Шупашкарти Сӗнтӗрвӑрри ҫулӗ ҫинчи ҫул урлӑ каҫмалли вырӑна тахҫанах тума пуҫланине, маларах уншӑн «Чӑвашавтодор» яваплӑ пулнине эпир пӗлтернӗччӗ. Шоссене юсаса ҫӗнетнӗ чух пассажирсене каҫса ҫӳремеллине те хута ямалла пулнӑ. Анчах ӗҫе вӗҫне ҫитерме май килмен. Каярах Храмов хушаматлӑ уйрӑм усламҫӑна шаннӑ. Хайхи этем пӗлтӗрхи авӑн уйӑхӗнче юсаса пӗтерме шантарнӑ. Подрядчик проекта хурланӑ, ӗҫ тӑсӑлнине ҫавӑнпа сӑлтавланӑ.

Паян ӗҫпе Шупашкар администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков паллашнӑ. Храмов подрядчикӑн пайташӗсем ӗҫе авӑн уйӑхӗн вӗҫӗччен вӗҫлеме шантарса калаҫнӑ.

Ҫул ҫийӗн каҫмалли — 48 метр тӑршшӗ. Унта ҫул сарлакӑшӗ — 3 метр. Сусӑрсене меллӗ пултӑр тесе лифт тума палӑртнӑ.

Тӑвай районӗнчи Чутей ялӗнче пурӑнакансем хӑйсен вӑйӗпе кӗпер тунӑ. Халӗ Пысӑк ҫырма урлӑ вӗсем ҫӑмӑллӑнах каҫса ҫӳрейреҫҫӗ.

Ялта тивӗҫлӗ канури ҫынсем нумай. Чылайӑшӗ 80 ҫултан иртнӗ. Кивӗ кӗпер урлӑ каҫса ҫӳреме меллӗ пулман. Уйрӑмах — хӗлле, тимӗр ҫинче ура шунӑ. Ҫавӑнпа чутейсене ҫӗнӗ кӗпер питӗ кирлӗ пулнӑ.

Ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Григорий Куклов ертсе пынипе, ял халӑхӗ ҫанӑ тавӑрса ӗҫленипе кӗпер туса лартнӑ. Унӑн конструкцийӗ тимӗртен, ҫийӗ — йывӑҫран.

Вӗренӳ ҫулӗ тӗлне Чӑваш Енри 22 шкула хупӗҫ. Кун пирки «Регнум» пӗлтерет.

Авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне респуликӑри ялсенчи 22 пӗчӗк шкула хупса пысӑкраххисемпе пӗрлештерӗҫ. Ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗнче 37 шкул икӗ сменӑпа ӗҫлӗ. Вӗсенче пӗтӗмпе 6763 ача пӗлӳ илет. Кунсӑр пуҫне вӑхӑтлӑха тӑватӑ шкула хупӗҫ.

Сӑмах май, авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнче республикӑра 15483 ача парта хушшине пӗрремӗш хутчен ларӗ. Пӗтӗмпе 134470 ача шкула кайӗ.

«Про Город» тунӑ сӑн

Кӗҫех Ҫӗнӗ Шупашкар ҫуралнӑ кунне паллӑ тӑвӗ. Хула ҫыннисемпе хӑнисене парне кӗтет: ҫав кун пӗр троллейбус тӳлевсӗрех илсе ҫӳрӗ.

Вӑл 54-мӗш маршрутпа ҫӳрекен троллейбус пулӗ. Ӑна ятарласа хӑмпӑсемпе илемлетӗҫ, ҫавна май вӑл инҫетренех курӑнӗ, ӑна палласа илме ҫӑмӑл пулӗ.

Троллейбус тӳлевсӗр кӑна илсе ҫӳремӗ, унта конкурссем те ирттерӗҫ, юрлӗҫ, парнесемпе хавхалантарӗҫ. Вӑл ирхи 10 сехетрен пуҫласа каҫхи 10 сехетчен ҫӳрӗ.

Сӑмах май, Ҫӗнӗ Шупашкар уявне анлӑн паллӑ тӑвӗ. Ҫав кун «Челси» ушкӑн концерчӗ пулӗ, фейерверк тӳпене ялкӑштарӗ.

Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков кальян, электронлӑ пирус тата вейп туртма чарнӑ. Кун пирки постановление алӑ пуснӑ.

