cap.ru сайтран илнӗ сӑн

Паян Шупашкар хула администрацийӗнче планерка иртнӗ, унта Федерацин налук службин инспекцийӗн Шупашкарти пуҫлӑхӗ Станислав Федоров ҫитнӗ. Хӑш-пӗр депутат халӗ те пурлӑх налукне тӳлемен-мӗн. Аса илтерер: пурлӑх тата транспорт налукӗсене раштав уйӑхӗн 3-мӗшӗччен тӳлемелле.

Планеркӑра ыйтусене пӑхса тухӑ хыҫҫӑн Станислав Федорова сӑмах панӑ. Вӑл трибуна умне тӑрса налук парса татман депутатсене ятран каласа тухнӑ. «Депутатсен списокӗ пысӑк. Пӗтӗмӗшле парӑм – 400 пин тенке яхӑн. Шӑпах налуксенчен хула хысни йӗркеленет», - палӑртнӑ Станислав Федоров.

Хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков депутатсене часрах налук тӳлеме чӗнсе каланӑ. Хула пуҫлӑхӗ Егений Кадышев та «намӑс» списока лекнисемпе калаҫса илме шантарнӑ.

Муркаш районӗнчи Орининти халӑх театрне йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнӗ. Ҫав ятпа унта уяв иртнӗ. Уяв каҫне Александр Пушкинӑн «Борис Годунов» трагедийӗнчи «Корчма на Литовской границе» сыпӑка кӑтартнинчен пуҫланӑ. Халӑх театрӗ ҫак ӗҫе суйласа илни ытахальтен мар. Пӗр ӗмӗр каялла театр шапах ҫав спектакльпе уҫӑлнӑ.

Театра юбилейпе саламлама Муркаш районӗнчи Кашмашри халӑх театрӗпе К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн артисчӗсем те пырса итнӗ. «Шуракӑш» юрӑпа ташӑ ансамблӗ тата ун ҫумӗнче йӗркеленӗ ташӑ ушкӑнӗ те юбиляра саламланӑ.

Тӗрлӗ тӳре-шара та уява хутшӑннӑ. Муркаш район администрацийӗн пуҫлӑхӗн социаллӑ ыйтусемпе ӗҫлекен ҫумӗ Лилия Тарасова район ертӳҫи ячӗпе ӑша сӑмахсем каласа хавхалантарнӑ.

Раштав уйӑхӗн 9-мӗшӗнче 11 сехет ҫурӑра Патӑрьел районӗнче хӗр ҫине йывӑҫ ӳкнӗ. Вӑл туратсем пуҫтарнӑ, ҫав вӑхӑтра 31 ҫулти арҫын, ҫак район ҫынниех, йывӑҫ каснӑ. Кун пирки йӗрке хуралӗн органӗсем пӗлтереҫҫӗ.

13 сехет те 45 минутра суранланнӑ 23 султи хӗре районти пульницӑна илсе ҫитернӗ. Тухтӑрсем ӑна тӗрӗсленӗ, медпулӑшу панӑ. Ҫамрӑкскерӗн ҫурӑм шӑмми хуҫӑлнӑ.

Халӗ хӗр пульницӑра выртать

Сергач хулине ҫитнӗ пуйӑсра вакунри контейнер уҫӑ пулнине асӑрханӑ. Унччен маларах вӑл Вӑрнарта чарӑннӑ, ҫавӑнпа пуйӑссенчи тиевсене вӑрлакансемпе кӗрешекен ӗҫченсем тӳрех унта ҫул тытнӑ.

Контейнерта вара банкӑсене тултарнӑ пыл пулнӑ. Вӗсене Вӑрнарта чукун ҫул ҫывӑхӗнче тупнӑ. 440 банкӑна типӗ курӑкпа тата туратсемпе витсе пытарнӑ.

Кӗҫех ҫак ӗҫе тунӑ ҫынна та тупса палӑртнӑ. Вӑл – пирӗн республика ҫынни, пыла хӑйӗн машинипе тиесе тухма палӑртнӑ. Каярахпа унччен те судпа айӑпланнӑ тепӗр икӗ ҫынна тытса чарнӑ. Ҫак виҫӗ арҫын каҫхине станцӑна пынӑ, чукун ҫул контейнерӗнчи пыла вӑрланӑ-мӗн. Пӗтӗмпе — 87 пин тенкӗ ытлалӑх.

