Чӑваш Енре регионсен хушшинчи «ЧуМаТары» фестиваль иртнӗ. Унта Раҫҫейри 8 регионти изобретательсем ҫитнӗ.

Фестивале кӑҫал Йӗпреҫ районӗнче йӗркеленӗ. Ӑна 9-мӗш хут ирттернӗ. Фестивале Шупашкарти пилотсем те хутшӑннӑ. Вӗсем пысӑк тата пӗчӗк самолетсем, вӗҫекен аппаратсем, хӑваламалли квадрокоптерсем кӑтартнӑ. Пилотсӑр вӗҫекен аппаратсем те пулнӑ.

Фестивале хутшӑнакансем хӑйсен ӑсталӑхне икӗ сехет кӑтартнӑ. Самолетсем тӗрлӗ хускану тунӑ. Мероприятипе килӗшӳллӗн тӗрлӗ конкурс, вӗҫекен ансат модельсене ӑсталас енӗпе мастер-классем те ирттернӗ.

Шупашкарта утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа ача пахчине ҫӳретнӗшӗн тӳлев хакланать, ҫакӑ апатлану хакне хӑпартнипе ҫыхӑннӑ. Ҫавӑн пекех шкулти апатланӑвӑн та хакӗ ӳсет. Унти улшӑну авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнче вӑя кӗрӗ. Кун пирки паян, ҫӗртме уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ патӗнче иртнӗ канашлура пӗлтернӗ.

«Мой город Чебоксары» (чӑв. «Ман хула Шупашкар») портал пӗлтернӗ тӑрӑх, юлашки хутчен шкулти апат хакӗ 2016 ҫулта пысӑкланнӑ, ача пахчисенче тата маларах: 2014 ҫулта. Паян 1-4-мӗш классенче вӗренекен ачисемшӗн ашшӗ-амӑшӗ 19 тенкӗ (ирхи апатшӑн) тата 46 тенкӗ (кӑнтӑрлахи апатшӑн) тӳлет. 5-11-мӗш классенче вӗренекенсем ирхине апатланнӑшӑн — 23 тенкӗ, кӑнтӑрлахишӗн 46 тенкӗ хываҫҫӗ. Ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗнчен тытӑнса кӗҫӗн классем 21 тенкӗ (ирхи апатшӑн) тата 54 тенкӗ (кантӑрлахишӗн) тӳлӗҫ. Аслӑрах классенче вӗренекенсем ирхине апатланнӑшӑн — 25 тенкӗ, кӑнтӑрла ҫинӗшӗн 60 тенкӗ кӑларса хурӗҫ.

Ывӑлӗ-хӗрне ача пахчине ҫӳретнӗшӗн халӗ ашшӗ-амӑшӗ пӗр куншӑн 91,5 тенкӗ тӳлет. Утӑ уйӑхӗнчен тытӑнса хак 23,8 тенкӗ ӳссе 115 тенке ҫитӗ. Ҫак укҫаран 106 тенки апат-ҫимӗҫ туянма кайӗ.

Полина Петухова. Сар.ru сӑнӗ

Чӑваш хӗрӗ Полина Петухова кикбоксинг енӗпе иртнӗ «BESTFIGHTER» тӗнче кубокӗнче ҫӗнтерӳҫӗ ятне тивӗҫнӗ. Ӑмӑрту ҫӗртме уйӑхӗн 14-17-мӗшӗсенче Италире иртнӗ. Кун пирки Чӑваш Енӗн спорт министерстви хыпарлать.

Шупашкарта пурӑнакан Полина Петухова 52 килограмчченхи виҫе категорийӗнче вӑй виҫнӗ. И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче пӗлӳ илекен пике ҫурма финалта Словакин паллӑ спортсменкине Моника Хохликовӑна парӑнтарнӑ. Финал ӑмӑртӑвӗнче вара Раҫҫейӗн тепӗр спортсменкине Кристина Исмаиловӑна ҫӗнтернӗ.

Чӑваш Енӗн спорт министерствинче палӑртнӑ тӑрӑх, тӗнче кубокӗнче 42 ҫӗршыври 2 пин ытла спортсмен ӑмӑртнӑ. Арҫынсемпе хӗрарӑмсем, юниорсемпе юниоркӑсем икӗ виҫе категорийӗнче тупӑшнӑ.

