Раҫҫей эстрада ҫӑлтӑрӗ Анита Цой Чӑваш Енри ҫемьене айӑплани пирки нумаях пулмасть пӗлтернӗччӗ. Lifenews сайтра каллех кун пирки ҫырнӑ. Анита Цой каланӑ тӑрӑх, Александровсем хӑйсен айӑпне йышӑннӑ. Юрӑҫ ку ӗҫе пӑнчӑ лартма та юрать тет, мӗншӗн тесен ку унӑн кӑмӑлне пӗрре те каймасть, йӗрӗнтерет.

Анита каланӑ тӑрӑх, унӑн кун пирки аса илес те килмест. Ҫавӑнпа вӗсем ку ӗҫе вӗҫлеме палӑртнӑ. Анчах следстви пӗлтернӗ тӑрӑх, Александровсен ҫемйи айӑпа йышӑнмасть.

Ҫемье каланӑ тӑрӑх, Анита хӑй хаклӑ япаласене ломбарда панӑ. Унӑн парӑмсем пысӑк-мӗн. Александровсем кредитпа туяннӑ машинине сутнӑ. Ҫакна унчченхи ӗҫ параканӗсене, Цойсене, миллион тенкӗ тӳлемешкӗн тунӑ.

Китай Халӑх Республикинче ҫурла уйӑхӗн 7-мӗшӗччен ҫамрӑксен канашлӑвӗ иртет. Унта Чӑваш Енри тата Сычуань ялӗнчи ҫамрӑксем хутшӑнаҫҫӗ.

Унта пирӗн республикӑран 11 студент кайнӑ. Вӗсем вӗренӳре, общество ӗҫӗнче, пултарулӑхра палӑрнӑ. Делегаци йышне ҫамрӑк специалистсем те кӗнӗ. Вӗсем пурте китайла е акӑлчанла лайӑх пӗлеҫҫӗ.

Чэнду хулинче иртекен канашлура ҫамрӑксем Сычуань наци культурипе тата историйӗпе паллашӗҫ, музейсене ҫитӗҫ, лекцисене тата лаборатори занятийӗсене хутшӑнӗҫ.

Чӑваш наци музейӗн сайтӗнчи сӑн

Шупашкарти пӗр стройфирма ӗҫченӗсем каллех «хаклӑ» япала тупнӑ. Вӗсем ӑна Чӑваш наци музейне парнеленӗ.

ЧР Наци музейне тупнӑ япала пирки пӗлтерсен ӗҫченӗсем тӳрех вырӑна тухнӑ. Фирма ӗҫченӗсем бизон мӑйракине тупнӑ-мӗн. Мӗнле тупнӑ-ха вӗсем ӑна?

ЧР Наци музейӗн сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Ҫӗнӗ Шупашкарти портран илсе килнӗ вӗтӗ чул ӑшӗнче тӗлӗнмелле япала асӑрханӑ. Ҫурт тӑвакансене вӑл авалхи япалана аса илтернӗ.

Музейӑн археологи тата авалхи истори сектор заведующийӗ тата директор ҫумӗ ҫав вырӑна пынӑ. Специалистсем палӑртнӑ тӑрӑх, ҫав япала — бизон мӑйраки. Вӑл 10 пин ҫул каяллахи-мӗн. Халӗ вӑл Чӑваш наци мезейӗн фондӗнче упранать.

Нумаях пулмасть полици ӗҫченӗсем вӑрманта ҫухалнӑ ҫамрӑк ҫынсене тупма пулӑшнӑ. Ку Улатӑр районӗнче пулнӑ.

Икӗ ҫамрӑк ҫын ҫухални пирки утӑ уйӑхӗн 30-мӗшӗнче 18 сехет ҫурӑра полици уйрӑмне пӗлтернӗ. Ҫамрӑксем Иваньково-Ленино ялӗнче хӑнара пулнӑ. Кӳршӗ ялтан киле хайхискерсем ҫуран вӑрман урлӑ кайма тухнӑ та ҫухалса кайнӑ.

Ҫӗрлеччен уйрӑм дежурнӑйӗ ҫухалса кайнӑскерсемпе ҫыхӑну тытнӑ. Вӗсем каланӑ пек маршрутпа вӑрман хуҫалӑхӗн ӗҫченӗсем тухнӑ. Анчах ҫамрӑксене ирччен вӗсем тупайман.

Хайхискерсен вӑрманта ҫӗр каҫма, кӑвайт чӗртсе ӑшӑнма тивнӗ. Ирхине вӗсем вӑрманҫӑсен беседкисем патне тухнӑ. Вӗсене унта полицейскисем тупнӑ. Ҫамрӑксем ялтан 20 ҫухрӑм аяккарах кайнӑ-мӗн.

