Мӑн Сӗнтӗрти чиркӳ

Паян Муркаш районӗнчи Депутатсен пухӑвӗ иртнӗ. Унта чылай ыйту пӑхса тухнӑ, ҫав шутра — пурлӑхпа ҫыхӑннисене те. Кун йӗркине кӗртнӗ ыйтусене Муркаш район администрацийӗнче пӗлтерӗшлӗ тесе хаклаҫҫӗ. Кун пирки унтисем район администрацийӗн сайтӗнче ҫырнӑ.

Депутатсем муниципалитет пурлӑхне Мӑн Сӗнтӗр тата Оринин ял тӑрӑхӗсене парасси ҫинчен калакан йышӑну проектне ҫирӗплетнӗ. Кунсӑр пуҫне Арҫынсен Шупашкарти Ҫветтуй Троицки православи мӑнастирне пурлӑх парас ыйтӑва та тишкернӗ. Вырӑс православи чиркӗвӗн Епархине икӗ чиркӳ ҫурчӗ тата вите пама йышӑннӑ. Мӑн Сӗнтер тата Оринин ял тӑрӑхӗсене шыв башнисене Муркаш район администрацийӗн харпӑрлӑхӗнчен куҫарса панӑ. Малашне вӗсемшӗн вырӑнтисем яваплӑ пулӗҫ.

ТурСтат тишкерӳ агентстви кӑҫал кӗркунне Раҫҫейре иртнӗ чи лайӑх фестивальсен танлаштарӑмне хатӗрленӗ. Ӑнкарма йывӑр мар ӗнтӗ: чи пӗрремӗш йӗркене халӗ Сочире иртекен Пӗтӗм тӗнчери ҫамрӑксемпе студентсен фестивалӗ йышӑннӑ.

Палӑртма кӑмӑллӑ: танлаштарӑмӑн 8-мӗш йӗркине Шупашкарта иртекен М.Д.Михайлов ячӗллӗ опера фестивалӗ лекнӗ. Вӑл кӑҫал Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче 27-мӗш хут иртӗ. Куракансен умне П.Чайковскин «Евгений Онегин», Г.Доницеттин «Любовный напиток», Дж.Вердин «Риголетто» оперисене каларӗҫ, «Тенор XXI века» концерт тата гала-концерт иртӗ.

Танлаштарӑмӑн иккӗмӗш йӗркине Мускав облаҫӗнче иртекен «Подмосковные вечера искусств» фестиваль йышӑннӑ. Виҫҫӗмӗш вырӑнта – Екатеринбургра йӗркеленекен «Евразия» фестиваль.

2008 ҫулта Ижевск «Пӗтӗм Раҫҫейри ярмӑркка» иртнӗ. Ҫак мероприятие ирттересси унтанпа йӑлана кӗнӗ, халь унта 14 ҫӗршыв хутшӑнать.

Шупашкарта иртекен ярмӑрккана Раҫҫейри 70 предприяти хутшӑнӗ. Унта Каспи сельдне, пичкере тӑварланине, вӑлча, Якути пуллине илсе килӗҫ. Ярмӑрккана килекенсем аш-какай, вырӑс кӑмакинче пӗҫернӗ хур, аҫтӑрхан майӑрӗпе хатӗрленӗ кролик, пӑши какайӗнчен тунӑ кӑлпасси тата ытти ҫимӗҫе тутанма пултарӗҫ.

Абхазири, Беларуҫри шурӑ сыра, Сербири ҫырлапа кӑмпана, техӗмлӗ чей, пыл, мӑйӑр таврашӗ те туянма май пулӗ.

Ҫимеллисӗр пуҫне тумсем те пулӗҫ. Ярмӑркка «Мегастрой» гипермаркет умӗнче юпа уйӑхӗн 25–29-мӗшӗсенче иртӗ.

Шупашкарти Ленин районӗн сучӗ Республикари ача-пӑча клиникинче ӗҫлекен икӗ тухтӑр тӗлӗшпе приговор вуланӑ. Вӗсене ҫынна асӑрханмасӑр вилӗм кӳнӗшӗн айӑпланӑ.