«Чӑваш халӑх сайчӗ» Чӑваш Республикин чӑвашлатнӑ схемине ҫӗнетсе тепӗр хут кӑларчӗ. Иккӗмӗш кӑларӑмпа кун ҫути курнӑ Чӑваш Республикин схеми малтанхипе танлаштарсан тупса палӑртнӑ кӑлтӑксенчен хӑтӑлнӑ, Чӗмпӗр тӑрӑхӗнчи ялсемпе пуянланнӑ (ку кӑларӑмра Чӳрекел, Хулаҫырми, Ирҫел, Вӑта Тимӗрҫен, Анат Тимӗрҫен, Клин тата Солнце чӑваш ялӗсене те курма май пур!). Унсӑр пуҫне ял тӑрӑхӗсен тӗплӗхӗсене (центрӗсене) те кӑтартнӑ — ҫапла май ялсене шыраса тупассине ҫӑмӑллатма тӑрӑшнӑ. Аса илтеретпӗр — схемӑра ял ячӗсене чӑвашла ҫеҫ кӑтартнӑ. Ҫавӑн пекех хӑш-пӗр ялсен историллӗ ячӗсене те илсе панӑ. Сӑмахран, Красноармейски малтан Трак ятлӑ пулнине, Первомайски — Аслӑ Арапуҫ пулнине, тата ыт. те.

Чӑваш Республикин схемине «СУМ» электронлӑ лавккара туянма май пулӗ. Хакӗ — 200 тенкӗ. Карттӑн хӑтлавӗ кӗҫнерникун, раштавӑн 13-мӗшӗнче, Чӑваш Республикин наци вулавӑшӗнче 17 сехетре иртӗ. Пурне те 201-мӗш пӳлӗмре кӗтетпӗр!

Ыран, раштавӑн 11-мӗшӗнче, тӗрӗк халӑхӗсен историйӗпе кӑсӑкланакансене Чӑваш Республикин наци вулавӑшне пыма йыхравлаҫҫӗ. Унта Р.Мухамметдиновӑн «Тюрки в истории мировой цивилизации» (чӑв. Тӗкӗрсем тӗнче цивилизацийӗн историйӗнче) кӗнеке хӑтлавӗ иртӗ — пуҫламӑшӗ 14 сехете.

Ку кӑларӑмра автор тӗрӗк халӑхӗсем ӑҫтан килнине, мӗнле аталаннине тата хӑш вырӑнсенелле сарӑлнине ӑнлантарса пама тӑрӑшать. Кӗнекери тӗп вырӑна тӗрӗк чӗлхисен морфологине шӗкӗлчени йышӑнать. Рафаэль Мухаметдинов ытти ушкӑнсемпе танлаштарса тӗрӗк халӑхӗсем ӑҫталла сарӑлнине кӑтартса парать. Автор хӑйӗн тӗпчевӗнче чӑваш чӗлхипе самай усӑ курнӑ, пирӗн чӗлхери тӗслӗхсене илсе парса вӑл е ку пӗтӗмлетӳ тунӑ.

Мухаметдинов Рафаэль Фардиевич — Свердловск облаҫӗнче ҫуралнӑ истори ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ. Хусанта пурӑнать. Аслӑ пӗлӗве Ленинград университечӗн Хӗвелтухӑҫ факультетӗнчи турккӑ филологийӗн уйрӑмӗнче илнӗ. Нумай ҫул хушши Тутарстанӑн Ӑслӑлӑх академийӗн Ш.Марджани ячӗллӗ истори институтӗнчи общество шухӑшӗн историйӗпе ислам тӗпчевӗн пайӗнче ӗҫленӗ. Тӗрӗк халӑхӗсен пӗтӗм тӗнчери ассамблейӑн пӗрремӗш председателӗ пулнӑ, халӗ — ҫак организацийӗн координаци канашӗн пайташӗ шутланать.

Малалла...

Ҫӗнӗ ҫултан сунарҫӑсен хир сыснисене ытла нумай тытма юрамӗ. Пӑшисене вара вӑхӑтлӑха пачах пеме чарӗҫ. Кун пирки ЧР Ҫутҫанталӑк министерстви пӗлтерет.

Ведомство хыпарланӑ тӑрӑх, раштав уйӑхӗн 31-мӗшӗччен кирек миҫе ҫулти хир сыснине те, кӑҫал ҫурланӑ амасемсӗр пуҫне, тытма ирӗк пур. 2018 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 1-31-мӗшӗсенче вара ҫулталӑка ҫитмен чӗрчуна ҫеҫ пеме юрать. Вӗсене ятарлӑ вырӑнта кӑна пемелле.