Сар.ru сӑнӗ

Иртнӗ эрнекун, ҫӗртме уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, Комсомольски районӗнчи Хырай Ӗнел ялӗнче культура ҫурчӗ хӑпартма тытӑннӑ. Пӗрремӗш кирпӗчсене Чӑваш Енӗн культура министрӗ Константин Яковлев, Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Пётр Краснов, Чӑваш халӑх поэчӗ Валери Туркай, Комсомольский район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Александр Осипов хунӑ. Ҫакна курма ял ҫыннисем те йышлӑн пухӑннӑ.

Палӑртса хӑварни вырӑнлӑ пулмалла, пӗр харӑсах 150 ҫын вырнаҫма пултаракан ҫак культура ҫуртне кӑҫал кӗркунне хута ямалла. Ӑна ҫӗклемешкӗн 16 миллион тенкӗ ытла уйӑрнӑ. Ҫав укҫаран 14 миллион ытларах тенки — республика, 2 миллионӗ вырӑнти хыснасенчен. Хырай Ӗнелти культура ҫурчӗ — Чӑваш Енре ҫулталӑк пуҫланнӑранпа купалама тытӑннӑ пиллӗкмӗш учреждени.

Атӑл леш енчи поселоксене газ кӗртес енӗпе тинех ӗҫлеме тытӑннӑ. Унта пурӑнакансем ҫакна темиҫе ҫул кӗтнӗ.

Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков Атӑл леш енчи поселоксене газ кӗртес ыйтӑва ҫӗртмен 15-мӗшӗнче пӑхса тухнӑ. 2020 ҫулччен вӗҫлеме палӑртнӑ ӗҫ тӗлӗшпе килӗшӳ тунӑ ӗнтӗ. Сосновкӑри проект тата документаци ӗҫӗсене тумашкӑн 4,6 миллион тенкӗ уйӑрнӑ.

Подрядчик газопроводӑн пулас трассине пӑхса тухнӑ. Специалистсем Октябрьски, Первомайски, Пролетарски, Ҫурҫӗр поселокӗсене тата Санатори урамне газ пӑрӑхӗсем ҫитессе ҫирӗплетеҫҫӗ. Ҫакна 2019 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗччен тума палӑртнӑ.

«Батарейка килсе пар та ҫутҫанталӑка упра!» - ҫакнашал ятпа ЧР Ҫутҫанталӑк министерстви акци ирттерет.

Ведомство усӑ курнӑ батарейкӑсене пуҫтармашкӑн ятарлӑ контейнер лартнӑ. Ӑна Шупашкарта Ленинград урамӗнче 33-мӗш ҫуртра 1-мӗш хутра вырнаҫтарнӑ. Батарейкӑсене ӗҫ кунӗсенче ирхи 8 сехетрен пуҫласа 17 сехетчен килсе пама пулать.

Усӑ курнӑ батарейкӑсене «Экологи» НПО» тулли мар яваплӑ обществӑра экологи стандарчӗсене тата хӑрушлӑх мерисене тӗпе хурса тӗп тӑвӗҫ.

Палӑртмалла: тухса пенӗ пӗр батарейка 20 тӑваткал ҫӗр лаптӑкне, 300 литр шыва тасамарлатма пултарать.

«Коммерсантъ» деклараци кампанине пӗтӗмлетнӗ. Ҫӗртме уйӑхӗн пуҫламӑшӗччен Раҫҫейри регион пуҫлӑхӗсем пӗлтӗрхи тупӑшсене кӑтартнӑ.

Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьевӑн мӗн чухлӗ пурлӑх пулни паллӑ. Унӑн ҫӗр лаптӑкӗ нумай. Ку енӗпе Михаил Васильевич танлаштарӑмра чи малти йӗркесенчен пӗрне, 3-мӗшне, лекнӗ.

Михаил Игнатьевӑн харпӑрлӑхӗнче 58,2 пин тӑваткал метр ҫӗр шутланать. Танлаштарӑмра пӗрремӗш вырӑна Красноярск крайӗн кӗпӗрнаттӑрӗ йышӑннӑ. Унӑн харпӑрлӑхӗнче 224,6 пин тӑваткал лаптӑк. Иккӗмӗш вырӑнта Брянск облаҫӗн пуҫлӑхӗ. Унӑн 189,2 пин тӑваткал метр ҫӗр пур.

Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Лапри Чӑрӑшкасси ялӗнче пурӑнакан 52 ҫулти арҫынна ют пурлӑха сиелетнӗшӗн айӑпланӑ. ЧР прокуратурин сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл трактор рулӗ умӗнче ларнӑ чухне ентешӗсен хуҫалӑхӗ тата автомобилӗ ҫине кӗрсе кайнӑ.

Следстви тата суд палӑртнӑ тӑрӑх, 2017 ҫулхи раштав уйӑхӗн 12-мӗшӗнче хайхискер ӳсӗр пулнӑ. Арӑмӗ килте нумай вӑхӑт пулманран тарӑхнӑскер трактор рулӗ умне ларнӑ та ентешӗн кил хуҫалӑхӗ тата автомобилӗ ҫине ятарласа кӗрсе кайнӑ. Ҫапла майпа вӑл 50 пин тенкӗ яхӑн тӑкак кӳнӗ.

Кунпа та ҫырлахман арҫын. Кайран вӑл тепӗр икӗ ентешӗн гараж алӑкӗ ҫине кӗрсе кайнӑ. Вӗсене вӑл 10 пин тенкӗлӗх тата 60 пин тенкӗлӗх тӑкак кӳнӗ.

Арҫынна суд тӗрмене хупмасӑр 3 ҫуллӑха айӑплама йышӑннӑ.

Паян, ҫӗртме уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ куракана «Шупашкарти савни сывпуллашать» камит премьерине пухрӗ. Вӑл — «Шупашкарти савни» спектакль ярӑмӗн юлашки серийӗ. Аса илтерер, 2016 ҫулхи нарӑс уйӑхӗнче театрта «Шупашкарти савни 20 ҫул иртсен» камит лартрӗҫ. Пьеса авторӗ — Чӑваш Республикин искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Николай Сидоров.

Спектакльти тӗп сӑнарсене унчченхи артистсемех калӑплаҫҫӗ. Натали ролӗнче — чӑваш халӑх артистки Полина Чамжаева, унӑн упӑшки Йӑкӑнат — чӑваш халӑх артисчӗ Александр Степанов, Ҫтаппан — чӑвах халӑх, Раҫҫей тава тивӗҫлӗ артисчӗ Василий Павлов, унӑн арӑмӗ Лисук — чӑваш халӑх артистки Светлана Савельева.

Спектакле Чӑваш Республикин искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Вячеслав Оринов лартнӑ.

Сар.ru сӑнӗ

Ҫӗрпӳ районӗн администрацийӗн пуҫлӑхне Андрей Павлова ирӗклӗхсӗр хӑварнӑ.

Чӑваш Енӗн прокуратури пӗлтернӗ тӑрӑх, райадминистраци пуҫлӑхӗ тӗлӗшпе тӑватӑ уголовлӑ ӗҫ пуҫарнӑ. Ӑна ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курса юридици сӑпачӗсен ӗҫ-хӗлне саккунсӑр майпа чӑрмав кӳнӗшӗн, должноҫ полномочийӗсенчен иртнӗшен тата ултавлӑ ӗҫсемпе аппаланнӑшӑн явап тыттарасшӑн.

Ҫӗртме уйӑхӗн 14-мӗшӗнче малтанхи итлев вӑхӑтӗнче Андрей Павлова хупса хума йышӑну. Тӳрен ирӗк илмесӗр килтен тухса ҫӳреме юраман, анчах вӑл йӗркене темиҫе хут та пӑснӑ, ҫавна май суд Павлова ирӗксӗр хӑвармалла тунӑ.

Палӑртмалла, пӗлтӗрхи ҫу уйӑхӗнче Андрей Павлов хӑйне пӑхӑнса тӑракан тӳре-шарана электроустановкӑсене техника тӗлӗшӗнчен пӑхса тӑмашкӑн алӑ пуснӑ килӗшӳсене пӑрахӑҫлама хушса 10 организацие ҫыру яма хушнӑ. Вӑл вӑхӑтра ҫав предприятисем ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑхӑн муниципаллӑ предприятийӗпе тунӑ килӗшӗве тӗпе хурса ӗҫленӗ. Кун хыҫҫӑн пурте «МНФ «Энергосервис» пӗрлӗхпе килӗшӳ ҫырнӑ, унта вара 2008-2011 ҫулсенче Павлов хӑй ӗҫленӗ, директор ҫумӗ пулнӑ. Унӑн хӑтланӑвӗсене пула предприятисем 490 пин тенкӗлӗх тӑкак тӳснине палӑртнӑ.

Малалла...