Документра палӑртнӑ тӑрӑх, малашне общество вырӑнӗсенче кальян, электронлӑ пирус тата вейп туртма юрамасть. Пирус туртнине евӗрлекен япаласене те ҫак списока кӗртнӗ.

Халӑх ҫӳрекен вырӑнсенче те ҫак йӗркене пӑсма юрамасть. Тӗслӗхрен, вӗренӳ, медицина, культура тата спорт учрежденийӗсенче, канмалли вырӑнсенче тата общество апатланӑвӗ вырӑнӗнче.

Шупашкарта сусӑрсен хушшинче илемлӗх конкурсӗ ирттерӗҫ. Ӑна «Ирӗклӗх» (чӑв. «Свобода») общество организацийӗ (ЧР наципе культура аталанӑвӗн «Ирӗклӗх» халӑх пӗрлешӗвӗпе пӑтраштарма кирлӗ мар) кӑҫалхипе виҫҫӗмӗш хут йӗркелет.

Конкурс ҫурла уйӑхӗн 27-мӗшӗнче иртӗ. Ӑна йӗркелекенсем ҫын сусӑр пулни пурнӑҫпа туллин киленме пӗрре те чӑрмантарманнине кӑтартаҫҫӗ.

«Конкурса хутшӑнса вӗсем хӑйсене тӗрӗслеҫҫӗ, шалти пуян тӗнчине ыттисем валли уҫаҫҫӗ», — тенӗ общество организацийӗн ертӳҫи Павел Никитин.

Конкурс вӑхӑтӗнче Наиля Сабирзянова валли укҫа пухӗҫ. Вӑл йывӑр чирпе аптӑрать.

Вӑрмар районӗнчи пӗве

ИӖМ чан ҫапать: кӑҫал 25 шывра ҫын путса вилнӗ. Уйрӑмах ҫурла уйӑхӗнче пӑтӑрмахсем нумай пулнӑ.

Шупашкарта пӗр хӗр инспекторӑн куҫӗ умӗнчех шыва кӗмен вырӑнта ишнӗ. Инҫех мар, 100 метр аякра, тӗп пляж пулнӑ. Анчах хӗр унта темшӗн кайман, юраман ҫӗрте чӑмпӑлтатнӑ.

Пляжра аслисемсӗр ҫӳрекен ачасем те нумай. Пирӗн республикӑра 3,5 пин юханшывпа пӗве, пляж вара 14 ҫеҫ. Ҫавӑнпа чылайӑшӗ шыва кӗме юраман вырӑнта чӑмпӑлтатать. Ытларах чухне ялсенчи пӗвесенче инкек пулать. Ҫын шыва сикет те каялла тухмасть — унашкал тӗслӗх пайтах. Шӑнӑр туртса лартни инкек патне илсе ҫитерет.

Тепӗр сӑлтав — шыва ӳсӗрле кӗни. Унашкаллисене хальлӗхе штрафлаймаҫҫӗ. Анчах ҫурла уйӑхӗн 31-мӗшӗнче ЧР Инкеклӗ лару-тӑру патшалӑх комитечӗн итлевӗ пулать. Унта влаҫри ҫынсем шыва кӗме юраман вырӑнта чӑмпӑлтатакансене тата шыва ӳсӗрле кӗрекенсене штрафлама сӗнӗҫ.

Марина Карягина сӑнӳкерчӗкӗ

«Хальхи ҫамрӑксем тӑван культурӑна тата чӑвашла пӗлмеҫҫӗ, тӑван чӗлхепе калаҫмаҫҫӗ», — чунне ыраттарнӑҫи пулса калаҫаҫҫӗ хӑшӗсем. Фейсбукра Марина Карягина тележурналист, поэт, драматург кӑсӑклӑ пӗр пулӑма ҫырса кӑтартни шухӑша янӑран сире те унпа паллаштарас килчӗ:

«Шупашкарӑн кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ районӗнче пулнӑ май культурӑпа искусство институчӗ умӗнчи Петӗр Хусанкай палӑкӗ патне ҫитсе Аслӑ поэта пуҫ таяс терӗм. Палӑк патӗнчи арҫын ачасенчен ыйтатӑп:

— Камӑн палӑкӗ ку?