Раштав уйӑхӗн 31-мӗшӗ хыҫҫӑн сунарҫӑсен пӑши тытмалла мар

Раштав уйӑхӗн 7-мӗшӗнче 11 сехетре Шупашкарти Ҫӗнӗ хула микрорайонта пурӑнакан ватӑ арҫын пасара тухса кайнӑ. Анчах каҫ енне те вӑл киле таврӑнман. Ҫитменнине, ҫав кун ҫил-тӑман алхаснӑ. Тӑванӗсем пӑшӑрханса ӳкнӗ – тӳрех «Лиза Алерт» ҫӑлавпа шырав отрядне шӑнкӑравланӑ.

Отряд хастарӗсем ҫийӗнчех ӗҫе пуҫӑннӑ. Ватӑскер хулара ҫӳреме пӗлсех кайман, вӗсем мӑшӑрӗпе кунта темиҫе ҫул каялла кӑна пурӑнма куҫнӑ. Шыравҫӑсем ватӑ арҫын ҫухални пирки хальхинче «Яндекс. Такси» службӑна та пӗлтерме шутланӑ.

22 сехет те 35 минутра шӑнкӑрав ҫитнӗ: арҫынна тупнӑ, вӑл чӗрех! Ӑна «Яндекс. Такси» водителӗ тупнӑ. Хайхискер тӗттӗм, ҫын сахал ҫӳрекен чарӑнура шӑнса кайнӑ ватӑ арҫынна курнӑ та патне пынӑ, ӑна салона лартнӑ, машина кӑмакине хытӑрах янӑ. Унтан ҫухалнӑскере киле илсе ҫитернӗ.

Етӗрне районӗнчи Ирҫе ялӗнче пурӑнакансен сехри хӑпнӑ. Раштав уйӑхӗн 7-мӗшӗнче ҫӗрле пӗр хуҫалӑхра темӗнле чӗрчун 5 качакана пӑвса вӗлернӗ.

Ку хыпара «Про Город» хаҫата ялта пурӑнакансем пӗлтернӗ. Вӗсем каланӑ тӑрӑх, ҫак чӗрчун сахалтан та 10 хуҫалӑха шар кӑтартнӑ. Хальхинче кил хуҫисем ирхине витене тухнӑ та вилнӗ качакасене курнӑ. Мӑйӗсем ҫинче шӑл йӗрри пулнӑ, алӑк ҫинче те чӗрне йӗрри палӑрнӑ.

«Темӗнле чӗрчун ҫӗрле темиҫешер сурӑх, чӑх, кӑвакал, кролик пӑвса вӗлернӗ. Ҫынсем каланӑ тӑрӑх, ҫав чӗрчунӑн хыҫалти ури вӑрӑм. Вӑл сахалтан та 10 хуҫалӑхри чӗрчунсене тапӑннӑ», - ҫапла каласа кӑтартнӑ Дмитрий.

Ял халӑхӗ кун пирки ял тӑрӑхӗн администрацине кӑна пӗлтернӗ.

Чӑваш кӗнеке издательствинче Лев Кадкин ача-пӑча ҫыравҫин черетлӗ кӗнеки пичетленнӗ.

Автора аслисем те, ачасем те юратаҫҫӗ тесе пӗлтереҫҫӗ кӗнеке издательствинче. Литература конкурсӗсенче Лев Кадкин кӗнекисем темиҫе хутчен те ҫӗнтернӗ. 2009 тата 2015 ҫулсенче унӑн «Детство на гору спешит. Ҫунатлӑ ҫунашка» сӑвӑсен пуххи тата «Воробьиный юг. Ҫерҫи кӑнтӑрӗ» юмахӗ «Литературӑллӑ Чӑваш Ен: чи вулакан кӗнеке» конкурсра «Кӗҫӗн шкул ачисем валли ҫырнӑ чи лайӑх ача-пӑча кӗнеки» номинацире ҫӗнтернӗ. Авторӑн «Царевич Комаревич. Вӑрӑм тунасен ҫӗршывӗнче», «Ослиный мост. Ашак кӗперӗ» ятлисене те ачасем юратса вулаҫҫӗ-мӗн.

«Заячьи ботинки. Мулкач пушмакӗ» кӗнекене Лев Кадкин вырӑсла тата чӑвашла пичетленӗ. Сӑвӑсене Чӑваш халӑх поэчӗ Юрий Сементер чӑвашла куҫарнӑ. Кӑларӑма Людмилы Лунц ӳкерчӗксемпе илемлетнӗ.