Тӗл пулу вӑхӑтӗнче. Сар.ru сӑнӗ

Шупашкара килнӗ май Мускаври Третьяков галерейин куравсен пайӗн ертӳҫи Нина Дивова Чӑваш Енӗн культура министрӗпе Константин Яковлевпа тӗл пулнӑ.

Калаҫу вӑхӑтӗнче вӗсем республикӑри музейсене тӗнчипе паллӑ галерейӑпа тачӑ ҫыхӑнса ӗҫлеме майсем туса парасси пирки сӑмах вакланӑ. Унсӑр пуҫне Шупашкар хули пулса кайнӑранпа — 550, Чӑваш автономи облаҫӗ йӗркеленнӗренпе 100 ҫул ҫитнине халалласа музейсен пӗрлехи проектне пурнӑҫласси ҫинчен калаҫнӑ.

Нина Глебовна хӑйӗн сӑмахӗнче Чӑваш Енре музейсен ӗҫӗ-хӗлне аталантарас тӗлӗшпе пысӑк ӗҫсем тунине палӑртнӑ, кунта искусство кулленхи пурнӑҫӑн пӗр пайӗ пулса тӑнине асӑннӑ. Ҫавна май вӑл Чӑваш Енпе, республикӑри музейсемпе алла-аллӑн тытӑнса ӗҫлеме кӑмӑл пуррине пӗлтернӗ.

Юбилейме саламланӑ самант. Сар.ru сӑнӗ

Шупашкар районӗнчи Мамка ялӗнче пурӑнакан Зоя Морозова 100 ҫул тултарнӑ. Зоя Даниловнӑна сумлӑ юбилейпе саламлама район администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ — ял хуҫалӑхӗпе экологи пайӗн ертӳҫи Сергей Ванюшкин тата Ишлей ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Евгений Субботин пынӑ.

Зоя Даниловна ҫулне кура мар хастар та вӑй-халлӑ. Ҫавна май вӑл тепӗр юбилейне те паллӑ тума ӗмӗтленет. Виҫӗ ывӑлпа пӗр хӗр ҫуратса ура ҫине тӑратнӑ хӗрарӑм паянхи кун кӗҫӗннин Михаилӑн ҫемйипе пӗрле пурӑнать. Халӗ унӑн сакӑр мӑнук тата вун икӗ кӗҫӗн мӑнук.

Коллективизаци тапхӑрӗнче, вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче, ун хыҫҫӑн самай нуша курнӑ Зоя Морозова «Тыл ӗҫченӗ» тата «Ӗҫ ветеранӗ» хисеплӗ ятсене тивӗҫнӗ. Унсӑр пуҫне ӑна «1941-1945 ҫулсенчи Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче хастар ӗҫленӗшӗн» медальпе, ытти наградӑпа чыс тунӑ.

Иртнӗ ҫулхи раштав уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Шупашкарта троллейбуспа ҫӳренӗшӗн ытларах тӳлеме пуҫларӑмӑр. Халӗ Ҫӗнӗ Шупашкарта та хаксене хӑпартма йышӑннӑ.

Хула депутачӗсем ыйтӑва тишкерсе пӑнчӑ лартнӑ: халӑх транспорчӗпе ҫӳреме хаксене хӑпартмаллах. Ҫапла майпа троллейбуспа пӗрре ларса кайма 18 тенкӗ кӑларса тыттарма тивӗ, ятарлӑ карттӑпа терминал урлӑ тӳлесен 15 тенкӗ илӗҫ (Шупашкартинчен 1 тенкӗ хаклӑрах). Химиксен хулинчи маршруткӑпа пӗрре ларса кайма 22 тенкӗ кирлӗ пулӗ (терминал урлӑ — 18 тенкӗ), автобуспа ҫӳреме — 18 тенкӗ (терминал урлӑ — 15 тенкӗ).

Улшӑнусем кӗртиччен Ҫӗнӗ Шупашкарти троллейбуспа ҫӳреме 15 тенкӗ тӳлеме тивнӗ, автобуспа кайнӑшӑн 16 тенкӗ илнӗ, маршруткӑна ларма 20 тенкӗ кирлӗ пулнӑ.

Чӑваш Енре куллен пурӑнакансен йышӗ ҫулталӑк хушшинче 5 пин те 384 ҫын таран чакнӑ. Халӗ республикӑра 1 миллион та 230 пин ытларах ҫын тӗпленсе пурӑнать.

Чӑвашстат пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне пирӗн хутлӑхра 1230479 ҫын пурӑнни паллӑ, иртнӗ ҫул пуҫламӑшӗнче ку кӑтарту самай пысӑкрах пулнӑ: 1235863 ҫын.

