Паян Ханты-Мансийскра биатлон енӗпе Раҫҫей кубокӗн пӗрремӗш тапхӑрӗ пуҫланнӑ. Спринтерсем хушшинче Чӑваш Енри Вячеслав Акимов саккӑрмӗш вырӑн йышӑннӑ.

Ентешӗмӗр иккӗмӗш хут пенӗ чух пӗрре йӑнӑшнӑ. Йӗлтӗрпе чупас енӗпе унӑн хӑвӑртлӑхӗ 15-мӗш пулнӑ.

Акимова лайӑх пӗлекен Михаил Вансяцкий журналист Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, иртнӗ сезонта Слава чирленӗ. Ҫавна май чи лайӑх вунӑ спортсмен йышне лекни те аван тесе шухӑшлать вӑл.

Вячеслав Акимов Алексей Волкова, Раҫҫейӗн биатлон енӗпе пӗрлештернӗ командин экс-капитанне Максим Цветкова тата Павел Магазеев чӑваша хыҫа хӑварнӑ.

Ыран Вячеслав Акимов тата ытти спортсмен-биатлонист мега-масс-старта тухӗҫ. Мега-масс-старт вӑхӑтӗнче харӑсах 60 биатлонист тупӑшӗ.

Шӑмӑршӑ районӗнчи ял хуҫалӑх предприятийӗсенчен пӗри ял хуҫалӑх тӗллевӗллӗ ҫӗрпе хӑй тӗллӗн усӑ курнине тупса палӑртнӑ. Кӑлтӑка вӑл тӑрӑхри прокуратура асӑрханӑ.

Чӑваш Енӗн прокуратурин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, «Колос» агрофирма ака-суха тума усӑ курнӑ хӑш-пӗр ҫӗр лаптӑкӗн харпӑрлӑх хуҫи те шутланман иккен.

Хӑйӗн мар ҫӗрпе усӑ курнӑ факта палӑртнӑ хыҫҫӑн прокуратура тӗрӗслев ӗҫне Росреестра ярса панӑ. Ҫӗр лаптӑкне хай тӗллӗн ярса илнӗ предприятие Административлӑ майпа правӑна пӑсни ҫинчен калакан кодексӑн 7.1-мӗш статйин 1-мӗш пайӗпе явап тыттарӗҫ.

Кӑлтӑка пӗтермеллине асӑрхаттарса Шӑмӑршӑ район прокуратури предприяти пуҫлӑхӗ ячӗпе хут ҫырнӑ. Унта яваплисене явап тыттарма та ыйтнӑ.

Прокуратура ыйтнипе Ҫӗнӗ Шупашкарти ачасемпе ҫамрӑсен 2-мӗш спорт шкулӗнчи бассейне вӑхӑтлӑха ӗҫлеме чарнӑ. Аса илтерер: чӳк уйӑхӗн 17-мӗшӗнче 10 сехет ҫурӑра унта 9 ҫулти арҫын ача путса вилнӗ. Ашшӗ ҫав вӑхӑтра ӑна холра кӗтсе ларнӑ. Бассейн тӗпӗнче выртакан ачана асӑрхасан пӗрремӗш медпулӑшу пама хӑтланнӑ, анчах пӗчӗкскерӗн чӗри ӗҫлесе кайман. Кун тӗлӗшпе асӑрханмасӑр вилӗм кӳнӗшӗн пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

Инкек хыҫҫӑн тӗрӗслев ирттернӗ. Ача вилнӗ кун бассейнра медицина ӗҫченӗ пулман. Занятисемпе тренировкӑсем вӑхӑтӗнче те шурӑ халатлисем асӑрхаман. Кунсӑр пуҫне ишес енӗпе инструктор, ҫӑлав ункисем, ишекен наҫҫилккасем пулман.

Спорт шкулӗн директорне 20 пин тенкӗлӗх штрафланӑ. Ҫӗнӗ Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Ольга Чапрасова тӗлӗшпе те прокуратура представленийӗ янӑ.

Раштав уйӑхӗн 5-мӗшӗнче республикӑра пурӑнакансем ӑнланмалла мар лару-тӑрӑва лекнӗ. Сӑмах ҫул укҫишӗн пӗрлехи транспорт карттипе (ПТК) тӳлекенсем пирки пырать.