Пӗлтӗрхи нарӑс уйӑхӗн 9-мӗшӗнче пульницӑна 4 ҫулти арҫын ачана илсе килнӗ. Унӑн хырӑмӗ ыратнӑ. Тухтӑрсем ӑна пӑхнӑ, стационара вырттарнӑ. Тепӗр кунхине ача перитонита пула вилнӗ. Следстви шухӑшӗпе, дежурнӑй тухтӑрсем ачана тӗплӗн тӗрӗслемен, рентген тата ултьтрасасӑ кӑтартӑвӗсене шута илмен. Ҫапла вӗсем тӗрӗс мар диагноз лартнӑ. Ачана вара часрах операци тумалла пулнӑ.

Суд тухтӑрсенчен кашнин ирӗкне 1 ҫул та 10 уйӑхлӑха чикӗлеме йышӑннӑ. Кунсӑр пуҫне Республикари ача-пӑча клиникин тӗп тухтӑрне дисциплинарлӑ явап тыттарнӑ.

Шупашкарти троллейбус управленийӗн директорӗ Алексей Каныгин хула администрацийӗнче ӗнер иртнӗ канашлура юлашки троллейбуссем 23 сехетчен мар, 22 сехетчен ҫеҫ ҫӳрессине каланине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Сӑмах май, ҫӗнӗ йӗрке ҫине троллебуссем юпа уйӑхӗн 6-мӗшӗнчех куҫнӑ иккен.

Чӑваш машиностроителӗсем каҫхи троллейбуссене хӑварасшӑн. Раҫҫейӗн машина тӑвакансен пӗрлешӗвӗн республикӑри уйрӑмӗ ку ыйтупа Шупашкар хула администрацийӗн тата троллейбус управленийӗн пайташӗсемпе канашлу ирттерме йышӑннӑ.

«Трактор савучӗсем» концернӑн ӗҫченӗсем каҫхи троллейбуссене ҫӳреттерменнине хирӗҫ иккен. Ҫапла туни вӗсене каҫхине ӗҫрен тухсан киле кайма кансӗр иккен. Лару-тӑрӑва предприяти пайташӗсем малашне сӑнаса тӑрасса пӗлтереҫҫӗ. Кун пирки концернӑн пресс-служби ҫак йӗркесен авторне паян хыпарланӑ.

Ирина Кузьмина. «ПроГород Чебоксары» тунӑ сӑн

Шупашкарта пурӑнакан Ирина Кузьмина Чӑваш Ен Элтеперӗн портретне ҫӑмран хатӗрлесшӗн. Кун пирки «ПроГород Чебоксары» хӑйӗн сайтӗнче хыпарланӑ.

Вӗсем ҫырнӑ тӑрӑх, Ирина Кузьмина Чӑваш Енӗн Ҫутҫанталӑк пурлӑхӗпе экологи министерствинче вӑй хурать, ӗҫрен пушӑ вӑхӑтра ҫӑмран илемлӗ картинӑсем ӑсталать. 36 ҫулти ӳнерҫӗн пухмачӗнче хальлӗхе — 14 картина.

«Ку киленӗҫ нумаях пулмасть ӑнсӑртран ҫуралчӗ. Лавккана кӗрсен ҫакнашкал картина куртӑм. Ӑсталӑха ӳстерес тӗллевпе маҫтӑр-класа ҫырӑнтӑм, епле ӗҫлемеллине вӗрентӗм», — каласа кӑтартнӑ Ирина.

Унӑн картинисен йышӗнче пейзажсем те, ҫын портречӗсем те пур. Ҫавӑн пекех вӑл чӗр чунсене те калӑплать.

Палӑртса хӑварар, Ирина Кузьминан куравӗ Чӑваш наци вулавӑшӗнче ыран, юпа уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, каҫхи 6 сехетре уҫӑлӗ.

Юпа уйӑхӗн 12-мӗшӗнчен112 тытӑм Чӑваш Енре те туллин ӗҫлесе кайнӑ. Ҫапах та ҫакна палӑртмалла: пушар сӳнтерекенсен, йӗрке хуралҫисен, васкавлӑ пулӑшӑвӑн, газ службин кӗске номерӗсем те (01, 02, 02, 04 — стационарти телефонсенчен, 101, 102, 103, 104 — карас телефонӗсенчен) малтанхиллех ӗҫлӗҫ.

112 тытӑм Шупашкарти Калинин урамӗнчи 112-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ.

Пӗлменнисене пӗлтерер: 112 тытӑм Раҫҫейри васкавлӑ службӑсемпе ҫыхӑнтарать. Инкек, пушар, обществӑри йӗркелӗхе пӑссан ҫав номерпе хыпарлама пулать. Унтисем тивӗҫлӗ службӑсене хыпарлӗҫ.