Шупашкар районӗнче пурӑнакан пӗр хӗрарӑм упӑшкине вӗрекен шывпа сапнӑ. Тӗпчевҫӗсем пӗлтерни тӑрӑх хакласан ку пӑтӑрмах хӗрсе кайнӑ самантра ӑнсӑртран сиксе тухнӑ темелле мар.

Ҫу уйӑхӗн 4-мӗшӗнче, ҫурҫӗр ҫитеспе, ҫемьере харкашу сиксе тухнӑ. Кайран арҫын ҫывӑрса кайнӑ. Тарӑхнӑ арӑмӑн, вӑл хӑй ӳсӗр пулнӑ, ыйхи вӗҫсе кайнӑ курӑнать. Вӑл 15 литр кӗрекен савӑтпа шыв ятарласа вӗретнӗ тесе пӗлтереҫҫӗ тӗпчевҫӗсем. Ҫав шывпа 49 ҫулти хӗрарӑм хуп турттаракан упӑшкине пырса сапнӑ та.

Арҫыннӑн кӗлетки 75 процент таран пиҫсе кайнӑ. Кӗлеткин 40 проценчӗ уйрӑмах сиенленнӗ.

Ҫынна ятарласа йывӑр сиен кӳнӗ фактпа пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ӑна Шупашкар район прокуратури нумаях пулмасть ҫирӗплетсе суда ярса панӑ.

Ӗнертен пирӗн ҫӗршывра Страховани исторйиӗсен бюровӗ ӗҫлесе кайнӑ. Унта ОСАГО тата каско килӗшӳ тунӑ урапа хуҫисем пирки хыпар пырса тӑрӗ.

Унти кӑтартнипе страхлакан компанисем те, водительсем те паллашайӗҫ. Компанисем ҫӗнӗлӗх пулӑшнипе машина хуҫисем вӑл е ку водительтен страхлакан тӗслӗх час-час пулассипе пулмассине тӗшмӗртейӗҫ. Ӑна кура вӗсем клиентсене раснарах хакпа страхлассине палӑртайӗҫ.

Килӗшӗве ӗнерччен тунисем пирки бюрова информаци ҫитеймӗ. Тулли хыпар тепӗр 2–3 ҫултан кӑна пухӑнайӗ.

Страхлакан компанисем ҫӗнӗлӗхе ырласа йышӑннӑ. Ҫулта-йӗрте йӗркеллӗ тытман водительсен страхлакан урӑх компани шыранин усси пулас ҫук, мӗншӗн тесен мӗнпур хыпар пӗр ҫӗрте упранӗ. Ҫакӑн пек шухӑшлаҫҫӗ страхлакансем.

Элӗк районӗнчи Юманлӑхра пурӑнакансем генераторпа концерт курнӑ. Утӑ уйӑхӗн 30-мӗшӗнче унта Чӑваш Ен Элтеперӗ пулма «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» партирен кандидата тӑратнӑ Олег Николаевпа курнӑҫу йӗркеленӗ. Чӑваш парламенчӗн хальхи депутачӗпе (Олег Николаев — ЧР Патшалӑх Канашӗн депутачӗ) артистсем те пырса ҫитнӗ. Малтан калаҫса татӑлнӑ пекех концерт ялти клубра иртмелле пулнӑ. Анчах вырӑна ҫитсен эсерсене хупӑ алӑклӑ клуб кӗтсе илнӗ тесе хыпарлать «Актуально21» интернет-ҫӑлкуҫ. Вырӑнти пӗр хастар аппарата хӑйӗн килӗнчен ҫутӑ памалла тунӑ. Анчах кӑштахран ҫутӑ сӳнсе ларнӑ. Ял ҫыннисем каллех ҫухалса кайман — пӗри генератор илсе пынӑ, бензинне те тупнӑ.

Унсӑр пуҫне ытти пӑтӑрмах та сиксе тухнӑ иккен. «Саккуна пӑсса агитаци ирттереҫҫӗ» тесе районти суйлав комиссийӗнчен партин районти уйрӑмӗн ертӳҫи Иван Орлов патне шӑнкӑравланӑ. Олег Николаевпа унӑн ҫыннисем саккуна пӑсманни пирки ӑнлантарса панӑ. Кайран йӗрке хуралҫисем пырса ҫитнӗ. Эсерсен вӗсене те хӑйсем йӗркене пӑсманни пирки ӑнлантарса пама тивни пирки ҫырать маларах асӑннӑ интернет-ҫӑлкуҫ.

Малалла...