Хӑшӗ-пӗри карттӑпа тӳлеймен, кондукторӑн терминалӗ ӑна йышӑнман, «ПТКн формачӗ тӗрӗс мар» тесе кӑтартнӑ.

Республикӑри оператор пӗлтернӗ тӑрӑх, ПТКсен ӑнсӑртран блокировка тунӑ-мӗн: вӗсем хастар усӑ куракансен списокне кӗнӗ. Ҫакӑ фронд-мониторинг тытӑмне иккӗлентернӗ, карттӑсемпе ултавҫӑсем операцисем ирттереҫҫӗ тесе шутланӑ, ҫавӑнпа «хура списока» кӗртнӗ.

Оператор ӗҫлеме пӑрахнӑ картта хуҫисене компанин пӗр офисне пырса заявлени ҫырма ыйтать. Ӑна 3 ӗҫ кунӗнче пӑхса тухӗҫ, кун хыҫҫӑн ПТК ӗҫлеме пуҫлӗ.

Чӑвашстат кӑҫал Чӑваш Енре мӗн чухлӗ ҫын ытти региона тухса кайнине шутланӑ. Хисеп пӗчӗкех мар.

Ведомство пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал кӑрлач-юпа уйӑхӗсенче республикӑран 17 пин ытла ҫын кайнӑ. Вӗсенчен 15209-шӗ ытти регионта тӗпленнӗ. Пӗлтӗр унашкаллисем 14254 ҫын пулнӑ. 1895 ҫын вара чикӗ леш енне пурӑнма куҫнӑ.

Кӑҫал Чӑваш Ене ытти регионтан 11622 ҫын пурӑнма килнӗ. Тепӗр 1678 ҫын пирӗн тӑрӑха ют ҫӗршывсенчен ҫитнӗ. Эппин, кӑҫал республикӑра миграци чакӑвӗ 3804 ҫынпа танлашнӑ (пӗлтӗр 2347 ҫын пулнӑ).

Вероникӑпа Михаил

«Чылайӑшӗ чӑвашсен йӑли-йӗрки пирки маннӑ, Хӗвеланӑҫрисене мала хурать, ҫавӑнпа эпир чӑваш туйне тума шухӑшларӑмӑр», - ҫапла пӗлтернӗ Вероникӑпа Михаил. Вӗсем ӗнер, раштав уйӑхӗн 5-мӗшӗнче, ҫемье ҫавӑрнӑ. Ҫамрӑксем Мӑшӑрлану керменне чӑваш кӗпи тӑхӑнса пынӑ.

Мӑшӑрлану керменӗнче чӑвашла та, вырӑсла та калаҫнӑ. Чӑвашсен йӑли-йӗркине мала хурса ҫемье ҫавӑрни ҫамрӑк мӑшӑрӑн асӗнче чылайлӑха юлӗ.

Аса илтерер: нумаях пулмасть Ҫӗнӗ Шупашкарта та чӑвашсен йӑли-йӗркипе туй иртнӗ. Унта та хӗрпе каччӑ чӑваш кӗпи тумланса пынӑ.

Палӑртма кӑмӑллӑ: юлашки вӑхӑтра туя ҫакнашкал ирттернӗ тӗслӗхсем, сайра пулин те, пур.

Ҫӗнӗ ҫулта кашни ачах асамлӑх, парне кӗтет. ЧР Инкеклӗ лару-тӑру министерствин ӗҫченӗсем шӑпӑрлансене савӑнтарас тесе парнесем пухнӑ. Вӗсене Украинӑна – Донецк тата Луганск облаҫӗсене – ӑсатӗҫ.

Чӑннипе, ведомство кунашкал акцие пӗрремӗш хут кӑна хутшӑнмасть. Пӗлтӗр те Чӑваш Енре Украинӑри ачасем валли парнесем пухнӑ. Ун чухне ку акцие патшалӑх влаҫӗсен органӗсенче ӗҫлекенсем хутшӑннӑ. Йывӑр лару-тӑрӑва лекнӗ шӑпӑрлансемшӗн пӑшӑрханакан ахаль ҫынсем те айккинче юлман.