Чӑваш Енри хуласенче халӑхӑн 62,4% тӗпленнӗ, ялта вара 37,6%. Чӑваш ялӗсенче пурӑнакансен йышӗ ҫуллен сахалланса пырать, хуласенче вара хушӑнать. Уйрӑмах — Шупашкарта. Чӑваш Енӗн тӗп хулинче кун кунласа ҫӗр ҫӗрлекенсен йышӗ ҫулталӑк хушшинче 2 пин те 217 ҫын таран пысӑкланнӑ. Пӗтӗмпе кунта 491715 ҫын пурӑнать. Ҫӗнӗ Шупашкарта та йыш хушӑннӑ. Пӗлтӗрхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗпе танлаштарсан, кӑҫал унта 2 пин те 203 ҫын ытлараххи курӑнать.

Районсемпе пӑхас пулсан, халӑх йышӗпе Шупашкар, Ҫӗрпӳ тата Канаш тӑрӑхӗсем малта пыраҫҫӗ. Ҫӗмӗрле районӗнче пурӑкансен йышӗ вара 10 пин ҫынран та сахалрах.

Эпир ача чухне пирӗн, Шупашкар районӗнчи Пранькка ялӗ ҫывӑхӗнче, киремет йывӑҫҫисем виҫҫӗччӗ. Ват хурама патӗнче кӗтӳ кӗтнине астӑватӑп. Хуҫӑлса ӳкнӗ унӑн тураттине те тытма чаратчӗ кукамай. Пирӗн тӑрӑхри ҫав киремет йывӑҫҫисем вӑхӑт иртнӗҫемӗн типсе-хӑрса ҫӗр пичӗ ҫинчен ҫухалчӗҫ.

Тӑван районӑмри Кӑшавӑш ялӗ патӗнчи ват юмана ҫак уйӑхра «Деревья — памятники живой природы» (чӑв. Йывӑҫсем — чӗрӗ ҫут ҫанталӑк палӑкӗсем) Пӗтӗм Раҫҫейри программӑн Авалхи йывӑҫӗсен реестрне кӗртнӗ. Вӑл унти «Ясна» этнокомплекс территорийӗнче ӳснӗрен юмана ҫав списока илме комплексӑн пуҫаруҫи Марина Федорова ыйтнӑ.

Авалхи ват юман, вырӑнтисем ӑна киремет йывӑҫҫи теҫҫӗ иккен, Карачура вӑрма хуҫалӑхӗн территорине кӗрекен вӑрманта ӳсет.

Чӑваш Республикин кинематографисчӗсен пӗрлешӗвӗ тата «Чӑвашкино» киностуди Шупашкар хулине йӗркеленӗренпе 550 ҫул, Чӑваш автономи облаҫне пуҫарнӑранпа 100 ҫул ҫитнине хатӗрленсе тӑван халӑхӑн кун-ҫулӗпе тата унӑн паллӑ ҫыннисемпе паллаштаракан фильмсем ӳкерме палӑртать.

Ӗҫе пуҫӑниччен кинематографистсем тата «Чӑвашкино» киностуди халӑхпа канашласшӑн. Ара пӗр ӑс аван-ха, йышпа пухӑнса калаҫсан, сӳтсе явсан тата лайӑхрах-ҫке. Апла пулсан пурин те калаҫӑва хутшӑнма май пур.

Сӗнӳсене Чӑваш Енри кинематографистсен пӗрлешӗвӗ ҫак адреспа йышӑнать: 428027, Шупашкар хули, Иван Яковлев проспекчӗ, 12-мӗш А ҫурт. Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ — 8-927-667-93-23. Электрон пуштӑ —

soyuzcinemachuv@gmail.com.

Мордва Республикин тӗп хулинчи суд Чӑваш Енре ҫуралнӑ арҫын ӗҫне пӑхса тухать. 54 ҫулти усламҫӑ 22 ҫул каялла асӑннӑ хулари виҫӗ ҫынна персе пӑрахнӑ. Вӗсенчен иккӗшӗ вырӑнтах вилнӗ, тепри — пульницӑра. Тепӗр виҫӗ ҫын аманнӑ.

Пӑтӑрмахӗ ресторанта сиксе тухнӑ. Унта икӗ ушкӑн каннӑ. Шупашкарта ҫуралнӑ арҫын иртнӗ ӗмӗрӗн 90-мӗш ҫулӗсенче йӗркеленсе ушкӑнпа тӑвакан преступниксен йышӗнче пулнӑ-мӗн. Ресторанти тавлашу вара ӳсӗрле хӑй чӑнкине кӑтартас килнипе сиксе тухнӑ пулать.

Преступлени хыҫҫӑн арҫын пӗр хуларан теприне куҫса ҫӳренӗ, ют хушаматлӑ паспортпа ҫӳренӗ текен хыпар та пур.

