|
Вӗренӳ
 t.me/Chuv_today сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш Енри педагогсем Раҫҫейре иртекен тӑван чӗлхе учителӗсен ҫӗршыври съездне хутшӑнаҫҫӗ. Съезда Шупашкарти 40-мӗш вӑтам шкулта ӗҫлекен Александр Степанов, Ҫӗнӗ Шупашкарти 2-мш вӑтам шкулти Оксана Ильина, Шупашкарти сывлӑх енчен хавшак ачасене вӗрентекен 2-мӗш шкулти Ираида Матьянова тата Йӗпреҫри 2-мӗш вӑтам шкулти Алёна Ядрицова тухса кайнӑ. Мероприятире педагогсем «Тӑван чӗлхе тата тӑван литература», «Тӑван чӗлхе тата тӑван чӗлхепе литература вулавӗ» предметсене вӗрентессине, ҫак ӗҫ пахалӑхне ӳстерессине сӳтсе явӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Культура
 Александр Ганичев страницинчен илнӗ скриншот «Жар Птица» вырӑс халӑх каналӗ (кун пекки те пур иккен. — Т.Т.) Чӑваш Енри пултарулӑх коллективӗсемпе паллаштарӗ. Ку хыпара Александр Ганичев хуткупӑсҫӑ «Контактра» пӗлтернӗ. Маларах асӑннӑ каналта пирӗн тӑрӑхри Родион Петров купӑсҫӑпа, «Ямаш» тата «Шуҫӑм» пултарулӑх ушкӑнӗсемпе паллаштарӗҫ. Кӑларӑм эфира темиҫе хутчен тухӗ: раштав уйӑхӗн 17-мӗшӗнче 12 тата 22 сехетсенче, раштав уйӑхӗн 18-мӗшӗнче 12 тата 18 сехетсенче, раштав уйӑхӗн 20-мӗшӗнче 12 тата 18 сехетсенче. Кӑларӑма Александр Ганичев тата Сергей Ижукин ертсе пырӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Республикӑра
 Паян ирхи 7 сехет валли республикӑра 12 муниципалитетри 79 ял ҫутӑсӑр пулнӑ: Вӑрнар, Канаш, Йӗпреҫ, Куславкка, Хӗрлӗ Чутай, Сӗнтӗрвӑрри, Муркаш, Вӑрмар, Ҫӗрпӳ, Шӑмӑршӑ, Ҫӗмӗрле, Етӗрне районӗсем. Аса илтерер: шӑматкун каҫхине пӑрлӑ ҫумӑра пула 17 муниципалитетра электроэнерги сӳннӗ. Раштавӑн 12-мӗшӗ тӗлне 214 ялти 55 пин ҫын ҫутӑсӑр ларнӑ. Бригадӑсем талӑкӗпех ӗҫлеҫҫӗ. Хамӑраннисем ӗлкӗрейменрен кӳршӗ регионсенчен те специалистсене чӗннӗ. Хальхи вӑхӑтра энергетиксен 72 бригади ӗҫлет. Пӗтӗмпе – 235 специалист, 92 техника. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Культура
 Чӑваш наци радиовӗн сӑнӳкерчӗкӗсем Шупашкарта «Раҫҫей чӑваш пики — 2022» конкурс иртнӗ. Ҫав ята хальхинче Муркаш районӗн хӗрӗ Анастасия Поркина тивӗҫнӗ. Конкурса республикӑри районсенчен тата чӑвашсем пурӑнакан ытти регионсенчен 21 пике хутшӑннӑ. Чӑваш Ен наци радиовӗ хыпарланӑ тӑрӑх, «Вице-чӑваш пики» ята Тутарстан хӗрӗ (хыпарта хӗрсен ячӗсене асӑнман. — Т.Т.) ҫӗнсе илнӗ, «Ҫивӗч ӑс-тӑнлӑ пике» номинацире Йӗпреҫ район хӗрӗ ҫӗнтернӗ. «Чи хӳхӗмми» тесе Пушкӑрт тӑрӑхӗнчен ҫитнӗ пикене палӑртнӑ. Шупашкар хулинчен хутшӑннӑ хӗр «Чи тараватли» пулса тӑнӑ. Елчӗк район хӗрне «Куракансем кӑмӑлланӑ пике» тесе йышӑннӑ. «Чӑваш Ен тулашӗнчи пике» ята Пушкӑрт, Пенза тата Чӗмпӗр тӑрӑхӗсенчи хӗрсене панӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Персона
 nasledie.nbniki-i-arkhitektory сӑнӳкерчӗкӗсем Паян, раштав уйӑхӗн 13-мӗшӗнче, паллӑ чӑваш художникӗ Анатолий Миттов (1932-1971) ҫуралнӑранпа 90 ҫул ҫитрӗ. Анатолий Миттов чӑн-чӑн чӑваш ӳнерне пуҫарса яраканӗ тесе хаклаҫҫӗ. Художникӑн хӑйне евӗр стилӗ тӑван халӑхӑмӑр культурине, йӑли-йӗркине уҫса пама пулӑшать. Вӑл хӑйӗн ӗҫӗсенче символсемпе усӑ курма пӗлнӗ, чӑвашӑн чунне таҫтан темле майпа тарӑннӑн курса-туйса тӑнӑ. Анатолий Миттов — Канаш чӑвашӗ. Вӑл унти Сиккасси ялӗнче ҫуралнӑ. Шупашкарти ӳнер училищинче пӗлӳ илнипех ҫырлахман, Ленинградри (халӗ — Питӗр) И.Е. Репин ячӗллӗ живопись, скульптура тата архитектура институтне вӗренме кӗнӗ. И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика институтӗнчи (халӗ — университет) художествӑпа графика факультетӗнче студентсене вӗрентнӗ, Чӑваш кӗнеке издательствипе туслӑ ҫыхӑну тытнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Культура
