Чӑваш Енри виҫӗ спортсмен 2016 ҫулта Рио-де-Жанейрӑра иртекен Олимп вӑййисене хатӗрленме пуҫлӗҫ. Вӗсем Раҫҫейӗн ирӗклӗ кӗрешӳ енӗпе пӗрлештернӗ командине кӗме пултарӗҫ.

Олимп вӑййисене Надежда Федорова, Вероника Чумикова тата Наталья Гольц хутшӑнма пултарӗҫ. Раҫҫейӗн хӗрарӑмсен пӗрлештернӗ командин тренерӗ Юрий Шахмурадов каланӑ тӑрӑх, хальлӗхе командӑна 18 ҫынна кӗртнӗ. Унта кӗнисем спортсменсен, тренер штабӗн тивӗҫӗсемпе прависем пирки калакан килӗшӗве алӑ пуснӑ.

2015 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 7-12-мӗшӗсенче Лас-Вегасра иртекен тӗнче чемпионатӗнче чи лайӑх ултӑ кӗрешӳҫӗ лицензи ҫӗнсе илӗҫ. Иккӗмӗш тапхӑрта континент суйлав турӗсем пулӗҫ. Унти финалистсем хӑйсен пӗрлештернӗ командисем валли Олимп вӑййисене хутшӑнмашкӑн путевкӑсем ҫӗнсе илӗҫ.

Ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнче, Пӗтӗм тӗнчери ачасене хӳтӗлемелли кун, Шупашкарта шӑпӑрлансем ирхине хускану тӑвӗҫ. «Сывӑ ачасем — телейлӗ ашшӗ-амӑшӗ» ятпа иртӗ вӑл.

Мероприяти Хӗрлӗ тӳремре ирхи 10 сехетре пуҫланӑ. Шупашкар хула администрацийӗнчен пӗлтернӗ тӑрӑх, унта 10 пин ытла ҫын хутшӑнмалла. Вӗсен йышӗнче ача пахчине ҫӳрекенсем, педагогсем, ашшӗ-амӑшӗсем пулмалла.

Уява республикӑри фитнес-аэробика федерацийӗн председателӗ Оксана Вербина ертсе пырӗ.

Ачасем флешмоба хатӗрленме тытӑннӑ ӗнтӗ. Шупашкарти ача пахчисенче репетицисем пуҫланнӑ. Вӗсем валли хусканусене маларах хатӗрленӗ.

Аса илтермешкӗн: ачасен хусканӑвӗ пӗрремӗш хут пӗлтӗр иртнӗ. Унта 15 пин ҫын хутшӑннӑ. Кунашкал мероприятие ирттермешкӗн аслисен хусканӑвӗ хавхалантарнӑ. Ун чухне вӑл Гиннесс рекорчӗсен Раҫҫейри тата Европӑри кӗнекисене кӗнӗччӗ.

Ҫӗрпӳ районӗнче чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсем К.В. Иванов ҫуралнӑранппа 125 ҫул ҫитнине халалласа «Ҫакӑ тӗнчере вӑйли ҫук та этемрен» темӑпа ӑслӑлӑхпа ӗҫлӗх конференцийӗ иртнӗ.

Конференцие Чӗмпӗр облаҫӗнчи Чӑваш халӑх ӑс-хакӑлпа ӳнер академийӗн чӑн пайташӗ, тавра пӗлӳҫӗсен пӗрлешӗвӗн ертӳҫи, Николай Казаков ҫыравҫӑ, Чӗмпӗр облаҫӗнчи хастар таврапӗлӳҫӗ Николай Кирюшин, Василий Журавлев паллӑ сӑвӑҫ тата Аслӑ Нагаткинти вӑтам шкул вӗрентекенӗ Лидия Ярославская хутшӑннӑ.

Чӗмпӗр облаҫӗнчи хӑнасене Ҫӗрпӳ район администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗн, вӗренӳпе социаллӑ политика пайӗн пуҫлӑхӗ Алла Волчкова Тав хучӗпе чысланӑ, пӗрле ӗҫлесе пыма ырлӑх-сывлӑх суннӑ. Хӑнасем те, вӗрентекенсем те мероприятипе кӑмӑллӑ юлнӑ.

«Пурнӑҫ Турӑ аллинче» тесе, ахаль мар каланӑ ватӑсем. Ирхине вӑрансан ҫӗнӗ кун мӗн кӳнине пӗлме май ҫук.