Пӗтӗм тӗнчери шыраври арҫынна пӗлтӗр тытса чарнӑ. Унӑн килӗнче тӗрлӗ хӗҫ-пӑшал пулнӑран йӗрке хуралҫисем ҫавӑншӑн пынӑ пуль тесе вӑл шухӑшланӑ, лешсем Саранскран тесен 22 ҫул каяллахи усал ӗҫе йышӑннине пӗлтерсе ҫырнӑ.

Кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗн 9-мӗшӗнчен пуҫласа 15-мӗшӗччен Кӑнтӑр Корейӑри Пхенчхан хулинче иртекен хӗллехи Олимп вӑййисенче Чӑваш Ен ятне икӗ спортсмен хӳтӗлӗ.

Официаллӑ ҫӑлкуҫсем пӗлтернӗ тӑрӑх, ку хутӗнче Олимп вӑййисене хутшӑнма тӗнчере ят-сум ҫӗнсе илнӗ Татьяна Акимова биатлонистка вӗҫӗ. Унсӑр пуҫне биатлон ӑмӑртӑвӗсене Ульяна Кайшева, Антон Бабиков тата Матвей Елисеев хутшӑнӗҫ. Раҫҫейрен чи йышлӑн вара фристайлистсем ӑмӑртӗҫ. Пурӗ — 22 спортсмен. Вӗсен йышӗнче — Чӑваш Еншӗн вӑй виҫекен Лана Прусакова.

Палӑртса хӑвармалла, хӗллехи Олимп вӑййисене хутшӑнакансен списокне Раҫҫейри 169 спортсмен кӗнӗ, вӗсем Олимпиада медалӗсене ҫӗнсе илессишӗн спортӑн 15 тӗсӗнче ӑмӑртӗҫ. Анчах пирӗн спортсменсен Раҫҫей ялавне вӗлкӗштерме май пулмӗ.

Елчӗк районӗнчи Лащ Таяпари Дмитрийпе Денис Борисовсем Пӗрремӗш каналпа кӑтартакан «Давай поженимся» телекӑларӑма хутшӑннине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Кӑрлач уйӑхӗн 9-мӗшӗнче эфира тухнӑччӗ вӑл. Анчах темшӗн вӗсене Патӑрьелтен евӗр паллаштарчӗҫ.

Пӗлменнисене пӗлтерер: 26-ри йӗкӗрешсем Мускав облаҫӗнчи Люблино хулинче хваттер тара илсе пурӑнаҫҫӗ. Унта вӗсем электрон техникӑн интернет-лавккисен сетьне йӗркелесе янӑ.

Ҫак кунсенче вӗсем — Хӗвел тухӑҫ Африкӑра. Йӗкӗрешсем — унти Танзани ҫӗршывӗнче ҫулҫӳревре. Унта вӗсем Килиманджаро тӑвӗ ҫине хӑйсен ял ялавӗпе улӑхас шутпа тухса кайнӑ. Ту ҫине хӑпариччен каччӑсем Моши хулипе паллашнӑ, вырӑнти шкула кӗрсе тухнӑ. Чӑваш каччисем Африкӑри вырӑнти ҫамрӑксемпе асӑнмалӑх сӑн ӳкерӗннӗ.

Ӗнер 5895 метр ҫуллӗшӗнчи тӑва каччӑсем хӑйcен ял ялавӗпе хӑпарса ҫитнӗ. Мускавра вӗсем кӑрлачӑн 29-мӗшӗнче пулӗҫ.

Шупашкар хула администрацийӗн культура тата туризма аталантарассипе ӗҫлекен управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑн тӗп хулинче хӑна ҫурчӗсен шучӗ ӳссе пырать.

Хальхи вӑхӑтра унта 37 гостиница, 3 санаторипе курорт комплексӗ, 20 хостел тата хӑна ҫурчӗсем ӗҫлеҫҫӗ. 3 санатори хуларах пулсан республикӑн тӗп хулинчен 25 ҫухрӑмран ытла каймалла мар санаторисем — 15. Иртнӗ ҫулхи пуш уйӑхӗнче апарт-отель текен хӑна ҫурчӗ ӗҫлесе кайнӑ. Ют чӗлхерен кӗнӗ сӑмахпа калакан ҫак вырӑн унти номерсем уйрӑм хваттер евӗрлӗ тенине пӗлтерет. Пуянсен чунне расналӑхпа килентерме бутик-отель те уҫӑлнӑ.

Шупашкар хулин Туризмпа информаци центрӗ сӑнанӑ тӑрӑх, кӑрлач уйӑхӗснче отельсене пыракан сахалтарах. Авӑн уйӑхӗнче вара вӗсене талпӑнакансен шучӗ ӳсет. Пуш, ака, ҫертме уйӑхӗсенче те канакансем самай.