Кӑҫал Инкеклӗ лару-тӑру министерствин ӗҫченӗсем Украинӑри кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енче тухнӑ вӑрҫӑра шар курнӑ ачасем валли 5 пин парне пухнӑ.

Раштав уйӑхӗн 4-5-мӗшӗсенче Сербири Нови-Сад хулинче самбо енӗпе ӑмӑрту иртнӗ. Унта 16 ҫул тултарман кадетсем хутшӑннӑ. Раҫҫей чысне Чӑваш Енри спортсменсем те хӳтӗленӗ. Вӗсем – Олимп резервӗсен 10-мӗш спорт шкулӗн воспитанникӗсем.

Даниил Орлов 72 килограмм тайманнисен хушшинче ылтӑн медаль ҫӗнсе илнӗ. Софья Емилюкова 44 килограмм тайманнисен виҫе категорийӗнче тупӑшнӑ. Вӑл та ылтӑн медале тивӗҫнӗ. Спорт мастерӗсен кандидачӗ Анастасия Кириллова та пьедесталӑн пӗрремӗш картлашки ҫине хӑпарнӑ. Вӑл 41 килограмм тайман спортсменсемпе ӑмӑртнӑ.

«Звезда» телеканалпа «Легенды космоса» (чӑв. Космос легендисем) эфира вӗҫӗмех тухать. Андрей Барило ертсе пыракан кӑларӑмра паян Андриян Николаев ҫинчен каласа кӑтартӗҫ.

Космонавтикӑна автор аслӑ ҫӗршывӑн пысӑк ҫитӗнӗвӗ тесе хаклать. Чӑн та, 1957 ҫулхи юпа уйӑхӗн 4-мӗшӗнче СССРта пӗрремӗш искусствӑллӑ спутник янӑ хыҫҫӑн космос тапхӑрӗ пуҫланнӑ. Тепӗр таватӑ ҫул та иртеймен — тӗнче уҫлӑхне этем вӗҫсе кайнӑ.

Пирӗн халӑхӑмӑр та космонавтикӑна хӑйӗн тӳпине хывнипе мӑнаҫланма пултарать. Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑл ҫӗрӗ ҫинче ҫуралса ӳснӗ Андриян Николаев летчик-космонавт чӑваш ятне тӗнчене сарчӗ ҫеҫ мар, космоса ҫитерчӗ.

Мухтавлӑ ентешӗмӗре халалланӑ кӑларӑма «Звезда» телеканал паян 19 сехет те 35 минутра эфира кӑларӗ.

«Мӗнле лайӑх пирӗн хулара ҫавӑн пек ҫын пурри! Ку вӑл кӗтрет!..» («Очень хорошо, что в нашем городе такой человек есть! Это чудо!..».). 1995 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 20-мӗшӗнче уҫӑлнӑ Д.Т. Жуков куравӗ («6х7 галерея») куракансене хавхалантармаллипех хавхалантарнӑчче, тӗлӗнтерсе савӑнтарнӑччӗ… Ҫавна курса Дмитрий Тихонович хӑй те ача пек хӗпӗртетчӗ: «Очень много слов «чудо», «радость». Один написал: «Чудо из чудес». До того хорошо написано!..».

2018 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Чӑваш наци музейӗн музей куравӗсен центрӗнче (Ехрем купса бульварӗ, 10) Д.Т. Жуков куравне уҫма пуҫтарӑннисем художник тата унӑн ӗҫӗсем пирки чунтан тухакан сӑмахсем каларӗҫ. Ҫын хырӑма тултарассишӗн кӑна пурӑнманнине хӑйсен сӑмахӗсемпе ҫирӗплетрӗҫ. Паян хӑш-пӗр ватӑсем (уйрӑмах Михаил Волков: «Чӑваш халӑх сайчӗ», 2018-08-08) «пурнӑҫ ҫынни – тӗнче тӗнӗлӗ, хырӑм ташши чун вӗҫевӗнчен пахарах» тесе ӗнентерме пӑхаҫҫӗ. Мӗтри мучи вӗсемпе тава кӗрет, вӗсене хирӗҫлет… Пире чун, ЧУН пирки аса илтерет…

Вулакана эпӗ 20 ҫул каялла «Хыпар» хаҫатра кун ҫути курнӑ икӗ тӗрленчӗке сӗнетӗп.

Малалла...