Ҫутҫанталӑк министерстви тунӑ сӑн

Чӑваш Енре миҫе хӑмӑр упа пурӑнать? Нумаях пулмасть вӗсене шутланӑ. Хальхи вӑхӑтра республикӑра 37 упана шута илнӗ.

Тӳрех палӑртмалла: упасене Чӑваш Енри Хӗрлӗ кӗнекене кӗртнӗ, вӗсене тытма юрамасть. Упасене ҫурлан 16-мӗшӗнчен пуҫласа юпан 1-мӗшӗччен шутланӑ. Чӗрчунсене сыхлакан дирекци инспекторӗсем утаманӑн малти урин ҫӗр ҫинчи йӗрӗсене сӑнанӑ, вӗсене танлаштарнӑ. Ҫапла майпа 37 упана шута илнӗ.

Улатӑр районӗнче – 16, Шупашкар районӗнче – 9, Шӑмӑршӑ районӗнче 6 упа пурӑнать. Пӗлтӗрхипе танлаштарсан, кӑҫал утамансен йышӗ ӳснӗ. 2019 ҫулта 20 упа кӑна пулнӑ.

goodfon.ru сайтри сӑн

Юлашки кунсенче урамра чӑннипех те кӗрхи ҫанталӑк хуҫаланать. Ӗнер ҫил вӑйланчӗ, сывлӑш температури 2 градус ҫеҫ ӑша пулчӗ. Эппин, кӗҫех юр та ҫума тытӑнӗ. Кун пирки синоптиксем те систереҫҫӗ.

Ахӗртнех, пӗрремӗш юр юнкун ӳкӗ, ҫӗрле 5 градус таран сивӗтӗ. Эрнекун тата шӑматкун ҫумӑр нумай ҫӑвассине систереҫҫӗ. Сывлӑш температури 7-12 градус ӑшӑ пулӗ. Анчах ӑшӑ нумайлӑха килмӗ, кӗҫех юр ӳкме тытӑнӗ.

Юпа уйӑхӗн вӗҫӗнче тата чӳк пуҫламӑшӗнче типӗ ҫанталӑк тӑрӗ. Анчах ӑшӑ килессе кӗтмелли ҫук, ҫӗрлесерен те шӑнтӗ.

Паян Атӑл леш енче «Вӑрмана упрар» пӗтӗм ҫӗршыври акци иртнӗ. Унта студентсем, «Симӗс хула» экологи организацийӗн пайташӗсем тата ыттисем хутшӑннӑ.

Шупашкар вӑрман хуҫалӑхӗн Йӑлӑмри 22-мӗш кварталӗнче икӗ гектар ҫине 10 пин хыр хунавӗ лартнӑ.

Хальхи вӑхӑтра 2010 ҫулхи пушарта ҫунса кайнӑ лаптӑкран 95 процентне ҫӗнӗрен чӗртсе тӑратнӑ.

Йӑлӑмра паян пулнӑ Чӑваш Ен Элтеперне Олег Николаева Шупашкар вӑрман хуҫалӑхӗн директорӗ Александр Воробьев хунав туса илеҫ ӗҫ епле пынипе паллаштарнӑ. Республика ертӳҫи теплица тума сӗннӗ. Ҫӗнӗлле ӗҫлеме пуҫласан хамӑра ҫеҫ, ытти региона та хунавпа тивӗҫтерме пултарӑпӑр тесе шухӑшлать вӑл.

mk.ru сайтри сӑн

Синоптиксем мӗн калаҫҫӗ-ха? Ӑшӑ ҫанталӑк пире татах савӑнтарӗ-и? «Чӑваш Енри ҫанталӑк» проект синоптикӗсем акӑ мӗн пӗлтереҫҫӗ.

Ҫитес кунсенче ҫил вӑйланӗ, ҫулҫӑ тӑкӑнӗ. Ҫил ашӑ пулӗ, термометр 15-20 градус ӑшӑ кӑтартӗ. Юпан 12-мӗшӗнче каҫхине ҫил лӑпланӗ. Ӑшӑ ҫанталӑк ҫитес эрнекунччен тӑрӗ. Ун хыҫҫӑн сивӗтӗ.

Ҫитес эрнере канмалли кунсенче чӳк уйӑхӗнчи пек сивӗ ҫанталӑк хуҫаланӗ. Юпан 21-22-мӗшӗсенче ҫумӑр вӑйлӑ ҫӑвӗ, йӗпе юр ӳкме пултарӗ. Ҫӗр ҫийӗн юр ларма та пултарӗ.

Ҫанталӑк сивӗтрӗ. Анчах синоптиксем каллех савӑнтараҫҫӗ – ку эрне варринче Чӑваш Ене тепӗр хутчен ӑшӑ килӗ.

Ыран сывлӑш температури 12-17 градус таран ӑшӑнӗ. Анчах ҫиллӗрех пулӗ, ҫавӑнпа ӑшӑрах тумланма ан манӑр. Эрнен иккӗмӗш ҫурринче термометр кантӑрла 18-20 градус кӑтартӗ.

Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, сивӗ пирӗн пата уйӑх варринче таврӑнӗ. Ун чухне пирӗн пата Скандинави антициклонӗ килӗ. Ҫумӑрпа пӗрле юр ҫӑвас хӑрушлӑх та пур. Синоптиксем палӑртнӑ тӑрӑх, юпа уйӑхӗн вӗҫӗнче каллех ӑшӑ та типӗ ҫанталӑк тӑма пултарӗ.

diamant.su сайтри сӑн

Урамра кӗркунне, ҫанталӑк вара тӗлӗнмелле илемлӗ тӑрать: ӑшӑ, ҫил ҫук, ҫумӑр ҫумасть. Синоптиксем ҫанталӑк кӗҫех пӑсӑласса систереҫҫӗ. Анчах кӗр парни татах пулӗ.