 Чӑваш кӗнеке издательствин сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче раштав уйӑхӗн 14-мӗшӗнче «2022 ҫулхи чӑваш литератури: кун ҫути курнӑ кӑларӑмсен илемлӗх шайӗ» ҫавра сӗтел иртӗ. Ӑна Чӑваш Республикинчи Профессиллӗ писательсен союзӗ йӗркелӗ. Чӑваш кӗнеке издательствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, тӗлпулура Чӑваш кӗнеке издательствин редакторӗ Ольга Федорова (Васильева), «Тӑван Атӑл» журналӑн редакторӗ Арсений Тарасов, Лидия Филиппова ҫыравҫӑ, Юрий Артемьевпа Виталий Родионов профессорсем, Вера Никифоровӑпа Ирина Кириллова филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗсем тата ыттисем тухса калаҫӗҫ. Тӗлпулу 15 сехетре пуҫланӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Кӑсӑклӑ
Республикӑра
Иртнӗ ӗмӗрӗн ҫирӗммӗш ҫулӗсенче Атӑл тӑрӑхӗнчи хуласемпе ялсенче преступлени тӑвасси ӳссех пынӑ, кӑнтӑрла та, ҫӗрле те вӑрӑ-хурах бандисем халӑха лӑпкӑ пурӑнма паман. Пурлӑхпа ҫыхӑннӑ преступленисенчен ялсенче лаша вӑрласси уйрӑмах сарӑлнӑ пулнӑ. Ульяновск, Шупашкар тата Хусан хулисенчи патшалӑх архивӗсенче ӗҫлеме тивнӗ май, эпӗ ӑнсӑртран тенӗ пекех Шаккур Карак банди ҫинчен ҫырнине тӗл пултӑм. Мана уйрӑмах Хусан архивӗнче Г.М.Ломоносов юристӑн аса илӗвӗ интереслентерчӗ. Георгий Михайлович Ломоносов 1905 ҫулта Вӑрмар районӗнчи Кӗтеснер ялӗнче ҫуралнӑ. Юрист тата таврапӗлӳҫӗ пулнӑ. Следовательте, прокурорта, халӑх судйинче, СССР Юстици министерствин аппаратӗнче ӗҫленӗ. «1923-1924 ҫулсенче эпӗ Хусан университечӗ ҫумӗнчи юридици курсӗнче вӗрентӗм, — ҫырать Г.М.Ломоносов. — Ун хыҫҫӑн мана Патӑрьел, Пӑрачкав тата Шӑмӑршӑ тӑрӑхӗнче халӑх следователӗ пулма ҫирӗплетрӗҫ. Шӑпах ҫав ҫулсенче ӗнтӗ Шаккур Карак ертсе пыракан вӑрӑ-хурах банди алхасатчӗ. Шаккур Карак бандинче, пулӑшакансене те шута илсен 100-е яхӑн ҫын тӑнӑ. |
|
Хулара
 ҪҪХПИ тунӑ сӑн Паян Шупашкарта громкоговорительпе калакан автобус иртсе ҫӳренине асӑрхаман-и? Нумайӑшӗ илтнӗ пулӗ. ҪҪХПИ ку эрнере хӑйне евӗр акци ирттерет. Шупашкарта 15-17 сехетсенче ятарлӑ автобус ҫӳрӗ. Унта вырнаҫтарнӑ аппаратурӑпа аудиоролик ярӗҫ. Вӑл - ҫуран ҫӳрекенсен хӑрушсӑрлӑхӗ пирки. Ҫавӑн пекех автобусри инспекторсем ҫуран ҫӳрекенсене хытӑ илтӗнекен ҫыхӑнупа ҫул-йӗр правилисене пӑсни пирки асӑрхаттарӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Пӑтӑрмахсем
 chuvashia.sledcom.ru сӑнӳкерчӗкӗ Етӗрне районӗн администраци пуҫлӑхӗн ҫумӗ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ҫав ҫынна ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курса улталанӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Тӗпчевҫӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, кӑҫалхи пуш уйӑхӗнче Етӗрне районӗн администрацийӗ подряд организацийӗпе коммуналлӑ каяшсен свалкине рекультивацилеме килӗшӳ тунӑ. Ӗҫе пурнӑҫланӑ чухне подряд организацийӗ йӳнӗрех материалсемпе усӑ курнӑ. Ӗҫе йышӑннӑ чухне вара урӑхла кӑтартнӑ. Ҫавна пӗлсе тӑрсах пуҫлӑхӑн заместителӗ документсене алӑ пусса панӑ. Ҫакӑн хыҫҫӑн бюджетран укҫа куҫарса панӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Пӑтӑрмахсем
 Инкеклӗ лару-тӑру министерстви тунӑ сӑн Раштав уйӑхӗн 10-мӗшӗнче ҫӗрле Пӑрачкав районӗнчи Напольное ялӗнче пушар пулнӑ. Арлашкин урамӗнчи кирпӗч-йывӑҫ ҫурт ҫунса кайнӑ. Шел те, вилесӗр пулман. Пушара сӳнтернӗ хуҫҫӑн 1974 ҫулта ҫуралнӑ хӗрарӑм виллине тупнӑ. Ҫулӑм йывӑҫа, хуралтӑ таврашӗсене тӗп тунӑ. Аса илтерер: нумаях пулмасть Етӗрне районӗнче пушар пулнӑ. Унта 3 ҫын ҫунса вилнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
+19.3 °C