Ҫу уйӑхӗн 23-мӗшӗнче Шупашкарти Ҫурҫӗр-анӑҫ районӗнче вырнаҫнӑ шашлык сутакан кафере инкеклӗ пӑтӑрмах сиксе тухнӑ. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн тӗпчевҫисем пӗлтернӗ тӑрӑх, 55 ҫулхи хула ҫынни асӑннӑ кафене йӗтӗрлесе кӑвар ҫинче пӗҫернӗ аша ҫиме пынӑ. Шашлыка ҫинӗ хыҫҫӑн апатланнӑ вырӑнтан тухса кайма хатӗрленнӗ. Анчах ҫав самантра арҫынна япӑх пулса кайнӑ. Ҫакна курса сутуҫӑ тӳрех ун патне чупса пынӑ, пӗрремӗш медица пулӑшӑвне кӳме те хӑтланса пӑхнӑ. Вӑлах васкавлӑ пулӑшу чӗннӗ. Анчах та пӗтӗмпе кӑлӑхах пулнӑ, арҫын тухтӑрсем ҫитичченех вилсе кайнӑ.

Суд-медицина тӗпчевӗ пӗтӗмлетӗвӗ тӑрӑх, хайхи арҫынӑн пурнӑҫӗ пыра ларнӑ аш сывлӑша пӳлнӗшӗн (аспираци) вӗҫленнӗ имӗш.

Паянхи куна, пӑтӑрмахӑн сӑлтавне тӗпленрех пӗлес тӗллевпе, тӗпчев ӗҫӗ иртет.

Нумаях пулмасть Ҫӗрпӳ районӗнчи Славашра ял уявне паллӑ тунӑ. Ирхине ҫумар пӗрӗхнӗ пулсан та славашсен кӑмӑлӗ пӑсӑлман. Ара, пурте пӗрле пухӑнсан мӗншӗн кӑмала хуҫас?

Малтанах славашсене Йӗкӗрвар ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Владислав Семенов саламланӑ, ырлах-сывлӑх суннӑ. Ҫавӑн пекех ял халӑхне вырӑнти Хӗрарӑмсен канашӗн председателӗ Людмила Федорова, клуб методисчӗ Татьяна Михайлова ырӑ суннӑ.

Юлия Георгиевӑн алӗҫӗсене хакланӑ, ӑна сувенирпа чысланӑ. Унӑн хунямӑшӗ вара уяв валли тутлӑ апат пӗҫернӗ.

Культура ӗҫченӗсем хӑнасемпе ентешӗсене концертпа савӑнтарнӑ: юрӑ шӑрантарнӑ, ташланӑ, спектакль сценкисем лартнӑ. Унтан уяв сӗтел хушшинче тӑсӑлнӑ. Унта кашниех ял ҫыннисем пӗҫернӗ апата тутанма пултарнӑ.

Сӑнсем (10)

РФ Сывлӑх министерстви сывлӑх сыхлавӗн тытӑмӗнче ӗҫлекенсен этика кодексӗн проектне хатӗрленине «Известия» хаҫат пӗлтерет. Унта 25 статья-мӗн.

Документпа килӗшуллӗн, медицина ӗҫченӗсен хӑйсен професси ӗҫ-хӗлне рекламӑлама ирӗк ҫук. Ҫавӑн пекех вӗсен ӗҫтешӗсем тата вӗсен ӗҫӗ пирки пациентсен тата вӗсен тӑванӗсен умӗнче хурласа калама юрамасть. Кодексра палӑртнӑ тӑрӑх, ӗҫтешӗсен тӗлӗшпе асӑрхаттарнине аргументпа ҫирӗплетмелле, вӗсене кӳрентермелле мар.

Сывлӑх сыхлавӗн тытӑмӗнче вӑй хуракансен пирус туртма, хӑйӗн сывлӑхне ытти мелсемпе сиен кӳме те юрамасть. Проектра сывӑ пурнӑҫ йӗркине пӑхӑнмаллине палӑртнӑ. Ҫавӑн пекех вӗсен ку йӗркене МИХсем урлӑ пропагандӑламалла.

Этика кодексне нарӑс уйӑхӗнче Ольга Голодец вице-премьер хатӗрлеме хушнӑ. Вӑл тухтӑрсенчен пуҫласа регистратура ӗҫченӗсем таранах пырса тивмелле.

Ӗнер каҫхине республикӑра аслатиллӗ вӑйлӑ ҫумӑр ҫуни хӑйӗн хыҫҫӑн йӗр хӑварнӑ. Муркашсем ҫутӑсӑр тӑрса юлнӑ ав.

Нумайлӑха мар. Ир енне ҫынсен килӗсенче ҫутӑ пулнӑ. Ӗнер, ҫу уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, ҫумӑр витререн тӑкнӑ пек ҫунӑ, аслати кӗмсӗртернӗ май Муркаш районӗнчи темиҫе ялта ҫутӑ сӳннӗ.

Авари бригадисем электропередача линийӗсене ҫӗрлех юсанӑ. Ҫӗрлехи 2 сехет тӗлне 1000 пине яхӑн ҫын ҫутӑсӑр ларнӑ. Ирхи 5 сехет тӗлне йӑлтах йӗркене кӗртнӗ.