Шӑматкун ӑшӑ тӑрӗ, вырсраникун вара сивӗтме тытӑнӗ, ҫӗрле тӑм ӳкме пултарӗ. Ҫитес эрне пуҫламӑшӗнче татах 2-3 градус сивӗтӗ, ӑмӑр ҫанталӑк пулӗ. Ҫапах ҫумӑр юнкун кӑна ҫӑвӗ. Ытти кун типӗ пулӗ. Кун пек ҫанталӑк канмалли кунсемчченех тӑрӗ.

Малтанлӑха палӑртнӑ тӑрӑх, юпан 10-мӗшӗсем тӗлне каллех 15-20 градус таран ӑшӑтма пултарӗ. Ку нормӑран 6-7 граду пысӑкрах.

«Раҫҫей йывӑҫӗ – 2020» конкурс паян, юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗнче, вӗҫленнӗ. Унта Дагестанри авалхи платан ҫӗнтернӗ. Вӑл 39 пин те 82 сасӑ пухнӑ. Конкурса тӑратнӑ 12 йывӑҫ хушшинче чӑваш юманӗ те пулни ҫинчен Чӑваш халӑх сайчӗ темиҫе те пӗлтернӗччӗ.

Муркаш районӗнчи Ильинка вӑрман хуҫалӑхӗнче ӳсекен ватӑ юман иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ. «Ҫыхӑнура» порталта ҫырнӑ тӑрӑх, «влаҫсем пулӑшни те чӑваш юманне ҫӗнтерме пулӑшайман». Хӑш-пӗр ача пахчинче ӗҫлекенсем юманшӑн сасӑлама чӗнсе хӑйсен кӑмӑлӗпе урама та тухнӑ-мӗн. Тӗрлӗ МИХӑн тӗнче тетелӗнчи ушкӑнӗсенче юман пирки, сӑмах май, нумай пӗлтерчӗҫ. Апла пулин те пирӗн тӑрӑхри йывӑҫ иккӗмӗш вырӑнпа ҫырлахӗ. Уншӑн 25 пин те 720 ҫын сасӑланӑ.

Чӑваш Енри «Присурский» заповедникра ҫулсеренех тӗрлӗ чӗрчун йышне шутлаҫҫӗ. Чылай чухне йӗр тӑрӑх палӑртаҫҫӗ. Анчах хӑш-пӗр чӗрчун, сӑмахран, упасем, хӗлле ҫывӑрма кӗрсе выртаҫҫӗ. Ҫулла юр ҫук.

Заповедник территорийӗпе чукун ҫул иртет. Йывӑр тивелӗ пӑравуссенчен тепӗр чух типӗ курӑк хыпса илес хӑрушлӑх пысӑк. Ҫавна шута илсе вӑрман хӗррине сухалаҫҫӗ. Ытти ҫул ансӑр йӗрпе сухаланӑ пулсан, кӑҫал ҫак ӗҫе ҫӗнӗ культиваторпа пурнӑҫланӑ. Суха касси ҫинче йӗрсем питӗ лайӑх палӑраҫҫӗ иккен. Чӑваш Ен Ҫут ҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫавсем тӑрӑх упасен шутне палӑртма лайӑх.

tver.mk.ru сайтри сӑн

«Карчӑк ӑшши» хӑҫан пулать? Синоптиксем вӑл хӑҫан килессине палӑртнӑ.

Чӑваш Енре хальлӗхе циклон хуҫаланать. Ҫапах Мускаври пекех япӑх ҫанталӑк пулмасть. Шӑматкун ҫанталӑк сивӗ тӑрӗ-ха, ҫумӑр ҫӑвӗ. Авӑнӑн 20-21-мӗшӗсенче те сивӗ кунсем пулӗҫ. Термометр 7-12 градус ҫеҫ кӑтартӗ. Анчах ҫил ҫеккунтра 15 метр хӑвӑртлӑхпа вӗрнӗрен тата сивӗрех пек туйӑнӗ. Вырсарникун юрпа ҫумӑр ҫума пултарӗ.

Тунтикун ҫумӑр ҫумӗ. Ытларикун ҫил кӑнтӑр енчен вӗрӗ, ҫанталӑк 18-20 градус таран ӑшӑтӗ. Авӑнӑн 22-29-мӗшӗсенче сывлӑш температури нормӑран пысӑкрах пулӗ. Юпан пӗрремӗш декадинче те ылтӑн кӗркунне хуҫаланӗ.

Чӑваш Енре хӑмӑр упасене шута илӗҫ. Кун пирки республикӑн Ҫут ҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министерстви паян пӗлтернӗ.

Упасене ҫурла уйӑхӗн 16-мӗшӗнчех шутлама тытӑннӑ. Тискер ҫак чӗрчунсен йышне юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗччен палӑртӗҫ.

Ҫут ҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министерствинче ӑнлантарнӑ упасене вӗсен малти урисен йӗрӗпе палӑртӗҫ. Чӗрчунсене Ҫутҫанталӑк тӗнчине хӳтӗлес енӗпе ӗҫлекен дирекци ӗҫченӗсем шутлаҫҫӗ.

Хӑмӑр упана, сӑмах май каласан, Хӗрлӗ кӗнекене кӗртнӗ. 2019 ҫулта ку чӗрчуна 20 пуҫ тупса палӑртнӑ.