СИМ-карттӑ лартнӑ телефонпа шӑнкӑравласан тытӑм ҫын ӑҫтине те палӑртать. СИМ-карттӑ пулмасан та инкек пирки хыпарлама май пур. Диспетчер инкек пирки тӗплӗн ыйтнишӗн кӳренме ыйтмаҫҫӗ, ку вӑл лару-тӑрӑва хаклама кирлӗ.

Ҫак карччынкка ҫинче Чӗмпӗр облаҫӗнчи Вешкайма районӗнчи Каркел ятлӑ чӑваш ялӗнче епле Акатуй ирттернине кӑтартнӑ.

Ку ял пирки хӑй вӑхӑтӗнче Иван Юркин, Мӗтри Юман тата ытисем те ҫырса хӑварнӑ.

Хальхи чӑвашсенчен вара ун пирки сахалӑшӗ ҫеҫ пӗлет.

Ку — Вешкайма районӗнчи хальхи вӑхӑтри пӗртен-пӗр чӑваш ялӗ. Урӑх ҫук.

Тӗрлӗ ялсенчи нацилӗхсен шайне палӑртакан пӗр сумлӑ, авторитетлӑ сайтра кунта пурнакансенчен 75% вырӑссем тенӗ. Мӗншӗн?

Чӑваш тӗпчевҫисем ак ҫакӑн пек кӗнеке кӑларнӑ: СИМБИРСКО-САРАТОВСКИЕ ЧУВАШИ. Под общей редакцией проф. М. Г. Кондратьева. Чебоксары — 2004. Анчах та вӑл кӗнекерен тӗнчере Каркел ятлӑ чӑваш ялӗ пурри ҫинчен пӗлейместӗн. Мӗншӗн?

Карччынкка ҫинче ак ҫапла курнать паян Каркел ялӗ.

Малалла...

Ҫитес ҫул Чӑваш Енре мӗнле ҫулталӑк пулӗ? 2018 ҫулта Чӑваш Ҫуттакӑларуҫи Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 170 ҫул ҫитет. Ҫавна май Чӑваш Енре ҫитес ҫула Иван Яковлева халаллама йышӑннӑ. Аса илтерер: Яван Яковлевич 1848 ҫулхи ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче ҫуралнӑ.

Ҫуттакӑларуҫӑн пултарулӑх еткерне асра тытас тесе тата ҫавра ҫула шута илсе ЧР Культура министерстви ҫитес ҫула Иван Яковлев ҫулталӑкӗ пулнине пӗлтерме хушу проектне хатӗрленӗ. Ӑна каярахпа ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев алӑ пусӗ.

Палӑртса хӑварар: Иван Яковлев Атӑлҫи тата Урал тӑрӑхӗнчи халӑхсене ҫутта кӑларас, вӗрентес тесе нумай тӑрӑшнӑ, наци кадрӗсем хатӗрленӗ.

Сӑмах май, Чӑваш Енре 2015 ҫул Константин Иванов ҫулталӑкӗ пулнӑ.

Чӑваш наци вулавӑшӗн «Чӑваш кӗнеки» центрӗ пурне те вулав клубне йыхравлать.

«Пирӗн тӗллев – чӑвашла нумайрах вуласси, чӑваш литературипе тӗплӗнрех паллашасси, чӑвашлӑха аталантарасси. Кашни тӗл пулура пӗр-пӗр авторӑн кӗнекине сӳтсе яватпӑр, шухӑшсене, кӑмӑл-туйӑмсене пӗлтеретпӗр, чӑвашла хитре те тӗрӗс калаҫма хӑнӑхатпӑр, хамӑр пултарулӑхпа паллаштаратпӑр, литература тата чӗлхе вӑййисем вылятпӑр», — тесе хыпарланӑ халӑх сечӗсенчен пӗринче.

Пӗрремӗш тӗлпулӑва юпа уйӑхӗн 26-мӗшӗнче 18:00 сехетре вулавӑшӑн «Чӑваш кӗнеки» центрӗнче ирттереҫҫӗ. Пӗрремӗш калаҫу Марина Карягинӑн «Кӗмӗл тумлӑ ҫар» кӗнеки тата авторӑн пултарулӑхӗ пирки пулӗ.

«Кӗмӗл тумлӑ ҫар» кӗнекене эсир Наци библиотекинче илсе вулама пултаратӑр! Хапӑл туса кӗтетпӗр!» — тенӗ унта.