Ачасем мана пулӑшма васкаса хыпаланса ӳкрӗҫ, ҫырса хунине шыраҫҫӗ.

— Петр Хузангай, — терӗ пӗри.

— Кам вӑл? — питӗ ӑнӑҫлӑн (ютран килнӗ ҫын вырӑннех йышӑнчӗҫ) пӗлмӗше перетӗп ҫаплах. — Куллен тенӗ пек ҫакӑнта ҫӳресе, вуламасӑр мӗнле пӗлеймерӗр-ха камӑн палӑкӗ иккенне?

— Эпӗ пӗлнӗ!

— Тӳрех асилеймерӗм кӑна...

— Эпӗ те пӗлнӗ! — пӗр-пӗрне пӳлсе хуравлаҫҫӗ ачасем.

— Астуса юлӑр та нихҫан та ан манӑр: Петӗр Хусанкай — пысӑк поэт, — терӗм те хуллен пӑрӑнса утрӑм.

Ачасем шӑпланса хытса юлчӗҫ».

Унтан Марина Карягина ҫапларах пӗтӗмлетнӗ: «Ҫак шӑплӑх мана питӗ килӗшрӗ: унта пӗр ытлашши хускану тусанах ҫак Ята манса каясран хӑрани, эпӗ каланӑ сӑмах пӗлтерӗшне ӑнланса юлас тени пурччӗ.

Малалла...

Шупашкарти «Космос» каҫхи клуб хӑйсен патӗнче эрне каялла арҫын вилнишӗн куляннине пӗлтернӗ. Кун пирки вӗсем халӑх тетелӗсенчи хӑйсен страницинче ҫырнӑ. Клуб администрацийӗ тата уйрӑм ҫыннӑн хурал предприятийӗ следствипе тачӑ ҫыхӑну тытнине пӗлтернӗ. Ҫав ҫырурах тӗпчевҫӗсем пӗтӗмлетӳ тумасӑр пӑтӑрмаха хак пама сӗнменнине те палӑртнӑ.

Ӗнертенпе «Космос» вӑхӑтлӑха хупӑннӑ иккен. Ҫакна администраци клуб ӗҫченӗсене тата вӗсен тӑванӗсене вӗҫӗм кӳрентернипе тата хӑратнипе сӑлтавланӑ.

Ҫурла уйӑхӗн 15-мӗшӗнче ҫурҫӗр иртни 2 сехетсенче 35 ҫулхи арҫынпа хуралҫӑ хушшинче тавлашу сиксе тухнине, хуралҫӑсем канма килнӗ ҫынна урайне ҫавӑрса хурса пӗр вӑхӑт ӑна ҫапла тытса тӑнипе арҫын сывлаймасӑр вилсе кайнӑ тесе шухӑшланине Чӑваш халӑх сайчӗ маларах пӗлтернӗччӗ.

Канма пынӑ ҫынна вӗлерсе пӑрахнӑ хуралҫӑ тӗлӗшпе астумасӑр вӗлернӗ текен статьяпа пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ҫамрӑк арҫын леш тӗнчене ӑсаннипе вӗҫленнӗ инкеке тӗпчевҫӗсем малалла тӗпченӗ май судпа медицина экспертизисем ирттерӗҫ, хирӗҫтӑрӑва курса тӑнисенчен ыйтса пӗлӗҫ.

Ҫурла уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Муркаш районӗнче пушар пулнӑ. Ҫулӑм ҫӑнӑх складне сиенлетнӗ.

Шатракассинчи складра ҫулӑм ҫурҫӗр иртни 2 сехет ҫурӑра алхасма тытӑннӑ. Вырӑна ҫитнӗ пушарнӑйсем унпа 20 минут кӗрешнӗ. Юрать, кӳршӗ склада сыхласа хӑварма май килнӗ. Унта тырӑ упраннӑ.

Пушарта 30 тонна ҫӑнӑх ҫунса кайнӑ. Ку тӑкак 200 пин тенкӗпе танлашать.

Палӑртса хӑварар: кӑҫал республикӑра 549 пушар тухнӑ, ҫулӑм пӗтӗмпе 54 миллион ытла тенкӗлӗх тӑкак кӳнӗ. Тата хӑрушӑраххи – пушарта 38 ҫын вилнӗ, 47-ӗн аманнӑ. 129 ҫынна пушарта ҫӑлма май килнӗ.