗш компьютер вырнаҫнӑ. 2002 ҫулхи раштавӑн 27-мӗшӗнче шкул тӗнче тетелӗпе ҫыхӑннӑ.
2004 ҫулхи чӳкӗн 16-мӗшӗнче президентӑн «Ҫӗнӗ шкул» программине пурнӑҫланӑ май шкул автобуслӑ пулса тӑнӑ.
2006 ҫулхи пуш уйӑхӗнче шкула Н.Ф. Гаврилов ятне панӑ. Ҫав ҫулах шкул кун-ҫулӗнче тепӗр паллӑ кун пулса иртнӗ — раштавӑн 17-мӗшӗнче Ҫарпа ӗҫ хасталӑхӗн музейӗ уҫӑлнӑ. Тепӗр ҫул авӑнӑн 1-мӗшӗнче шкулта кадетсен класӗ уҫӑлнӑ (Канаш районӗнче малтанхи хут).
Сӗнтӗрвӑрри районӗн ача-пӑча пултарулӑхӗнч ҫурчӗ экологипе биологи пӗрлӗхӗсене тата шкул вӑрманҫисене пулӑшассипе аталантарасси тӗлӗшпе ҫулсерен 13-17 ҫулти ачасем хушшинче вӑрман олимпиадине ирттерет.
Ӗнер, нарӑсан 1-мӗшӗнче, МарПТУн Сӗнтӗрвӑрринчи филиалӗнче 11 шкулти 18 ача пуҫтарӑнчӗҫ — вӗсен конкурсӑн йывӑр ыйтӑвӗсем ҫине хуравлама тиврӗ.
Пӗрремӗш тата виҫҫӗмӗш вырӑна кама парасси пирки хаклавҫӑсен йывӑрлӑх пулмарӗ. Иккӗмӗш вырӑн пирки самай тавлашрӗҫ, вара пӗтӗмлетсе икӗ ачана уйӑрас терӗҫ. Хӑйсен пӗлӗвне лайӑх кӑтартакан ачасем ҫаксем пулчӗҫ:
● Екатерина Степанова (40 балл пухнӑ, Кукашни шкулӗ);
● Надежда Журавлева (39 балл, Шуршӑл шкулӗ);
● Анастасия Тихонова (39 балл, Кукашни шкулӗ);
● Вероника Шилкина (35 балл, Сӗнтӗрпуҫ шкулӗ).
Кашни ачана ӑмӑртӑва хутшӑннине ӗнентерекен хут пачӗҫ, мала тухнисене грамотӑпа чысларӗҫ.
Мала тухнисен ӗҫӗсене куҫӑмсӑр майпа иртекен республика ӑмартӑвне ярӗҫ — вӗсен ытти районсенчи маттур ачасемпе тупӑшма тивӗ.
Ӑнӑҫу сунар!
Паян, кӑрлачӑн 26-мӗшӗнче, «Ҫатра-Лапсарти пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан тӗп шкул» муниципиаллӑ вӗренӳ учрежденийӗнче Арсентий Тарасов ҫыравҫӑ, журналист шкул ачисемпе тӗл пулчӗ, вӗсемпе калаҫу ирттерчӗ.
Хӑна шкул вулавӑшне «Тӑван Атӑл» журналӑн номерӗсене, тата «Хресчен сасси» хаҫатӑн каларӑмӗсене парнелерӗ. Тӗлпулӑва йӗркеленӗ Николай Плотников календарьсем парса хӑварчӗ — ЧОКЦ кӑларнӑ авалхи чӑвашсен чаплӑ ҫыннисен календарь-плаката тата «Сувар» фонд хатӗрленӗ календаре. Шкул ачисем те парӑмра юлмарӗҫ — «Юрату.ру» ушкӑна йӗркеленӗ Роза Беляева ертсе пынипе хӗрачасем юрӑ юрласа пачӗҫ. Шкулти халӑх музейӗ те Арсений Тарасова кӑмӑла кайрӗ — ун пуянлӑхӗпе тӗлӗнчӗ.
Шупашкар районӗнчи Ҫатра-Лапсарти шкулта тӗлпулусем ирттересси ырӑ йӑлана кӗнӗ — тӗслӗхрен, шӑп та лӑп ҫулталӑк каялла шкулта Анатолий Смолинпа Владимир Мишан пулсаччӗ. Ун хыҫҫӑн кунтах Лидия Сарине, Борис Борлен, Виталий Станьял тата ыттисем пулчӗҫ.
Пултаруллӑ ҫамрӑксене тупса палӑртас тата вӗсене хавхалантарас тӗллевпе тӗрлӗ шайри олимпиадӑсемпе конкурссем иртеҫҫӗ. Вӗсен ҫӗнтерӳҫисене премисемпе хавхалантараҫҫӗ. 2010 ҫул кӑтартӑвӗ тӑрӑх республикӑри 72 яш-кӗрӗме, вӗсенчен ытларахӑшӗ шкул ачисемпе студентсем, укҫан хавхалантарнӑ. 23 ҫамрӑка 60-шер пин тенкӗ тивӗҫнӗ. Преми илнисен шутӗнче Шупашкар районӗнчи Чӑрӑшкассинчи тата Кӳкеҫри 1-мӗш вӑтам шкулсен воспитанникӗсем те (Артемий Федоров тата Руслан Павлов) пур.
Вӗсене саламлатпӑр! Малашне те ҫитӗнӳсем тума сунатпӑр!
+8.3 °C