Ҫӗрпӳ хулине шӑратса тунӑ кӳлепесем илем кӳреҫҫӗ. Вӗсем хулари парка тата ача пахчинче вырӑн тупнӑ. Хулари ҫул ҫавринчен инҫех мар вырӑнта тимӗртен ӑсталанӑ урам шӑлакан тӑрать. Вӑл, аллине шӑпӑр тытнӑскер, иртен-ҫӳрене тирпейлӗ пулма ыйтать. Кун пирки тимӗртен шӑратса ҫырса хунӑ. Хулара Эдуард Успенский ача-пӑча ҫыравҫин хайлавӗнчи Печкин сӑнарӗ те вырӑн тупнӑ. Тимӗр скульптурӑсене юсанмалли 9-мӗш колонире айӑплава ирттерекен тимӗрҫӗсем хатӗрленӗ.

Кӑҫалхи Ҫӗрпӳ ярмӑркки вӑхӑтӗнче Печкин патне Матроскин кушак аҫипе Шарик йытӑ хушӑннӑ.

Колонире айӑплава ирттерекенсем халӗ II Екатерина статуйине ӑсталассипе тимлеҫҫӗ. Ӑна хулари Александровски паркра вырнаҫтарӗҫ. Патша майри валли карета та тӑвӗҫ.

Аса илтерер: II Екатерина вӑхӑтӗнче чӑвашсене вӑйпа тӗне кӗртес ӗҫе ҫӗнӗрен пуҫланӑ. Шӑп та лӑп ҫак вӑхӑтра ӗнтӗ чӑвашсем тӗне кӗрес мар тесе инҫетри ҫӗрсене туха-туха кайнӑ. Катемпи сӑмах этимологийӗ те ҫак патша майрипех ҫыхӑннӑ — чӑвашсем ӑна питӗ курайман.

Сӑнсем (3)

Шупашкарти аэропорт

Шупашкарти аэропорт пуҫлӑхне Александр Жирнова должноҫрен хӑтарни пирки эпир ҫырнӑччӗ.

Аса илтеретпӗр, Александр Николаевича ҫӗртмен 22-мӗшӗнче тилхепесӗр хӑварнӑччӗ. Тивӗҫлӗ хушӑва Чӑваш Енӗн премьер-министрӗ Иван Моторин алӑ пусса ҫирӗплетнӗччӗ. Александр Жирнов — ҫар ҫынни пулнӑcкерччӗ. Вӑл 1965 ҫулта Шупашкарта ҫуралнӑ. Сызраньти аслӑ ҫар авиаци училищинче, Ю.А. Гагарин ячӗллӗ Ҫар академийӗнче вӗреннӗ. 2004–2010-мӗш ҫулсенче 490-мӗш уйрӑм вертолет полкне ертсе пынӑ. 2010 ҫулта ӑна Шупашкар аэропортне ертсе пыма шаннӑ.

Малашне аэропорта Олег Игмунов ертсе пырӗ. Тивӗҫлӗ хушӑва паян Иван Моторин алӑ пусса ҫирӗплетнӗ. Вӑл — Шупашкара 1994–2002-мӗш ҫулсенче ертсе пынӑ Анатолий Игумнов ывӑлӗ.

Раҫҫее ҫывӑх вӑхӑтра вӑрҫӑ хӑратмалла маррине ҫӗршывӑн хӳтӗлев министерствинчи пысӑк ҫар пуҫлӑхӗ «Российская газета» хаҫата пӗлтернӗ. Ҫар ҫыннин шучӗпе вӑрҫӑ тухас хӑрушлӑх кирек хӑш саманара та пур. Вӑрҫӑллӑ хирӗҫтӑрӑва кӗртсе яма тӑрӑшакансем тупӑнассине те ятне палӑртма ыйтман ҫав тӳре-шара каланӑ. Анчах яваплисем лару-тӑрӑва тӗрӗслесе, пӗлсе тӑнине ӗнентернӗ май вӑл ун пекки хӑҫан пулассине тата пирӗннисем ҫавна хирӗҫ епле тӑмаллине те пӗлнине палӑртнӑ.

Чикӗ ҫумӗнчи хӑш вырӑнта ун пек хӑрушлӑх пурри пирки Хӳтӗлев министерствинче ӗҫлекен ҫын калама килӗшмен. Маларах каланӑ пичет кӑларӑмӗ сӑмах 2020 ҫулчченхи тапхӑр пирки пынине палӑртать.

Европӑра ракетӑна хирӗҫле Америка хӳтӗлев хатӗрӗсем вырнаҫтарнине Хӳтӗлев министерстви лӑпкӑн йышӑнать, мӗншӗн тесен Раҫҫей ҫапах та вӑл енпе вӑйлӑрах.