Тӗрӗссипе, чылай ҫӗрте ҫутта сӳнтерни профилактика пулнӑ. Синоптиксем вара ҫитес вӑхӑтра Чӑваш Енре хӗвеллӗ ҫанталӑк пуласса шантараҫҫӗ. Эрне вӗҫнелле сывлӑш температури 25 градус таранах хӑпармалла-мӗн.

Ҫавӑн пекех Элӗк, Сӗнтӗрвӑрри районӗсенче те хӑш-пӗр ҫӗрте ҫутӑ сӳннӗ.

Ҫу уйӑхӗн 18–23-мӗшӗсенче Чӑваш Республикинче Н.В.Овчинников ячӗллӗ Пӗтӗм Раҫҫейри I плэнер иртнӗ. Унта Раҫҫейри тӗрлӗ хуларан ӳнерҫӗсем ҫитнӗ: Ӗренпуртан, Волгоградран, Тольяттирен, Орскран, Питӗртен, Хусантан, Шупашкартан.

Ӳнерҫӗсем Н.В.Овчинников профессорӑн, РСФСР халӑх ӳнерҫин тӑван тӑрӑхӗнче, Сӗнтӗрвӑрри районӗнче, виҫӗ кун ӗҫленӗ. Ҫак тапхӑртан хӑнасем ҫамрӑк ӳнерҫӗсемпе ӑсталӑх класӗсем ирттернӗ, канашсем панӑ, опытсемпе тата вӑрттӑнлӑхсемпе пайланнӑ.

Ҫавӑн пекех хӑнансем РФ тава тивӗҫлӗ ӳнерҫи, ЧР халӑх ӳнерҫи А.П.Рыбкин доцент патӗнче, Ваҫликасси ялӗнче, пулнӑ, Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи паллӑ вырӑнсенче пулса курнӑ. Ҫапла вӗсем ҫак тӑрӑх илемне хут ҫине куҫарнӑ. Хӑшӗ-пӗр картина Сӗнтӗрвӑрринчех юлӗ.

Сӑнсем (9)

«Алексей Толстой» хӑтлӑ теплоход ҫу уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Куславкка тӑрӑхӗнче чарӑннӑ. Атӑл тӑрӑх килнӗ хӑнасене ҫӑкӑр-тӑварпа кӗтсе илнӗ хыҫҫӑн экскурси ирттернӗ.

Куславкка ҫыннисем вӗсене аш-пиллӗн кӗтсе илни хӑнасемшӗн кӗтменлӗх пулнӑ. Инҫетрен килнӗскерсем архитектура палӑкӗсемпе, историпе паллашнӑ, Н.И.Лобачевский ячӗллӗ музей ҫуртне кайса курнӑ. Унта, паллах, пур турист та ҫитсе килет.

Хӑнасене куславккасем Николай Иванович Лобачевский ятне хисеплени уйрӑмах килӗшнӗ. Туристсем чӑваш тумӗ тӑхӑнса сӑнсем те ӳкерӗннӗ. Туристсем ҫула кӑмӑлпа тухнӑ. Вӗсем чӑвашсем хӑйсен ҫӗрне юратнине палӑртнӑ.

Сӑнсем (14)

Канаш районӗнчи Ачча ялӗнчи вулавӑш ӗҫченӗ Л.В.Пантелеймонова кӗҫӗн класра вӗренекенсене сирене халалланӑ уяв ирттерме чӗннӗ. Сирене мӗншӗн Ҫӗнтерӳ чечекӗ теҫҫӗ? Вӑл мӗнпе усӑллӑ? Ҫак тӗмме мӗншӗн сирень тенӗ? Ҫак тата ытти ыйтӑва вулавӑш ӗҫченӗ хуравланӑ, ачасене тӗплӗн каласа кӑтартнӑ.

Л.В.Пантелеймонова ачасене 1945 ҫулта совет ҫыннисем ҫӗнтерӳпе таврӑнакан салтаксен пуйӑсне сиреньпе пенине каласа кӑтартнӑ. Тата унчченхи ҫынсем каланӑ тӑрӑх, 1945 ҫулта ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗнчен пуҫласа Ҫӗнтерӳ парачӗчченех (ҫӗртмен 24-мӗшӗ) Мускавра сирень шӑрши тӑнӑ. Ҫак шӑршӑ ҫапла Ҫӗнтерӳпе ҫыхӑннӑ.

Вулавӑш ӗҫченӗ сиренӗн чечекӗ, ҫулҫи, вуллин хуппи, папки усӑллӑ пулнине каласа кӑтартнӑ. Вӑл ӑна мӗнле пухмаллине, епле упрамаллине ӑнлантарнӑ.

Ҫавӑн пекех ачасем сиреньрен мороженӑй, сироп, варени, салат тунине пӗлнӗ.

Сӑнсем (5)